“Nán amun koko ainman liɛ’n i ti le, afin ngokɔɛ uflɛ o lɛ ainman.”—MATIE 6:34.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Aliɛ ba kun nun’n, e kwla koko. Sanngɛ ɔ fataman kɛ e fa ainman ngokɔɛ liɛ’n e fa uka cɛn nga e o nun’n i liɛ’n su.

• Kɛ e akunndan’n sanngan’n, e kwla koko. I sɔ’n ti’n, maan e fa e ɲin e sie i ndɛ nga’m be su: I klikli nun’n, maan e wun i wlɛ kɛ ɔ ju wie’n, e akunndan’n kwla sanngan. Sɛ e bu sa nga kannzɛ e yo sɛ e yo sɛ bé jú’n be akunndan ngboko’n, e akunndan’n sánngan dan. I nɲɔn su’n, maan e wun i wlɛ kɛ atrɛkpa’n sa nga ti yɛ e koko’n, be su juman le.

‘Ngwlɛlɛ m’ɔ fin ɲanmiɛn su’n, sɛ ɔ ti sran’n, [...] nn i like yolɛ yoman ya.’—ZAKI 3:17.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Nán e yo ninnge mun kɛ fɔ nunman e nun sa. Kpɛkun nán e yo ninnge nga e kwlá yoman’n, yɛ nán e mian e wiengu mun kɛ be yo ninnge nga be kwlá yoman’n.

• E kwlá yoman ninnge ngba. I sɔ’n ti’n, maan e fa e ɲin e sie i like nga e kwlɛ i yo’n su. Kpɛkun maan e wun ninnge nga e bɔbɔ nin e wiengu mun e kwlá yoman’n be wlɛ. I liɛ’n e su kokoman dan yɛ e su yoman naan e wiengu’m b’a koko. Kpɛkun sɛ like wie yɛ e waan é yó annzɛ e wiengu’m be waan be yo’n, ɔ́ yó ye. Asa ekun’n, maan e fa sa ng’ɔ o e su’n e yi aɲinsuɛ cɛn kunngun. Afin sɛ sa o e su naan e sri’n, kannzɛ ɔ ti kekle sɛ’n, i sɔ’n yo maan e wla gua ase kan.

“Sran ng’ɔ bu sa sin’n, ɔ tran diin.”—ƝANNDRA MUN 17:27.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Kɛ sa wie o e su mɔ e sa sin bubu e tratra su’n, annzɛ e fa ya’n, e kwlá buman akunndan kpa. Ɔ maan blɛ sɔ’n nun’n, ka naan y’a yo like kun maan e bu i sin.

• Maan an sie ninnge nga be sanngan amun akunndan’n, ɔ nin like nga amun yo i blɛ sɔ’n nun’n, be nzɔliɛ. I wie yɛle kɛ, an sie akunndan nga amun bu’n, nin wafa nga amun wun yo amun’n, nin ninnge nga amun yo’n, be nzɔliɛ. I kpa bɔbɔ’n an kwla klɛ. Sɛ an yo sɔ’n kekle jranlɛ yó pɔpɔ. Asa’n, amun bu like nga an kwla yo naan ninnge sɔ’m b’a sannganman amun akunndan kun’n, i akunndan. Yɛle kɛ amun kwla siesie amun blɛ’n i wafa uflɛ annzɛ sɛ like wie yɛ amun waan amún yó’n, an bu wafa nga an kwla yo i kpa tra laa’n, i akunndan.

• Maan amun kaci ninnge wie’m be su akunndan nga an bu’n. Ninnge nga be sanngan e akunndan’n, atrɛkpa’n nán be kunngba’n yɛ be sanngan e wiengu’m be akunndan-ɔn. Afin wafa nga e fa yo ninnge mun ɔ nin e wiengu’m be liɛ’n, ɔ timan kun. Maan e kan ninnge nsan nga’m be ndɛ:

  1. Nán e kpli e di sran jɔlɛ. Wienun-ɔn, amun nin sran wie’m b’a lɔngɔ lika kun. Kpɛkun sran kun ba w’a jran amun ɲrun. Sɛ an fa amun ɲin be sie i like nga sran sɔ’n yoli’n su’n, amun awlɛn’n bé an klun ngbɛn. Sanngɛ an se amun wun kɛ atrɛkpa’n, ɔ le like nga ti yɛ sran sɔ’n yoli sɔ’n. Sɛ an se amun wun sɔ kusu’n, atrɛkpa’n an ndɛ kwla yo fɛ.

  2. Sɛ sa wie o e su’n, maan e fa e ɲin e sie i ninnge nga e kwla yo’n be su. I wie yɛle kɛ sɛ e kɔ dɔɔtrɔ naan be se e kɛ e minndɛ’n, annzɛ sɛ e su minndɛ loto gali wie su’n, blɛ sɔ’n nun’n e kwla yo ninnge wie mun naan y’a faman e ɲin y’a siemɛn i minndɛlɛ mɔ e su minndɛ’n i su. Yɛle kɛ e kwla kanngan fluwa wie nun annzɛ e kwla yo ninnge uflɛ.

  3. Maan e bu sa ng’ɔ o e su’n i ɲrun nin i sin’n be akunndan. I lɛ nun’n e kwla usa e wun kɛ: ‘?Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, sa ng’ɔ o min su’n ɔ́ ká kɛ nga sa annzɛ ɔ́ yó tɛ trá laa’n?’ Kpɛkun maan e wun ngbaciɛ ng’ɔ o sa kanngan mun, ɔ nin sa kekle’m be afiɛn’n.

“Like kwlaa nga amún yó’n, maan amun yo i kɛ ɔ nin i fata’n sa, yɛ nán maan ɔ yo sukusuku.”—1 KORƐNTIFUƐ MUN 14:40.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Maan e jaja ninnge nga e waan é yó be aliɛ ba kun nun’n e sie.

• E kwlaa e klo ninnge nga be yo be sɛsɛsɛ’n. Sɛ e waan é yó like kun naan e tu e sie’n, i sɔ’n yó maan e su yoman ninnge mun sɛsɛsɛ yɛ i sɔ’n kwla sanngan e akunndan. Kpɛkun ɔ kwla yo maan junman sɔn e su. Maan e nanti afɔtuɛ nɲɔn nga’m be su.

  1. Maan e jaja ninnge nga e waan é yó be’n e sie, yɛ e nian su e yo.

  2. Maan e sie like nga ti yɛ kɛ e waan é yó like kun’n, e tu sie’n, i nzɔliɛ. Kpɛkun e mian e ɲin e wla ayeliɛ sɔ’n i ase.

“Wunmiɛn lolɛ kan’n, ɔ ti kpa tra junman kekle dilɛ’n, m’ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ́fúan aunmuan’n naan ɔ́ kó trɛ́’n i sa’n.”—AKUNNDANFUƐ’N 4:6.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Be nga be di junman tratra su’n, wie liɛ’n be kwlá diman be junman’n su. I wie yɛle kɛ be diman aklunjuɛ kɛ ɔ nin i fata’n sa. Afin be fa be blɛ’n annzɛ be wunmiɛn kwlaa be fa di junman.

• Maan e bu junman dilɛ’n nin sika’n be wun akunndan kpa. Kannzɛ e le sika kaka bɔbɔ’n, nɛ́n i sɔ’n ti yɛ é dí aklunjuɛ annzɛ e wla gúa ase-ɔ. I asabesin kusu i kunngba’n niɔn. Akunndanfuɛ’n ndɛ tre 5 i mma 11 se kɛ: “Aɲanbeunfuɛ’n i ninnge kpanngban’m be ti’n, ɔ kwlá lafiman.” I sɔ’n ti’n, nán e se kɛ é kún e wun é kúnndɛ sika kaka.

• Maan e yiyi e ɲin su kan. Kɛ e yo ninnge nga e klo be’n, e wla gua ase. Sanngɛ sɛ e ɲin su yiyilɛ nun’n, televiziɔn ngunmin yɛ e nian’n, ɔ su yoman e wun sa ye.

• Kɛ é fá ajulisu mannzin mun é dí junman’n, maan e nian e wun su. I wie yɛle kɛ nán e fa blɛ kaka e klɛ fluwa ko man sran, annzɛ e tɛ nga be fa blɛ e’n su, annzɛ e wɔ ɛntɛnɛti su. Kɛ e diman junman’n, sɛ e junman su lɔ’n be klɛ fluwa be blɛ e’n, sɛ ɔ timan cinnjin kpa’n, nán maan e tɛ su.

“Be wun kpinngbinlɛ’n ɔ yo sa ye kan.”—1 TIMOTE 4:8.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Sɛ e kpinngbin e wun kpɛ sunman’n, e wunnɛn’n nun fá e feke.

• Maan e yo ninnge nga be kwla yo maan e yo juejue titi’n. Sɛ e kpinngbin e wun’n, sɛ e akunndan’n sannganman’n, e wla kwla gua ase. Maan e di like kpa naan e ɲan wunmiɛn, yɛ nán e la e wun awue. Kpɛkun maan e lo wunmiɛn kpa.

• Sɛ e akunndan’n sanngan naan e nɔn siklɛti, annzɛ drɔgi annzɛ nzan’n, e wla su guaman ase. Afin ninnge sɔ’m be kwla man e tukpacɛ annzɛ be kwla yo maan e di yalɛ.

• Sɛ an nian naan awlabɔɛ’n su cɛ dan’n, amun wɔ dɔɔtrɔ. Nán dɔɔtrɔ kɔlɛ’n yo an kɛnsrɛn.

“Amun wun ninnge nga be ti cinnjin kpa’n be wlɛ.”—FILIPUFUƐ MUN 1:10.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Maan amun wun ninnge nga be ti amun cinnjin’n be wlɛ.

• Maan e klɛ ninnge nga e waan é yó be’n e sie. Sɛ e yo sɔ’n, é wún ninnge nga be cinnjin kpa m’ɔ fata kɛ e dun mmua e yo be’n, ɔ nin nga be yolɛ timan cinnjin dan’n, be wlɛ. Kpɛkun é wún nga e kwla fa man sran kɛ ɔ yo’n, ɔ nin nga e kwla yaci be yolɛ’n, be wlɛ wie.

• Maan e klɛ ninnge nga e yo be Lemɔcuɛ kun nun’n, e sie. Kpɛkun e nian, sɛ e kwla fa blɛ nga e fa yo ninnge nga be timan cinnjin’n, e uka ninnge nga be ti cinnjin’n be blɛ liɛ su-o. Sɛ e sa yia ninnge ng’ɔ fata kɛ e yo be’n, e wla gúa ase.

• Maan e lo wunmiɛn. Kannzɛ e fa blɛ kaan sa e lo wunmiɛn bɔbɔ’n, i sɔ’n kwla man e wunmiɛn yɛ ɔ kwla yo maan e wla gua ase.

“Ngokɔɛ’n yo maan sran wunmɛn i wun fɛ, sanngɛ ndɛ fɛ’n yo maan ɔ di aklunjɔɛ.”—ƝANNDRA MUN 12:25.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Kɛ e wiengu’m be kan ndɛ fɛ be kle e’n, e wla gua ase.

• Maan e kan e klun ndɛ e kle sran kun m’ɔ kwla wun e su sa’n i wlɛ’n. Atrɛkpa’n sran sɔ’n úka e naan y’a wun e su sa’m be wlɛ annzɛ y’a wun be trawlɛ. Sɛ e kan e klun ndɛ e kle sran’n, i sɔ’n kwla yo maan e wla ase.

• Maan e se sran kɛ ɔ uka. Sɛ e su di junman’n, e kwla se sran kun kɛ ɔ uka e annzɛ e kwla fa junman sɔ’n i bue e man sran kun.

• Sɛ e nin sran kun e di junman naan sran sɔ’n wlawla e ɲin nglonglo’n, maan e bu like nga e kwla yo naan y’a jran kekle’n i akunndan. I wie yɛle kɛ e kwla ko wun sran sɔ’n i wun yɛ amanniɛn su’n e se i kɛ wafa ng’ɔ nin e nanti’n, ɔ yoman e fɛ. (Ɲanndra Mun 17:27) Sɛ e yo sɔ naan ɔ yoman ye’n, sɛ e kwla fa ajalɛ naan e nin sran sɔ’n y’a yoman ninnge mun likawlɛ kun’n, maan e yo.

“Be nga be wun i wlɛ kɛ be mian Ɲanmiɛn wun’n be liɛ su ti ye.”—MATIE 5:3.

Like nga ndɛ sɔ’n kle e’n: Klɔ sran’m be sa mian aliɛ nin tralɛ nin sua wun. Sanngɛ e mian Ɲanmiɛn wun wie. Ɔ maan sɛ e wun i wlɛ kɛ e mian Ɲanmiɛn wun naan e fa e wun e mɛntɛn i’n, é dí aklunjuɛ.

• Ɲanmiɛn srɛlɛ’n kwla uka e kpa. Ɲanmiɛn se e kɛ ‘e fa e su sa’n kwlaa wlɛ i sa nun, afin e ndɛ lo i.’ (1 Piɛli 5:7) Ɲanmiɛn srɛlɛ’n nin ninnge nga e suan’n, be su akunndan bulɛ’n, be kwla yo maan e wla gua ase kpa.—Filipufuɛ Mun 4:6, 7.

• Maan e kanngan ndɛ nga be kwla uka e naan y’a fa e wun y’a mantan Ɲanmiɛn’n, be nun. Fluwa nga nun ndɛ’m be fin Biblu’n nun. Yɛ be kwla uka e naan e nin Ɲanmiɛn e afiɛn w’a mantan kpa. Asa’n, i sɔ’n kwla yo maan “ngwlɛlɛ ng’ɔ yo sa ye’n nin akunndan bulɛ’ ndɛ’m” be ka e klun. (Ɲanndra Mun 3:21) Maan e fa ajalɛ kɛ é kánngan Biblu’n nun. I lɛ nun’n e kwla bo i bo Ɲanndra Mun fluwa’n su.