LIKE SUANLƐ 44
?Wafa sɛ yɛ Zoova yi i nglo kɛ ɔ klo sran tankaan kpa-ɔ?
“[Zoova] i klun ufue’n wo lɛ tititi.”—JUE. 136:1.
JUE 108 Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n
I SU FITILƐ *
1. ?Ngue yɛ Zoova wla e fanngan kɛ e yo-ɔ?
KƐ SRAN’M be klo be wiengu tankaan kpa’n, i sɔ’n jɔ Zoova klun. (Oze 6:6) I sɔ’n ti yɛ ɔ wlɛ i sufuɛ’m be fanngan kɛ be yi nzuɛn sɔ’n i nglo’n niɔn. Cɛn kun’n, ɔ sinnin i nuan ijɔfuɛ Mise i lika seli i sufuɛ’m be kɛ be yo like “klun ufue su.” Yɛle kɛ be klo be wiengu mun tankaan kpa. (Mis. 6:8) ?Sanngɛ kɛ be se kɛ be klo sran tankaan kpa’n, i bo’n yɛle benin?
2. ?Kɛ be se kɛ be klo sran tankaan kpa’n, i bo’n yɛle benin?
2 Biblu Traduction du monde nouveau nun’n, be kannin “sran klolɛ tankaan kpa’n” i ndɛ kpɛ kɔe 230. Sanngɛ Biblu wie’m be nun’n, be kacili “sran klolɛ tankaan kpa’n” kɛ “klun ufue yolɛ” annzɛ “aunnvɔɛ silɛ” annzɛ “aklunye yolɛ.” Ɔ maan like suanlɛ nga ɔ nin i sin liɛ’n be nun’n, sɛ ndɛ mma kun kan “aunnvɔɛ silɛ” annzɛ “aklunye yolɛ” annzɛ “klun ufue yolɛ” i ndɛ’n, nn sran klolɛ tankaan kpa’n i ndɛ yɛ ɔ kan-ɔn. ?Sanngɛ kɛ be se kɛ be klo sran tankaan kpa’n, i bo’n yɛle benin? Biblu Traduction du monde nouveau i “ndɛ’m be bo tulɛ lika’n” nun’n be seli kɛ: “Sran ng’ɔ klo sran tankaan kpa’n, ɔ klo sran lele ɔ guɛ i ti nin i bo yɛ ɔ kpɔciman sran le. Kpɛ sunman’n, be fa klolɛ wafa sɔ’n be kan klolɛ mɔ Ɲanmiɛn fa klo klɔ sran mun’n i ndɛ. Sanngɛ ɔ ju wie’n, be fa kan klolɛ mɔ sran nɲɔn be klo be wun’n i ndɛ wie.” Nzuɛn sɔ’n i nglo yilɛ nun’n, sran fi toman Zoova. Ɔ maan like suanlɛ nga nun’n é wá kán wafa nga Zoova yi nzuɛn sɔ’n i nglo sran’m be lika’n i ndɛ. Kpɛkun like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá kán wafa nga i sufuɛ’m be kwla yi nzuɛn sɔ’n i nglo’n i ndɛ.
SRAN FI KLOMAN SRAN TANKAAN KPA KƐ ZOOVA SA
3. ?Zoova bɔbɔ i su ndɛ benin yɛ ɔ kan kleli Moizi-ɔ?
3 Kɛ Izraɛlifuɛ’m be tuli Ezipti lɔ’n, w’a cɛman Zoova yili i wun nglo kleli Moizi. Ɔ kɛnnin i dunman’n nin i nzuɛn’m be ndɛ kleli i. Ɔ seli i kɛ: “N ti Anannganman. N ti Nyanmiɛn aklunyefuɛ, nin aunnvuɛ sifuɛ, n faman ya ndɛndɛ. Min aklunye’n ti dan, yɛ sa nga n kan kɛ ń yó be’n, n yo be. N yi min aklunye’n i nglo sran’m be lika lele n fa wlu be anunman’m be anunman liɛ’m be nun lele ju be akpasua akpi su. N yaci be sa tɛ mun, nin be nyin kekle, ɔ nin be fɔnlɛ mun n cɛ be.” (Tul. 34:6, 7) Ndɛ nga Zoova kan kleli Moizi’n, ɔ kle e like cinnjin kpa kun i sran klolɛ tankaan kpa’n i su. ?Ngue yɛle like sɔ’n?
4-5. (1) ?Kɛ Zoova kán i aklunye’n annzɛ i sran klolɛ’n i ndɛ’n, ngue ndɛ yɛ ɔ kannin-ɔn? (2) ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su-ɔ?
4 Zoova seli Moizi kɛ ɔ ti aklunyefuɛ. Sanngɛ w’a kaman ngalɛ’n su. Ɔ seli i ekun kɛ i “aklunye’n ti dan.” Be kannin Ɲanmiɛn i aklunye dan’n annzɛ i sran klolɛ tankaan’n i ndɛ Biblu’n nun ndɛ mma uflɛ wie’m be nun. (Kal. 14:18; Nee. 9:17; Jue. 86:15; 103:8; Zoɛ. 2:13; Zon. 4:2) Biblu’n nun’n, Zoova kunngba cɛ yɛ be kɛn i ndɛ kɛ i aklunye’n annzɛ i sran klolɛ’n ti dan-ɔn. Be kanman klɔ sran’m be ndɛ kɛ ngalɛ sa le. Sɛ Zoova yoli maan be kɛnnin i ndɛ kɛ ngalɛ sa Biblu nun’n, i sɔ’n kle kɛ nzuɛn sɔ’n ti i cinnjin kpa. * Famiɛn Davidi wunnin i sɔ’n i wlɛ kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ seli kɛ: “Anannganman, ɔ klun ufue’n ti dan lele kpe nun. [...] Nyanmiɛn, nanwlɛ, ɔ klun ufue’n lɛman wunsu. Sɛ é kwlá sé’n, sran’m be kwlaa be fia ɔ ndɛwa’n bo.” (Jue. 36:6, 8) Kɛ Davidi sa’n, maan e kle kɛ, kɛ Zoova yi i nglo kɛ ɔ klo sran tankaan kpa’n ɔ yo e fɛ wie.
5 Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun wafa nga Zoova yi i nglo kɛ ɔ klo sran tankaan kpa’n i wlɛ’n, maan e tɛ kosan nɲɔn nga’m be su: ?Wan mun yɛ Zoova klo be tankaan kpa-ɔ? ?Yɛ i su ye benin yɛ sran sɔ’m be ɲɛn i-ɔ?
?WAN MUN YƐ ZOOVA KLO BE TANKAAN KPA-Ɔ?
6. ?Wan mun yɛ Zoova klo be tankaan kpa-ɔ?
6 ?Wan mun yɛ Zoova klo be tankaan kpa-ɔ? Nán sran ngba yɛ Zoova klo i tankaan kpa-ɔ. Be nga be nin i be afiɛn mantan kpa’n be ngunmin cɛ yɛ ɔ klo be tankaan kpa-ɔ. Ɔ kpɔciman sran sɔ’m be le. Asa’n, w’a sunnzun kɛ ɔ́ yó like kpa kun mán be. I sɔ’n ti’n, ɔ su yaciman be klolɛ le.
Zoova fa ninnge kpakpa kpanngban man sran’m be kwlaa. Be nga be sumɛn i bɔbɔ’n, ɔ man be wie. (An nian ndɛ kpɔlɛ 7 nun.) *
7. ?Ngue yɛ Zoova yoli m’ɔ kle kɛ ɔ klo sran’m be ngba-ɔ?
7 Zoova yoli like kun fa kleli kɛ ɔ klo sran’m be kwlaa. Zezi kannin like sɔ’n i ndɛ kleli Nikodɛmun. Ɔ seli i kɛ: “Ɲanmiɛn kloli mɛn’n [klɔ sran mun] lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ’n mannin naan sran kwlaa ng’ɔ kle kɛ ɔ lafi i su’n w’a mlinman, sanngɛ ɔ ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n.”—Famiɛn Davidi nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli be seli kɛ Zoova klo be nga be si i’n, mɔ be ɲin yi i’n, mɔ be klo i’n mɔ be fɛ i mmla’m be su’n be tankaan kpa. (An nian ndɛ kpɔlɛ 8-9 be nun.)
8-9. (1) ?Ngue ti yɛ Zoova klo i sufuɛ’m be tankaan kpa-ɔ? (2) ?Ngue yɛ é wá fá e ɲin é síe su siɛn’n niɔn?
8 Kɛ nga e fa kannin’n sa’n, be nga be nin Zoova be afiɛn mantan kpa’n be ngunmin cɛ yɛ ɔ klo be tankaan kpa-ɔ. I sɔ’n i ɲin fite ndɛ nga Famiɛn Davidi nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli be kannin’n nun. Davidi seli kɛ: “Yo be nga be si wɔ’n be kpa titi.” Ɔ seli ekun kɛ: “Anannganman yo be bɔ be nyin yi i’n be ye tititi.” Daniɛli liɛ’n, ɔ seli kɛ: “Anannganman, Nyanmiɛn m’ɔ ti dan yɛ m’ɔ yo sro’n, sran nga be fa ɔ mmla’m be su’n, aenguɛ nga a nin be tra’n ɔ ka lɛ titi. A nin be nga be klo wɔ’n be o nun titi.” (Jue. 36:11; 103:17; Dan. 9:4) Kɛ nga ndɛ mma sɔ’m be fa kan’n sa’n, like nga ti yɛ Zoova klo i sufuɛ’m be tankaan kpa’n, yɛle kɛ be si i, be ɲin yi i, be klo i, yɛ be fɛ i mmla’m be su.
9 Kwlaa naan y’a kaci Zoova i sufuɛ’n, ɔ klo e kɛ ɔ fa klo sran kwlaa sa. (Jue. 104:14) Sanngɛ kɛ e kacili i sufuɛ’n, ɔ wa kloli e tankaan kpa. Zoova se i sufuɛ’m be kɛ: “Klolɛ nga n fa klo amun’n, ɔ su kaciman le.” (Eza. 54:10) Zoova yili klolɛ sɔ’n i nglo Davidi i lika wie. I sɔ’n ti’n, Davidi seli kɛ: “Zoova níɛn i sufuɛ kpa’n i lika kpa.” (Jue. 4:3, NWT) ?Kɛ e si kɛ Zoova nian e lika’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? Jue tofuɛ kun seli kɛ: “Maan sran ng’ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ’n ɔ bu sa sɔ’m be akunndan kpa naan ɔ wun kɛ Anannganman i klun ti ufue.” (Jue. 107:43) Ndɛ mma sɔ’n wla e fanngan kɛ e bu sa nga be kle kɛ Zoova klo e tankaan kpa’n be su akunndan kpa. Ɔ maan siɛn’n, é wá fá e ɲin é síe i ninnge nsan mɔ be kle kɛ Zoova klo e tankaan kpa’n be su. Kpɛkun é wá kán i su ye nga e ɲɛn i’n i ndɛ.
?KƐ ZOOVA KLO E TANKAAN KPA’N, I SU YE BENIN YƐ E ƝƐN I-Ɔ?
Zoova yo ninnge kpakpa uflɛ wie mun fa man be nga be su i’n. (An nian ndɛ kpɔlɛ 10-16 be nun.) *
10. ?Kɛ e si kɛ Zoova kló e tankaan kpa titi’n, i su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ? (Jue Mun 31:8)
10 Ɲanmiɛn kló e tankaan kpa titi. Jue Mun 136 i mma 1 se kɛ: “An manman Anannganman, afin ɔ ti kpa, afin i klun ufue’n wo lɛ tititi.” Ndɛ mma sɔ’n nun’n be kannin ndɛ kun. Ndɛ sɔ’n yɛle kɛ “afin i klun ufue’n wo lɛ tititi.” Kɛ ɔ fɛ i Jue Mun 136:1-26 nun’n, be kannin ndɛ sɔ’n be flannin nun kpɛ 26. Jue sɔ’n kan sa fanunfanun nga Zoova yoli fa kleli kɛ ɔ klo sran tankaan kpa’n be ndɛ. Kɛ be se kɛ Ɲanmiɛn “i klun ufue’n wo lɛ tititi’n,” i sɔ’n kle kɛ Ɲanmiɛn su yacimɛn i sufuɛ’m be klolɛ le. Kɛ e si kɛ Zoova su yacimɛn i sufuɛ’m be klolɛ le’n, i sɔ’n yo e fɛ dan. Klolɛ m’ɔ klo e’n ti’n, ɔ́ súan e bo titi. I li blɛ kekle nun yɛ ɔ́ yó i sɔ’n kpa’n niɔn. ?I su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ? Kɛ e si kɛ Zoova nin e o nun titi’n, i sɔ’n man e aklunjɔɛ yɛ ɔ man e wunmiɛn naan y’a kwla jran e su sa’m be ɲrun kekle. Asa’n, ɔ uka e naan y’a kwla su i kpa titi.—An kanngan Jue Mun 31:8 nun.
11. ?Kɛ nga Jue Mun 86:5 fa kan’n sa’n, ngue ti yɛ Zoova yaci e wun sa mun cɛ e-ɔ?
11 Kɛ mɔ Ɲanmiɛn klo e tankaan kpa’n ti’n, ɔ yaci e wun sa mun cɛ e. Kɛ Zoova i sufuɛ kun yo sa tɛ m’ɔ kaci i sa’n, Zoova yaci i wun sa’n cɛ i. Afin ɔ klo i tankaan kpa. Jue tofuɛ Davidi kannin Zoova i ndɛ seli kɛ: “Ɔ nianman e sa tɛ’m be su yoman e sa. Fɔnlɛ nga e fɔn’n, nán i nuan like yɛ ɔ fa yi e su ɔ.” (Jue. 103:8-11) Davidi si kɛ, kɛ sran kun i sa tɛ’m be ti’n i akunndan’n bu i fɔ’n, i ɔ’n kwla kle i yalɛ kpa. Afin blɛ wie nun’n i sɔ sa’n juli i bɔbɔ su. Sanngɛ ɔ wunnin i wlɛ kɛ Zoova sisimɛn i bo naan w’a ‘yaci sran kun i wun sa’n w’a cɛ i.’ ?Ngue ti yɛ Zoova yo sɔ-ɔ? Ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 86:5 nun’n tɛ kosan sɔ’n su. (An kanngan nun.) Kɛ nga Davidi fa kɛn i jue sɔ’n nun’n sa’n, klolɛ dan mɔ Zoova klo be nga be kpan flɛ i’n, i ti yɛ ɔ yaci be wun sa mun cɛ be-ɔ.
12-13. ?Sɛ sa tɛ wie mɔ e yoli i laa’n ti’n e akunndan’n bu e fɔ’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e-ɔ?
12 Sɛ e yo sa tɛ naan e akunndan’n bu e fɔ’n, ɔ ti kpa. Afin i sɔ’n kwla su e bo
naan y’a kpata Ɲanmiɛn naan y’a kaci e ayeliɛ’n. Sanngɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be liɛ’n, sa tɛ nga be yoli be laa’n ti’n, be akunndan’n bu be fɔ tratra su. Kannzɛ bɔbɔ b’a kaci be sa’n, sanngɛ be bu i kɛ Zoova su yaciman be wun sa’n cɛman be le. Sɛ ɔ wun yo ɔ sɔ wie’n, nán ɔ wla fi su kɛ Zoova klo wɔ tankaan kpa. I liɛ’n á yáci akunndan sɔ’n i bulɛ yɛ á sú i kpa titi.13 ?I su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ? Kannzɛ bɔbɔ e fɔn’n, sanngɛ like nga Zoova yoli’n ti’n kɛ é sú i’n e klun titiman e. Yɛle kɛ w’a fɛ “i Wa Zezi i mmoja’n w’a nunnun e sa tɛ’n kwlaa.” (1 Zan 1:7) Sɛ sa tɛ wie ti’n e akunndan’n bu e fɔ’n, nán e wla fi su kɛ Zoova kunndɛ kɛ ɔ́ yáci be nga be sa tɛ’n yo be nsisɔ’n be wun sa’n cɛ́ be. Davidi seli kɛ klolɛ mɔ Zoova klo e tankaan kpa’n ti’n, ɔ yaci e wun sa’n cɛ e. Ɔ seli kɛ: “Kpa ng’ɔ yo be bɔ be nyin yi i’n, i dan’n ɔ ti kɛ nyanmiɛn m’ɔ la nglo lɔ plaii’n ɔ fa o asiɛ’n i ti su mmuammua fuun ju’n sa. Ɔ yo maan e nin e sa tɛ mun ye afiɛn’n ti nun kɛ wia afiliɛ’n nin wia atɔliɛ’n be afiɛn’n ti nun ju’n sa.” (Jue. 103:11, 12) Ndɛ sɔ’n kle kɛ Zoova kunndɛ kpa kɛ ɔ́ ‘yáci sran’m be wun sa’n cɛ́ be weiin.’—Eza. 55:7.
14. ?Klolɛ mɔ Zoova klo e ti’n ngue yɛ ɔ yo-ɔ?
14 Kɛ mɔ Ɲanmiɛn klo e tankaan kpa’n ti’n, ɔ sasa e. Cɛn kun’n, Davidi srɛli Zoova seli i kɛ: “A ti min fiawlɛ, a sasa min, ɔ maan nyrɛnnɛn tɔman min su. Kɛ a de min’n, n klun ti jɔwa, yɛ wɔ maan jue ngunmin yɛ n sro-ɔ. [...] Sran ng’ɔ fɛ i wla gua Anannganman su’n, Anannganman niɛn i lika, ɔ yo i kpa.” (Jue. 32:7, 10) Laa’n, be sisi klɔ’m be wun be fa sasa klɔ’n nunfuɛ mun. I wafa kunngba’n, klolɛ mɔ Zoova klo e tankaan’n ti’n, ɔ sasa e. Yɛle kɛ ɔ uka e naan y’a kpalo ninnge nga be kwla saci e nin i e afiɛn’n. Kpɛkun ɔ uka e naan e nin i e afiɛn w’a mantan kpa titi.—Zer. 31:3.
15. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zoova ti kɛ fiawlɛ sua sa-ɔ?
15 Davidi kannin sasalɛ mɔ Ɲanmiɛn sɛsɛ i sufuɛ mun’n i ndɛ seli kɛ: “Min Nyanmiɛn klun ufuefuɛ, a ti kɛ min fiawlɛ sua sa.” Ɔ kannin Zoova i ndɛ ekun seli kɛ: “Ɔ ti min ye yofuɛ, ɔ ti kɛ min fiawlɛ sua sa. Ɔ ti min fiawlɛ kpa tra su, yɛ ɔ ti min defuɛ. Ɔ sasa min kɛ nyrɛn sa, i sin yɛ n fia-a.” (Jue. 59:18; 144:2) ?Ngue ti yɛ Davidi seli kɛ Zoova ti fiawlɛ kpa tra su-ɔ? Afin lika kwlaa nga Zoova i sufuɛ’m be o lɛ’n, Zoova kwla sasa be naan be nin i be afiɛn’n w’a saciman. I sɔ’n i ɲin fite Jue Mun 91 i nun wie. Sran ng’ɔ kpɛli jue sɔ’n seli Zoova kɛ: “A ti min fiawlɛ, a ti min fiawlɛ sua.” (Jue. 91:1-3, 9, 14) Moizi kusu seli kɛ Zoova ti i fiawlɛ wie. (Jue. 90:1) Sanngɛ kɛ ɔ ka kan ɔ́ wú’n, ɔ kannin ndɛ fɛfɛ kpa kun ekun. Ɔ seli kɛ: “Kɛ ɔ fin lalafuɛ nun lele’n, Nyanmiɛn yɛ ɔ ti ɔ fiawlɛ’n niɔn. I fanngan b’ɔ o lɛ titi’n ti, ɔ sasa wɔ.” (Mml. 33:27) ?Kɛ Moizi se kɛ Zoova i fanngan’n wo lɛ titi’n, ngue yɛ i sɔ’n kle e Zoova su-ɔ?
16. ?Kɛ e si kɛ e kwla fa e wla kwlaa e guɛ i Ɲanmiɛn su’n, i su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ? (Jue Mun 136:23)
16 Kɛ mɔ e si kɛ Zoova ti e fiawlɛ’n ti’n, e klun titiman e. Sanngɛ ɔ ju wie’n, sa wie’m be ti’n e sa sin bubu e. Blɛ sɔ’n nun’n, ɔ ti kɛ y’a tɔ naan e kwlá jasoman sa. ?Kɛ ɔ ko yo sɔ’n ngue yɛ Zoova yo-ɔ? (An kanngan Jue Mun 136:23 nun.) Sɛ é kwlá sé’n, ɔ fɛ i sa mɔ fanngan o nun’n fa man e su blɛblɛblɛ lele e jran e ja’n su. (Jue. 28:9; 94:18) ?I su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ? Kɛ e si kɛ e kwla fa e wla kwlaa e guɛ i Ɲanmiɛn su’n, i sɔ’n yo maan e lafi su kɛ lika kwlaa nga e o lɛ’n, Zoova sásá e. Asa ekun’n, e lafi su kɛ e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ́ nían e lika kpa titi.
MAAN E LAFI SU KƐ ƝANMIƐN KLÓ E TANKAAN KPA TITI
17. ?Kɛ mɔ Zoova klo e dan’n ti’n, ngue yɛ e kwla lafi su-ɔ? (Jue Mun 33:18-22)
17 E wunnin i kɛ kɛ sa kekle o e su’n, Zoova suan e bo yɛ ɔ uka e naan e nin i e afiɛn w’a mantan kpa titi. (2 Kor. 4:7-9) Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremin seli kɛ: “Anannganman i klun ufue’n ɔ nin-a wieman, i sran klolɛ’n ɔ tɛ o lɛ.” (Ngw. 3:22) I sɔ’n ti’n, maan e lafi su kɛ Zoova kló e tankaan kpa titi. Afin kɛ nga jue tofuɛ kun fa kannin’n sa’n, “be bɔ be nyin yi Anannganman’n, bɔ be fa be wla guɛ i ukalɛ b’ɔ uka sran’n su’n, i nyin o be su.”—An kanngan Jue Mun 33:18-22 nun.
18-19. (1) ?Ngue yɛ e kɛnnin i ndɛ like suanlɛ nga nun-ɔn? (2) ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun-ɔn?
18 ?Ngue yɛ e kɛnnin i ndɛ like suanlɛ nga nun-ɔn? Kwlaa naan y’a ba Zoova i sulɛ’n, ɔ klo e kɛ ɔ fa klo klɔ sran’m be kwlaa sa. Sanngɛ kɛ e kacili i sufuɛ’n, ɔ kloli e tankaan kpa. Klolɛ m’ɔ klo e tankaan kpa’n ti’n, ɔ fɛ i sa mɔ wunmiɛn o nun’n fa sasa e. Kpɛkun ɔ yo maan e nin i e afiɛn mantan kpa titi. Asa’n, e ɲrun lɔ’n ɔ́ yía nda ng’ɔ tali e’n be kwlaa be nuan. Afin ɔ kunndɛ kɛ e liɛ yo ye. (Jue. 46:2, 3-4, 8) I sɔ’n ti’n, kannzɛ e su sa’m be ti sɛ ti sɛ’n, maan e lafi su kɛ Zoova mán e wunmiɛn naan y’a kwla jran be ɲrun kekle naan y’a su i kpa titi.
19 E wunnin wafa nga Zoova yi i nglo kɛ ɔ klo sran tankaan kpa’n. Sanngɛ ɔ kunndɛ kɛ i sufuɛ’m be klo be wiengu’m be tankaan kpa wie. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo sɔ-ɔ? Like suanlɛ nga i sin liɛ nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’n su.
JUE 136 Maan Zoova “yo ɔ liɛ ye”
^ ndɛ kpɔlɛ 5 ?Kɛ be se kɛ be klo sran tankaan kpa’n, i bo’n yɛle benin? ?Wan mun yɛ Zoova klo be tankaan kpa-ɔ? ?I su ye benin yɛ sran sɔ’m be ɲɛn i-ɔ? Like suanlɛ nga nun’n, é wá tɛ́ kosan sɔ’m be su. Asa’n, like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá kán sran klolɛ tankaan kpa’n i ndɛ ekun. Biblu wie’m be nun’n, be kacili “sran klolɛ tankaan kpa’n” kɛ “klun ufue yolɛ” annzɛ “aunnvɔɛ silɛ” annzɛ “aklunye yolɛ.”
^ ndɛ kpɔlɛ 4 Biblu’n nun ndɛ mma uflɛ be kle kɛ Zoova klo sran tankaan kpa.—An nian Neemi 13:22; Jue Mun 69:14; 106:7 ɔ nin Ngwlɛ Yilɛ 3:32 be nun.
^ ndɛ kpɔlɛ 54 DESƐN’M BE SU NDƐ’N: Zoova klo sran’m be kwlaa. Desɛn nga be o sran’m be ti su lɛ’n, be yi ninnge nga Zoova yo fa kle kɛ ɔ klo sran’n be nglo. Be nun dan kpafuɛ’n yɛle kɛ e dunman nun ti’n ɔ fɛli i Wa’n yili tɛ.
^ ndɛ kpɔlɛ 62 DESƐN’M BE SU NDƐ’N: Be nga be kaci Zoova i sufuɛ mɔ be lafi e ti kpɔlɛ tɛ’n su’n, ɔ klo be tankaan kpa. Zoova klo sran kwlaa, sanngɛ i sufuɛ mun yɛ ɔ klo be tankaan kpa-ɔ. Desɛn nga be o sran’m be ti su lɛ’n, be kle ninnge ng’ɔ yo fa yi i sɔ liɛ’n i nglo’n.