Be wuli min afuɛ 1940 Mɛ i le 19 su’n Liban lɔ klɔ nga be flɛ i kɛ Amiunun’n su. Kɛ ɔ dili afuɛ nɲɔn kun’n, e awlofuɛ’m be tu ko trannin Tripoli lɔ. Klɔ sɔ’n su yɛ n ɲinnin-ɔn. E awlofuɛ’m be klo Zoova kpa. Be wuli e nnun, bla nsan, yasua nɲɔn. Min yɛ n ti be nun kasiɛn’n niɔn. E si nin e nin be kleli e kɛ nán sika yɛ ɔ ti cinnjin-ɔn. Sanngɛ Ɲanmiɛn sulɛ’n yɛ ɔ ti cinnjin-ɔn. I sɔ’n ti’n, like ng’ɔ yoli e cinnjin’n yɛle Biblu’n nun like suanlɛ, nin aɲia’m be bo tranlɛ, ɔ nin jasin fɛ’n i bolɛ.

Klisifuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be nun wie’m be o e asɔnun’n nun. Be nun kun yɛle Misɛli Abudu. Kɛ é yó asɔnun’n i Biblu’n nun like suanlɛ aɲia’n, i yɛ ɔ tinngɛ-ɔ. I yɛ ɔ ti sran klikli ng’ɔ boli jasin fɛ’n Liban lɔ’n niɔn. Afuɛ 1921 nun yɛ ɔ boli jasin fɛ’n i bolɛ bo-ɔ. I nun m’ɔ te o Niyɔki lɔ’n yɛ ɔ sili ndɛ nanwlɛ’n niɔn. Ɔ nin aniaan bla nga be fin Galaadi suklu’n be bali e asɔnun’n nun’n, be trannin klanman yɛ ɔ ukali be kpa. Be flɛ kun kɛ Anin yɛ kun suan Guɛnin Beavɔɔ. Be nin e asɔnun’n nun aniaan kaka be trali janvuɛ. Kɛ afuɛ kpanngban sinnin mɔ n ɔli Etazinin lɔ’n, n wunnin Anin ekun. Nanwlɛ, ɔ yoli min fɛ kpa. I sin’n, n ma wunnin Guɛnin. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn w’a ja bian. I wun’n suan Wilfridi Gucu, yɛ ɔ di junman Betɛli ng’ɔ o Angle lɔ klɔ nga be flɛ i kɛ Lɔndru’n i nun.

I nun mɔ n te yo bakan’n, Zoova i Lalofuɛ’m nga be o Liban lɔ’n b’a sɔnman. Ɔ nin i sɔ ngba’n, e boli jasin fɛ’n juejue su. Kɛ é bó jasin fɛ’n, Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn’m be tanndannin e ɲrun kpa. N wla te kpɛn sa wie mɔ be kle sɔ weiin’n be su.

Cɛn kun’n, e nin min niaan bla Sana e ɔli jasin fɛ bolɛ etazi kun nun. Kpɛkun é nían-o, plɛti kun yɛ ɔ́ bá yɛ. N si kɛ sran kun yɛ ɔ kan kleli i kɛ e o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ toli e lɛ’n, ɔ boli min niaan bla’n i nzowa kpɛlɛ bo. Bian’n fali ya ble’n ti’n, ɔ suli Sana bo kpɛkun ɔ tɔli asikalie’n nun. Ɔ maan i wun kplokploli. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, sran kun flɛli polisie mun. Kɛ polisie’m be bali’n be niannin Sana i lika. Kpɛkun be fali plɛti’n be ɔli be lika’n nun lɔ. Kɛ be juli lɔ’n be wunnin i kɛ tui wo i bo. I sɔ’n ti’n, polisie’m be su kpɛn’n usɛli i kɛ: “?Ɔ kpa’n, a kan Ɲanmiɛn ndɛ kle sran mun annzɛ a kle be kɛ be yo nzaje sa mun?”

Sa kun ekun mɔ min wla su fiman su le’n yɛle kɛ cɛn kun’n e nin e asɔnun’n nunfuɛ mun e fali loto e ɔli jasin fɛ bolɛ klɔ kun su mmua kpa. Nanwlɛ, klɔ sɔ’n su jasin fɛ bolɛ’n yoli fɛ kpa. Sanngɛ plɛti kun tili i kɛ e su bo jasin fɛ’n be klɔ’n su. I sɔ’n ti’n, ɔ ko flɛli klɔ’n su sran wie mun kɛ be wa yo e lika yaya. Be yoli e kpokokpoko, yɛ be finfinnin e yɔbuɛ bɔbɔ. Yɔbuɛ nga be totoli’n, i wie boli min baba fɛ. Ɔ maan i ɲrun wunmuan’n kacili mmoja. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ nin min manmin be wanndili be ko fuli loto’n nun. E kusu e suli be su. Nanwlɛ, srɛ kunnin e kpa. Sanngɛ min wla kpɛn su kɛ kɛ min manmin núnnún min baba i ɲrun nun mmoja’n, ɔ seli kɛ: “Zoova, yaci cɛ be. Afin be siman like nga be su yo’n.”

Cɛn kun ekun liɛ’n, e ɔli e osufuɛ’m be osu nianlɛ e klɔ lɔ. Kɛ e juli e nannan yasua’n i awlo lɔ’n, e toli Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn kun lɔ. Bian sɔ’n si kɛ min si nin min nin be ti Zoova i Lalofuɛ. Kɛ ɔ wunnin min’n, ɔ flɛli min aamiɛn kpɛkun ɔ seli min kɛ: “?Wɔ, ngue ti yɛ be nin-a yoman ɔ batɛmun-ɔn?” Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn n le afuɛ nsiɛn cɛ. Yɛ n kusu n seli i kɛ n te yo bakan naan kwlaa naan b’a yo min batɛmun’n, ɔ fata kɛ n suan Biblu’n nun like kpa naan n lafi Ɲanmiɛn su kpa wie. Kɛ mɔ ndɛ nga n kannin’n w’a yomɛn i fɛ’n ti’n, ɔ ko seli min nannan kɛ min ɲin yiman sran.

Kannzɛ Liban lɔ sran wie’m be kleli e yalɛ’n, sanngɛ n sieli i nzɔliɛ kɛ Libanfuɛ’m be nun sunman be klo sran. I sɔ’n ti’n, e kwla boli jasin fɛ’n e kleli sran kpanngban kpa, yɛ e kleli be nun kaka be Biblu’n nun like.

I nun mɔ n te kɔ suklu’n, aniaan gbanflɛn kun fin Venezuela ko niannin e osu Liban lɔ. Ɔ nin e yoli aɲia mun likawlɛ, yɛ ɔ trali min niaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Wafa i janvuɛ. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be jali. I sin’n be ko trannin Venezuela lɔ. Kɛ be juli lɔ’n, Wafa i wla loli e dan. I sɔ’n ti’n, ɔ klɛli e baba i lɛtri kɛ e kwlaa e bla Venezuela lɔ. Ɔ maan e kwlaa e ko trannin lɔ.

Afuɛ 1953 nun yɛ e ɔli Venezuela-ɔ. E ko trannin Karakasi klɔ’n su. E sua’n wo plezidan’n i liɛ’n i wun koko lɛ. Ɔ maan cɛn wie’n kɛ i loto klanman’n  sín’n, n wun i. Yɛ kɛ mɔ n te yo bakan’n ti’n, kɛ n wun loto’n min wun blibli min kpa. Sanngɛ min si nin min nin be liɛ’n, kɛ ɔ ko yo naan b’a wun be wun fɛ nvle uflɛ sɔ’n nun’n w’a yoman pɔpɔ w’a manman be. Afin lɔfuɛ’m be aniɛn’n nin be aliɛ’n nin wafa nga be yo ninnge mun’n ɔ nin e liɛ’n timan kun. Asa ekun’n, wafa nga lika’n ti’n ɔ nin e lɔ liɛ’n timan kun. Sanngɛ kɛ bé mían be ɲin naan nvle uflɛ sɔ’n i nun tranlɛ’n si be wun’n, sa kekle kpa kun juli.

Min baba wa tɔli tukpacɛ. I sɔ’n boli e nuan afin ɔ tɔman tukpacɛ sa. I kpa bɔbɔ’n blɛ kwlaa nga e trannin Liban lɔ’n, n bumɛn i kɛ ɔ tɔli tukpacɛ cɛn kun. Kɛ e fɛ i ɔli dɔɔtrɔ’n, dɔɔtrɔfuɛ’m be waan ɔ le kansɛli. Ɔ maan be yoli i opele. Sanngɛ kɛ ɔ dili lemɔcuɛ kun’n, ɔ wuli.

N siman ndɛ nga ń kán naan amun a wun wafa nga e wla boli e wun’n i wlɛ. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn n le afuɛ 13 cɛ. Nanwlɛ, y’a bumɛn i kɛ baba wú. Ɔ maan kɛ ɔ wuli’n, i sɔ’n kleli e yalɛ cɛli kpa. Ɔ ju wie’n, ɔ yo min manmin kɛ baba w’a wuman sa. Sanngɛ Zoova fanngan’n nun’n, blɛblɛblɛ baba i wie’n sili e wun. Kɛ n ɲannin afuɛ 16 mɔ n wieli suklu’n i di’n, min waan ń dí junman kan ń fá súan min fuɛ’m be bo.

Blɛ kunngba sɔ’n nun’n, min niaan bla Sana jali bian. I wun’n suan Ribɛnin Arozo. Ɔ dili Galaadi suklu’n sanngɛ ɔ sɛli i sin Venezuela. Kɛ ɔ jali min niaan bla’n, be ko trannin Niyɔki lɔ. Min osufuɛ’m be kunndɛli kɛ n wɔ inivɛsite. Ɔ maan n ko trannin min niaan bla nin i wun’n be wun Niyɔki lɔ. Be ukali min kpa naan m’an ɔ min ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Blɛ sɔ’n nun’n, nn e o Bluklinin lɔ asɔnun bo kun mɔ i nunfuɛ’m be kan Ɛsipaɲɔlu’n i nun. E asɔnun’n nun’n, aniaan kaka be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Aniaan sɔ’m be nun wie mun yɛle Militɔnun Ansɛli nin Flederiki Flanzi. Be di junman Bluklinin lɔ Betɛli’n nun. Nanwlɛ n kloli aniaan nɲɔn sɔ’m be sa dan.

Kɛ n ɔli inivɛsite m’ɔ dili afuɛ kun’n, n ma buli like nga min waan ń yó’n i akunndan kpa. N boli min ɲin ase n kanngannin aniaan nga be di Ɲanmiɛn junman blɛ kwlaa nun’n be su ndɛ ng’ɔ o Sasafuɛ Tranwlɛ’n be nun’n, be nun. Kpɛkun n buli i su akunndan kpa. Asa ekun’n, n sieli i nzɔliɛ kɛ atin bofuɛ nin Betɛlifuɛ nga be o e asɔnun’n nun’n, be di aklunjɔɛ kpa. Ɔ maan min waan ń yó kɛ be sa. Sanngɛ kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn be nin-a yoman min batɛmun. Kusu n si kɛ ɔ fata kɛ n fa min wun n man Zoova naan be yo min batɛmun. I sɔ kusu yɛ n yoli-ɔ. Ɔ maan be yoli min batɛmun afuɛ 1957, Marsi i le 30 su.

Kɛ be yoli min batɛmun’n, n buli atin bolɛ junman’n i dilɛ i akunndan. Nanwlɛ, n kunndɛli kpa kɛ ń káci atin bofuɛ. Sanngɛ ajalɛ sɔ’n i falɛ w’a yoman pɔpɔ min sa nun. Afin kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn n te kɔ inivɛsite. N klɛli min osufuɛ nga be kali Venezuela lɔ’n be fluwa n seli be kɛ min waan ń jrán suklu’n naan ń sá min sin Venezuela lɔ naan ń káci atin bofuɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, e klɛli e wiengu fluwa kpanngban e kokoli i sɔ’n su yalɛ kpa.

 Afuɛ 1957 Zuɛn anglo’n nun’n, n sali min sin Karakasi lɔ. Sanngɛ kɛ n juli lɔ’n, n wunnin i kɛ lika’n w’a yo kekle kpa min osufuɛ’m be su. Ɔ maan min waan ń dí junman kan ń fá súan be bo. N ma ɲannin junman banki kun nun. Sanngɛ like nga min awlɛn o su’n yɛle atin bolɛ junman’n. I kpa’n, i ti yɛ n sali min sin-ɔn. Ɔ maan n dili junman nɲɔn sɔ mun. Yɛle kɛ n di junman banki’n nun, kpɛkun n kunngba’n n ti atin bofuɛ. I sɔ’n ti’n n ɲanman min ti kaan sa. Ɔ nin i sɔ ngba’n, n di aklunjɔɛ.

Like kun ekun m’ɔ mannin min aklunjɔɛ’n, yɛle kɛ n ma wunnin aniaan bla kun m’ɔ klo Zoova kpa’n. Ɔ suan Silvia, yɛ ɔ fin Alemaɲin. Ɔ nin i osufuɛ’m be wa trannin Venezuela lɛ. Kɛ ɔ cɛli kan’n, e jali. I sin’n, e wuli ba nɲɔn. E wa yasua’n suan Misɛli, yɛ bla’n suan Samira. Blɛ sɔ’n nun’n, min yɛ ɔ fata kɛ n nian e manmin i lika-ɔ. Ɔ maan ɔ wa trannin e wun lɛ. Kɛ m’ɔ fata kɛ n nian min awlobofuɛ’m be lika’n ti’n, n ma jrannin atin bolɛ junman’n kan. Sanngɛ n boli jasin fɛ’n juejue su titi. Kpɛkun ɔ ju wie’n e nin Silvia e kaci cɛn kunngun atin bofuɛ.

Min ndɛ’n i bo bolɛ nun’n, n boli sa kun su. Kɛ sa sɔ’n jú’n nn ba’m be te kɔ suklu. Nanwlɛ ti kpa, blɛ sɔ’n nun’n e tran pɔɔ nun yɛ min wiengu junman difuɛ’m be bu min sran. Sanngɛ n kunndɛli kɛ sran’m be wun i wlɛ kɛ n ti Zoova i sufuɛ. Like nga n ko yo naan sran’m b’a bu min sɔ’n, n buli i akunndan titi. Ɔ maan e nin min yi e trannin ase e buli sika nga e le i’n ɔ nin kalɛ nga e bo’n be akunndan kpa ekun. N si kɛ sɛ n jran banki nun junman dilɛ’n, bé mán min sika lɔun kan naan n fa nian min fuɛ’m be lika. Asa ekun’n, e nin min yi y’a faman kalɛ. Ɔ maan e wunnin i kɛ e kwla kpɔci ninnge wie mun naan y’a kwla su Zoova kpa y’a tra laa’n. Yɛ sɛ e yo sɔ bɔbɔ’n, é ɲán sika é fá nían e wun lika cɛ́ kan.

Nanwlɛ, ajalɛ sɔ’n i falɛ’n w’a yoman pɔpɔ min sa nun. Sanngɛ min adeba’n nin min manmin be suannin min bo kpa. Ɔ maan n wunnin i kɛ n kwla sa min sin n kaci atin bofuɛ ekun. Nanwlɛ, i sɔ’n yoli min fɛ dan. N buli i kɛ nn like fi su tanndanman min ɲrun kun. Sanngɛ i sin’n, sa kun wa fuli e kwlaa e nun.

Cɛn kun’n, dɔɔtrɔ bian kun seli e kɛ kuɛ wo Silvia i wun. Nanwlɛ, sa sɔ’n fuli e nin Silvia e nun. Sanngɛ ɔ yoli e fɛ kpa. N ma buli atin bolɛ junman’n i dilɛ’n i akunndan kpa ekun. N usali min wun kɛ: ‘?Ń kwlá káci atin bofuɛ ekun li?’ Ba mɔ Silvia su wa wu i’n ti’n, e wa boli e wun siesielɛ bo. Sanngɛ n te usa min wun sɛ ń kwlá káci atin bofuɛ ekun-o.

 Kɛ e kokoli e wun’n, e nuan sɛli su kɛ ń káci atin bofuɛ ekun. Afuɛ 1985 Avrili anglo’n nun yɛ e wuli e wa Gabliɛli-ɔ. Ɔ nin i sɔ ngba’n, afuɛ kunngba’n nun Zuɛn anglo’n nun’n, n jrannin banki lɔ junman dilɛ’n yɛ n kacili titi atin bofuɛ. Kɛ i osu cɛli kan’n, n kacili Betɛli Komite’n i nunfuɛ kun. Sanngɛ Betɛli’n nunman Karakasi klɔ’n su lɛ. Ɔ maan lemɔcuɛ kun nun’n, n fa cɛn ba nɲɔn annzɛ nsan n ko di junman Betɛli lɔ. Karakasi klɔ’n nin lika nga Betɛli’n wo lɛ’n, be afiɛn ti nun kilo kɔe 80.

Betɛli’n wo La Viktoria klɔ’n su. Ɔ maan e tu ko trannin klɔ sɔ’n su naan e nin Betɛli’n e afiɛn w’a timan nun dan kun. Ajalɛ cinnjin kpa kun yɛ e kwlakwla e fɛli i lɛ-ɔ. Sanngɛ min awlobofuɛ’m be suannin ajalɛ sɔ’n i bo kpa. I sɔ’n ti’n, ń lá be ase lele. I wie yɛle kɛ min niaan bla Baa fali ajalɛ kɛ ɔ́ nían e manmin’n i lika siɛn’n. Asa ekun’n, kɛ ɔ́ yó sɔ nn e wa kpɛnngbɛn Misɛli w’a ja bla. Sanngɛ Samira nin Gabliɛli be te tran e bo wun. Ɔ maan kɛ é kó trán La Viktoria klɔ’n su’n, be kpɔcili be janvuɛ nga be o Karakasi lɔ’n. Min adeba Silvia kusu kacili i sa ninnge wie’m be yolɛ nun. Afin La Viktoria klɔ’n timan dan kɛ klɔ nga e tran su lɔ laa’n sa. Asa ekun’n, kɛ mɔ sua nga e tran nun siɛn’n timan dan kɛ e sua laa’n sa ti’n ɔ fata kɛ e kwlakwla e kaci e sa ninnge wie’m be yolɛ nun wie. Nanwlɛ, kɛ e ko trannin La Viktoria lɔ’n ninnge kaka kacili.

Sanngɛ ninnge’m be wa kacili kpa ekun. Yɛle kɛ Gabliɛli wa jali bla. Samira kusu wa fɛli i bɔbɔ sua. Asa ekun’n, afuɛ 2007 nun’n e nin Silvia e wa trannin Betɛli wa siɛn’n. Lele nin andɛ e te o wa. E wa kpɛnngbɛn Misɛli wa kacili asɔnun kpɛnngbɛn, yɛ ɔ nin i yi Monika be ti atin bofuɛ. Gabliɛli kusu wa kacili asɔnun kpɛnngbɛn wie. Ɔ nin i yi Anbla be tran Itali. Samira liɛ’n ɔ ti atin bofuɛ, yɛ ɔ kɔ Betɛli lɔ ko uka aniaan mun cɛn kunngun.

Nanwlɛ, n fali ajalɛ cinnjin kpanngban. Sanngɛ be nun wie fi yoman min nsisɔ. I kpa bɔbɔ’n, sɛ ɔ ti kɛ n kwla sa min sin min laa nun’n, ń fá ajalɛ kunngba mun ekun. Ninnge kwlaa nga Zoova fanngan nun’n n kwla yoli be’n ti’n, ń lɛ́ i ase leleele. Kɛ afuɛ’m bé sín’n, n wunnin i wlɛ kɛ ɔ ti cinnjin kɛ e nin Zoova e afiɛn mantan kpa titi. Kpɛkun sɛ e waan é yó like kun’n, ɔ kwla fa aunjuɛ nga “sran fi kwlá simɛn i bo’n” man e naan y’a fa ajalɛ kpa. (Fp. 4:6, 7) E nin Silvia e klo junman nga e di i Betɛli wa’n kpa. Yɛ e si kɛ Zoova yrali ajalɛ kwlaa nga e fali’n su. Afin ajalɛ kwlaa nga é fá’n, e bu i akunndan.