?Amun si sɔ?
?Maadose trannin nguan nun sakpa?
MAADOSE ti Zifu bian. Ɔ yoli ninnge cinnjin wie mun. Yɛ be kannin ninnge sɔ’m be ndɛ Biblu’n nun fluwa nga be flɛ i kɛ Ɛstɛɛ’n i nun. Zifu nga be trali be kekle nun ɔli nvle uflɛ nun’n be nun kun-ɔn. Ɔ dili junman Pɛɛsi famiɛn’n i awlo lɔ. Kɛ afuɛ 500 ka naan Klisifuɛ’m be blɛ’n w’a ju’n ɔ boli i bo’n, yɛ Maadose yoli ninnge sɔ mun-ɔn. ‘Famiɛn Asierisi blɛ su yɛ sa sɔ’m be juli-ɔ.’(Andɛ’n, sran sunman be waan famiɛn sɔ’n yɛle Zɛɛzɛsi klikli.) Cɛn kun’n, sran wie’m be cicili kɛ bé kún famiɛn’n, kpɛkun Maadose boli su kleli i. I sɔ’n ti’n, famiɛn’n mɛnnin i sa su sran’m be kwlaa be ɲrun fa kleli kɛ ɔ si like m’ɔ yoli’n i su ye. Kɛ Aman m’ɔ ti Maadose nin Zifu onga’m be kpɔfuɛ’n wuli’n, famiɛn’n fali Maadose fa sieli i i sran’m be kwlaa be ti su. I sɔ mɔ famiɛn’n yoli’n ti’n, Maadose kwla kpɛli mmla kun. Mmla sɔ’n ti’n, Zifu’m be kplili be ti. Ɔ maan b’a nunnunman be Pɛɛsifuɛ’m be mɛn’n nun.—Ɛst. 1:1; 2:5, 21-23; 8: 1, 2; 9:16.
Be nga be suan laa sa’m be su like’n, be nun wie’m be waan ndɛ ng’ɔ o Ɛstɛɛ fluwa’n nun’n ɔ timan nanwlɛ, naan Maadose w’a tranman nguan nun sakpa. Sanngɛ afuɛ 1941 nun’n, be nga be fufu asiɛ’n be kunndɛ laa ninnge mun’n be wunnin ninnge wie mɔ be kle kɛ ndɛ nga Biblu’n kɛn i Maadose su’n, ɔ ti nanwlɛ-ɔ. ?Ngue yɛ be wunnin i-ɔ?
Sran sɔ’m be wunnin like kun m’ɔ ti kɛ talie bue sa’n, yɛ be klɛli dunman Maaduka’n i su. (Wawle nun’n be se kɛ Maadose.) Bian sɔ’n nian famiɛn’n i ninnge’m be su. Atrɛkpa’n, i yɛ ɔ nian famiɛn’n i saka’n su Sizi lɔ-ɔ. Be flɛ bian kun kɛ Aatii Unɲadi. Ɔ kunndɛ laa sa nga be juli mɛn’n i wia afiliɛ lɔ lika nun’n be su like. Ɔ seli kɛ sɛ e fa Biblu’n e sie i bue kun’n, like sunman talie bue nga be wunnin i’n “i ngunmin yɛ ɔ kan Maadose i ndɛ-ɔ.”
Kɛ Unɲadi kannin ndɛ sɔ’n, i sin’n be nga be kunndɛ laa sa’m be su like’n be nun wie’m be kacili ninnge sunman talie bue’n be su ndɛ wie mun aniɛn wie’m be nun ekun. Be wunnin be nun wie mun Pɛɛsepolisi klɔ nvuɛn’n su lɔ. Be wunnin be lika nga Pɛɛsepolisifuɛ’m be sie be ninnge kpakpa’m be lɛ’n i nun. Lika sɔ’n mantan klɔ’n i wun talɛ’n. Zɛɛzɛsi klikli i blɛ su ninnge mun-ɔn. Be klɛli ninnge sunman talie bue’n i su ndɛ’n Elamiti aniɛn’n nun. Yɛ dunman kpanngban mɔ be o Ɛstɛɛ fluwa’n nun’n be klɛ su. a
Be klɛli dunman Maaduka’n ninnge sunman talie bue nga be wunnin be Pɛɛsepolisi lɔ’n be nun sunman su. Bian sɔ’n dili junman famiɛn Zɛɛzɛsi klikli i sa nun Sizi lɔ. Ɔ ti famiɛn’n i fluwa klɛfuɛ. Be klɛli ninnge sɔ’m be nun kun su kɛ Maaduka ti fluwa kacifuɛ. Ndɛ sɔ mɔ be klɛli’n ɔ nin Maadose i su ndɛ nga Biblu’n kan’n be kɔ likawlɛ. Bian sɔ’n dili junman Famiɛn Asierisi (Zɛɛzɛsi klikli) i sa nun. Yɛ ɔ kan aniɛn nɲɔn tra su. Maadose tran famiɛn’n i sua m’ɔ o Sizi lɔ’n i anuan’n nun lɛ titi. (Ɛst. 2:19, 21; 3:3) Anuan sɔ’n ti dan kpa. Lɛ yɛ be nga be di junman famiɛn’n i sa nun’n be di be junman’n niɔn.
Maaduka mɔ be kɛn i ndɛ ninnge sunman talie bue’m be su’n, ɔ nin Maadose mɔ be kɛn i ndɛ Biblu’n nun’n be su ndɛ’n ti kun. Be sran nɲɔn’n be trannin nguan nun blɛ kunngba’n nun. Be dili junman lika kunngba’n nun, yɛ be junman’n ti wafa kunngba. I kwlaa sɔ’n kle kɛ atrɛkpa’n, Maadose mɔ be kɛn i ndɛ Ɛstɛɛ fluwa’n nun’n, i ndɛ yɛ ninnge nga be nga be fufu asiɛ’n be kunndɛ laa ninnge mun’n be wunnin be’n, be kan-ɔn.
a Afuɛ 1992 nun’n, like klefuɛ kun mɔ be flɛ i kɛ Ediwi Masao Yamoki’n, ɔ klɛli ninnge sunman talie bue nga be wunnin be Pɛɛsepolisi lɔ’n be su dunman blu i fluwa kun nun. Dunman sɔ’m be o Ɛstɛɛ fluwa’n nun wie.