1. ?Kɛ Adan nin Ɛvu be yoli sa tɛ’n, ngue ndɛ yɛ Zoova kannin-ɔn? (Bo Bolɛ 3:15)

 KƐ ADAN nin Ɛvu be yoli sa tɛ’n, Zoova kannin ndɛ kun mɔ be mma’m be kwla fa be wla gua su-ɔ. Ndɛ ng’ɔ kannin’n wo Bo Bolɛ 3:15 nun.—An kanngan nun.

2. ?Ngue ti yɛ ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n ti cinnjin-ɔn?

² Ndɛ nga Zoova kannin’n wo Biblu’n nun fluwa klikli’n nun. Ndɛ sɔ’n ɔ nin Biblu’n nun fluwa onga’m be nun ndɛ’n be kɔ likawlɛ. Ɔ maan e kwla se kɛ Biblu’n nun ndɛ’n kwlaa taka ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n i su. Yɛle kɛ bé wá súnman sran kun m’ɔ́ wá núnnún Satan nin be kwlaa nga be su i su’n. * Nanwlɛ, i sɔ’n wá yó be nga be klo Zoova’n be fɛ dan!

3. ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su like suanlɛ nga nun-ɔn?

³ Like suanlɛ nga nun’n, é wá fá e ɲin é síe i Bo Bolɛ 3:15 i nun ndɛ’n su. I sɔ yolɛ nun’n é wá tɛ́ kosan wie’m be su. Kosan sɔ mun yɛ: ?Wan mun yɛ be kan be ndɛ ndɛ mma sɔ’n nun-ɔn? ?Wafa sɛ yɛ ndɛ sɔ’n kpɛnnin su-ɔ? ?I su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ?

4. (1) ?Wan yɛle wuo’n? (2) ?Yɛ ngue ti yɛ e se sɔ-ɔ?

⁴ Be nga be kan be ndɛ Bo Bolɛ 3:14, 15 nun’n be yɛle  “wuo’n,” ɔ nin wuo’n i “osu’n,” yɛ “bla’n” ɔ nin bla’n i “osu’n.” Biblu’n uka e naan y’a wun be wlɛ. * Maan e dun mmua e kan “wuo’n” i ndɛ. Wuo kpakpa kun kwlá wunman ndɛ nga Zoova kɛnnin i Edɛnin fie nun lɔ’n i wlɛ. Ɔ maan sran kun yɛ Zoova kan ndɛ’n kle i-ɔ. ?Wan yɛle sran sɔ’n? Sa Nglo Yilɛ 12:9 uka e naan y’a wun sran sɔ’n i wlɛ weiin. Ndɛ mma sɔ’n kle kɛ ‘wuo lalaa’n’ yɛle Satan m’ɔ ti Suɛn Tɔnfuɛ’n. ?Sanngɛ wan yɛle wuo’n i osu’n?

5. ?Wan yɛle wuo’n i osu’n?

⁵ Biblu’n nun’n, kɛ be kan sran kun i osu’n i ndɛ’n, wie liɛ’n yɛle be nga be bu akunndan kɛ sran sɔ’n sa’n, mɔ be ayeliɛ’n ti kɛ i liɛ’n sa’n. Ɔ maan wuo’n i osu’n yɛle anzi nin klɔ sran nga kɛ Satan sa’n, be jaso Ɲanmiɛn Zoova wun’n, mɔ be tɛnndɛn i sran’m be ɲrun’n. I wie yɛle anzi nga Nowe blɛ su’n, be jasoli ɲanmiɛn su lɔ be bali asiɛ’n su wa’n, ɔ nin klɔ sran nga be bu akunndan kunngba nga be si Satan m’ɔ ti Suɛn Tɔnfuɛ’n bu’n wie’n.—Bob. 6:1, 2; Zan 8:44; 1 Zan 5:19; Zid. 6.

6. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ nán Ɛvu yɛ ɔ ti bla nga be kɛn i ndɛ’n niɔn?

⁶ Siɛn’n, maan e kan “bla’n” i ndɛ. E kwlá seman kɛ Ɛvu-ɔ. ?Ngue ti-ɔ? Maan e fa e ɲin e sie i sa kun su e nian. Bo Bolɛ 3:15 se kɛ bla’n i osu’n wá “kpɔ́tɔ” wuo’n i ti’n. Kɛ nga e fa wunnin i’n sa’n, wuo’n yɛle Satan. Ɔ maan Ɛvu i osu’n nunfuɛ wie fi kwlá yomɛn i like fi. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, wan yɛ ɔ kwla nunnun Satan-ɔn?

7. ?Kɛ nga Sa Nglo Yilɛ 12:1, 2, 5, 10 fa kan’n sa’n, wan yɛle bla nga Bo Bolɛ 3:15 kɛn i ndɛ’n?

⁷ Biblu’n nun fluwa kasiɛn’n uka e naan  y’a wun bla nga Bo Bolɛ 3:15 kɛn i ndɛ’n i wlɛ. (An kanngan Sa Nglo Yilɛ 12:1, 2, 5, 10 nun.) Nán bla jrɛiin ndɛ yɛ be kan-ɔn. Afin bla sɔ’n, anglo ba’n wo i ja bo, yɛ famiɛn kle kun mɔ nzraama blu-nin-nɲɔn be o su’n ɔ wlɛ i ti. Ɔ wuli ba kun m’ɔ ti i liɛ ngunmin-ɔn. Ba sɔ’n yɛle Ɲanmiɛn Sielɛ’n. E si kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n wo ɲanmiɛn su lɔ. Ɔ maan ɲanmiɛn su lɔ yɛ bla sɔ’n kusu tran-ɔn. Bla sɔ’n yɛle Zoova i anuannzɛ’n i bue ng’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, mɔ yɛle anzi mun’n.—Gal. 4:26.

8. (1) ?Wan yɛle bla’n i osu’n nun sran cinnjin kpafuɛ’n? (2) ?Blɛ benin nun yɛ ɔ yoli sran cinnjin sɔ’n niɔn? (Bo Bolɛ 22:15-18)

⁸ Ɲanmiɛn Ndɛ’n uka e naan y’a wun bla’n i osu’n i nun sran cinnjin kpafuɛ’n i wlɛ. Biblu’n seli kɛ sran sɔ’n ɔ́ wá yó Abraamun i osu’n nunfuɛ. (An kanngan Bob. 22:15-18 nun.) Kɛ nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n fa kannin’n sa’n, Zezi yoli Abraamun i osu’n nunfuɛ. (Lik. 3:23, 34) Sanngɛ ɔ fata kɛ osu sɔ’n ɔ ɲan tinmin tra klɔ sran mun. Afin ɔ fata kɛ ɔ nunnun Satan m’ɔ ti Suɛn Tɔnfuɛ’n. Kɛ Zezi ɲannin afuɛ kɔe 30, Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n kpɛli i sieli i ngunmin. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Zezi kacili bla’n i osu’n i nun sran cinnjin kpafuɛ’n. (Gal. 3:16) Kɛ Zezi wuli mɔ Ɲanmiɛn cɛnnin i’n, Ɲanmiɛn “yoli maan ɔ ɲannin ɲrun nin sasu.” Ɲanmiɛn fali “kwlalɛ’n kwlaa” mɛnnin i naan ɔ sie ninnge nga be o “ɲanmiɛn su lɔ’n nin asiɛ’n su wa’n be kwlaa.” I wie yɛle kɛ ɔ mɛnnin i kwlalɛ naan ɔ nunnun sa nga Suɛn Tɔnfuɛ’n yo be’n.—Ebr. 2:7; Mat. 28:18; 1 Zan 3:8.

9-10. (1) ?Wan mun yɛ be ti bla’n i osu’n nunfuɛ wie-ɔ? (2) ?Blɛ benin nun yɛ be kaci osu sɔ’n i nunfuɛ-ɔ? (3) ?Ngue yɛ é wá kɛn i ndɛ siɛn’n niɔn?

⁹ Sanngɛ osu sɔ’n i nun sran wie’m be te o lɛ. Cɛn kun mɔ akoto Pɔlu kán ndɛ klé be nga be ti Zifu nin be nga be timan Zifu mɔ Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, ɔ kleli be nga be ti bla’n i osu’n i nunfuɛ wie’n. Ɔ seli kɛ: “Sɛ amun ti Klisi i liɛ’n, nn amun ti Abraamun i osu’n nunfuɛ sakpa, yɛ amún ɲán like nga Ɲanmiɛn tali nda kɛ ɔ́ fá mán’n.” (Gal. 3:28, 29) I sɔ’n kle kɛ, kɛ Zoova fɛ i wawɛ’n kpa Klisifuɛ kun sie i ngunmin’n, Klisifuɛ sɔ’n kaci bla’n i osu’n nunfuɛ. Ɔ maan bla’n i osu’n yɛle Zezi Klisi nin sran 144.000 mɔ be nin i bé dí famiɛn’n. (Ngl. 14:1) Be kwlaa sɔ’n be bu akunndan kunngba nga Zoova m’ɔ ti be Si’n bu’n wie.

¹⁰ Siɛn mɔ y’a wun be nga Bo Bolɛ 3:15 kan be ndɛ’n be wlɛ’n, maan e kan wafa nga Zoova yoli naan ndɛ sɔ’n w’a kpɛn su blɛblɛblɛ’n, ɔ nin i su ye nga e ɲɛn i’n be ndɛ.

11. ?Wafa sɛ yɛ be kali bla’n i osu’n i ja sin-ɔn?

¹¹ Bo Bolɛ 3:15 nun’n be seli kɛ wuo’n ɔ́ wá ká bla i osu’n i “ja sin.” Kɛ Satan yoli maan Zifu mun nin Rɔmunfuɛ’m be kunnin Ɲanmiɛn i Wa’n yɛ ndɛ sɔ’n kpɛnnin su-ɔ. (Lik. 23:13, 20-24) Kɛ like yaya yo sran kun i ja sin’n, wie liɛ’n ɔ kwlá nantiman. I wafa kunngba’n, kɛ be kunnin Zezi’n w’a kwlá yoman like fi kun, ɔ kali ndia’n nun lɔ cɛn ba nsan.—Mat. 16:21.

12. (1) ?Wafa sɛ yɛ bé wá kpɔ́tɔ wuo’n i ti’n niɔn? (2) ?Yɛ blɛ benin nun yɛ sa sɔ’n jú-ɔ?

¹² Kɛ ɔ ko yo naan ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n w’a kpɛn su’n, ɔ fataman kɛ Zezi ka ndia’n nun lɔ. ?Ngue ti yɛ e se sɔ? Afin kɛ nga ndɛ mma sɔ’n fa kan’n sa’n, ɔ fata kɛ bla’n i osu’n ɔ kpɔtɔ wuo’n i ti’n. I sɔ’n kle kɛ ɔ fata kɛ be cɛn Zezi. I sɔ sa’n  kusu yɛ ɔ juli-ɔ. Kɛ Zezi wuli m’ɔ dili cɛn ba nsan’n, Ɲanmiɛn cɛnnin i, yɛ ɔ ɔli ɲanmiɛn su. Ɔ su wuman kun le. Kɛ blɛ nga Ɲanmiɛn sieli’n wá jú’n, Zezi wá núnnún Satan. (Ebr. 2:14) Be nga be nin Zezi bé wá dí famiɛn’n be nin Zezi bé wá núnnún Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ mun mɔ be yɛle wuo’n i osu’n.—Ngl. 17:14; 20:4, 10. *

13. ?Wafa sɛ yɛ e kwla ɲan ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 i su kpɛnlɛ’n i su ye-ɔ?

¹³ Sɛ a ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’n, nn a ɲan ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 i su kpɛnlɛ’n i su ye wie. Kɛ Zezi bali asiɛ’n su wa’n, ɔ yili i Si’n i nzuɛn’n i nglo kpa liɛ su. (Zan 14:9) Ɔ maan kɛ e suan Zezi i su like’n, e si Zoova yɛ e klo i. Asa ekun’n, kɛ mɔ Zezi ti asɔnun’n i su kpɛn’n ti’n, ɔ kle e like yɛ ɔ kle atin. Ɔ kleli e like ng’ɔ fata kɛ e yo naan Zoova i klun w’a jɔ e wun’n. Asa kusu’n, e kwlakwla e kwla ɲan Zezi i wie mɔ yɛle i ja sin kalɛ’n i su ye. ?Wafa sɛ? Kɛ Zezi wuli mɔ Zoova cɛnnin i’n, Zoova sɔli tɛ ng’ɔ fɛli i wun yili’n nun. Tɛ sɔ’n ɔ “nunnun e sa tɛ’n kwlaa.”—1 Zan 1:7.

14. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ ndɛ nga Zoova kɛnnin i Edɛnin fie nun lɔ’n i su kpɛnlɛ’n, ɔ́ fá blɛ-ɔ?

¹⁴ Ndɛ nga Zoova kɛnnin Edɛnin fie nun lɔ’n kle kɛ blɛ lɔun wá sín ka naan i kwlaa w’a kpɛn su. Kɛ ɔ ko yo naan bla’n w’a ɲan osu’n, naan Suɛn Tɔnfuɛ’n kusu w’a ɲan sran naan b’a su i su’n, naan kpɔlɛ w’a tran be akpasua nɲɔn’n be afiɛn’n, ɔ́ fá blɛ. Ndɛ sɔ’n ɔ uka e naan y’a wun i wlɛ kɛ mɛn nga Satan sie’n i nunfuɛ’m bé wá kpɔ́ Zoova i sufuɛ mun. Zezi kannin ndɛ sɔ’n i wunsu kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun. (Mar. 13:13; Zan 17:14) E wunnin kɛ afuɛ 100 nga be sinnin lɛ’n be nun’n ndɛ sɔ’n kpɛnnin su kpa. ?Ngue ti yɛ e se sɔ-ɔ?

15. (1) ?Ngue ti yɛ mɛn’n nunfuɛ’m be kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ mun tra laa-ɔ? (2) ?Sanngɛ ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e sro Satan-ɔn?

¹⁵ Kɛ be sieli Zezi famiɛn afuɛ 1914 nun’n w’a cɛman, be kannin Satan bo ɲanmiɛn su lɔ. Be kɛnnin i bo be yili i asiɛ’n su wa, yɛ ɔ su minndɛ blɛ mɔ bé wá núnnún i’n. (Ngl. 12:9, 12) Sanngɛ ɔ tranman lɛ minndɛman sa ngbɛn. Satan si kɛ i liɛ w’a wie mlɔnmlɔn, yɛ w’a fa ya dan kpa. Ɔ fɛ i ya’n guɛ i Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su. (Ngl. 12:13, 17) I sɔ’n ti yɛ mɛn’n nunfuɛ’m be kpɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ mun dan tra laa’n niɔn. Sanngɛ ɔ fataman kɛ e sro Satan nin i minniɛn mun. I kpa bɔbɔ’n, e kwla kan ndɛ kunngba nga akoto Pɔlu kannin’n wie. Ɔ seli kɛ: “?Sɛ Ɲanmiɛn jin e sin’n, wan yɛ ɔ kwla yo e sa-ɔ?” (Rɔm. 8:31) E kwla fa e wla gua Zoova. Afin kɛ nga e fa wunnin i’n sa’n, ndɛ nga Zoova kannin m’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n i dan lika w’a kpɛn su.

16-18. ?Kɛ Kɛɛtisi nin Uusula, ɔ nin Zesika be wunnin ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n i wlɛ’n, i su ye benin yɛ be ɲɛnnin i-ɔ?

¹⁶ Ndɛ nga Zoova kannin m’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n kwla uka e naan y’a jran sa kwlaa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle. Be flɛ aniaan bian kun kɛ Kɛɛtisi, ɔ ti ngaliɛ difuɛ Guamun lɔ. Ɔ seli kɛ: “Blɛ wie nun’n, sa nga be tɔli min su’n nin min sa sin m’ɔ bubuli min’n ti’n, Zoova sulɛ’n yoli kekle min sa nun. Sanngɛ ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n i su akunndan bulɛ’n ukali min naan m’an fa min wla m’an gua  min Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i su titi.” Kɛɛtisi i ɲin o blɛ mɔ Zoova wá yó maan e su sa’m be kwlaa bé wíe’n i sin kpa.

¹⁷ Be flɛ aniaan bla kun kɛ Uusula, ɔ tran Bavaria lɔ. Ɔ seli kɛ Bo Bolɛ 3:15 i nun ndɛ’n i wlɛ wulɛ’n ukɛli i naan w’a lafi su kpa kɛ Biblu’n ti Ɲanmiɛn nuan ndɛ. Kɛ ɔ wunnin kɛ Biblu’n nun ndɛ onga’m be kwlaa be taka ndɛ mma sɔ’n su’n, i sɔ’n boli i nuan dan. Ɔ kan guali su kɛ: “Kɛ Zoova fali ajalɛ ndɛndɛ naan klɔ sran’m b’a fa be wla b’a gua like kpa kun su’n, i sɔ’n yo min fɛ dan.”

¹⁸ Be flɛ aniaan bla kun kɛ Zesika, ɔ tran Miklonezi lɔ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ n wunnin i wlɛ kɛ n o nanwlɛ atin’n su’n, i sɔ’n yoli min fɛ kpa. Andɛ nin andɛ min wla te kpɛn wafa nga min wun yoli min’n su. N wunnin kɛ ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n ɔ su kpɛn su. I sɔ’n ukali min naan m’an wun i wlɛ kɛ mɛn nga e di i andɛ’n nɛ́n i kpafuɛ’n niɔn. Ndɛ sɔ’n ti’n, n lafi su kpa ekun kɛ Zoova i sulɛ’n yɛ ɔ ti like kpafuɛ’n niɔn. Yɛ n lafi su kɛ min liɛ yó ye.”

19. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n i bue kasiɛn’n ɔ́ kpɛ́n su-ɔ?

¹⁹ Kɛ nga e fa wunnin i’n sa’n, ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n ɔ su kpɛn su. E wunnin bla’n i osu’n, ɔ nin wuo i osu’n be wlɛ weiin. Asa’n, e wunnin kɛ be cɛnnin Zezi m’ɔ ti bla’n i osu’n i nun sran cinnjin kpafuɛ’n. W’a kaci famiɛn kun m’ɔ le ɲrun-ɔn, yɛ ɔ kwlá wuman kun. Be nga be ti bla’n i osu’n nunfuɛ wie’n Zoova su wa wie be kpa. Kɛ mɔ Biblu’n nun ndɛ sɔ’n i bue klikli’n w’a kpɛn su’n ti’n, e kwla lafi su kɛ i bue kasiɛn’n, mɔ yɛle wuo’n i ti’n i kpɔtɔlɛ’n ɔ́ kpɛ́n su wie. Nanwlɛ, kɛ bé wá núnnún Satan’n, ɔ́ wá yó Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be fɛ dan-o. Lele naan i sɔ blɛ’n w’a ju’n, nán amun sa sin bubu amun. E kwla fa e wla gua e Ɲanmiɛn’n su. Ɔ́ wá sín bla’n i osu’n i lika ɔ́ yó “asiɛ’n su nvlenvle’m be kwlaa be ye.”—Bo Bolɛ 22:18.