1. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu Zoova i srɛlɛ’n niɔn?

 E SI Ɲanmiɛn m’ɔ yili nglo nin asiɛ’n, ɔ man e atin kɛ e srɛ i. I sɔ’n ti e cenjele like dan. Maan e bu sa nga i akunndan kan e nian: E kwla kan e klun ndɛ e kle Zoova blɛ kwlaa nun yɛ e kwla srɛ i aniɛn kwlaa nun. Sɛ e la e dɔɔtrɔ-o, sɛ e o bisua-o, e kwla srɛ e Si Ɲanmiɛn. Nanwlɛ, i sɔ’n yo e fɛ dan.

2. ?Wafa sɛ yɛ Famiɛn Davidi buli Ɲanmiɛn srɛlɛ’n niɔn?

² Famiɛn Davidi buli Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i like cinnjin kpa. Ɔ seli Zoova kɛ: “Min srɛlɛ nga n srɛ’n, maan ɔ yo ɔ nyrun kɛ ansans sa.” (Jue. 141:1, 2) Davidi blɛ su’n, ansan nga Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be fa di junman’n, be nian nun kpa naan b’a yo. (Tul. 30:34, 35) Kɛ Davidi fali srɛlɛ m’ɔ srɛ Ɲanmiɛn’n fa sunnzunnin ansan’n, i sɔ’n kle kɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ bú ndɛ ng’ɔ́ kán kle Ɲanmiɛn’n i akunndan kpa. E kusu, like kunngba’n yɛ e kunndɛ kɛ é yó-ɔ. E kunndɛ kɛ srɛlɛ nga e srɛ Zoova’n, ɔ jɔ i klun.

3. (1) ?Kɛ é srɛ́ Zoova’n, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e kan ndɛ’n niɔn? (2) ?Ngue ti-ɔ?

³ Kɛ é srɛ́ Zoova’n, nán e kan ndɛ’n kɛ e nin i e ti manngu sa. Sanngɛ maan e kan ndɛ’n i aɲinyiɛ su. I sɔ yolɛ nun’n, ninnge nga Ezai nin Ezekiɛli nin Daniɛli ɔ nin Zan be wunnin be aolia nun’n be kwla uka e kpa. Ninnge nga be wunnin be’n be timan kun, sanngɛ be fa e ɲin be sie i like kunngba’n su. Be sran nnan’n be wunnin Zoova m’ɔ ti i famiɛn bia’n su’n. Ezai “wunnin Anannganman, ɔ ti famiɛn bia kun m’ɔ ti nglonglo kpa’n su.” (Eza. 6:1-3)  Ezekiɛli liɛ’n, ɔ wunnin kɛ Zoova ti like m’ɔ ti kɛ famiɛn bia sa’n i su. ‘Lika ng’ɔ kpaja weiin m’ɔ sin yiɛ i’n, ɔ ti kɛ ɲanngondin sa.’ (Eze. 1:26-28) Daniɛli kusu’n, ɔ wunnin “sran oke kun.” I wun tralɛ’n fɛn fitafita kɛ jese fɔkɔ sa, yɛ i famiɛn bia’n ti ɲanɲan kɛ sin taaman sa. (Dan. 7:9, 10) Zan liɛ’n ɔ wunnin kɛ Zoova ti famiɛn bia kun su. Ɲanngondin kun mɔ i wafa’n ti kɛ emerodu sa’n, ɔ bo sin yia famiɛn bia sɔ’n. (Ngl. 4:2-4) I kwlaa sɔ’n kle kɛ Zoova le ɲrun dan. Kɛ e bu i akunndan’n e wun i wlɛ kɛ srɛlɛ mɔ Zoova man e atin kɛ e srɛ i’n, ɔ ti e cenjele like dan. Asa ekun’n, e wun i wlɛ kɛ kɛ é srɛ́ Zoova’n, ɔ fata kɛ e kan ndɛ’n aɲinyiɛ su. ?Sanngɛ ngue ndɛ yɛ e kwla kan-ɔn?

4. ?Ngue yɛ ndɛ nga Zezi kannin m’ɔ o Matie 6:9, 10 nun’n, ɔ kle e-ɔ?

⁴ An kanngan Matie 6:9, 10 nun. Kɛ Zezi kán ndɛ oka’n su lɔ’n, ɔ kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun wafa ng’ɔ fata kɛ be srɛ Ɲanmiɛn naan i klun w’a jɔ su’n. Ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Wafa ng’ɔ fata kɛ amun srɛ Ɲanmiɛn’n yɛ.” Ɔ boboli ninnge nga be ti cinnjin kpafuɛ’n be su. Ɔ seli kɛ e srɛ kɛ maan Zoova i dunman’n yo sanwun, yɛ maan i Famiɛn Dilɛ’n i blɛ’n ju. Famiɛn Dilɛ blɛ sɔ’n nun yɛ bé wá núnnún Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ mun-ɔn. Asa’n, ɔ kannin ninnge kpakpa nga Ɲanmiɛn wá yó mán klɔ sran mun asiɛ’n su’n be ndɛ. Kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n sɛ e bo sa kɛ ngalɛ sa’m be su’n, é klé kɛ Ɲanmiɛn i klun sa’n ti e cinnjin.

5. ?Kɛ é srɛ́ Zoova mɔ e kan e bɔbɔ e ninnge liɛ’m be ndɛ’n ɔ ti su?

⁵ Ndɛ nga Zezi kɛnnin i Ɲanmiɛn srɛlɛ sɔ’n nun’n, ɔ kle ekun kɛ e kwla srɛ e bɔbɔ e ninnge liɛ’m be ti. E kwla srɛ Zoova kɛ ɔ man e aliɛ ng’ɔ ju e cɛn ba kun nun’n, yɛ ɔ yaci e sa tɛ mun cɛ e. Kpɛkun e kwla srɛ i kɛ nán ɔ yaci e lɛ naan be laka e, naan ɔ de e klunwifuɛ’n i sa nun. (Mat. 6:11-13) Kɛ é srɛ́ Zoova mɔ e kan sa sɔ’m be ndɛ’n, i sɔ’n kle kɛ e wun i wlɛ kɛ e mian Zoova wun naan e kunndɛ kɛ i klun jɔ e wun.

6. ?Srɛlɛ nga Zezi kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun i nun’n, ninnge ng’ɔ boboli be su’n be ngunmin yɛ e kwla srɛ be ti-ɔ? An yiyi nun.

 ⁶ Zezi w’a semɛn i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ, kɛ bé srɛ́ Ɲanmiɛn’n be kan ndɛ kunngba ng’ɔ kannin’n be flan nun. Blɛ uflɛ nun’n kɛ Zezi srɛ́ Ɲanmiɛn’n ɔ kannin ndɛ uflɛ mɔ be ti i cinnjin-ɔn. (Mat. 26:39, 42; Zan 17:1-26) E kusu kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, e kwla kan ninnge kwlaa nga be ti e cinnjin’n be ndɛ. I wie yɛle kɛ sɛ ɔ fata kɛ e fa ajalɛ wie’n, e kwla srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ man e ngwlɛlɛ. (Jue. 119:33, 34) Yɛ sɛ be man e junman kun mɔ i dilɛ’n ti kekle’n, e kwla srɛ i kɛ ɔ uka e. (Nya. 2:6) Siɛ nin niɛn’m be kwla srɛ Ɲanmiɛn be man be mma mun. Ba’m be kusu be kwla srɛ Ɲanmiɛn be man be si nin be nin mun. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ e kwlakwla e srɛ Ɲanmiɛn e man be nga e bo jasin fɛ’n e kle be’n ɔ nin be nga e kle be Biblu’n nun like’n. Sanngɛ kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n nán e ka i like srɛlɛ’n su ngunmin.

7. ?Ngue ti yɛ kɛ é srɛ́ Zoova’n, ɔ fata kɛ e mɛnmɛn i-ɔ?

⁷ Kɛ é srɛ́ Zoova’n, maan e mɛnmɛn i. Ɲanmiɛn nin manmanlɛ’n fata lele kpe nun. I ‘klun ti kpa yɛ ɔ yaci sran wun sa cɛ i.’ Asa’n, ɔ si ‘aunnvɔɛ, ɔ faman ya ndɛndɛ, i aklunye’n ti dan, yɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ.’ (Jue. 86:5, 15) Ɔ maan kɛ e bu sran wafa nga Zoova ti’n, nin ninnge ng’ɔ yo be’n be akunndan’n, e wun kɛ ɔ nin manmanlɛ’n fata sakpa.

8. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Zoova e lɛ i ase-ɔ? (Jue Mun 104:12-15, 24)

⁸ Ninnge kpakpa nga Zoova yo mannin e ti’n, e kwla srɛ i e lɛ i ase. I wie yɛle waka nɲrɛ mun, nin aliɛ fanunfanun mun, nin e janvuɛ mun, ɔ nin ninnge uflɛ wie mun ekun. E Si Ɲanmiɛn fali ninnge sɔ mun mannin e naan e di aklunjɔɛ. (An kanngan Jue Mun 104:12-15, 24 nun.) Like cinnjin kpa nga ti yɛ e kwla srɛ Zoova e lɛ i ase wie’n, yɛle kɛ ɔ kle e like naan y’a kwla su i kpa. Kpɛkun ɔ yoli maan e wla o like kpa kun su.

9. ?Ngue yɛ e kwla yo naan e wla w’a finman Zoova i ase lalɛ’n su-ɔ? (1 Tesalonikifuɛ Mun 5:17, 18)

 ⁹ Ɔ ju wie’n, e wla fi Zoova i ase lalɛ’n su. ?Ngue yɛ é yó naan e wla w’a finman su-ɔ? Kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, ninnge nga e seli i kɛ ɔ yo man e’n, e kwla klɛ be e sie. Kpɛkun cɛn kunngun’n, maan e nian ninnge nga e klɛli be’n yɛ e bu wafa nga Zoova tɛli e su’n i akunndan. Yɛ maan e srɛ i e lɛ i ase. (An kanngan 1 Tesalonikifuɛ Mun 5:17, 18 nun.) Kɛ e yo like e man sran kun mɔ sran sɔ’n la e ase’n, i sɔ’n yo e fɛ. I wafa kunngba’n, kɛ Zoova tɛ e srɛlɛ’m be su mɔ e lɛ i ase’n, i sɔ’n yo i fɛ dan. (Kol. 3:15) ?Like uflɛ benin ekun ti yɛ ɔ fata kɛ e la Ɲanmiɛn i ase-ɔ?

10. ?Kɛ nga 1 Piɛli 2:21 fa kan’n sa’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e la Zoova i ase-ɔ?

¹⁰ An kanngan 1 Piɛli 2:21 nun. Ɔ fata kɛ e la Zoova i ase, afin ɔ sunmɛnnin i Wa m’ɔ klo i kpa’n kɛ ɔ wa kle e atin. Ɔ maan sɛ e suan Zezi i su like’n, é sí Zoova kpa, kpɛkun é sí like ng’ɔ fata kɛ e yo naan i klun w’a jɔ e wun’n. Sɛ e kle kɛ e lafi tɛ nga Zezi fɛli i wun yili’n su’n, e nin Zoova e afiɛn mántan kpa.—Rɔm. 5:1.

11. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn Zezi dunman nun-ɔn?

¹¹ Kɛ e si kɛ e kwla srɛ Zoova Zezi dunman nun’n, i sɔ’n yo e fɛ dan. Zoova sin Zezi i lika naan w’a tɛ e srɛlɛ’m be su. Ɔ maan kɛ e srɛ i Zezi dunman nun’n, ɔ tie kpɛkun ɔ tɛ su. Zezi seli kɛ: “Like kwlaa nga min dunman nun amun srɛ’n, ń yó like sɔ’n. I liɛ’n Ba’n ti’n, Siɛ’n ɲán ɲrun. Sɛ amun srɛ like kun min dunman nun’n, ń fá like sɔ’n ń mán amun.”—Zan 14:13, 14.

12. ?Ngue ekun ti yɛ e kwla la Zoova i ase-ɔ?

¹² Kɛ mɔ Zezi fɛli i wun yili e ti tɛ’n ti’n, Zoova kwla yaci e sa tɛ mun cɛ e. Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan Zezi i ndɛ se kɛ ɔ ti ‘Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan kun naan ɔ trannin ase Sran ng’ɔ le ɲrun kpa’n i famiɛn bia m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i fama su.’ (Ebr. 8:1) Zezi ti e “ukafuɛ kun Siɛ’n i wun lɔ.” (1 Zan 2:1) Kɛ e wun kɛ e le Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan kun m’ɔ wun e su sa’m be wlɛ’n m’ɔ ‘kpata Ɲanmiɛn man e’n’ i sɔ’n yo e fɛ dan. (Rɔm. 8:34; Ebr. 4:15) E ti sa tɛ yofuɛ. Ɔ maan sɛ ɔ ti kɛ Zezi w’a yiman e ti tɛ sa’n, nn e su kwlá srɛman Zoova. Kɛ mɔ Zoova fɛli i Wa’n mannin e’n ti’n é lɛ́ i ase lelele.

13. ?Kɔnguɛ kasiɛn ka naan Zezi w’a wu’n, wafa sɛ yɛ ɔ kleli kɛ ɔ klo i sɔnnzɔnfuɛ mun-ɔn?

¹³ Kɔnguɛ kasiɛn ka naan Zezi w’a wu’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun. Ɔ srɛli Ɲanmiɛn cɛli kpa. Ɔ srɛli i Si kɛ ɔ niɛn i sɔnnzɔnfuɛ’m be su klunwifuɛ’n ti. (Zan 17:15) I sɔ’n kle kɛ ɔ klo be dan. Blɛ sɔ’n nun’n, ɔ si kɛ ɔ ka kan’n bé wá klé i ɲrɛnnɛn. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, i akoto’m be ndɛ loli i kpa.

14. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo aniaan mun-ɔn?

¹⁴ Kɛ Zezi sa’n, nán e bu e ninnge liɛ’m be ngunmin be akunndan. Sanngɛ maan e srɛ Ɲanmiɛn e man aniaan mun titi. Kɛ e yo sɔ’n, e kle kɛ e nanti ndɛ nga Zezi kannin’n su. Kpɛkun e kle Zoova nin Zezi be kɛ e klo e niaan mun dan. (Zan 13:34) Sɛ e srɛ e man aniaan mun’n, be kwla ɲan su ye dan. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se  kɛ “sran kpa’n i Ɲanmiɛn srɛlɛ’n le ta, yɛ ɔ yo sa ye kpa.”—Zak. 5:16.

15. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e srɛ Ɲanmiɛn e man aniaan mun-ɔn?

¹⁵ Sa sunman be tɔ e niaan’m be su. I wie yɛle tukpacɛ’n, nin sanvuɛsa mun, nin alɛ’n, nin yalɛ klelɛ’n, ɔ nin sa uflɛ wie mun ekun. I sɔ’n ti’n, ɔ ti cinnjin kɛ e srɛ Ɲanmiɛn e man be. Asa ekun’n, e kwla srɛ e man aniaan nga be di junman kekle be man be nga be sa w’a mian’n. Atrɛkpa’n, a si aniaan wie mɔ sa kekle o be su-ɔ. Kɛ á srɛ́ Ɲanmiɛn’n, a kwla bo aniaan sɔ’m be dunman. Kɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ uka e niaan mun naan be jran be su sa’m be ɲrun kekle’n, e kle kɛ e klo be.

16. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn e man aniaan nga be dun e ɲrun mmua mun-ɔn?

¹⁶ Kɛ e srɛ Ɲanmiɛn e man be nga be dun e ɲrun mmua’n, i sɔ’n yo be fɛ, kpɛkun be ɲan su ye. I wie yɛle akoto Pɔlu liɛ’n. Ɔ wunnin i wlɛ kɛ ɔ ti cinnjin kɛ aniaan’m be srɛ Ɲanmiɛn be mɛn i. Ɔ seli kɛ: “An srɛ Ɲanmiɛn man min wie naan sɛ n uke min nuan’n, m’an wun ndɛ’n i kanwlɛ. I liɛ’n, kɛ ń kán Ɲanmiɛn i ndɛ m’ɔ ti fiawa’n i su jasin fɛ’n ń klé sran mun’n, ń kɛ́n i yakpa su.” (Efɛ. 6:19) Andɛ kusu’n, aniaan nga be dun e ɲrun mmua’n, be di junman kekle kpa. Kɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ suan be bo’n, e kle kɛ e klo be.

17-18. (1) ?Blɛ benin nun yɛ be kwla se e kɛ e srɛ Ɲanmiɛn-ɔn? (2) ?Blɛ sɔ’n nun’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e wla fi su-ɔ?

¹⁷ Ɔ ju wie’n, be kwla se e kɛ e srɛ Ɲanmiɛn. Wienun-ɔn, aniaan bla kun su wa kle sran kun i Biblu’n nun like. Kpɛkun ɔ se aniaan bla ng’ɔ nin i be ɔli kɛ ɔ srɛ Ɲanmiɛn. Sɛ aniaan bla’n siman sran nga be bɛli i like klelɛ’n i kpa’n, ɔ kwla se kɛ ɔ́ mínndɛ kɛ be wie sran’n i like kle ka naan w’a srɛ. I liɛ’n, ɔ́ sí ndɛ ng’ɔ́ kán naan like suanfuɛ’n w’a kwla ɲan su ye’n.

¹⁸ Kɛ é yó jasin fɛ bolɛ aɲia’n annzɛ asɔnun aɲia’n, be se aniaan bian kun kɛ ɔ srɛ Ɲanmiɛn. Ɔ fataman kɛ aniaan sɔ’n i wla fi sa nga ti yɛ aniaan’m be yiali’n  i su. Nán blɛ sɔ’n nun yɛ ɔ́ mán aniaan’m be afɔtuɛ annzɛ ɔ́ bó jasin wie su-ɔ. E aɲia sunman be bo’n, jue tolɛ’n nin Ɲanmiɛn srɛlɛ’n di miniti nnun. Ɔ maan sɛ be se aniaan bian kun kɛ ɔ srɛ Ɲanmiɛn’n, i li sɛ blɛ li yɛ aɲia’n su wa bo i bo’n, ɔ fataman kɛ ɔ kan “ndɛ kpanngban.”—Mat. 6:7.

19. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a buabua e wun y’a minndɛ Zoova i cɛn’n niɔn?

¹⁹ Zoova i jɔlɛ dilɛ cɛn’n w’a mantan koko kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n yo e cinnjin kpa. Zezi seli kɛ: “I sɔ’n ti’n, maan amun ɲin tran su. Amun srɛ Ɲanmiɛn blɛ kwlaa nun naan amun a kwla fin sa kwlaa sɔ m’ɔ fata kɛ be ju’n be nun b’a fite.” (Lik. 21:36) Kɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi’n, e nin i e afiɛn mantan kpa, yɛ i sɔ’n uka e naan y’a buabua e wun y’a minndɛ Zoova i cɛn’n.

20. ?Ngue yɛ é yó naan srɛlɛ nga e srɛ’n, w’a yo Zoova ɲrun kɛ ansan m’ɔ bɔn fannin’n sa-ɔ?

²⁰ Like suanlɛ nga nun’n, e wunnin i kɛ ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n yo e cinnjin. Kɛ é srɛ́ Zoova’n, ninnge nga be nin Zoova i klun sa’n be kɔ likawlɛ’n yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin tra like kwlaa-ɔ. Ɔ fata kɛ Zoova i Wa’n nin i Sielɛ’n nin aniaan’m be ti’n, e srɛ i e lɛ i ase. E kwla srɛ Zoova kɛ ɔ fa ninnge nga e sa miɛn be wun’n man e, yɛ ɔ uka e naan y’a kwla su i kpa. Kɛ e dun mmua e bu ndɛ nga é wá kan’n i akunndan ka naan y’a srɛ Ɲanmiɛn’n, e kle kɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n ti e cinnjin. Sɛ e yo sɔ’n, srɛlɛ nga e srɛ’n ɔ́ yó Zoova ɲrun kɛ ansan m’ɔ bɔn fannin’n sa yɛ i klun jɔ́ su.—Nya. 15:8.