Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

LIKE SUANLƐ 33

Zoova i ɲin o i sufuɛ’m be su

Zoova i ɲin o i sufuɛ’m be su

“Be bɔ be nyin yi Anannganman’n […] i nyin o be su.”—JUE. 33:18.

JUE 4 “N ti kɛ bua sa, Zoova yɛ ɔ nian min su-ɔ.”

I SU FITILƐ *

1. ?Ngue ti yɛ Zezi seli Zoova kɛ ɔ niɛn i sɔnnzɔnfuɛ’m be su-ɔ?

 KƆNGUƐ kasiɛn ka naan b’a kun Zezi, ɔ srɛli Ɲanmiɛn mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun. Srɛlɛ sɔ’n nun’n, ɔ seli Zoova kɛ ɔ niɛn i sɔnnzɔnfuɛ’m be su. (Zan 17:15, 20) I yo, Zoova i ɲin o i sufuɛ’m be su, ɔ nian be lika yɛ ɔ sasa be titi. Sanngɛ Zezi si kɛ Satan wá klé i sɔnnzɔnfuɛ’m be yalɛ tɛtɛ kpa. Asa ekun’n, ɔ si kɛ Zoova yɛ ɔ kwla uka be naan b’a jran yalɛ klelɛ sɔ’n i ɲrun kekle-ɔ.

2. ?Kɛ nga Jue Mun 33:18-20 fa kan’n sa’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ srɛ kun e-ɔ?

2 Andɛ’n, Satan i mɛn tɛ nga ti’n, Klisifuɛ kpa’m be wunman be wun fɛ kaan sa. Sa kpanngban be tɔ e su, yɛ sa sɔ’m be ti’n, wie liɛ’n e sa sin bubu e kpɛkun Zoova sulɛ’n yo kekle e sa nun. Sanngɛ like suanlɛ nga wá klé e kɛ ɔ fataman kɛ srɛ kun e. Afin Zoova i ɲin o i sufuɛ’m be su, ɔ wun sa nga be tɔ be su’n yɛ ɔ kunndɛ kpa kɛ ɔ́ úka be naan be jran kekle. Maan e fa e ɲin e sie i Biblu’n nun sa nɲɔn mɔ be kle kɛ ‘Zoova i ɲin o be mɔ be ɲin yi i’n be su’n,’ be su.—An kanngan Jue Mun 33:18-20 nun.

KƐ Ɔ YO E KƐ E NGUNMIN YƐ E O SA’N

3. ?Ngue ti yɛ wie liɛ’n ɔ yo e kɛ e ngunmin yɛ e o sa-ɔ?

3 Kannzɛ e le aniaan kpanngban asɔnun’n nun’n, sanngɛ blɛ wie nun’n ɔ kwla yo e kɛ e ngunmin yɛ e o sa. I wie yɛle e niaan kanngan nga be kɔ suklu’n be liɛ’n. Ɔ ju wie’n, suklu lɔ’n be se be kɛ be yiyi like nga be lafi su’n i nun be kle be wiengu suklu ba mun. Blɛ sɔ’n nun’n, ɔ kwla yo be kɛ be ngunmin yɛ be o sa. Annzɛ kusu kɛ be kɔ asɔnun bo uflɛ nun’n, be wun kwla yo be sɔ wie. E nun wie’m be wla bo be wun tikatika, yɛ be se be wun kɛ sran fi kwlá ukaman be. Wie liɛ kusu’n, kɛ ɔ yo naan e kan wafa nga e wun yo e’n i ndɛ e kle sran’n, ɔ ti kekle. Afin e se e wun kɛ be su wunman sa ng’ɔ o e su’n i wlɛ. Ɔ maan e kwla se e wun kɛ e ndɛ loman sran. Kannzɛ sa nga ti yɛ ɔ yo e kɛ e ngunmin yɛ e o sa’n, ɔ ti kaan-o, annzɛ ɔ ti dan-o, sanngɛ i sɔ’n kwla yo maan e wunmiɛn’n wie, yɛ e wla bo e wun. Zoova kunndɛman kɛ e wun yo e sɔ mlɔnmlɔn. ?Ngue ti yɛ e se sɔ-ɔ?

4. ?Ngue ti yɛ Eli seli kɛ ‘i kunngba yɛ w’a ka-ɔ’?

4 Maan e kan Ɲanmiɛn i sufuɛ Eli i ndɛ kan. Blɛ wie nun’n, Zezabɛli kunndɛli kɛ ɔ́ kún i. Ɔ maan, ɔ wanndili i ɲrun cɛn ba 40. (1 Fam. 19:1-9) I agualiɛ su’n, ɔ ko fiali yɔbuɛ buɛ kun nun. Kpɛkun ɔ srɛli Zoova seli i kɛ ‘i kunngba yɛ w’a ka-ɔ.’ (1 Fam. 19:10) Kusu nn Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ wie’m be te o nvle’n nun. Afin Abdiasi fiali Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ 100 naan Zezabɛli w’a kunman be. (1 Fam. 18:7, 13) ?Yɛ nn ngue ti yɛ ɔ yoli Eli kɛ i ngunmin yɛ ɔ o sa-ɔ? Atrɛkpa’n, ɔ buli i kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga Abdiasi fiali be’n, be kwlaa b’a wu. Asa kusu’n, kɛ Karmɛli Oka’n su lɔ’n Zoova yili i nglo kɛ i yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn Kpli’n, sran fi w’a seman kɛ ɔ nin i bé sú Zoova. Atrɛkpa’n i sɔ’n ti yɛ i wun yoli i sɔ-ɔ. Atrɛkpa kusu’n, ɔ buli i kɛ sran fi wunmɛn i wlɛ kɛ i nguan’n wo wie nuan, annzɛ kusu ɔ yoli i kɛ i ndɛ loman sran sa. Biblu’n w’a kanman sa nga ti yɛ Eli waan i kunngba yɛ w’a ka’n i ndɛ trele sa. Sanngɛ nga e si i’n yɛle kɛ Zoova si like nga ti yɛ Eli i wun yoli i sɔ’n, yɛ ɔ si wafa ng’ɔ kwla ukɛ i’n.

?Sɛ ɔ yo e kɛ e ngunmin yɛ e o sa’n, wafa sɛ yɛ wafa nga Zoova ukali Eli’n ɔ kwla fɔnvɔ e-ɔ? (An nian ndɛ kpɔlɛ 5-6 be nun.)

5. ?Wafa sɛ yɛ Zoova kleli Eli kɛ nɛ́n i kunngba yɛ w’a ka-ɔ?

5 Zoova yoli like sunman fa ukali Eli. Zoova yoli maan Eli kɛnnin i klun ndɛ. Ɔ usɛli i kpɛ nɲɔn kɛ: “?Eli, ɔ yo sɛ ti yɛ a o wa ɔ?” (1 Fam. 19:9, 13) Kɛ Eli íjɔ’n Zoova sieli i su i nuan bo. Ɔ yili i nglo kleli Eli kɛ ɔ o lɛ, naan i tinmin’n ti dan. Asa’n ɔ seli Eli kɛ i sufuɛ kpanngban be te o lɛ. (1 Fam. 19:11, 12, 18) Nanwlɛ, e si kɛ kɛ Eli kɛnnin i klun ndɛ kleli Zoova’n, m’ɔ tɛli i su’n, i wla guali ase. Zoova fali junman cinnjin wie mun wlali Eli sa nun. Ɔ seli i kɛ ɔ gua Azaɛli i ti su ngo naan ɔ yo Siri famiɛn, yɛ ɔ gua Zei i ti su ngo naan ɔ yo Izraɛli famiɛn. Ɔ seli i ekun kɛ ɔ gua Elize i ti su ngo naan ɔ yo Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ. (1 Fam. 19:15, 16) Junman sɔ mɔ Zoova fa wlɛli i Eli sa nun’n, ɔ ukɛli i naan i ɲin w’a tran ninnge kpakpa’m be su. Asa kusu’n Zoova mɛnnin i janvuɛ kpa kun, yɛle Elize. ?Sɛ ɔ kusu ɔ yo ɔ kɛ ɔ ngunmin yɛ a o sa’n, wafa sɛ yɛ Zoova kwla uka wɔ-ɔ?

6. ?Sɛ ɔ yo wɔ kɛ ɔ ngunmin yɛ a o sa’n, ngue ndɛ yɛ a kwla kɛn i ɔ srɛlɛ’n nun-ɔn? (Jue Mun 62:9)

6 Zoova se e kɛ e srɛ i. Ɔ si e su sa mun, yɛ blɛ kwlaa nga e srɛ i’n ɔ sie i su tie. (1 Tes. 5:17) Ɔ klo i sufuɛ’m be ndɛ’n i tielɛ. (Nya. 15:8) ?Sɛ ɔ yo wɔ kɛ ɔ ngunmin yɛ a o sa’n, ngue ndɛ yɛ a kwla kɛn i ɔ srɛlɛ’n nun-ɔn? Kɛ Eli sa’n, kan ɔ klun ndɛ kle Zoova. (An kanngan Jue Mun 62:9 nun.) Kan sa ng’ɔ o ɔ su’n ɔ nin wafa nga ɔ wun yo wɔ’n i ndɛ kle i. Se i kɛ ɔ kle ɔ like nga kɛ ɔ wla bo ɔ wun’n a kwla yo’n. I wie yɛle kɛ, sɛ ɔ wiengu suklu ba mun be usa wɔ like nga a lafi su’n i su kosan naan srɛ kun wɔ i su tɛlɛ nun’n, srɛ Zoova kɛ ɔ uka wɔ naan a yiyi ndɛ’n nun weinwein kle be. I kpa bɔbɔ’n, a kwla srɛ Zoova kɛ ɔ man ɔ ngwlɛlɛ naan w’a kwla kan ndɛ’n amanniɛn su. (Lik. 21:14, 15) Sɛ ɔ sa sin bubu wɔ’n, annzɛ ɔ akunndan sanngan’n, srɛ Zoova kɛ ɔ uka wɔ naan a kan sa ng’ɔ o ɔ su’n i ndɛ kle aniaan kun mɔ i ɲin w’a ti Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n. Asa’n a kwla srɛ Zoova kɛ ɔ uka sran nga á wá kán ndɛ’n klé i’n naan ɔ wun ɔ su sa’n i wlɛ. Sɛ a kan ɔ klun ndɛ kle Zoova naan a sie wafa ng’ɔ tɛ ɔ su’n i nzɔliɛ’n, yɛ sɛ a kplin su kɛ aniaan’m be uka wɔ’n, ɔ su yoman ɔ kɛ ɔ ngunmin yɛ a o-ɔ.

?A mian ɔ ɲin naan w’a bo jasin fɛ’n i kpa w’a tra laa’n? ?A mian ɔ ɲin naan a nin aniaan mun b’a bo jasin fɛ’n likawlɛ? (An nian ndɛ kpɔlɛ 7 nun.)

7. ?Ngue yɛ Morisio i su ndɛ’n kle e-ɔ?

7 Zoova mannin e kwlakwla e junman wie mun kɛ e di. A kwla lafi su kpa kɛ ɔ ɲin nga a mian naan w’a di junman asɔnun’n nun’n, nin jasin fɛ bolɛ nun’n, Zoova sie i nzɔliɛ yɛ i klun jɔ su. (Jue. 110:3) ?Sɛ ɔ yo ɔ kɛ ɔ ngunmin yɛ a o sa’n, wafa sɛ yɛ junman sɔ’m be dilɛ’n kwla uka wɔ-ɔ? Maan e kan aniaan gbanflɛn kun mɔ be flɛ i kɛ Morisio’n i ndɛ. * Kɛ be yoli Morisio i batɛmun’n w’a cɛman, blɛblɛblɛ i janvuɛ kun m’ɔ nin i be afiɛn mantan kpa’n ɔ wa yacili Zoova sulɛ. Morisio seli kɛ: “Kɛ ɔ yacili Zoova sulɛ’n, i sɔ’n bubuli min sa sin dan. Ɔ maan n usali min wun sɛ ń kwlá yía nda nga n tali Zoova kɛ ń sú i titi’n i nuan-o. Ɔ yoli min kɛ min ngunmin yɛ n o sa, kpɛkun n seli min wun kɛ sran fi su kwlá wunman wafa nga min wun yo min’n i wlɛ.” ?Ngue yɛ ɔ ukali Morisio-ɔ? Ɔ seli kɛ: “N ma boli jasin fɛ’n i kpa trali laa’n. I sɔ’n ukali min maan m’an faman min ɲin m’an siemɛn i min bɔbɔ nin min akunndan mɔ w’a sanngan’n be su kun. Kɛ e nin aniaan mun e bo jasin fɛ’n likawlɛ’n, n di aklunjuɛ kpɛkun ɔ yoman min kɛ min ngunmin yɛ n o sa.” Kannzɛ bɔbɔ e nin aniaan mun e kwlá boman jasin fɛ’n likawlɛ kɛ laa’n sa’n, sanngɛ kɛ e nin be e bo jasin fɛ’n telefɔnun nun annzɛ e klɛ sran’m be fluwa’n i sɔ’n wla e fanngan dan. ?Ngue ekun yɛ ɔ ukali Morisio-ɔ? Ɔ kan guali su kɛ: “N tuli min klun n dili junman wie mun asɔnun’n nun. Kɛ be man min junman aɲia’m be bo’n, n fa blɛ n siesie min wun kpa naan m’an kwla di i kpa. Junman sɔ’m be dilɛ’n ukali min maan n wunnin i wlɛ kɛ Zoova nin aniaan’m be klo min.”

KƐ SA KEKLE WIE’M BE TƆ E SU’N

8. ?Kɛ sa kekle’m be tɔ e su’n, wafa sɛ yɛ e wun yo e-ɔ?

8 Mɛn’n i awieliɛ blɛ nga nun’n, e si kɛ sa klekle wie’m bé tɔ́ e su. (2 Tim. 3:1) Sanngɛ blɛ nga i nun yɛ sa’n tɔ e su’n, ɔ nin sa bɔbɔ ng’ɔ tɔ e su’n be kwla yo maan e wla tɔ blo mlɔnmlɔn. I wie yɛle kɛ e kwla ka lɛ e di yalɛ, annzɛ tukpacɛ tɛ wie kwla yo e, annzɛ e sran kpa wie kwla wu. Blɛ kɛ ngalɛ sa’m be nun’n, e wla kwla bo e wun, yɛ e akunndan’n kwla sanngan. I li kɛ sa sɔ’m be su be wiengu su be tɔ e su’n, annzɛ be kwlaa be ka lɛ be tɔ e su kpɛ kunngba’n yɛ ɔ yo e sɔ kpa’n niɔn. Sanngɛ nán e wla fi su kɛ Zoova i ɲin o e su. Ɔ kwla uka e naan y’a jran sa wafa kwlaa be ɲrun kekle.

9. Amun kan sa nga be tɔli Zɔbu su’n be nun wie’m be ndɛ.

9 Maan e fa e ɲin e sie i wafa nga Zoova ukɛli i sufuɛ Zɔbu’n i su. Sa sunman be tɔli Zɔbu su. Cɛn kun’n, be wa seli Zɔbu kɛ b’a wuɛ i nnɛn wie mun, yɛ be kunnin wie mun, kpɛkun be kunnin i sufuɛ wie mun. I ng’ɔ ti tɛ kpa bɔbɔ’n yɛle kɛ, be wa seli i kɛ i mma’m b’a wu. (Zɔb 1:13-19) I sin’n, tukpacɛ tɛ wie wa guali Zɔbu i wun. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn awlabɔɛ’n w’a kun i kpo. (Zɔb 2:7) Sa yaya nga be o Zɔbu su’n ti’n, ɔ seli kɛ: ‘Nguan’n w’a flan min! N su kaman nguan nun sa tititi.’—Zɔb 7:16.

Zoova kannin wafa ng’ɔ nian ninnge ng’ɔ yili be’n be lika’n i ndɛ kleli Zɔbu naan Zɔbu wun i wlɛ kɛ i ndɛ lo i naan ɔ klo i (An nian ndɛ kpɔlɛ 10 nun.)

10. ?Wafa sɛ yɛ Zoova ukali Zɔbu naan w’a kwla jran kekle-ɔ? (An nian foto ng’ɔ o fluwa’n i bui’n su’n.)

10 Zoova i ɲin o Zɔbu su yɛ ɔ klo i. I sɔ’n ti’n, ɔ ukɛli i maan ɔ kwla jrannin kekle. Zoova kannin ndɛ kleli Zɔbu, yɛ ɔ yoli maan Zɔbu wunnin i wlɛ kɛ i ngwlɛlɛ’n leman wunsu naan ɔ nian ninnge ng’ɔ yili be’n be lika. Zoova kannin nnɛn dandan wie’m be ndɛ. (Zɔb 38:1, 2; 39:9, 13, 19, 27; 40:15; 41:1, 2) Asa ekun’n, Zoova sinnin i sufuɛ gbanflɛn kun mɔ be flɛ i kɛ Elii’n i lika wlali Zɔbu i fanngan yɛ ɔ fɔnvɔli i. Elii yoli maan Zɔbu wunnin i wlɛ kɛ Zoova yo i sufuɛ nga be kpɔcimɛn i’n be ye titi. Asa’n, Zoova sinnin Elii i lika mannin Zɔbu i afɔtuɛ wie mun. Elii ukali Zɔbu naan w’a bumɛn i bɔbɔ i wun akunndan dan. Ɔ yoli maan Zɔbu wunnin i wlɛ kɛ Zoova m’ɔ yili nglo nin asiɛ’n ɔ ti dan trɛ i. (Zɔb 37:14) Asa ekun’n, Zoova seli Zɔbu kɛ ɔ yo like kun. Yɛle kɛ ɔ seli i kɛ ɔ srɛ mɛn i janvuɛ nsan nga be yoli sa tɛ’n. (Zɔb 42:8-10) ?Kɛ sa kekle’m be tɔ e su andɛ’n, wafa sɛ yɛ Zoova suan e bo-ɔ?

11. ?Kɛ sa kekle’m be tɔ e su’n, wafa sɛ yɛ Biblu’n nun ndɛ’n fɔnvɔ e-ɔ?

11 Andɛ’n, Zoova su kanman ndɛ kleman e trele kɛ Zɔbu liɛ’n sa. Sanngɛ ɔ sin i nuan ndɛ’n mɔ yɛle Biblu’n i lika yɛ ɔ kan ndɛ kle e-ɔ. (Rɔm. 15:4) Ɔ fɔnvɔ e. Yɛle kɛ ɔ uka e maan e wun i wlɛ kɛ e ɲrun lɔ’n yó kpa. Maan e kan Biblu’n nun ndɛ wie mɔ blɛ kekle nun’n, be kwla wla e fanngan’n be ndɛ. Zoova se e kɛ ‘like fi su kwlá yoman naan w’a kloman e kun.’ I sɔ’n kle kɛ sa kekle’m be kwlá yoman naan Zoova w’a yaci e klolɛ. (Rɔm. 8:38, 39) Asa ekun’n, Biblu’n se e kɛ “be kwlaa nga be kpan flɛ Anannganman’n, ɔ mantan be.” (Jue. 145:18) Zoova se e kɛ sɛ e lafi i su’n, é kwlá jrán kekle yɛ kannzɛ e wun e ɲrun’n é dí aklunjɔɛ. (1 Kor. 10:13; Zak. 1:2, 12) Kɛ e bu ninnge nga Ɲanmiɛn wá mán e mɛn klanman’n nun lɔ’n i akunndan’n, e wun i wlɛ kɛ ɲrɛnnɛn nga e wun i andɛ’n, ɔ ti le nɲɔn kun like, ɔ cɛman. (2 Kor. 4:16-18) Zoova waan ɔ́ wá núnnún be nga be dunman nun ti yɛ e wun ɲrɛnnɛn’n. Be yɛle Satan nin be nga be niɛn i klunwi ayeliɛ’n su’n. (Jue. 37:10) ?Biblu’n nun ndɛ mma wie’m be o lɛ mɔ kɛ sa’m be tɔ ɔ su’n, ɔ wla kpɛn be su-ɔ?

12. ?Ngue yɛ Zoova kunndɛ kɛ e yo naan y’a ɲɛn i nuan ndɛ’n i su ye-ɔ?

12 Zoova kunndɛ kɛ e fa blɛ e suan Biblu’n nun like titi yɛ e bu su akunndan. Kɛ e nanti like nga e suan’n su’n, e nin e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, e afiɛn mantan yɛ e lafi i su kpa. I sɔ’n man e wunmiɛn naan y’a kwla jran sa’m be ɲrun kekle. Asa ekun’n, Zoova fɛ i wawɛ’n man be nga be lafi i nuan ndɛ’n su’n. I wawɛ sɔ’n kwla man e ‘wunmiɛn ng’ɔ tra klɔ sran liɛ’n’ naan y’a kwla jran sa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle.—2 Kor. 4:7-10.

13. ?Wafa sɛ yɛ ninnge nga junman difuɛ nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n man e’n be uka e naan y’a jran kekle-ɔ?

13 Zoova fanngan nun’n, ‘junman difuɛ nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n’ yi fluwa, nin video nin jue mun naan y’a kwla lafi Zoova su kpa, naan kusu e nin i e afiɛn w’a mantan kpa. (Mat. 24:45) Ɔ fata kɛ e fa ninnge kwlaa sɔ mɔ Zoova fa man e’n, e yo e wun sa ye. Koko nun wa’n, aniaan bla kun m’ɔ tran Etazinin lɔ’n ɔ kleli kɛ ɔ si ninnge sɔ mɔ Zoova fa mannin e’n be su ye. Ɔ seli kɛ: “N su Zoova i afuɛ 40 yɛ. Blɛ kwlaa sɔ’n nun’n, sa kekle kpanngban be tɔli min su.” Loto nun cisanfuɛ kun mɔ w’a nɔn nzan w’a bo’n, ɔ kunnin aniaan bla sɔ’n i nannan yasua’n. Tukpacɛ kun m’ɔ leman ayre’n ɔ kunnin i si nin i nin. Yɛ tukpacɛ nga be flɛ i kansɛli’n ɔ yoli i kpɛ nɲɔn. ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i-ɔ? Aniaan bla’n seli kɛ: “Zoova niannin min lika titi. Ninnge nga Zoova maan junman difuɛ nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n man e’n, be ukali min naan m’an jran kekle. I sɔ’n ti’n, kɛ Zɔbu sa’n n kusu n kwla se kɛ ‘n su yaciman seiin nantilɛ le naan m’an fa wu.’”—Zɔb 27:5, NWT.

?Wafa sɛ yɛ e kwla uka aniaan mun asɔnun’n nun-ɔn? (An nian ndɛ kpɔlɛ 14 nun.)

14. ?Wafa sɛ yɛ Zoova sin e niaan’m be lika suan e bo blɛ kekle nun-ɔn? (1 Tesalonikifuɛ Mun 4:9)

14 Zoova kle i sufuɛ’m be like naan be klo be wiengu yɛ be fɔnvɔ be wiengu blɛ klekle nun. (2 Kor. 1:3, 4; an kanngan 1 Tesalonikifuɛ Mun 4:9 nun.) Kɛ Elii sa’n, blɛ kekle nun’n e niaan’m be kunndɛ kpa kɛ bé úka e naan e jran kekle. (Yol. 14:22) I wie yɛle e niaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Dianin’n i liɛ’n. Blɛ wie nun’n tukpacɛ kekle wie yoli i wun’n. Blɛ sɔ’n nun’n aniaan’m be wlɛli i fanngan, be ukɛli i naan w’a kwla jran kekle. Ɔ seli kɛ: “W’a yoman pɔpɔ. Sanngɛ blɛ kekle sɔ’n nun’n Zoova kleli e kɛ ɔ klo e, yɛ ɔ ukali e. E asɔnun’n nunfuɛ’m be kusu be ukali e kpa wie. Wie’m be wa niannin e osu, wie’m be flɛli e, yɛ wie’m be tɔli e nun. I sɔ’n ukali e naan y’a jran kekle. Kɛ mɔ n siman loto nun cisan’n ti’n, aniaan’m be uka min naan m’an kwla wɔ aɲia’m be bo, naan kusu m’an kwla wɔ jasin fɛ bolɛ.” Nanwlɛ, kɛ e o Zoova i sufuɛ mɔ be klo be wun’n be nun wie’n, i sɔ’n yo e fɛ dan!

MAAN E SI UKALƐ MƆ ZOOVA UKA E’N I SU YE

15. ?Ngue ti yɛ e si kɛ e kwla jran sa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle-ɔ?

15 Sa kekle kwla tɔ e kwlakwla e su. Sanngɛ kɛ nga e fa wunnin i sa’n, nán e ngunmin yɛ e o-ɔ. E si Zoova m’ɔ klo e’n i ɲin o e su titi. Ɔ nin e o nun. Kɛ e kpan e flɛ i kɛ ɔ uka e’n ɔ tie, yɛ ɔ kunndɛ kpa kɛ ɔ́ súan e bo. (Eza. 43:2) E si kɛ e kwla jran sa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle, afin Zoova fa like kwlaa ng’ɔ kwla uka e naan y’a jran kekle’n man e. Ninnge sɔ’m be nun wie yɛle srɛlɛ mɔ e kwla srɛ i’n, nin Biblu’n, nin fluwa nin video mun, ɔ nin e niaan kpa mun mɔ be uka e blɛ kekle nun’n.

16. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan Zoova w’a nian e lika titi-ɔ?

16 Nanwlɛ, kɛ e si kɛ e Si m’ɔ o Ɲanmiɛn su lɔ’n i ɲin o e su’n i sɔ’n yo e fɛ dan! “I ti yɛ maan e klun jɔ ɔ.” (Jue. 33:21) Kɛ e fa ninnge kwlaa nga Zoova fa man e’n e yo e wun sa ye’n e kle kɛ e si ye. Sɛ e kunndɛ kɛ Zoova nian e lika titi’n, ɔ fata kɛ e bɔbɔ e yo ninnge wie mun. I sɔ’n kle kɛ sɛ e mian e ɲin e nanti Zoova i ndɛ’n su naan e yo sa kpa’n, i ɲin trán e su titi.—1 Piɛ. 3:12.

JUE 30 Min Si, min Ɲanmiɛn nin min janvuɛ

^ Zoova yɛ ɔ kwla uka e naan y’a jran sa nga be tɔ e su andɛ’n be ɲrun kekle-ɔ. Like suanlɛ nga nun’n, é wá wún kɛ Zoova i ɲin o i sufuɛ’m be su. Ɔ si sa nga be tɔ e tinuntinun e su’n. Kpɛkun ɔ fa like ng’ɔ kwla uka e naan y’a jran sa sɔ’m be ɲrun kekle’n man e.

^ E kacili sran wie’m be dunman’n.