Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

LIKE SUANLƐ 15

?Ngue yɛ abonuan sa nga Zezi yoli be’n be kle-ɔ?

?Ngue yɛ abonuan sa nga Zezi yoli be’n be kle-ɔ?

‘Ɔ wlanwlannin mɛn’n nun, ɔ yoli sran’m be ye, ɔ yoli be juejue.’—YOL. 10:38.

JUE 13 Klist ti e Ajalɛ Klefuɛ

I SU FITILƐ a

1. ?Blɛ benin nun yɛ Zezi yoli i abonuan sa klikli’n niɔn?

 MAAN e fa e ɲin e sie i sa kun m’ɔ juli afuɛ 29 nun’n i su. Kɛ Zezi bó Ɲanmiɛn junman’n i dilɛ bo’n yɛ sa sɔ’n juli-ɔ. Be yiali Zezi nin i nin Mari ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ wie mun aja kun bo, Kana lɔ. Klɔ sɔ’n wo Nazarɛti mɔ lɔ yɛ be wuli Zezi’n i nglo lɔ lika’n nun. Mari ti be nga be su ja’n be osufuɛ’m be janvuɛ. Ɔ maan ɔ uka be nga be sɔ sran’m be nun’n. Sanngɛ kɛ bé dí cɛn’n, duvɛn’n wieli. I sɔ’n kwla kun be nga be su ja’n nin be osufuɛ’m be ɲannzuɛn dan. b Atrɛkpa’n, sran nga be bali aja’n i bo’n be sɔnnin tra sran nga be yiali be’n. I sɔ’n ti’n, Mari ɔli ndɛndɛ ko seli i wa’n kɛ: “Be leman duvɛn kun.” (Zan 2:1-3) ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ngue yɛ Zezi yoli-ɔ? Ɔ yoli abonuan sa kun. Yɛle kɛ ɔ yoli maan nzue’n kacili “duvɛn’n i kpafuɛ’n.”—Zan 2:9, 10.

2-3. (1) An kan abonuan sa nga Zezi yoli be’n, be nun wie’m be ndɛ. (2) ?Sɛ e fa e ɲin e sie i abonuan sa sɔ’m be su’n, i su ye benin yɛ é ɲɛ́n i-ɔ?

2 Kɛ Zezi dí Ɲanmiɛn junman’n ɔ yoli abonuan sa kpanngban. c Ɔ fali tinmin nga Ɲanmiɛn mɛnnin i’n ukali sran akpi kpanngban. I wie yɛle kɛ cɛn kun’n, ɔ yili atrɛ mannin yasua 5.000 be aliɛ. Cɛn kun ekun’n, ɔ yili atrɛ mannin yasua 4.000 be aliɛ. Sɛ e ka bla mun nin ba kanngan nga be o lɛ cɛn sɔ’n nun’n e wla be nun’n, nn abonuan sa nɲɔn sɔ’m be nun’n, sran ng’ɔ mannin be aliɛ’n be tra sran 27.000. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Cɛn sɔ’m be nun’n, Zezi yoli sran kaka kpa be juejue wie. (Mat. 14:14; 15:30, 31) E si kɛ be kwlaa nga Zezi mannin be aliɛ’n annzɛ ɔ yoli be juejue’n be dili aklunjɔɛ dan!

3 Abonuan sa nga Zezi yoli be’n, be kle e like kpanngban. Like suanlɛ nga nun’n, é wá wún wafa nga abonuan sa sɔ’m be kwla uka e naan y’a lafi Ɲanmiɛn su kpa’n. Asa’n, kɛ Zezi yó abonuan sa mun’n, ɔ kleli kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ yɛ ɔ si aunnvɔɛ. Ɔ maan é wá wún wafa nga e kwla niɛn i ajalɛ’n su’n.

ZOOVA NIN ZEZI BE SU LIKE NGA ABONUAN SA’M BE KLE E’N

4. ?Abonuan sa nga Zezi yoli be’n be uka e naan y’a lafi wan su?

4 Abonuan sa nga Zezi yoli be’n be uka e naan y’a lafi i su. Sanngɛ be uka e naan y’a lafi i Si su wie. Afin tinmin nga Zezi fa yoli abonuan sa mun’n ɔ fin Zoova. Sa Nga Be Yoli’n 10:38 se kɛ: “Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mɛnnin i [Zezi], ɔ mɛnnin i tinmin. Kpɛkun ɔ wlanwlannin mɛn’n nun, ɔ yoli sran’m be ye, ɔ yoli be nga Suɛn Tɔnfuɛ’n kle be yalɛ’n be kwlaa be juejue, afin Ɲanmiɛn nin i o nun.” Asa’n, ndɛ nga Zezi kannin’n, nin ninnge ng’ɔ yoli be’n, mɔ i wie yɛle abonuan sa mun’n be kle kɛ ɔ yili i Si’n i nzuɛn’m be nglo. (Zan 14:9) Maan e kan ninnge nsan mɔ abonuan sa nga Zezi yoli be’n be kle e’n be ndɛ.

5. ?Ngue ti yɛ Zezi yoli abonuan sa mun-ɔn? (Matie 20:30-34)

5 Like klikli’n yɛle kɛ Zezi nin i Si’n be klo e dan. I nun mɔ Zezi o asiɛ’n su wa’n, ɔ yoli abonuan sa fa ukali be nga be o afɛ nun’n. I lɛ nun’n, ɔ yili i nglo kɛ ɔ klo sran dan. Cɛn kun’n, aɲinsifuɛ nɲɔn be seli i kɛ ɔ yo be juejue. (An kanngan Matie 20:30-34 nun.) Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan “be yoli Zezi i annvɔ” kpɛkun ɔ yoli be juejue. Glɛki nun ndɛ mma nga be kacili i Wawle nun kɛ ‘be yoli i annvɔ’n’ be fa kan sran kun mɔ sran yo i annvɔ lele tratra su’n i ndɛ. Kɛ mɔ Zezi klo sran yɛ ɔ si aunnvɔɛ dan ti’n, ɔ mannin sran’m be aliɛ kpɛkun ɔ yoli kokowefuɛ kun i juejue. (Mat. 15:32; Mar. 1:41) E kwla lafi su kɛ Zoova, ‘e Ɲanmiɛn m’ɔ si aunnvɔɛ dan’n’ ɔ nin i Wa’n be klo e tankaan kpa yɛ kɛ e wun e ɲrun’n ɔ yo be ya. (Lik. 1:78; 1 Piɛ. 5:7) Be kunndɛ kɛ kpa bé núnnún sran’m be su sa kwlakwla!

6. ?Ngue yɛ tinmin nga Ɲanmiɛn fa mannin Zezi’n ti’n ɔ kwla yo-ɔ?

6 Like nɲɔn su’n yɛle kɛ, Ɲanmiɛn mannin Zezi i tinmin naan ɔ yo naan ɲrɛnnɛn kwlaa be wie. Abonuan sa nga Zezi yoli be’n be kle kɛ ɔ kwla siesie e su sa nga e bɔbɔ e kwlá siesieman’n. I wie yɛle kɛ ɔ kwla nunnun fɔ mɔ Adan i sa tɛ’n ti’n, ɔ trannin klɔ sran’m be nun’n ɔ nin i sin sa mun. I wie yɛle tukpacɛ’n nin wie’n. (Mat. 9:1-6; Rɔm. 5:12, 18, 19) Abonuan sa ng’ɔ yoli be’n be kle kɛ ɔ kwla yo maan tukpacɛ “wafawafa kwlaa” be wie. Yɛ ɔ kwla cɛn be nga be wuli’n mun bɔbɔ. (Mat. 4:23; Zan 11:43, 44) Asa’n, ɔ kwla mmusu mun yɛ ɔ kwla yo maan aunmuan ng’ɔ fita dan kpa bɔbɔ’n ɔ kpɛ. (Mar. 4:37-39; Lik. 8:2) Nanwlɛ, kɛ e si kɛ Zoova fɛli i sɔ tinmin’n mɛnnin i Wa’n, i sɔ’n yo e fɛ dan!

7-8. (1) ?Ngue yɛ abonuan sa nga Zezi yoli be’n be kle e-ɔ? (2) ?Abonuan sa nga bé wá yó be mɛn klanman’n nun lɔ’n, benin yɛ ɔ ɲin wo i sin kpa-ɔ?

7 Like nsan su’n yɛle kɛ, e kwla lafi su kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ blɛ’n nun’n, nda kwlaa nga Ɲanmiɛn tali’n bé kpɛ́n su. I nun mɔ Zezi o asiɛ’n su wa’n ɔ yoli abonuan sa kpanngban. I sɔ’n kle kɛ kɛ ɔ́ wá dí Famiɛn’n, ɔ́ yó i sɔ asiɛ wunmuan’n su. Kɛ Klisi wá síe asiɛ’n, ninnge ng’ɔ́ wá yó be’n maan e fa e ɲin e sie be su kan. Ɔ́ wá yó maan tukpacɛ’n nin sa kwlaa nga be kle sran’m be yalɛ’n bé wíe. Ɔ maan e su tɔman tukpacɛ kun. (Eza. 33:24; 35:5, 6; Ngl. 21:3, 4) E su laman awe kun yɛ sanvuɛsa su ɲanman e kun. (Eza. 25:6; Mar. 4:41) Be nga be wuli’n bé fín ‘ndia’m be nun’ bé fíte. Kɛ é wá sɔ́ be nun’n, é dí aklunjɔɛ dan. (Zan 5:28, 29) ?Abonuan sa nga bé wá yó be mɛn klanman’n nun lɔ’n, benin yɛ ɔ ɲin wo i sin kpa-ɔ?

8 Kɛ Zezi yó abonuan sa mun’n, ɔ kleli kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ yɛ ɔ si aunnvɔɛ. Ɔ fata kɛ e yi nzuɛn sɔ’m be nglo wie. Maan e kan sa nɲɔn mɔ be nun’n, Zezi yili nzuɛn sɔ’m be nglo’n be ndɛ. É dún mmua é kán aja ng’ɔ trɛnnin i bo Kana lɔ’n i ndɛ.

MAAN E KLE KƐ E TI WUN ASE KANFUƐ

9. ?Ngue yɛ Zezi yoli i aja kun bo-ɔ? (Zan 2:6-10)

9 An kanngan Zan 2:6-10 nun. ?Aja’n i bo lɔ’n, kɛ duvɛn’n wieli’n ɔ ti cinnjin kɛ Zezi yi atrɛ? Cɛcɛ. Afin Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, like fi kleman kɛ Mesi’n wá yí atrɛ naan nzue kaci duvɛn. ?Sanngɛ sɛ e bɔbɔ e aja’n i bo yɛ nzan’n wieli kɛ ngalɛ’n sa’n, e wun yó e sɛ? Zezi kleli kɛ ɔ si be nga be su ja’n nin be osufuɛ’m be aunnvɔɛ. Yɛ ɔ kunndɛman kɛ ɲannzuɛn kun be. I sɔ’n ti’n, kɛ nga e fa kɛnnin i like suanlɛ nga i bo bolɛ nun’n sa’n, ɔ yoli abonuan sa kun. Yɛle kɛ ɔ yoli maan nzue litri kɔe 390 kacili duvɛn kpa. Atrɛkpa’n, kɛ mɔ nzan’n sɔnnin’n ti’n, i wie kali. Ɔ maan yasua’n nin i yi’n be kwla fa wie ti be ɲanman nun cɛn uflɛ annzɛ be kwla yo wie atɛ. E si kɛ i sɔ’n yoli bian’n nin i yi mɔ b’a ja uflɛuflɛ’n be fɛ kpa!

Kɛ Zezi sa’n, sɛ e yo like wie’n nán e fa di e nuan. (An nian ndɛ kpɔlɛ 10-11 be nun.) e

10. ?Abonuan sa nga Zezi yoli’n be su ndɛ benin wie mun yɛ Zan ndɛ tre 2 kan-ɔn? (An nian desɛn’n wie.)

10 Zan ndɛ tre 2 fa e ɲin sie i abonuan sa nga Zezi yoli’n i su ndɛ tɛkɛtɛkɛ wie’m be su. I wie yɛle kɛ nán Zezi bɔbɔ yɛ ɔ sali nzue guɛli i sɛ’m be nun-ɔn. Kɛ ɔ ko yo naan sran’m b’a faman be ɲin b’a siemɛn i su’n, ɔ seli junman difuɛ’m be kɛ be sa nzue’n. (Ndɛ mma 6 nin 7) Yɛ kɛ ɔ yoli maan nzue’n kacili duvɛn’n, nɛ́n i bɔbɔ yɛ ɔ sali wie ko mannin aja’n i sunianfuɛ’n niɔn. Junman difuɛ mun yɛ ɔ seli be kɛ be fa ko mɛn i-ɔ. (Ndɛ mma 8) Asa’n, e si kɛ Zezi w’a faman klowa kun w’a buman nzan wie, kpɛkun w’a ko jranman sran’m be ɲrun lɛ w’a seman kɛ: ‘An nɔn duvɛn nga m’an fa nzue m’an yo i yɛ’n!’

11. ?Ngue yɛ abonuan sa nga Zezi yoli’n kle e-ɔ?

11 ?Ngue yɛ abonuan sa nga Zezi yoli i lɛ’n ɔ kle e-ɔ? Ɔ kle e kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ. Zezi w’a faman abonuan sa sɔ’n w’a dimɛn i nuan. I kpa bɔbɔ’n, w’a faman abonuan sa wie fi w’a dimɛn i nuan le. Sanngɛ ɔ fali manmanlɛ’n kwlaa mɛnnin i Si. (Zan 5:19, 30; 8:28) Sɛ e yo wun ase kanfuɛ kɛ Zezi sa’n, e su faman ninnge nga e yo be’n e diman e nuan. Kannzɛ junman nga e di e man Zoova’n ti sɛ ti sɛ’n, nán maan e fa di e nuan. Sanngɛ Ɲanmiɛn mɔ i fanngan nun yɛ e kwla yo ninnge sɔ mun’n yɛ ɔ fata kɛ e fa di e nuan-ɔn. (Zer. 9:23, 24.) I yɛ ɔ fata kɛ e mɛnmɛn i-ɔ. ?I kwlaa yoli-o, sɛ Zoova bɔbɔ w’a ukaman e’n, ngue yɛ e kwla yo-ɔ?—1 Kor. 1:26-31.

12. ?Sa benin nun yɛ e kwla kle kɛ e ti wun ase kanfuɛ kɛ Zezi sa-ɔ? An fa sunnzun ase kun be yiyi nun.

12 Maan e fa e ɲin e sie i sa kun mɔ i nun’n, e kwla kan e wun ase kɛ Zezi sa’n i su. Wienun-ɔn, asɔnun kpɛnngbɛn kun fa blɛ kpanngban uka asɔnunfuɛ’m be ukafuɛ kun naan ɔ siesie i nzra nun ijɔlɛ’n. Kpɛ klikli nga aniaan sɔ’n íjɔ nzra nun yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ mɔ asɔnun kpɛnngbɛn’n ukali aniaan’n ti’n, ɔ kwla dili i junman’n i kpa yɛ i ndɛ’n wlali asɔnun’n nunfuɛ’m be kwlaa be fanngan. Kɛ aɲia’n wieli’n, aniaan wie’m be seli asɔnun kpɛnngbɛn’n kɛ: ‘Nanwlɛ, aniaan ng’ɔ ijɔli nzra nun’n i ndɛ’n yoli fɛ dan. ?Nɛ́n i-ɔ?’ ?I lɛ nun’n, wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’n tɛ́ su-ɔ? Ɔ́ sé kɛ: ‘Ɔ ti su, sanngɛ n fali blɛ kpanngban kpa n ukɛli i ti yɛ ɔ kwla dili i junman’n i kpa-ɔ.’ Annzɛ ɔ́ klé kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ kpɛkun ɔ́ sé kɛ: ‘Sakpa, i junman’n dili klanman, yɛ i ndɛ’n yoli min fɛ kpa.’ Sɛ e ti wun ase kanfuɛ’n, e su faman like nga e yo man e wiengu mun’n e diman e nuan, sanngɛ é dí su aklunjɔɛ. Afin e si kɛ like nga e yoli’n, Zoova wunnin i yɛ ɔ bu i like dan. (An nian Matie 6:2-4 nun; Ebr. 13:16) Kɛ e sɔnnzɔn Zezi mɔ e yo wun ase kanfuɛ’n, Zoova i klun jɔ.—1 Piɛ. 5:6.

MAAN E KLE KƐ E SI AUNNVƆƐ

13. (1) ?Kɛ Zezi wá wlú Nainin klɔ’n nun’n, ngue yɛ ɔ wunnin i-ɔ? (2) ?Ngue yɛ ɔ yoli-ɔ? (Liki 7:11-15)

13 An kanngan Liki 7:11-15 nun. Maan e kan sa kun mɔ kɛ Zezi boli i junman’n i dilɛ bo’n, ɔ juli’n i ndɛ kan. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn ɔ su kɔ Nainin. Klɔ sɔ’n wo Galile asa’n su yɛ ɔ mantan Sunɛmun klɔ’n. Sunɛmun klɔ’n su yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Elize cɛnnin bla kun i wa’n niɔn. Ɔ yoli sɔ w’a di afuɛ kɔe 900. (2 Fam. 4:32-37) Kɛ Zezi wá wlú klɔ’n nun’n, ɔ wunnin sran wie mɔ be su kɔ asieliɛ’n. Sa ng’ɔ wunnin i’n ɔ yo ɲrɛnnɛn dan. Yɛle kɛ angbeti bla kun i wa kunngba cɛ’n yɛ be su ko sie i-ɔ. Sran kpanngban kpa be nin bla’n yɛ be kɔ-ɔ. Kɛ Zezi wunnin be’n, ɔ seli be kɛ be jran. Kpɛkun ɔ yoli like ɲɛnmɛn kpa kun mannin bla’n. Yɛle kɛ ɔ cɛnnin i wa’n! Sran nsan nga Zezi cɛnnin be mɔ Matie nin Marki nin Liki nin Zan be kannin be ndɛ’n be nun klikli yɛle ba sɔ’n.

Kɛ Zezi sa’n, maan e si be nga be sran w’a wu’n be aunnvɔɛ. (An nian ndɛ kpɔlɛ 14-16 be nun.)

14. ?Angbeti bla nga Zezi cɛnnin i wa’n i su ndɛ cinnjin benin wie mun yɛ be o Liki ndɛ tre 7 nun-ɔn? (An nian desɛn’n wie.)

14 Maan e fa e ɲin e sie i ndɛ cinnjin wie mɔ be o Liki ndɛ tre 7 nun’n be su. I wie yɛle kɛ be seli kɛ Zezi “wunnin bla’n.” I sin’n, “ɔ yoli i annvɔ.” (Ndɛ mma 13) Ɔ maan like nga Zezi wunnin i’n ti yɛ bla’n yoli i annvɔ-ɔ. Atrɛkpa’n, ɔ wunnin kɛ kɛ bé fá saka’n bé kɔ́’n bla’n yɛ ɔ dun mmua-ɔ. Yɛ kɛ ɔ́ kɔ́’n, nn ɔ́ sún. Bla’n w’a yoman Zezi i annvɔ sa ngbɛn. Sanngɛ ɔ yoli ninnge wie mun fa yili i sɔ’n i nglo. Yɛle kɛ ɔ fɔnvɔli i yɛ ɔ seli i aunnvɔɛ su kɛ: “Muan ɔ nuan.” I sin’n, ɔ yoli like kun mannin bla’n. Yɛle kɛ ɔ yoli maan ba’n sɛli i sin nguan nun ekun kpɛkun ɔ ‘fɛli i mɛnnin i nin.’—Ndɛ mma 14 nin 15.

15. ?Ngue yɛ abonuan sa nga Zezi yoli’n kle e-ɔ?

15 ?Ngue yɛ angbeti bla’n i wa mɔ Zezi cɛnnin i’n ɔ kle e-ɔ? Sa sɔ’n kle e kɛ ɔ fata kɛ e si be nga be sran w’a wu’n be aunnvɔɛ. E si kɛ e kwlá cɛnman sran mun kɛ Zezi sa. Sanngɛ e kwla yo ninnge wie mun e fa kle kɛ e si be aunnvɔɛ. I sɔ yolɛ’n nun’n maan e fa e ɲin e sie i be su kpa. I liɛ’n, é wún ninnge wie mɔ e kwla yo fa uka be’n annzɛ ndɛ wie mɔ e kwla kan fa fɔnvɔ be’n. d (Ɲan. 17:17; 2 Kor. 1:3, 4; 1 Piɛ. 3:8) Ndɛ kan nga e kan kle be’n annzɛ like kaan nga e yo man be’n kwla fɔnvɔ be.

16. ?Kɛ nga e fa wun i desɛn’n su’n sa’n, ngue yɛ niɛn nga i wa’n wuli’n i su ndɛ’n kle e-ɔ?

16 Maan e fa e ɲin e sie i sa kun su. I afuɛ kpanngban yɛ, kɛ aɲia kun bo’n aniaan’m bé tó jue kun m’ɔ kan sran cɛnlɛ ndɛ’n, aniaan bla kun sieli i nzɔliɛ kɛ niɛn kun su sun. Niɛn sɔ’n i wa talua’n wuli ɔ nin-a cɛman. Kɛ aniaan bla’n wunnin i sɔ’n ɔ ɔli ndɛndɛ ko jrannin i wun lɛ kpɛkun ɔ bitili i. Kpɛkun be toli jue’n likawlɛ. Kɛ i osu cɛli kan’n, bla’n seli kɛ: “Kɛ ɔ yoli sɔ’n, n ma kloli aniaan’m be kpa n trali laa’n.” Kɛ bla’n trannin aɲia sɔ’n i bo’n ɔ yoli i fɛ kpa. Ɔ seli kɛ: “Ɲanmiɛn Sielɛ Sua’n nun lɔ yɛ e kwla ɲan ukalɛ kpafuɛ’n niɔn.” E si kɛ Zoova fɛ i ɲin sie i ninnge kanngan nga e yo e man “be nga be akunndan’n w’a sanngan’n” i su yɛ ɔ bu i like dan.—Jue. 34:18.

SƐ E SUAN ABONUAN SA’M BE SU LIKE’N É ƝÁN SU YE DAN

17. ?Ngue yɛ e wunnin i like suanlɛ nga nun-ɔn?

17 Sɛ e suan abonuan sa nga Zezi yoli be’n be su like’n é ɲán su ye dan. Abonuan sa sɔ’m be kle e kɛ Zoova nin Zezi be klo e dan. Asa’n, be kle kɛ Zezi le tinmin yɛ ɔ kwla yi e su afɛ’n kwlakwla. Ɔ maan e kwla lafi su kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ blɛ’n nun’n, ɔ́ yía nda kwlaa nga Ɲanmiɛn tali’n be nuan. Sɛ e fa e ɲin e sie i abonuan nga Zezi yoli be’n be su’n, é wún nzuɛn ng’ɔ yili be nglo’n. Kpɛkun é kwlá sɔ́nnzɔn i. Ɔ maan kɛ e ngunmin é súan Biblu’n nun like’n, annzɛ kɛ e nin e awlofuɛ mun é súan like awlo lɔ’n, e kwla suan abonuan sa nga Zezi yoli be’n be su like. Kɛ e ko wun ninnge nga abonuan sa sɔ’m be kle e’n, maan e kɛn i ndɛ e kle sran uflɛ. Kɛ e nin e wiengu mun é wá kókó ninnge sɔ’m be su yalɛ’n, wafa nga i sɔ’n wá wlá be fanngan’n, maan e bu i akunndan kan e nian.—Rɔm. 1:11, 12.

18. ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun-ɔn?

18 Kɛ Zezi wá wíe i junman’n i di’n yɛ ɔ cɛnnin sran nsan su nga Biblu’n kɛn i ndɛ’n niɔn. Sanngɛ sran cɛnlɛ sɔ’n yoli i liɛ ngunmin kun. Afin sran ng’ɔ cɛnnin i’n ti i janvuɛ kpa yɛ ɔ wuli w’a di cɛn ba nnan. ?Ngue yɛ abonuan sa sɔ’n kle e-ɔ? ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a lafi sran cɛnlɛ’n su-ɔ? É wá tɛ́ kosan sɔ’m be su like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun.

JUE 20 A fali ɔ awlɛn su Ba’n mannin

a Kɛ e kanngan abonuan sa nga Zezi yoli be’n be su ndɛ’n nun’n, ɔ wluwlu e wun. I wie yɛle kɛ ɔ jrannin seke dan kpa kun. Ɔ yoli tukpacifuɛ’m be juejue yɛ ɔ cɛnnin be nga be wuli’n. E like klelɛ ti yɛ be klɛli ndɛ sɔ mun Biblu’n nun-ɔn, nán e ɲin su yiyilɛ ti-ɔ. É wá kán abonuan sa nga Zezi yoli be’n be nun wie’m be ndɛ. I sɔ’n wá úka e naan y’a lafi Zoova nin Zezi be su kpa. Asa’n, i sɔ’n úka e naan y’a wun nzuɛn ng’ɔ fata kɛ e mian e ɲin e yi be nglo’n.

b Bian kun m’ɔ suan Biblu’n su like’n seli kɛ: “Izraɛlifuɛ’m be blɛ su’n, be faman sran nun sɔlɛ’n be kanman ngowa kaan sa. Yɛ sɛ a yia sran mun’n, ɔ fata kɛ ninnge á fá sɔ́ be nun’n ɔ sɔn kpa. Ɔ maan sran ng’ɔ si sran nun sɔ kpa’n, ɔ fata kɛ aliɛ nin nzan ng’ɔ́ fá mán be’n ɔ bobo be su. I li kɛ bé yó aja’n yɛ be yo i sɔ kpa’n niɔn.”

c Fluwa nga Matie nin Marki nin Liki nin Zan be klɛli’n be nun’n, be kannin abonuan sa 30 tra su mɔ Zezi yoli be’n be ndɛ. Asa’n, Zezi yoli abonuan sa kpanngban wie mun ekun mɔ b’a kanman be ndɛ kunngunngun-ɔn. I wie yɛle kɛ cɛn kun’n, ‘klɔ wunmuan’ kun nunfuɛ’m be ko wunnin Zezi i wun. Kpɛkun ‘ɔ yoli sran kpanngban be juejue.’—Mar. 1:32-34.

d Sɛ a kunndɛ kɛ á sí wafa nga a kwla fɔnvɔ be nga be sran w’a wu’n, nian ndɛ nga be flɛ i kɛ “Kɛ Zezi sa’n, maan e fɔnvɔ be nga be o sɛ nun’n.” Ɔ o afuɛ 2010 Novanblu 1 Sasafuɛ Tranwlɛ’n nun.

e FOTO’N I SU NDƐ’N: Bian ng’ɔ su ja bla’n nin i yi nin be janvuɛ’m be su nɔn duvɛn kpa’n. Kɛ ɔ́ yó nn Zezi jin bue kun lɔ.