LIKE SUANLƐ 38
?Gbanflɛn nin talua mun, amun kunndɛ kɛ amun liɛ yo ye?
“Sa wlɛ wunlɛ’n sásá ɔ.”—ƝAN. 2:11.
JUE 135 Zoova waan: “Min wa, fa akunndan nanti”
I SU FITILƐ a
1. ?Sa benin yɛ ɔ juli Zoasi nin Oziazi ɔ nin Zoziasi be su-ɔ?
WIENUN-ƆN, w’a kaci Ɲanmiɛn i nvle’n i su famiɛn, kusu nn a te yo bakan. ?Blɛ sɔ’n nun’n, ngue yɛ á fá kwlalɛ nga a le i’n á yó-ɔ? Biblu’n kan ba kanngan wie mɔ be kacili Zida nvle’n i su famiɛn’n be ndɛ. Be nun kun yɛle Zoasi. Kɛ ɔ́ káci famiɛn’n nn ɔ le afuɛ 7. Kun ekun yɛle Oziasi. Kɛ ɔ́ káci famiɛn’n nn ɔ le afuɛ 16. Be flɛ kun ekun kɛ Zoziasi .Kɛ ɔ́ káci famiɛn’n nn ɔ le afuɛ 8. E si kɛ famiɛn dilɛ’n w’a yoman pɔpɔ be sa nun. Kannzɛ bɔbɔ w’a yoman pɔpɔ’n, sanngɛ Zoova nin sran wie’m be ukali be naan b’a jran sa nga be tɔli be su’n be ɲrun kekle naan b’a yo sa ng’ɔ ti kpa’n.
2. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e suan Zoasi nin Oziasi ɔ nin Zoziasi be su like-ɔ?
2 E liɛ’n, e timan famiɛn annzɛ famiɛn bla, sanngɛ Zoasi nin Oziasi ɔ nin Zoziasi be su ndɛ’n kwla uka e kpa. Blɛ wie nun’n, be fali ajalɛ kpa, blɛ wie nun kusu’n b’a faman ajalɛ kpa. Be su ndɛ’n ɔ́ wá úka e naan y’a si like nga ti yɛ ɔ fata kɛ e nin sran kpa mun e san nun’n. Kpɛkun ɔ́ wá úka e naan y’a yo wun ase kanfuɛ naan y’a kpɛ Zoova i sin atin titi.
MAAN E NIN SRAN KPA MUN E SAN NUN
3. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan Zoyada ukali Famiɛn Zoasi naan w’a fa ajalɛ kpa-ɔ?
3 Maan e nian Zoasi i ajalɛ kpa’n su. I nun mɔ Famiɛn Zoasi te yo gbanflɛn kan’n, ɔ fali ajalɛ kpa. Blɛ sɔ’n nun’n, nn i si w’a wu. Ɔ maan Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan Zoyada yɛ ɔ kleli i atin-ɔn. Zoyada kleli Zoasi i like kɛ i bɔbɔ i klun ba sa. I sɔ’n ti’n, Zoasi fali ajalɛ kɛ ɔ́ sú Zoova naan ɔ́ úka nvlefuɛ mun naan be su Zoova wie. I kpa bɔbɔ’n, Zoasi yoli maan be siesieli Zoova i sua’n i ye.—2 Ɲol. 24:1, 2, 4, 13, 14.
4. ?Kɛ e nanti Zoova i mmla’m be su’n i su ye benin yɛ e ɲɛn i-ɔ? (Ɲanndra Mun 2:1, 10-12)
4 Gbanflɛn nin talua mun, sɛ be kle amun like naan amun klo Zoova naan amun nanti i mmla’m be su’n, amún ɲán su ye. (An kanngan Ɲanndra Mun 2:1, 10-12 nun.) Wafa nga amun si nin amun nin’m be kwla kle amun like’n, ɔ sɔnnin. Maan e kan wafa nga aniaan bla kun mɔ be flɛ i kɛ Katia’n, i si ukɛli i’n i ndɛ. Cɛn kwlakwla’n kɛ i si fɛ́ i kɔ́ suklu’n, ɔ nin i be koko cɛn ba kun nun Biblu’n nun ndɛ mma’n i su yalɛ. Aniaan bla’n seli kɛ: “E yalɛ kokolɛ sɔ’n ukali min naan m’an jran sa nga be tɔ min su aliɛ ba kwlaa nun’n be ɲrun kekle.”?Yɛ sɛ ɔ yo amun kɛ mmla nga amun si nin amun nin’m be jran Biblu’n su be kpɛ be ti’n, amun kwlá yoman amun klunklo like’n nin? ?Ngue yɛ ɔ kwla uka amun naan amun a nanti mmla sɔ’m be su-ɔ? Be flɛ aniaan bla kun kɛ Anastazia. I wla kpɛn su kɛ kɛ i si nin i nin be kpɛ mmla kun’n, be yiyi like nga ti yɛ be kpɛli mmla sɔ’n i nun be kle i. Aniaan bla’n seli kɛ: “I sɔ mɔ be yo’n ti’n, mmla nga be kpɛ be’n be su nantilɛ yo pɔpɔ min sa nun. Yɛ n wun i wlɛ kɛ min sasalɛ ti yɛ be sɔ-ɔ. Nán kɛ be kunndɛman kɛ n yo min klunklo like ti-ɔ.”
5. ?Ninnge nga amun yo be’n be kwla yo amun si nin amun nin mun nin Zoova be sɛ? (Ɲanndra Mun 22:6; 23:15, 24, 25)
5 Sɛ amun fa afɔtuɛ nga amun si nin amun nin’m be nian Biblu’n nun be man amun su’n, be klun jɔ́. Yɛ ng’ɔ ti cinnjin kpa’n yɛle kɛ Ɲanmiɛn i klun jɔ́ amun wun yɛ amun nin i be afiɛn mántan kpa titi. (An kanngan Ɲanndra Mun 22:6; 23:15, 24, 25 nun.) I sɔ’n ti’n, amun nian like nga Zoasi yoli i gbanflɛn nun’n su yo wie.
6. (1) ?Kɛ Zoyada wuli’n wan’m be afɔtuɛ liɛ’n su yɛ Zoasi fali-ɔ? (2) ?Yɛ wafa sɛ yɛ i bo’n guali-ɔ? (2 Be Ɲoliɛ 24:17, 18)
6 Maan e fa ajalɛ tɛ nga Zoasi fali’n e tu e wun fɔ. Kɛ Zoyada wuli’n, Zoasi nin sran wie mɔ be nzuɛn’n timan kpa’n, be wa sannin nun. (An kanngan 2 Be Ɲoliɛ 24:17, 18 nun.) Kɛ Zida lɔ sran dandan mɔ be kloman Zoova’n be mɛnnin i afɔtuɛ’n, Zoasi fali su. E si kɛ amun bu i kɛ sɛ ɔ ti kɛ Zoasi nin sran sɔ’m b’a sanman nun’n nn ɔ yoli kpa. (Ɲan. 1:10) Sanngɛ ɔ fali sran sɔ mɔ be se be wun kɛ be ti i janvuɛ’n be ndɛ tɛ nga be kannin’n su. Kɛ Zakari m’ɔ nin i be ti ngawangawa’n ɔ tuli i fɔ’n, ɔ yoli maan be kunnin i. (2 Ɲol. 24:20, 21; Mat. 23:35) Nanwlɛ, i lɛ’n nun’n ɔ yoli like tɛ kpa yɛ ɔ dili sinnzin. I bo bolɛ nun’n, Zoasi yoli sa kpa, sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ kacili i sin sili Zoova yɛ ɔ kacili sran kunfuɛ. I agualiɛ su’n, i sufuɛ’m be kunnin i. (2 Ɲol. 24:22-25) Sɛ ɔ ti kɛ Zoasi fali Zoova nin be nga be klo Zoova’n be ndɛ nga be kan kleli i’n i su titi’n, nn i bo’n w’a guaman kɛ ngalɛ’n sa. ?Ngue yɛ Zoasi i su ndɛ’n klɛ e-ɔ?
7. ?Wan mun yɛ ɔ fata kɛ amun tra be janvuɛ-ɔ? (An nian foto’n wie.)
7 Zoasi i su ndɛ’n kle kɛ ɔ fata kɛ e tra be nga be klo Zoova mɔ be kunndɛ kɛ bé yó i klun sa’n be janvuɛ. Ɔ fataman kɛ e tra be nga e nin be e ti manngu’n be ngunmin be janvuɛ. Nán amun wla fi su kɛ Zoasi i janvuɛ Zoyada i kpɛnngbɛn trɛ i lele. I sɔ’n ti’n, bu be nga a tra be janvuɛ’n be akunndan yɛ usa ɔ wun kɛ: ‘?Min janvuɛ’m be uka min naan b’a lafi Zoova su? ?Be wla min fanngan kɛ n nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su? ?Be kan Zoova nin ndɛ nanwlɛ’n be ndɛ kle min? ?Be nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su? ?Kɛ n yo like m’ɔ timan kpa’n be tu min fɔ annzɛ ndɛ nga min waan ń tí’n yɛ be kan kle min-ɔn?’ (Ɲan. 27:5, 6, 17) Nanwlɛ ti kpa, sɛ ɔ janvuɛ’m be kloman Zoova’n, nn w’a mianman be wun. Sanngɛ sɛ ɔ janvuɛ’m be klo Zoova’n, fa ɔ wun be mantan kpa, afin bé wá úka ɔ titi!—Ɲan. 13:20.
8. ?Sɛ e ta ɛntɛnɛti su kɔ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e bu i akunndan-ɔn?
8 Ɛntɛnɛti’n kwla uka e naan e nin e osufuɛ mun y’a kwla koko yalɛ. Sanngɛ sran kpanngban be tu be wun ɛntɛnɛti su. I wie yɛle kɛ ninnge nga be toli be’n, nin ninnge nga be yoli be’n be ci foto annzɛ be yo be su video be fa sie i ɛntɛnɛti su. Sɛ a ta ɛntɛnɛti su kɔ’n, usa ɔ wun kɛ: ‘?N kunndɛ kɛ sran’m be fa be ɲin be sie min su? ?N kunndɛ kɛ ń fá sran’m be ɲin síe i like kpa kun su annzɛ n kunndɛ kɛ be yi min ayɛ ti yɛ n fa ninnge mun n sie be ɛntɛnɛti su-ɔ? ?Be nga be o ɛntɛnɛti su’n be ayeliɛ’n ɲan ta min akunndan’n nin min nuan nun ndɛ’n, nin min ayeliɛ’n be su?’ Aniaan bian Natan Nɔɔ m’ɔ yoli e anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ’n, ɔ kannin ndɛ yɛ: “Nán maan e se kɛ é yó naan sran’m be kwlaa be klun jɔ e wun. Sɛ e yo sɔ’n, e wun su yoman sran wie fi fɛ. Sanngɛ maan e yo naan Zoova i klun jɔ e wun. I liɛ’n, be nga be klo Zoova’n, bé kló e sa.”
MAAN E YO WUN ASE KANFUƐ
9. ?Ngue yɛ Zoova fanngan nun’n Oziasi kwla yoli-ɔ? (2 Be Ɲoliɛ 26:1-5)
9 Maan e nian Oziasi i ajalɛ kpa’n su. I nun mɔ Famiɛn Oziasi ti gbanflɛn kan’n, ɔ kleli kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ. Ɔ ‘sroli Ɲanmiɛn Kpli.” Ɔ ɲannin afuɛ 68 ka naan w’a wu. Blɛ kwlaa sɔ nun’n Zoova yrɛli i su. (An kanngan 2 Be Ɲoliɛ 26:1-5 nun.) Oziasi kwlalɛ i kpɔfuɛ kpanngban kpa yɛ ɔ yoli ninnge wie mun fa sasali Zerizalɛmun klɔ’n. (2 Ɲol. 26:6-15) E si kɛ kɛ Oziasi wunnin ninnge kwlaa nga Ɲanmiɛn maan ɔ kwla yoli be’n, i klun jɔli dan kpa.—Aku. 3:12, 13.
10. ?Ngue sa yɛ ɔ juli Oziasi su-ɔ?
10 Maan e fa ajalɛ tɛ nga Oziasi fali’n e tu e wun fɔ. Titi’n, Famiɛn Oziasi yɛ ɔ kle sran mun like ng’ɔ fata kɛ be yo’n niɔn. I sɔ’n ti’n, atrɛkpa’n ɔ buli i kɛ ɔ kwla yo like kwlaa ng’ɔ klo’n. Cɛn kun’n, ɔ wluli Zoova i sua’n nun kpɛkun ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ yrá ansan, ansan yrawlɛ’n su, kusu nn ɔ leman atin yoman sɔ mlɔnmlɔn. I lɛ nun’n, ɔ tuli i wun. (2 Ɲol. 26:16-18) Kɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ dan Azaria seli Oziasi kɛ nán maan ɔ yo sɔ’n, ɔ fali ya ble. I lɛ nun’n, ɔ nin Ɲanmiɛn b’a nantiman klanman yɛ Ɲanmiɛn yoli maan kokowe yoli. (2 Ɲol. 26: 19-21) Sɛ ɔ ti kɛ Oziasi yoli wun ase kanfuɛ titi’n, nn awieliɛ w’a wiemɛn i kɛ ngalɛ’n sa.
11. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a yo wun ase kanfuɛ-ɔ? (An nian foto’n wie.)
11 Kɛ Oziasi ɲannin ɲrun’n, i wla fili su kɛ Zoova dunman nun ti yɛ ɔ ɲannin ɲrun-ɔn. ?Ngue yɛ Oziasi i su ndɛ’n kle e-ɔ? Ɔ fataman kɛ e wla fi su kɛ ninnge kwlaa nga e le be’n, Zoova yɛ ɔ fa mannin e-ɔ. Ɔ maan, ɔ fataman kɛ e fa ninnge nga e kwla yo be’n e di e nuan. Sanngɛ maan e fa manmanlɛ’n e man Zoova. b (1 Kor. 4:7) Ɔ fata kɛ e wun i wlɛ kɛ fɔ o e nun naan ɔ ju wie’n ɔ fata kɛ be tu e fɔ. Aniaan bian kun m’ɔ le afuɛ kɔe 60 ɔ seli kɛ: “N wunnin i wlɛ kɛ sɛ n yo like ng’ɔ timan kpa naan be kan kle min’n, ɔ fataman kɛ n sa sin bubu min annzɛ n fa ya. Kɛ n yo sa wie mɔ be tu min fɔ’n, n mian min ɲin naan m’an yoman like sɔ’n kun yɛ n tu min klun n di Zoova i junman’n i kpa titi.” Sɛ e sro Zoova yɛ e yo wun ase kanfuɛ titi’n, e liɛ yó ye.—Ɲan. 22:4.
MAAN E KPƐ ZOOVA I SIN ATIN TITI
12. ?I nun mɔ Zoziasi te yo gbanflɛn kan’n, wafa sɛ yɛ ɔ kpɛli Zoova i sin atin-ɔn? (2 Be Ɲoliɛ 34:1-3)
12 Maan e nian Zoziasi i ajalɛ kpa’n su. Kɛ Zoziasi ɲannin afuɛ 16 yɛ ɔ boli Ɲanmiɛn i kunndɛlɛ bo-ɔ. Ɔ kunndɛli kpa kɛ ɔ́ sí Zoova naan ɔ́ yó i klun sa’n. Sanngɛ famiɛn dilɛ’n w’a yoman pɔpɔ w’a mɛnmɛn i kaan sa. Afin i blɛ su’n, sran’m be sunman lika be sɔ amuin. Ɔ maan, ɔ fata kɛ ɔ yo yakpafuɛ naan w’a se be kɛ be yaci i sɔ yolɛ. I sɔ yɛ ɔ seli be kɛ be yo-ɔ. Ka naan w’a ɲan afuɛ 20 bɔbɔ’n, ɔ yoli maan sran’m be yacili amuin sɔlɛ nvle’n nun.—An kanngan 2 Be Ɲoliɛ 34:1-3.nun.
13. ?Kɛ e fa e wun e man Zoova mɔ be yo e batɛmun’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n ɲan ta e su-ɔ?
13 Kannzɛ a ti bakan’n, sanngɛ a kwla nanti Zoziasi i ajalɛ’n su. Yɛle kɛ a kwla suan Zoova nin i nzuɛn’m be su like naan w’a si Zoova kpa. Sɛ a yo sɔ’n, á kúnndɛ kɛ á fá ɔ wun mɛ́n i naan be yo ɔ batɛmun. ?Sɛ a yo sɔ’n kusu’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n ɲán ta ɔ su-ɔ? Be flɛ aniaan gbanflɛn kun kɛ Liki. Kɛ ɔ ɲannin afuɛ 14 yɛ be yoli i batɛmun-ɔn. Ɔ seli kɛ: “Siɛn’n, n kwla fa Zoova i sulɛ’n n sie i like kwlaa ɲrun yɛ n kwla yo maan i klun jɔ.” (Mar. 12:30) Nanwlɛ, sɛ a yo like kunngba’n, á ɲán su ye.
14. An kan gbanflɛn nin talua wie mɔ be niannin Famiɛn Zoziasi i ajalɛ’n su’n be ndɛ.
14 ?Sa benin mun yɛ be kwla ju Zoova i sufuɛ gbanflɛn nin talua’m be su-ɔ? Be flɛ gbanflɛn kun kɛ Zoanin. Kɛ bé yó i batɛmun’n nn ɔ le afuɛ 12. Ɔ kannin wafa nga i wiengu suklu ba’m be jrɛnnin i wun tɔkii kɛ ɔ nɔn siklɛti’n i ndɛ. Kɛ ɔ ko yo naan w’a kwla jran kekle’n, ɔ se i wun kɛ sɛ ɔ nɔn siklɛti’n ɔ kwla tɔ tukpacɛ yɛ ɔ nin Zoova be afiɛn sáci. Be flɛ aniaan talua kun kɛ Rasɛli. Kɛ ɔ ɲannin afuɛ 14 yɛ be yoli i batɛmun-ɔn. Ɔ kannin like ng’ɔ ukɛ i naan w’a jran sa nga be tɔ i su suklu lɔ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “N fa min ɲin n sie i ninnge nga be kwla yo maan min wla kpɛn Biblu’n nun ndɛ kun su’n annzɛ n bu Zoova i akunndan’n be su. I wie yɛle kɛ, sɛ e su kan laa sa wie ndɛ’n, n bu Biblu’n nun ndɛ kun annzɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ kun i akunndan. Sɛ e nin sran wie mun e su koko yalɛ’n, n bu Biblu’n nun ndɛ kun mɔ e nin be e kwla koko su yalɛ’n i akunndan.” Gbanflɛn nin talua mun, atrɛkpa’n sa nga be tɔ amun su’n be timan kɛ Famiɛn Zoziasi liɛ’n sa, sanngɛ amun kwla yo ngwlɛlɛfuɛ yɛ amun kwla su Zoova kpa kɛ i sa. Sɛ amun jran sa nga be tɔ amun su dɔ nga su’n be ɲrun kekle’n, amún kwlá jrán sa nga bé wá tɔ́ amun su amun ɲrun lɔ’n be ɲrun kekle wie.
15. ?Ngue yɛ ɔ ukali Zoziasi naan w’a su Zoova kpa-ɔ? (2 Be Ɲoliɛ 34:14, 18-21)
15 Kɛ Famiɛn Zoziasi ɲannin afuɛ 26 ɔ boli Ɲanmiɛn i sua’n i ye siesielɛ bo. Kɛ bé dí junman’n be “wunnin Zoova i Mmla fluwa m’ɔ seli Moizi kɛ ɔ klɛ’n.” Kɛ famiɛn’n tili fluwa’n i nun ndɛ’n, ɔ ka lɛ nantili i nun ndɛ’n su. (An kanngan 2 Be Ɲoliɛ 34:14, 18-21 nun.) ?Amun klo kɛ amún kánngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla-ɔ? Atrɛkpa’n dɔ nga su’n amun mian amun ɲin kanngan nun cɛn kwlakwla. ?Sanngɛ amun klo i sɔ yolɛ? ?Biblu’n nun ndɛ mma nga amun klo be’n, amun klɛ be sie? Liki mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ klɛ Biblu’n nun ndɛ nga be ti i cinnjin’n fluwa kun nun. Amun kwla yo kɛ Liki sa. Sɛ amun yo sɔ’n, i sɔ’n úka amun naan amun wla w’a fiman Biblu’n nun ndɛ mma’m be su. Sɛ amun si Biblu’n nun ndɛ’n i kpa’n naan amun klo i’n, amún kúnndɛ kpa kɛ amún sú Zoova kpa trá laa’n. Kɛ nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n ukali Zoziasi naan w’a yo sa kpa sa’n, ɔ́ úka amun wie.
16. (1) ?Ngue ti yɛ Zoziasi yoli sa tɛ-ɔ? (2) ?Ngue yɛ i fɔnlɛ m’ɔ fɔnnin’n kle-ɔ?
16 Maan e fa ajalɛ tɛ nga Zoziasi fali’n e tu e wun fɔ. Kɛ Zoziasi ɲannin afuɛ 39 ɔ fali ajalɛ kun mɔ i bo’n guali tɛ kpa-ɔ. Yɛle kɛ be kunnin i. Sa sɔ’n nun’n, ɔ lafili i wun su, w’a lafiman Zoova su. (2 Ɲol. 35:20-25) ?Ngue yɛ sa sɔ’n kle e-ɔ? Ndɛ sɔ’n kle kɛ kannzɛ e ti bakan annzɛ kpɛnngbɛn annzɛ kusu e suan Biblu’n nun like w’a cɛ sɛ’n, sanngɛ ɔ fata kɛ e kpɛ Zoova i sin atin titi. I lɛ nun’n, maan e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ kle e atin, e suan Biblu’n nun like yɛ e usa aniaan nga b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ nun’n be ngwlɛlɛ afɛ. Sɛ e yo sɔ’n, e su yoman sa tɛ dan wie yɛ é dí aklunjɔɛ kpa.—Zak. 1:25.
GBANFLƐN NIN TALUA MUN, AMUN LIƐ KWLA YO YE
17. ?Ngue yɛ Zoasi nin Oziasi ɔ nin Zoziasi be su ndɛ’n kle-ɔ?
17 Gbanflɛn nin talua mun, blɛ mɔ gbanflɛn nin talua nzue’n te sonji amun nun’n, amun kwla yo ninnge kpanngban. Zoasi nin Oziasi ɔ nin Zoziasi be su ndɛ’n kle kɛ gbanflɛn nin talua’m be kwla fa ajalɛ kpa yɛ be kwla yo ninnge nga be jɔ Zoova klun’n. Kɛ nga e fa wunnin i sa’n, e kwla bo i bo klanman bɔɔ cɛ sanngɛ i bo’n kwla gua tɛ wie. Kannzɛ ɔ ti sɔ’n, sanngɛ e kwla nian famiɛn sɔ’m be ajalɛ kpa’n su kpɛkun e fa sa tɛ nga be yoli’n e tu e wun fɔ. Sɛ e yo sɔ’n, i bo’n guá kpa mán e.
18. ?Biblu’n nun ndɛ benin mun yɛ be kle kɛ e liɛ kwla yo ye-ɔ? (An nian desɛn’n wie.)
18 Biblu’n kan gbanflɛn wie mɔ be nin Zoova be afiɛn mantannin kpa’n, mɔ i klun jɔli be wun yɛ be liɛ yoli ye’n be ndɛ. Davidi o gbanflɛn sɔ’m be nun wie. I gbanflɛn nun’n, ɔ fɛli i wun mantannin Zoova. Kannzɛ ɔ yoli sa tɛ’n, sanngɛ Ɲanmiɛn i klun jɔli i wun. (1 Fam. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Sɛ e suan Davidi i su like’n, i sɔ’n wlá e fanngan yɛ ɔ́ úka e naan y’a su Zoova kpa. Asa’n, amun kwla suan Marki nin Timote be su like. Sɛ amun yo sɔ’n, amún wún kɛ be boli Zoova i sulɛ bo be gbanflɛn nun yɛ Ɲanmiɛn i klun jɔli be wun kpa. I sɔ’n ti’n, be dili aklunjɔɛ.
19. ?Ngue yɛ e kwla yo naan e liɛ w’a yo ye-ɔ?
19 Like nga amun yo i andɛ’n, ɔ kwla ɲan ta like nga amún wá yó i ainman’n i su. Sɛ amun lafi Zoova su naan amun lafiman amun wun su’n, Zoova úka amun naan amun a fa ajalɛ kpa. (Ɲan. 20:24)) Amun kwla di aklunjɔɛ yɛ amun liɛ kwla yo ye. Nán amun wla fi su, Zoova bu like nga amun yo mɛn i’n i like cinnjin. Nanwlɛ, like cinnjin kpa nga amun kwla yo’n yɛle amun Si Ɲanmiɛn Zoova i sulɛ.
JUE 144 Maan e ɲin tran akatua’n su!
a Gbanflɛn nin Talua mun, Zoova si kɛ kɛ ɔ ko yo naan amun a yo sa kpa naan amun nin i b’a tra janvuɛ titi’n, ɔ kwla yo kekle amun sa nun. ?Amún yó sɛ naan amun a fa ajalɛ kpa naan amun si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i klun w’a jɔ amun wun? É wá kán ba yasua kanngan nsan m’ɔ be yoli Zida famiɛn’n be ndɛ. É wá wún like nga ajalɛ nga be fali be’n be kle e’n.
b Nian ndɛ nga be flɛ i kɛ “Être vu sur les réseaux sociaux : est-ce important ?” i kuku nga be flɛ i kɛ “Attention à la fausse modestie” nun. Ɔ o jw.org su.