LIKE SUANLƐ 40
Kɛ Piɛli sa’n, nán e yaci Zoova i sulɛ le
“Min Min, nán fa ɔ wun mantan min. Afin n ti sa tɛ yofuɛ.”—LIK. 5:8.
JUE 38 Ɔ́ wlá ɔ fanngan
I SU FITILƐ a
1. ?Kɛ Zezi yoli abonuan sa mɔ Piɛli trali jue kpanngban kpa’n, wafa sɛ yɛ Piɛli i wun yoli i-ɔ?
CƐN kun kɔnguɛ’n, Piɛli ɔli jue tralɛ. Sanngɛ lele nin i kɛ lika’n fá cɛ́n’n w’a ɲanman like fi. Sanngɛ Zezi kannin ndɛ kun m’ɔ boli i nuan-ɔn. Zezi seli i kɛ: “Fa alie’n kɔ lika nga nzue’n i bo ti kploun’n nun lɔ, kpɛkun amun gua amun lala mun lɔ.” (Lik. 5:4) Piɛli lafiman su kɛ ɔ́ trá jue, sanngɛ ɔ yoli like nga Zezi seli i kɛ ɔ yo’n. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ trali jue kaka kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ ka kan naan lala’m b’a titi. Kɛ Piɛli nin be nga ɔ nin be ɔli jue tralɛ’n be wunnin i wlɛ kɛ Zezi w’a yo abonuan sa’n, “be nuan boli be wun dan.” Ɔ maan, Piɛli seli kɛ: “Min Min, nán fa ɔ wun mantan min. Afin n ti sa tɛ yofuɛ.” (Lik. 5:6-9) Atrɛkpa’n, Piɛli seli i wun kɛ sɛ ɔ nin Zezi be nanti’n, ɔ nin i sɔ fataman.
2. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin e sie i Piɛli i su ndɛ’n su-ɔ?
2 Piɛli i ndɛ yo fɛ, ɔ “ti sa tɛ yofuɛ” sakpa. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ blɛ wie nun’n, ɔ kannin ndɛ wie yɛ ɔ yoli ninnge wie mɔ be yoli i nsisɔ-ɔ. ?Ɔ ju wie’n, ɔ wun yo wɔ kɛ Piɛli sa? ?Ɔ ayeliɛ tɛ wie i ase wlalɛ ti kekle man wɔ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, Piɛli i su ndɛ’n kwla uka ɔ. ?Wafa sɛ? Maan e fa e ɲin e sie i ndɛ nga su: Zoova kwla se kɛ nán be klɛ fɔnlɛ nga Piɛli fɔnnin’n Biblu’n nun. Sanngɛ w’a yoman sɔ. Ɔ yoli maan be klɛli Piɛli i fɔnlɛ sɔ mun naan ɔ́ fá klé e like. (2 Tim. 3:16, 17) Sɛ e suan Piɛli i su like’n, é wún i wlɛ kɛ Zoova kunndɛman kɛ e yo ninnge mun kɛ fɔ nunman e nun sa. Kannzɛ fɔ o e nun’n, sanngɛ ɔ kunndɛ kɛ e mian e ɲin yɛ e tra e awlɛn e su i titi.
3. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e sa sin bubu e-ɔ?
3 ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e sa sin bubu e-ɔ? Afin kɛ be suan like kun yolɛ lele’n yɛ be sa tɔ nun-ɔn. Maan e fa sunnzun ase kun e yiyi nun: Sɛ sran kun waan ɔ́ sí gitaa bo kpa’n, ɔ kwla fa afuɛ kpanngban suɛn i bolɛ. Blɛ sɔ’n nun’n, ɔ kwla fɔn kpɛ sunman, sanngɛ sɛ ɔ suɛn i bolɛ titi’n i sa tɔ́ nun. Kannzɛ sran sɔ’n i sa w’a tɔ gitaa’n i bolɛ’n nun bɔbɔ’n, sanngɛ ɔ ju wie’n ɔ kwla fɔn. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, i sa sin su bubumɛn i, ɔ́ bó gitaa’n titi. I wafa kunngba’n, kannzɛ e wlali e ayeliɛ tɛ wie i ase’n, sanngɛ ɔ ju wie’n e kwla sa e sin e yo sa tɛ sɔ’n ekun. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin titi naan e wla ayeliɛ tɛ sɔ’n i ase. E kwlakwla, ɔ ju wie’n e kan ndɛ wie annzɛ e yo like wie mɔ i sin’n, ɔ yo e nsisɔ-ɔ. Sanngɛ sɛ e sa sin w’a bubuman e’n, Zoova úka e naan e ayeliɛ’n w’a yo kpa titi. (1 Piɛ. 5:10) Siɛn’n, maan e kan Piɛli mɔ i sa sin w’a bubumɛn i’n i ndɛ. Kannzɛ ɔ fɔnnin kpɛ sunman’n, sanngɛ Zezi sili i aunnvɔɛ. Piɛli i su ndɛ’n wá wlá e fanngan naan y’a su Zoova titi.
PIƐLI FƆNNIN KPƐ SUNMAN SANNGƐ ƝANMIƐN YRƐLI I SU
4. (1) ?Kɛ nga Liki 5:5-10 fa kan’n sa’n, wafa sɛ yɛ Piɛli bu i wun-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ Zezi guɛli i awlɛn su nzue-ɔ?
4 Ɲanmiɛn Ndɛ’n w’a kanman like nga ti yɛ Piɛli seli kɛ ɔ ‘ti sa tɛ yofuɛ’n’ ɔ nin sa tɛ ng’ɔ buli i akunndan mɔ i ti yɛ ɔ kannin sɔ’n be ndɛ. (An kanngan Liki 5:5-10 nun.) Sanngɛ ɔ yoli sa tɛ sunman. Zezi si kɛ srɛ kun Piɛli. Afin kɔlɛ’n Piɛli se i wun kɛ ɔ timan sran kpa. Asa’n, Zezi si kɛ Piɛli kwla su Ɲanmiɛn kpa titi. I sɔ’n ti’n, Zezi seli Piɛli kɛ: “Nán srɛ kun wɔ.” Kɛ mɔ Zezi lafili Piɛli su ti’n, wafa nga Piɛli yo ninnge mun’n ɔ kacili mlɔnmlɔn. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Piɛli nin i niaan bian Andre be yacili jue tralɛ yɛ be suli Mesi’n i su titi. Ajalɛ nga be fɛli i lɛ ti’n, Zoova yrali be su dan.—Mar. 1:16-18.
5. ?Kɛ mɔ Piɛli w’a fɛmɛn i ɲin w’a siemɛn i srɛ m’ɔ kun i’n su m’ɔ suli Zezi su ti’n, wafa sɛ yɛ Zoova yrɛli i su-ɔ?
5 Kɛ Piɛli suli Klisi’n su’n, ɔ wunnin ninnge kpanngban. I wie yɛle kɛ ɔ wunnin kɛ Zezi yoli tukpacifuɛ’m be juejue, ɔ fuannin mmusu mun yɛ ɔ cɛnnin sran wie mɔ be wuli’n. b (Mat. 8:14-17; Mar. 5:37, 41, 42) Asa’n, aolia nun’n Piɛli wunnin Zezi m’ɔ ti Ɲanmiɛn Sielɛ’n i su famiɛn’n i aɲrunɲan mɔ le i’n. Piɛli i wla w’a fiman sa sɔ’n su le. (Mar. 9:1-8; 2 Piɛ. 1:16-18) Sɛ ɔ ti kɛ Piɛli w’a suman Zezi su sa’n, nn w’a wunman ninnge sɔ’m be le. E si kɛ, kɛ Piɛli w’a fɛmɛn i ɲin w’a siemɛn i fɔ m’ɔ o i nun’n su, m’ɔ kwla wunnin abonuan sa sɔ mun’n, i sɔ’n yoli i fɛ dan!
6. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Piɛli yoli srongble cɛli-ɔ? An yiyi nun.
6 Kannzɛ Piɛli wunnin abonuan sa wie mun yɛ ɔ tili ndɛ fɛfɛ wie mun’n, sanngɛ fɔ m’ɔ o i nun’n ɔ kle i yalɛ. Maan e kan ninnge wie m’ɔ yoli be mɔ be timan su’n be ndɛ. Cɛn kun’n, Zezi seli i akoto’m be kɛ bé wá klé i ɲrɛnnɛn yɛ bé kún i kɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be fa kannin’n sa. Kɛ ɔ seli sɔ’n, Piɛli ijɔli i. (Mar. 8:31-33) Asa’n, Piɛli nin akoto onga’m be sili sran ng’ɔ ti dan tra be kwlaa’n i su akplowa kpɛ sunman. (Mar. 9:33, 34) Asa ekun’n, kɔnguɛ kasiɛn ka naan Zezi w’a wu’n, Piɛli kpɛli bian kun i sukpɔ’n. (Zan 18:10) Kɔnguɛ kunngba sɔ’n nun’n, srongble ti’n Piɛli seli kpɛ nsan kɛ ɔ siman Zezi m’ɔ ti i janvuɛ’n. (Mar. 14:66-72) Sa sɔ’n ti’n, Piɛli sunnin sunlɛ kpa.—Mat. 26:75.
7. ?Kɛ Zezi cɛnnin nguan’n, ngue yɛ ɔ mannin Piɛli i atin kɛ ɔ yo-ɔ?
7 Zezi w’a yiman akoto Piɛli i ase. Kɛ Zezi cɛnnin nguan’n, ɔ mannin Piɛli i atin naan ɔ kle kɛ ɔ te klo i. Zezi seli Piɛli kɛ ɔ niɛn i bua’m be lika. (Zan 21:15-17) Piɛli fuali kpa kɛ ɔ́ yó like nga Zezi seli i kɛ ɔ yo’n. Pantekɔtu cɛn nun’n, Piɛli ɔli Zerizalɛmun yɛ ɔ trannin sran klikli nga Ɲanmiɛn wawɛ’n kpali be sieli be ngunmin’n be nun wie.
8. ?I nun nga Piɛli o Antiɔsu lɔ’n, ngue yɛ ɔ yoli m’ɔ timan su kaan sa-ɔ?
8 Kɛ be kpali Piɛli be sieli i ngunmin bɔbɔ’n, ɔ tɔli sa tɛ kun nun. Afuɛ 36 nun’n, kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n kpali Kɔɔnɛyi m’ɔ timan Zifu’n sieli i ngunmin’n, Piɛli wunnin nun. I sɔ’n kleli weiin kɛ “Ɲanmiɛn kpaman sran nun” naan be nga be timan Zifu’n be kwla kaci Klisifuɛ wie. (Yol. 10:34, 44, 45) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Piɛli nin be nga be timan Zifu’n be boli like dilɛ bo. Kusu nn sɛ ɔ ti kɛ laa sa’n nn ɔ su yoman sɔ. (Gal. 2:12) Sanngɛ Klisifuɛ nga be ti Zifu’n be nun wie’m be bu i kɛ ɔ fataman kɛ be nin be nga be timan Zifu’n be di like likawlɛ. Kɛ Klisifuɛ sɔ’m be nun wie’m be ɔli Antiɔsu lɔ’n, Piɛli nin be nga be timan Zifu’n b’a diman aliɛ kun. Atrɛkpa’n, ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ wɔ́ Klisifuɛ sɔ’m be safle i ti yɛ ɔ yoli sɔ-ɔ. Kɛ akoto Pɔlu wunnin gblɛ like nga Piɛli yoli’n, ɔ ijɔli i sran’m be kwlaa be ɲrun lɛ. (Gal. 2:13, 14) Kannzɛ bɔbɔ Piɛli fɔnnin’n, sanngɛ i sa sin w’a bubumɛn i. ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i-ɔ?
?NGUE YƐ Ɔ UKALI PIƐLI NAAN I SA SIN W’A BUBUMƐN I-Ɔ?
9. ?Wafa sɛ yɛ Zan 6:68, 69 kle kɛ Piɛli nantili seiin-ɔn?
9 Piɛli yili i nglo kɛ ɔ nin Zezi be nanti seiin. W’a yaciman like fi lɛ naan ɔ yo naan ɔ kpɔci Zezi. I wie yɛle kɛ cɛn kun’n, Zezi kannin ndɛ kun mɔ i sɔnnzɔnfuɛ’m b’a wunmɛn i wlɛ-ɔ. (An kanngan Zan 6:68, 69 nun.) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ kpanngban b’a minndɛman kɛ Zezi yiyi ndɛ nun kle be, be kpɔcili i. Sanngɛ Piɛli liɛ’n w’a yoman sɔ. I kpa bɔbɔ’n, ɔ seli kɛ Zezi kunngba cɛ yɛ i ‘ndɛ’m be man nguan m’ɔ leman awieliɛ-ɔ.’
10. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ te lafi Piɛli su-ɔ? (An nian desɛn’n wie.)
10 Zezi w’a kacimɛn i sin w’a siman Piɛli. Kɔnguɛ kasiɛn ka naan Zezi w’a wu’n, Zezi si kɛ Piɛli nin akoto onga’m bé wá yaci i bé wánndi. Sanngɛ Zezi lafili su kɛ Piɛli sɛ́ i sin naan ɔ́ wá sú Zoova kpa. (Lik. 22:31, 32) Zezi wunnin i wlɛ kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be “awlɛn o su kpa kɛ bé yó, sanngɛ be lemɛn i wun fanngan.” (Mar. 14:38) Ɔ maan kɛ Piɛli seli kɛ ɔ siman Zezi bɔbɔ’n, Zezi w’a seman kɛ ɔ nin i be nantiman kun. Kɛ Zezi cɛnnin nguan’n, ɔ yili i wun nglo kleli Piɛli. Atrɛkpa’n, kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn Piɛli kunngba yɛ ɔ o lɛ-ɔ. (Mar. 16:7; Lik. 24:34; 1 Kor. 15:5) E si kɛ, i sɔ’n wlali Piɛli mɔ blɛ sɔ’n nun’n i wla w’a bo i wun’n i fanngan kpa!
11. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli Piɛli kɛ Zoova kwla niɛn i lika-ɔ?
11 Zezi seli Piɛli kɛ Zoova kwla niɛn i lika. Kɛ ɔ cɛnnin nguan’n, ɔ yoli maan Piɛli nin akoto onga’m be trali jue kpanngban kpa. (Zan 21:4-6) Abonuan sa sɔ mɔ Zezi yoli’n ɔ ukali Piɛli naan w’a wun i wlɛ kɛ Zoova kwla fa ninnge ng’ɔ mian be wun’n mɛn i yɛ i sɔ yolɛ’n timan kekle i sa nun. Atrɛkpa’n, blɛ sɔ’n nun’n Piɛli i wla kpɛnnin ndɛ kun mɔ Zezi kannin’n su. Zezi seli kɛ be nga be ‘dun mmua kunndɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n nin i sa nuan su sɛsɛ yolɛ’n titi’n’ Zoova fá ninnge kwlaa nga be sa mian be wun’n úka su mán be. (Mat. 6:33) I sɔ’n ti’n, Piɛli yacili jue tralɛ yɛ ɔ fali jasin fɛ bolɛ’n sieli i like kwlaa ɲrun. Afuɛ 33 nun Pantekɔtu cɛn’n nun’n, ɔ boli jasin fɛ’n juejue su kleli sran mun. I sɔ’n ti’n, sran kpanngban kpa be sɔli jasin fɛ’n nun klanman. (Yol. 2:14, 37-41) Asa’n, ɔ ukali Samarifuɛ mun nin be nga be timan Zifu’n naan b’a su Klisi su. (Yol. 8:14-17; 10:44-48) Nanwlɛ, Zoova sinnin Piɛli i lika ukali sran wafawafa kwlaa naan b’a kaci Klisifuɛ.
?NGUE YƐ LIKE SUANLƐ NGA KLE E-Ɔ?
12. ?Sɛ e ayeliɛ tɛ wie kle e yalɛ’n, wafa sɛ yɛ Piɛli i su ndɛ’n kwla uka e-ɔ?
12 Zoova kwla uka e naan y’a su i titi. Nán cɛn ngba yɛ Zoova i sulɛ’n ti pɔpɔ-ɔ. I lii kɛ e ayeliɛ tɛ wie kle e yalɛ’n yɛ i sɔ yolɛ’n ti kekle kpa’n niɔn. Asa’n, ɔ ju wie’n, ɔ kwla yo e kɛ sa ng’ɔ kle e yalɛ’n ti kekle tra Piɛli liɛ’n sa. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, Zoova kwla uka e naan e sa sin w’a bubuman e. (Jue. 94:17-19) I wie yɛle aniaan bian kun liɛ’n. Ka naan w’a su Zoova’n, ɔ nin i wiengu yasua be la yɛ ɔ yoli i sɔ cɛli kpa. Kɛ ɔ sili ndɛ nanwlɛ’n, ɔ miɛnnin i ɲin wlali ayeliɛ tɛ sɔ’n i ase. Sanngɛ ɔ ju wie’n i konvi sɔ like tɛ sɔ’n i yolɛ. ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i naan i sa sin w’a bubumɛn i-ɔ? Aniaan bian’n seli kɛ: “Zoova mannin min wunmiɛn.” Ɔ seli ekun kɛ: “Zoova i wawɛ dunman nun’n, […] n wunnin i wlɛ kɛ n kwla nanti nguan atin’n su titi. […] Zoova fali min dili junman yɛ kannzɛ bɔbɔ fɔ o min nun’n, sanngɛ ɔ suan min bo titi.”
13. ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian like nga Piɛli yoli mɔ be kɛn i ndɛ Sa Nga Be Yoli’n 4:13, 29, 31 nun’n su e yo wie-ɔ? (An nian foto’n wie.)
13 Kɛ nga e fa wunnin i sa’n, srongble’n ti’n Piɛli yoli sa tɛ sunman. Sanngɛ ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ wlɛ i yakpa. Ɔ maan ɔ kwla yoli ninnge mun juejue su. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 4:13, 29, 31 nun.) E kusu, kannzɛ e ti srongble’n, sanngɛ e kwla jran kekle. Maan e kan sa ng’ɔ juli aniaan gbanflɛn kun mɔ be flɛ i kɛ Ɔɔsu’n su’n i ndɛ. Kɛ bé dí Alɛ Dan Nɲɔn Su’n nn ɔ o Alemaɲin lɔ. Blɛ sɔ’n nun’n, kɛ sran’m bé yó be wun like’n, be kan ndɛ kun mɔ i bo’n yɛle kɛ “Itilɛɛ ti e defuɛ!” Ɔɔsu si kɛ ndɛ sɔ’n timan nanwlɛ, sanngɛ i wiengu suklu ba mun nin i like klefuɛ’m be wun srɛ ti’n, ɔ ju wie’n ɔ kan ndɛ sɔ’n wie! Kɛ ɔ yo sɔ’n, i si nin i nin be ijɔmɛn i. Sanngɛ be nin i be srɛ Zoova likawlɛ yɛ be se Zoova kɛ ɔ uka Ɔɔsu naan ɔ yo yakpafuɛ. Kɛ mɔ Ɔɔsu i si nin i nin be ukɛli i mɔ i bɔbɔ lafili Zoova su ti’n, ɔ ɲannin wunmiɛn jrannin kekle. Aniaan bian’n bɔbɔ seli kɛ: “Zoova w’a yiman min ase le.” c
14. ?Wafa sɛ yɛ Zoova i sufuɛ wie mɔ be ti kɛ bua tafuɛ sa’n be uka be nga be sa sin bubu be’n niɔn?
14 Zoova nin Zezi be su yiman e ase le. Kɛ Piɛli seli kɛ ɔ siman Zezi’n, i sin’n ɔ fata kɛ ɔ fa ajalɛ cinnjin kpa kun. ?Yɛle kɛ ɔ́ yáci Zezi i su sulɛ annzɛ ɔ́ kɛ́ i sɔnnzɔnfuɛ titi? Zezi srɛli Zoova tankaan kɛ ɔ uka Piɛli naan nɛ́n i sa sin bubu i. Asa’n, Zezi seli Piɛli kɛ ɔ srɛli Ɲanmiɛn mɛnnin i naan ɔ lafi su kɛ ɔ́ wá wlɛ́ i niaan’m be fanngan. (Lik. 22:31, 32) E si kɛ kɛ Piɛli i wla kpɛnnin Zezi i ndɛ sɔ’n su’n, i sɔ’n wlɛli i fanngan dan! E kusu sɛ ɔ fata kɛ e fa ajalɛ cinnjin wie’n, Zoova kwla sin i sufuɛ wie’m be lika uka e naan y’a kwla su i kpa titi. (Efɛ. 4:8, 11) I sɔ yɛ Zoova maan aniaan bian kun mɔ be flɛ i kɛ Pɔlu’n ɔ yo-ɔ. Ɔ ti asɔnun kpɛnngbɛn w’a cɛ kpa. Ɔ se be nga be kunndɛ kɛ bé yáci Zoova i sulɛ’n be kɛ be bu wafa nga Zoova ukali be naan b’a si ndɛ nanwlɛ’n i akunndan. I sin’n, ɔ se be kɛ Zoova klo be naan ɔ su yiman be ase le. Aniaan bian’n seli kɛ: “Zoova fanngan nun’n, be nga laa’n be sa sin bubuli be’n, be wa suli Zoova kpa ekun.”
15. ?Wafa sɛ yɛ Piɛli nin aniaan bian Ɔɔsu be su ndɛ’n kle kɛ ndɛ ng’ɔ o Matie 6:33 nun’n ti nanwlɛ-ɔ?
15 Zoova fali ninnge nga Piɛli nin akoto onga’m be sa mian be wun’n mannin be. E kusu sɛ e fa jasin fɛ bolɛ’n e sie i like kwlaa ɲrun’n, ɔ́ fá ninnge nga e sa mian be wun’n mán e. (Mat. 6:33) Kɛ Alɛ Dan Nɲɔn Su’n wieli’n, Ɔɔsu mɔ e kɛnnin i ndɛ’n kunndɛli kɛ ɔ́ káci atin bofuɛ. Kɛ m’ɔ ti yalɛfuɛ’n ti’n, ɔ usɛli i wun sɛ ɔ kwla di Ɲanmiɛn i junman’n blɛ kwlaa nun-o. ?Sanngɛ ngue yɛ ɔ yoli-ɔ? I waan ɔ́ sá Zoova nían. Ɔ maan, kɛ akpasua sunianfuɛ’n bali be osu nianlɛ’n, ɔ boli jasin fɛ’n lemɔcuɛ wunmuan’n nun. Kɛ lemɔcuɛ wieli’n, akpasua sunianfuɛ’n mɛnnin i anvelɔpu kun. Sanngɛ w’a boman sran ng’ɔ fali anvelɔpu mɛnnin i’n i dunman. I sɔ’n boli Ɔɔsu i nuan dan. Afin ɔ kwla fa sika ng’ɔ o anvelɔpu nun’n niɛn i wun lika anglo kaka. Ɔ maan ɔ kwla fɛli i wun wlɛli i atin bolɛ junman’n nun. Like nga be fa mannin Ɔɔsu lɛ ti’n, ɔ wunnin i wlɛ kɛ Zoova kwla suɛn i bo. I sɔ’n ti’n, ɔ dili Zoova i junman’n blɛ kwlaa nun lele ɔ fa wuli.—Mal. 3:10.
16. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e fa e ɲin e sie i Piɛli bɔbɔ ɔ nin fluwa ng’ɔ klɛli be’n be su-ɔ?
16 Blɛ kun nun’n, Piɛli seli Zezi kɛ nán ɔ fɛ i wun mɛntɛn i. E si kɛ, kɛ Zezi w’a diman ndɛ sɔ’n su m’ɔ fɛli i wun mantannin Piɛli titi’n, i sɔ’n yoli Piɛli i fɛ kpa! Klisi kleli Piɛli i like naan ɔ su Ɲanmiɛn kpa yɛ ɔ kle i niaan Klisifuɛ’m be ajalɛ klanman titi. Like nga Zezi kleli Piɛli’n i su ndɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n, ɔ kwla yo e ye wie andɛ. Piɛli kannin like nga be kleli i’n i ndɛ kleli sran mun yɛ ɔ kɛnnin i su ndɛ kpanngban fluwa nɲɔn ng’ɔ klɛli ko mannin Klisifuɛ klikli mun’n be nun. Fluwa sɔ’m be o Biblu’n nun fluwa’m be nun. Like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá fá e ɲin é síe i fluwa nɲɔn sɔ’m be nun ndɛ wie’m be su. Kpɛkun é kán wafa nga andɛ’n e kwla nanti ndɛ sɔ’m be su’n i ndɛ.
JUE 126 An nian amun wun kpa, an jran kekle
a Like suanlɛ nga wá úka be nga be ayeliɛ tɛ wie kle be yalɛ’n naan b’a jran kekle naan b’a kwla su Zoova kpa titi.
b Biblu’n nun ndɛ mma nga e boli be su like suanlɛ nga nun’n, be dan lika be fin Zezi i su ndɛ nga Marki klɛli’n nun. E kwla se kɛ Piɛli yɛ ɔ kannin sa nga Marki kannin be ndɛ’n kleli i-ɔ. Afin kɛ sa sɔ’m bé jú’n Piɛli wunnin nun.
c Be kannin aniaan bian Ɔɔsu Ansɛli i ndɛ afuɛ 1998, Fevrie 22, An Tinnge! Blɔfuɛ nun liɛ’n i nun. Be flɛ i su ndɛ’n sɔ kɛ “Affermi par la fidélité de ma famille.”
d FOTO’M BE SU NDƐ’N: Sa ng’ɔ juli laa’n i nglo yilɛ: Ɔɔsu nin i si nin i nin be su srɛ Ɲanmiɛn likawlɛ. Asa’n be ukɛli i naan w’a yo yakpafuɛ.