1. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa e wun mantan aniaan kpɛnngbɛn mun naan be kle e like-ɔ?

 KƐ Ɔ ko yo naan y’a fa ajalɛ cinnjin wie mun’n, ɔ fata kɛ be kle e atin. I lɛ nun’n, asɔnun kpɛnngbɛn mun nin Klisifuɛ onga nga b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, be kwla uka e kpa. Sɛ be ti kpɛnngbɛn tra e’n, nán maan e ka lɛ e se kɛ be blɛ liɛ w’a sin, naan afɔtuɛ nga be man e’n be kwlá yoman e ye andɛ. Zoova kunndɛ kɛ e fa e wun mantan be nga b’a yo kpɛnngbɛn’n naan be kle e like. Kɛ mɔ b’a yo kpɛnngbɛn’n ti’n, be si ninnge kpanngban tra e, yɛ be si ngwlɛlɛ.—Zɔb. 12:12.

2. ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga nun-ɔn?

² Laa’n, Zoova sinnin i sufuɛ wie mɔ b’a yo kpɛnngbɛn’n be lika naan w’a wla i nvle’n nunfuɛ’m be fanngan, naan kusu w’a kle be atin. I sufuɛ sɔ’m be wie yɛle Moizi, nin Davidi, ɔ nin akoto Zan. B’a tranman blɛ kunngba’n nun, yɛ be su sa’n timan kun. Kɛ ɔ ka kan bé wá wú’n, be mannin sran wie’m be afɔtuɛ. Be tinuntinun be kleli kɛ ɔ ti cinnjin kɛ be fa ndɛ nga Ɲanmiɛn kan’n su. Zoova yoli maan be klɛli ndɛ nga be kannin’n naan e kusu e ɲan su ye wie. Sɛ e ti kpɛnngbɛn-o, annzɛ e timan kpɛnngbɛn-o, e kwla ɲan afɔtuɛ nga be mannin’n i su ye. (Rɔm. 15:4; 2 Tim. 3:16) Like suanlɛ nga nun’n, é wá fá e ɲin é síe i ndɛ kasiɛn nga sran sɔ’m be kannin be’n be su. Kpɛkun é wún afɔtuɛ nga be ndɛ sɔ’m be man e’n.

“AMÚN CƐ́”

3. ?Junman benin mun yɛ Moizi dili be-ɔ?

³ Moizi tuli i klun suli Zoova lele yɛ ɔ fa wuli-ɔ. Ɔ yoli Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ, nin jɔlɛ difuɛ, nin Izraɛlifuɛ’m be ɲrun dinfuɛ, nin fluwa klɛfuɛ. Nanwlɛ, Moizi si ninnge kpanngban. Ɔ fali Izraɛlifuɛ mɔ be ti kanga’n Ezipti lɔ fiteli. Kpɛkun ɔ wunnin  abonuan sa kpanngban nga Zoova yoli be’n. Zoova fanngan nun’n, ɔ klɛli Biblu’n nun fluwa klikli nnun mun, ɔ nin Jue Mun 90 su’n. Yɛ kɔlɛ’n, i yɛ ɔ klɛli Jue Mun 91 su’n nin Zɔbu fluwa’n niɔn.

4. (1) ?Wan mun yɛ Moizi wlali be fanngan-ɔn? (2) ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ mannin be afɔtuɛ-ɔ?

⁴ Kɛ Moizi ɲannin afuɛ 120 m’ɔ ka kan’n ɔ́ wú’n, ɔ yiali Izraɛlifuɛ’m be kwlaa. Kpɛkun ɔ kannin ninnge nga Zoova yo mannin be mɔ be wunnin be’n, be ndɛ fa kpɛnnin be wla. I nun mɔ i ndɛ tiefuɛ’m be nun wie’m be te yo gbanflɛn nin talua’n, be wunnin abonuan sa nga Zoova yoli be’n, ɔ nin wafa ng’ɔ tuli Eziptifuɛ’m be fɔ’n. (Tul. 7:​3, 4) Be wunnin kɛ Zoova kpacili Jenvie Ɔkwlɛ’n nun, kpɛkun be sinnin nzue’n i afiɛn. Yɛ Zoova nunnunnin Faraɔn nin i sonja’m be kwlaa. (Tul. 14:​29-31) Kɛ bé sín aawlɛ flɛnnɛn’n nun’n, be wunnin kɛ Zoova sasali be, yɛ ɔ niannin be lika. (Mml. 8:​3, 4) Siɛn mɔ b’a ju mɛn nga Ɲanmiɛn tali nda kɛ ɔ́ fá mán be’n i bue nuan’n, Moizi kunndɛli kɛ ɔ́ wlá be fanngan kwlaa naan w’a wu. a

5. ?Ndɛ benin yɛ Moizi kannin m’ɔ o Mmla’n 30:​19, 20 nun m’ɔ guali Izraɛlifuɛ’m be awlɛn su nzue-ɔ?

⁵ ?Ndɛ benin yɛ Moizi kannin-ɔn? (An kanngan Mmla’n 30:​19, 20 nun.) Ɔ kpɛnnin be wla kɛ like nga Zoova wá fá mán be’n, ɔ yo ɲɛnmɛn dan. Zoova fanngan nun’n, Izraɛlifuɛ’m be kwla tran mɛn ng’ɔ seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun cɛ kpa. Mɛn sɔ’n ti klanman kpa, yɛ be diman aliɛ yalɛ lɔ. Moizi seli be kɛ: “Klɔ klanman nin klɔ dandan nga be o lika sɔ’n nun’n, nán amun yɛ amun kplannin-ɔn, ninnge kpakpa kwlaa nga be yi sua mun piɛ’n, nán amun yɛ amun kunndɛli-ɔ, nzue gbo nga be o lɔ’n, nán amun yɛ amun kpɛli-ɔ, viɲin nin olivie waka nga be o lɔ’n, nán amun yɛ amun tali-ɔ.”—Mml. 6:​10, 11.

6. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn yacili Izraɛlifuɛ’m be lɛ mɔ nvle uflɛ kwlali be-ɔ?

⁶ Sanngɛ kusu’n Moizi mannin be afɔtuɛ wie. Ɔ seli be kɛ, kɛ ɔ ko yo naan b’a tran asiɛ klanman sɔ’n su titi’n, ɔ fata kɛ be nian Zoova i mmla’m be su be nanti. Ɔ seli be kɛ be tie ndɛ nga Zoova kan’n, yɛ be fa be wun be mɛntɛn i. I sɔ yɛ ɔ fata kɛ be yo naan b’a ‘ɲan nguan-ɔn.’ Sanngɛ b’a yoman sɔ. I sɔ’n ti’n, kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Ɲanmiɛn yacili be lɛ maan Asirifuɛ mun nin Babilɔninfuɛ’m be wa fali be mɛn’n, kpɛkun be trali be lomuɛn be ɔli.—2 Fam. 17:​6-8, 13, 14; 2 Ɲol. 36:​15-17, 20.

7. ?Afɔtuɛ benin yɛ ndɛ nga Moizi kannin’n, ɔ man e-ɔ? (An nian desɛn’n wie.)

⁷ ?Afɔtuɛ benin yɛ ndɛ sɔ’n man e-ɔ? Sɛ e fa ndɛ nga Zoova kan’n su’n, é ɲán nguan. Kɛ laa Izraɛlifuɛ’m be liɛ’n sa’n, ɔ ka kan’n é wlú mɛn uflɛ mɔ Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán e’n nun. Yɛ asiɛ’n káci lika klanman. (Eza. 35:1; Lik. 23:43) Satan nin i mmusu’m be su tranman lɛ kun. (Ngl. 20:​2, 3) Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su mɔ be bua Zoova i su ato’n, be su tranman lɛ kun. (Ngl. 17:16) Klɔ sran’m be awa’m be su tranman lɛ kun naan se kɛ bé míanmían sran mun. (Ngl. 19:​19, 20) Ɲin keklefuɛ wie fi su kwlá tranman mɛn klanman’n nun lɔ. (Jue. 37:​10, 11) Lika kwlaa’n nun’n, sran’m bé nían Zoova i mmla’m be su bé nánti. Ɔ maan be bo yó kun, bé trán fɔun, bé kló be wiengu, yɛ bé láfi be wiengu su. (Eza. 11:9) Nanwlɛ, e ɲin o blɛ sɔ’n i sin kpa. Sɛ e fa ndɛ nga Zoova kan’n su’n, é trán mɛn klanman’n nun lɔ tititi.—Jue. 37:29; Zan 3:16.

8. ?Kɛ ngaliɛ difuɛ kun buli nguan m’ɔ leman awieliɛ’n i akunndan’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n ukɛli i-ɔ? (Zidi 20, 21)

 ⁸ Sɛ e bu nguan m’ɔ leman awieliɛ’n i su akunndan titi’n, kannzɛ sa nga be tɔ e su’n be ti sɛ ti sɛ’n, i sɔ’n úka e naan y’a fa ndɛ nga Ɲanmiɛn kan kle e’n su. (An kanngan Zidi 20, 21 nun.) Asa’n, i sɔ’n úka e naan y’a mian e ɲin y’a wla e nzuɛn tɛ’m be ase. Aniaan bian kun m’ɔ yoli ngaliɛ difuɛ afuɛ kpanngban kpa Sran ble mɛn’n nun’n, ɔ seli kɛ i konvi sɔli like wie mɔ Zoova klomɛn i’n i yolɛ. Yɛ i sɔ’n kleli i yalɛ kpɛ sunman. Ɔ seli kɛ: “N wunnin i wlɛ kɛ, sɛ m’an faman ndɛ nga Zoova kan’n su’n, n su kwlá ɲanman nguan m’ɔ leman awieliɛ’n wie. I sɔ’n ukali min naan m’an mian min ɲin kpa naan m’an kwla wla nzuɛn sɔ’n i ase. N srɛli Zoova tankaan kpa kɛ ɔ uka min. I fanngan nun’n, n kwla wlali nzuɛn tɛ sɔ’n i ase.”

‘LIKE KWLAA NGA Á YÓ’N Ɔ́ YÓ YE’

9. ?Sa benin mun yɛ be tɔli Davidi su-ɔ?

⁹ Davidi yoli famiɛn dan kun, yɛ ɔ nin Ɲanmiɛn nantili klanman. Ɔ yoli jue tofuɛ, nin alɛ kunfuɛ, ɔ nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ. Sa kpanngban be tɔli i su. Blɛ wie nun’n, ɔ fiali famiɛn Saili m’ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ kún i’n i ɲrun. Kɛ ɔ kacili famiɛn’n, ɔ wanndili i wa Absalɔmun m’ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ kún i naan ɔ́ dé famiɛn bia’n i sa nun’n i ɲrun ekun. Kannzɛ sa kwlaa sɔ’m be tɔli i su’n, naan i bɔbɔ yoli sa wie mɔ be timan su’n, sanngɛ ɔ suli Ɲanmiɛn lele wie’n fa kunnin i. Kɛ Zoova kán Davidi i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Ɔ ti min awlɛn su sran.” I kwlaa sɔ’n ti’n, sɛ e fa afɔtuɛ nga Davidi mannin’n su’n, é ɲán su ye.—Yol. 13:22; 1 Fam. 15:5.

10. ?Ngue ti yɛ Davidi mɛnnin i wa Salomɔn m’ɔ́ wá sín i ja nun’n i afɔtuɛ-ɔ?

¹⁰ Kɛ Davidi i wa Salomɔn wá sín i ja nun’n, afɔtuɛ ng’ɔ mɛnnin i’n, maan e fa e ɲin e sie su. Zoova kpali Salomɔn naan ɔ ukɛ i nvle’n nunfuɛ mun naan be su i kpa titi, yɛ ɔ kplan sua kun naan sran’m be wa su i nun. (1 Ɲol. 22:5) I sɔ yolɛ’n su yoman pɔpɔ manman Salomɔn. ?I lɛ nun’n, afɔtuɛ benin yɛ Davidi mɛnnin i-ɔ? Maan e nian.

11. (1) ?Ndɛ benin yɛ Davidi kan kleli Salomɔn-ɔn? (1 Famiɛn Mun 2:​2, 3) (2) ?Kɛ Salomɔn nantili ndɛ sɔ’n su’n, i liɛ yoli sɛ? (An nian desɛn’n wie.)

¹¹ ?Ndɛ benin yɛ Davidi kannin-ɔn? (An kanngan 1 Famiɛn Mun 2:​2, 3 nun.) Davidi seli i wa’n kɛ sɛ ɔ fa ndɛ nga Zoova kan kle i’n su’n, i liɛ yó ye. Zoova mannin Salomɔn i ninnge kpanngban, yɛ ɔ ukɛli i sa sunman nun. Ɔ yoli sɔ afuɛ kpanngban. (1 Ɲol. 29:​23-25) Salomɔn kplannin Ɲanmiɛn sua’n i klanman kpa. Ɔ klɛli Biblu’n nun fluwa wie mun. Yɛ ndɛ ng’ɔ kannin be’n, be klɛli wie mun Biblu’n nun. I dunman’n fuli kpa, afin ɔ si ngwlɛlɛ, yɛ ɔ le aɲanbeun ninnge kpanngban. (1 Fam. 4:34) Sanngɛ kɛ nga i si fa kannin’n sa’n, sɛ ɔ fa ndɛ nga Zoova kan’n su’n, i lɛ nun yɛ i liɛ yó ye-ɔ.  Sanngɛ kɛ Salomɔn yoli kpɛnngbɛn’n, ɔ wa sɔli amuin mun. I sɔ’n ti’n, Zoova yili i sa i su, w’a mɛnmɛn i ngwlɛlɛ kun naan w’a kwla sie Izraɛlifuɛ mun kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa.—1 Fam. 11:​9, 10; 12:4.

12. ?Ngue yɛ ndɛ nga Davidi kannin’n ɔ kle e-ɔ?

¹² ?Ngue yɛ ndɛ sɔ’n kle e-ɔ? Yɛle kɛ sɛ e fa ndɛ nga Zoova kan’n su’n, ɔ́ yrá e su yɛ ɔ́ úka e. (Jue. 1:​1-3) Zoova w’a seman kɛ ɔ́ yó naan e ɲan e wun naan e dunman’n fu kɛ Salomɔn liɛ’n sa. Sanngɛ sɛ e fa ndɛ ng’ɔ kan’n su’n, ɔ́ mán e ngwlɛlɛ naan y’a fa ajalɛ kpa. (Ɲan. 2:​6, 7; Zak. 1:5) Zoova i mmla’m be kwla uka e naan junman dilɛ nun’n, nin suklu dilɛ’n nun’n, nin sika kunndɛlɛ’n nun’n, ɔ nin e ɲin su yiyilɛ’n nun’n, y’a fa ajalɛ kpa. Sɛ e niɛn i mmla’m be su e nanti’n, e nin i e afiɛn mántan kpa titi, yɛ é ɲán nguan m’ɔ leman awieliɛ’n. (Ɲan. 2:​10, 11) Asa’n é ɲán janvuɛ kpa. Yɛ e awlofuɛ’m bé dí aklunjɔɛ.

13. ?Ngue yɛ ɔ ukali Kaamɛnin naan w’a fa ajalɛ kpa-ɔ?

¹³ Be flɛ aniaan bla kun kɛ Kaamɛnin, ɔ tran Mozanbiki. Ɔ buli i kɛ suklu dan dilɛ’n yɛ ɔ kwla yo maan i liɛ yó ye-ɔ. I sɔ’n ti’n, ɔ ɔli inivɛsite, yɛ ɔ suannin sua kplanlɛ’n i su like. Ɔ seli kɛ: “N kloli like nga n suannin’n i kpa. Sanngɛ kɛ ɔ ko yo naan m’an ɲan min ti m’an yo like uflɛ’n, ɔ yoli kekle min sa nun. N ju suklu lɔ nglɛmun nun dɔ nso nin sin su. Yɛ n ka lɔ lele nnɔsua nun dɔ nsiɛn su. Ɔ maan aɲia’m be bo kɔlɛ’n yoli kekle. Yɛ e nin Zoova e afiɛn’n w’a mantanman kpa kun. N wunnin i wlɛ kɛ n su yo sran nɲɔn be kanga.” (Mat. 6:24) Ɔ fali sa sɔ’n wlɛli i srɛlɛ’n nun, yɛ ɔ kunndɛli i su ndɛ wie mun e fluwa’m be nun. Ɔ seli kɛ: “Aniaan wie mɔ b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n, ɔ nin min manmin be mannin min afɔtuɛ wie mun. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, n fali ajalɛ kɛ ń jrán inivɛsite’n naan ń dí Zoova i junman’n blɛ kwlaa nun. I sɔ’n ukali min maan n fali ajalɛ’m be nun kpafuɛ’n. Yɛ i sɔ’n yoman min nsisɔ.”

14. ?Ndɛ cinnjin benin yɛ Moizi nin Davidi be kannin-ɔn?

¹⁴ Moizi nin Davidi be kloli Zoova kpa. Yɛ be wunnin i wlɛ kɛ ɔ ti cinnjin kɛ be fa ndɛ ng’ɔ kan’n su. I sɔ’n ti’n, be wlali be wiengu’m be fanngan kɛ be nian be ajalɛ’n su, yɛ be fa be wun mantan Zoova kpa titi. Sanngɛ be seli be ekun kɛ sɛ be nin Zoova b’a nantiman klanman’n be nin i be afiɛn’n sáci, kpɛkun ɔ su yraman be su. Afɔtuɛ nga  be mannin’n ɔ ti e liɛ wie. Kɛ afuɛ kpanngban sinnin’n, Zoova i sufuɛ kun ekun kleli kɛ ɔ ti cinnjin kɛ e nin Ɲanmiɛn e nanti klanman titi.

“Ɔ YO MIN FƐ KPA”

15. ?Sa benin mun yɛ Zan wunnin nun-ɔn?

¹⁵ Zan ti Zezi i janvuɛ dan kpa kun, yɛ ɔ ti i akoto wie. (Mat. 10:2; Zan 19:26) Kɛ Zezi bó jasin fɛ’n, Zan suli i su. Yɛ ɔ wunnin abonuan sa ng’ɔ yoli be’n. Blɛ kekle nun’n, ɔ suli i su titi. Kɛ bé kún Zezi’n, ɔ wunnin nun. Yɛ kɛ ɔ cɛnnin nguan’n, ɔ wunnin i. Asa’n ɔ wunnin wafa nga Klisifuɛ klikli’m be asɔnun’n trɛli’n. Kɛ m’ɔ cɛli nguan nun’n ti’n, ɔ wunnin kɛ be ‘boli jasin fɛ’n lika kwlaa nun ɲanmiɛn’n bo wa.’—Kol. 1:23.

16. ?Wan mun yɛ be ɲannin Zan fluwa klikli’n, nin fluwa nɲɔn su’n, ɔ nin fluwa nsan su’n be su ye-ɔ?

¹⁶ Kɛ Zan yoli oke’n, Ɲanmiɛn maan ɔ klɛli Sa Nglo Yilɛ fluwa’n. (Ngl. 1:1) Asa’n, ɔ klɛli jasin fɛ nga Zezi boli’n i su ndɛ. Yɛ Ɲanmiɛn maan ɔ klɛli fluwa nsan ekun. Be yɛle Zan fluwa klikli’n, nin fluwa nɲɔn su’n, ɔ nin fluwa nsan su’n. Ɔ klɛli i fluwa nsan su’n ko mannin Klisifuɛ kun mɔ be flɛ i kɛ Gaisi’n. Zan kloli i kɛ i klun ba sa. (3 Zan 1) Asa’n, ɔ kloli Klisifuɛ kpanngban kɛ i klun ba mun sa wie. Ndɛ nga Zan klɛli’n, ɔ wlali Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be kwlaa be fanngan kpa. Yɛ ɔ wla e fanngan wie andɛ.

17. ?Kɛ nga 3 Zan 4 fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ mannin Zan i aklunjɔɛ dan-ɔn?

¹⁷ ?Ndɛ benin yɛ Zan klɛli-ɔ? (An kanngan 3 Zan 4 nun.) Zan seli kɛ, kɛ ɔ wun kɛ i niaan Klisifuɛ’m be fa Ɲanmiɛn ndɛ’n su’n, i sɔ’n yo i fɛ dan. I nun mɔ Zan klɛ́ i fluwa nsan su’n, sran wie’m be o lɛ’n, be fa ato ndɛ’m be tru asɔnun’n nun. Yɛ be yo maan aniaan’m be bubu be wun nun. Sanngɛ sran wie’m be liɛ’n, “be nanti ndɛ nanwlɛ atin’n su.” Be fa ndɛ nga Zoova kan’n su, yɛ ‘be nanti kɛ ng’ɔ seli be kɛ be fa nanti’n sa.’ (2 Zan 4, 6) Klisifuɛ nanwlɛfuɛ sɔ’m be ayeliɛ’n ti’n, Zan i klun jɔli, yɛ Zoova i klun jɔli kpa wie.—Ɲan. 27:11.

18. ?Ngue like yɛ ndɛ nga Zan klɛli’n, ɔ kle e-ɔ?

¹⁸ ?Ngue yɛ ndɛ sɔ’n kle e-ɔ? Yɛle kɛ sɛ e nin Zoova e nanti klanman’n e bɔbɔ e klun jɔ́, yɛ e wiengu’m be klun jɔ́ wie. (1 Zan 5:3) I wie yɛle kɛ, kɛ e si kɛ e ayeliɛ’n ti’n Zoova i klun jɔ’n, e bɔbɔ e klun jɔ wie. Kɛ Zoova wun kɛ e kpalo mɛn’n nun ninnge nga be kwla fa e yi i sa tɛ yolɛ’n nun mɔ e fa ndɛ ng’ɔ kan’n su’n, i sɔ’n yo i fɛ kpa. (Ɲan. 23:15) Anzi mɔ be o ɲanmiɛn su lɔ’n, be kusu be klun jɔ wie. (Lik. 15:10) Kɛ be kle e niaan’m be yalɛ annzɛ be laka be kɛ be yo sa tɛ mɔ e wun kɛ be jran kekle’n, i sɔ’n yo e fɛ  kpa. (2 Tes. 1:4) Asa’n, kɛ bé wá núnnún Satan i mɛn’n mɔ é wún kɛ e jrannin kekle’n, e klun jɔ́ dan kpa.

19. ?Sran’m be like klelɛ’n i su ndɛ benin yɛ aniaan bla Rasɛli kannin-ɔn? (An nian foto’n wie.)

¹⁹ Kɛ e kan Zoova i su ndɛ’n e kle e wiengu mun’n, i sɔ’n yo maan e klun jɔ dan kpa. Aniaan bla Rasɛli m’ɔ tran Repibliki Dominikɛnin’n, ɔ seli kɛ Zoova i ndɛ m’ɔ kan kle i wiengu mun’n, ɔ ti i cenjele like dan. Ɔ ukali sran kpanngban naan b’a su Zoova. I waan: “Kɛ n wun wafa nga be nga n kle be like’n be klo Zoova kpa be kɔ be ɲrun’n, mɔ be fa be wla be guɛ i su kpɛkun be kaci be ayeliɛ naan i klun w’a jɔ be wun’n, aklunjɔɛ nga n di’n be kanman. Fɛlɛ nga n fɛ naan m’an kle be like’n, ɔ juman aklunjɔɛ dan nga n di’n nun.”

NDƐ NGA ƝANMIƐN I SUFUƐ NSAN’M BE KANNIN’N I SU YE NGA E ƝƐN I’N

20. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ e ti kɛ Moizi, nin Davidi, ɔ nin Zan be sa-ɔ?

²⁰ Moizi nin Davidi nin Zan be blɛ liɛ’n, ɔ nin e liɛ’n timan kun. Yɛ wafa nga be yo ninnge mun be blɛ su’n, ɔ nin e liɛ’n timan kun. Sanngɛ sa sunman nun’n e ti kɛ be sa. Yɛle kɛ e su Ɲanmiɛn kɛ be sa wie. E srɛ Ɲanmiɛn, e fa e wla’n e guɛ i su, yɛ e lo e wun e mɛn i naan ɔ kle e atin kɛ be fa yoli’n sa. Yɛ kɛ be sa’n, e lafi su kɛ Zoova yra be nga be fa ndɛ ng’ɔ kan’n su’n be su.

21. ?Sɛ e fa afɔtuɛ nga Moizi, nin Davidi, ɔ nin Zan be mannin’n su’n, e liɛ yó sɛ?

²¹ Maan e fa afɔtuɛ nga Ɲanmiɛn i sufuɛ nsan sɔ’m be mannin’n su, yɛ e nian Zoova i mmla’m be su e nanti. Sɛ e yo sɔ’n, e liɛ yó ye sa kwlaa nun, yɛ ‘é cɛ́.’ Yɛle kɛ é ɲán nguan m’ɔ leman awieliɛ’n. (Mml. 30:20) Asa’n é wún kɛ e Si Ɲanmiɛn i klun jɔ e wun. Ɔ maan e klun jɔ́ wie. Nda kwlaa ng’ɔ tali be’n, ɔ́ yía be nuan trá nga e sunnzun’n su.—Efɛ. 3:20.