1. ?Ngue yɛ ɔ cɛ kan’n Zezi wá yó-ɔ?

 SA SUNMAN bé wá jú blɛ nga e o nun yɛ’n nun. Ɔ cɛ kan’n, Zezi wá dí asiɛ’n sufuɛ’m be kwlaa be jɔlɛ. Zezi kannin sa nga bé wá jú ka naan w’a di sran’m be jɔlɛ’n i ndɛ. Ɔ kannin nzɔliɛ ng’ɔ́ klé kɛ ‘ɔ o lɛ naan mɛn’n i awieliɛ blɛ’n w’a ju’n’ i ndɛ. (Mat. 24:3) Sa sɔ mɔ Zezi kannin be ndɛ’n, be o Matie ndɛ tre 24 nin Marki ndɛ tre 13 ɔ nin Liki ndɛ tre 21 be nun.

2. (1) ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga nun-ɔn? (2) ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin-ɔn?

² Zezi buli ɲanndra nsan naan ɔ́ klé e wafa nga e kwla buabua e wun naan y’a minndɛ blɛ sɔ’n. Be yɛle bua nin boli mun, nin talua ngwlɛlɛfuɛ nin talua sinnglinfuɛ mun, ɔ nin talan nga Zezi kannin be ndɛ i ɲanndra’m be nun’n. Ɲanndra sɔ’m be kle kɛ like nga sran kun yo’n i su yɛ bé jrán bé dí i jɔlɛ-ɔ. Like suanlɛ nga nun’n, é wá wún afɔtuɛ nga ɲanndra sɔ’m be man e’n. I klikli’n yɛle bua nin boli nga Zezi kannin be ndɛ i ɲanndra kun nun’n.

BUA NIN BOLI MUN

3. ?Blɛ benin nun yɛ Zezi wá dí sran’m be jɔlɛ-ɔ?

³ Bua nin boli’m be su ndɛ’n nun’n, Zezi kleli kɛ, sɛ sran kun sɔ jasin fɛ bolɛ’n nun annzɛ ɔ sɔman nun’n, yɛ sɛ ɔ suan be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be bo annzɛ ɔ yoman sɔ’n, i su yɛ bé jrán bé dí i jɔlɛ-ɔ. (Mat. 25:​31-46) ‘Ɲrɛnnɛn dan’n nun’n,’ ka naan Aamagedɔn alɛ’n w’a bo i bo’n yɛ Zezi wá dí i sɔ jɔlɛ liɛ’n niɔn. (Mat. 24:21) Blɛ sɔ’n nun’n, sran nga be suannin be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be bo’n, ɔ́ kpá be síe be bue kun, yɛ be nga b’a yoman  sɔ’n, ɔ́ síe be bue uflɛ su, kɛ nga bua tafuɛ’n ɔ fa bubu bua nin boli’m be nun’n sa.

4. ?Kɛ nga Ezai 11:​3, 4 fa kan’n sa’n, ngue yɛ ɔ kle kɛ Zezi wá dí sran’m be jɔlɛ kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa-ɔ? (An nian foto ng’ɔ o fluwa’n i bui’n su’n nun wie.)

⁴ Biblu’n se kɛ sran nga Zoova sieli i kɛ ɔ di jɔlɛ’n mɔ yɛle Zezi’n ɔ́ dí jɔlɛ nanwlɛ su titi. (An kanngan Ezai 11:​3, 4 nun.) Zezi fɛ i ɲin sie i ndɛ nga sran’m be kan’n, ɔ nin like nga be yo’n ɔ nin akunndan nga be bu’n i su. Wafa nga be bu i niaan nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, ɔ fɛ i ɲin sie su wie. (Matie 12:​36, 37; 25:40) Be nga be suɛnnin i niaan’m be bo’n ɔ́ wá síe be nzɔliɛ. a Like kun mɔ sran kun kwla yo naan w’a kle kɛ ɔ suan Zezi i niaan’m be bo’n yɛle jasin fɛ bolɛ’n. Be nga be suɛnnin i niaan’m be bo’n ɔ́ bú be “sran kpa,” kpɛkun bé ɲán “nguan mɔ leman awieliɛ’n” asiɛ’n su. (Mat. 25:46; Ngl. 7:​16, 17) Nanwlɛ, like nga bé wá fá yó be nga be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n be mo’n ɔ yo ɲɛnmɛn dan. Sɛ be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman ɲrɛnnɛn dan’n nun’n, yɛ sɛ be yo sɔ titi’n be dunman’n ká “nguan fluwa’n nun.”—Ngl. 20:15.

5. (1) ?Bua nin boli’m be su ndɛ’n i bo yɛle benin? (2) ?Yɛ wan mun yɛ ɔ fata kɛ be fa be ɲin sie ndɛ sɔ’n su-ɔ?

⁵ Nán maan e kpɔci Ɲanmiɛn. Bua nin boli’m be su ndɛ’n, ɔ ti be nga be wla o su kɛ bé trán asiɛ’n su wa’n be liɛ trele. Wafa nga be kle kɛ be lafi Ɲanmiɛn su’n, i kun yɛle kɛ be suan Zezi i niaan’m be bo jasin fɛ bolɛ’n nun. Asa’n be lo be wun man junman difuɛ nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ mɔ Zezi kpɛli i’n naan ɔ kle be atin. (Mat. 24:45) Sanngɛ be nga be wla o su kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, ɔ fata kɛ be kusu be fa be ɲin sie i ndɛ sɔ’n su wie. Afin be kusu Zezi fɛ i ɲin sie i ndɛ nga be kan’n, ɔ nin like nga be yo’n ɔ nin akunndan nga be bu’n i su kpa. Ɔ fata kɛ be kusu be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman wie. I kpa bɔbɔ’n Zezi kannin ndɛ uflɛ wie mɔ be ti be nga Ɲanmiɛn kpali be kɛ be wɔ Ɲanmiɛn su’n be liɛ trele-ɔ. Ndɛ sɔ’m be o Matie ndɛ tre 25 nun wie. Maan e fa e ɲin e sie i talua ngwlɛlɛfuɛ mun ɔ nin talua sinnglinfuɛ’m be ndɛ’n su.

TALUA NGWLƐLƐFUƐ NIN TALUA SINNGLINFUƐ MUN

6. ?Wafa sɛ yɛ talua mɔ be nin-a siman bian’n be nun nnun be kleli kɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ-ɔ? (Matie 25:​6-10)

⁶ Zezi i ɲanndra kun nun’n, ɔ kannin talua blu mɔ be nin-a siman bian’n be ndɛ. Talua sɔ’m be ɔli yasua kun m’ɔ su ja bla’n i atin kpalɛ. (Mat. 25:​1-4) Be kwlaa be kunndɛ kɛ be nin yasua’n bé kɔ́ i aja’n i bo aliɛ’n i dilɛ. Zezi seli kɛ be nun nnun be ti “ngwlɛlɛfuɛ” yɛ be nun nnun be ti “sinnglinfuɛ.” Be nga be ti ngwlɛlɛfuɛ’n be siesieli be wun kpa, yɛ be ɲin trannin su. Be fuali kpa kɛ kannzɛ yasua’n ɔ́ bá kɔnguɛ afiɛn bɔbɔ’n, bé mínndɛ i. I sɔ’n ti’n be fali ngo be bali naan bé fá gúa be kannin’n nun naan ɔ kpaja be bo kɔnguɛ. I kpa bɔbɔ’n be fali ngo kan ekun trali nun. I liɛ’n sɛ yasua’n cɛ lɔ’n bé kwlá mínndɛ. (An kanngan Matie 25:​6-10 nun.) Kɛ yasua’n bali’n, talua ngwlɛlɛfuɛ’m be nin i be ɔli. I wafa kunngba’n, kɛ Zezi mɔ i yɛ ɔ ti yasua m’ɔ su ja bla’n wá bá’n, ɔ́ yrá Klisifuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be su. Yɛle kɛ be nin i bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. b (Ngl. 7:​1-3) ?Yɛ talua sinnglinfuɛ’m be li?

7. (1) ?Ngue sa yɛ ɔ juli talua sinnglinfuɛ nnun’m be su-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

 ⁷ Talua sinnglinfuɛ’m be liɛ’n b’a kwlá sɔman yasua ng’ɔ su wa ja bla’n i nun wie. Kɛ bian’n bá’n nn be kannin’n su wa nuan. Kusu nn b’a faman ngo b’a traman nun. Kɛ be tili i kɛ bian’n su ba’n, i lɛ nun yɛ be ɔli ngo’n i tolɛ’n niɔn. Yɛ kɛ bian’n bá’n nn be nin-a saman be sin. Ɔ maan “talua nga be siesieli be wun’n, be nin i be wluli kan be di aja’n i bo aliɛ’n lɔ’n.” (Mat 25:10) I sin’n kɛ talua sinnglinfuɛ’m be bali mɔ be kunndɛli kɛ bé wlú lɔ wie’n, bian’n seli be kɛ: “N siman amun.” (Mat 25:​11, 12) Talua sɔ’m b’a kwlá siesieman be wun naan bian’n w’a to be lɛ. ?Ngue yɛ i sɔ’n liɛ’n kle Klisifuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n niɔn?

8-9. ?Ngue yɛ talua ngwlɛlɛfuɛ nin talua sinnglinfuɛ’m be su ndɛ’n, ɔ kle be nga be kpali be sieli be ngunmin’n niɔn? (An nian foto’n wie.)

⁸ Maan e buabua e wun e sie, yɛ maan e ɲin tran su. Nán kɛ Zezi su se kɛ be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be ti akpasua nɲɔn naan kun síesíe i wun mínndɛ i, kpɛkun kun su yoman sɔ-ɔ. Sanngɛ ɔ su kan sa nga, sɛ be nga be kpali be sieli be ngunmin’n b’a siesieman be wun’n, ɔ kwla ju be su’n i ndɛ. Sɛ be yo sɔ’n be su ɲanman be akatua’n. (Zan 14:​3, 4) Ndɛ sɔ’n ti cinnjin kpa. Kannzɛ é kɔ́ ɲanmiɛn su-o, annzɛ é trán asiɛ’n su wa-o, ɔ fata kɛ ɲanndra sɔ mɔ Zezi buli’n ɔ yo e cinnjin. Ɔ fata kɛ e tinuntinun e siesie e wun, yɛ e fua kpa kɛ é jrán kekle lele jú i awieliɛ.—Mat 24:13.

⁹ Kɛ Zezi kannin talua ngwlɛlɛfuɛ nin talua sinnglinfuɛ’m be ndɛ wieli’n, ɔ kannin talan’m be ndɛ. I ndɛ sɔ’n kle kɛ ɔ fata kɛ e di Ɲanmiɛn i junman’n juejue su.

TALAN MUN

10. ?Wafa sɛ yɛ junman difuɛ nɲɔn’m be kleli kɛ be ti sran kpa-ɔ? (Matie 25:​19-23)

¹⁰ Talan’m be su ndɛ’n nun’n, Zezi kannin junman difuɛ nɲɔn mɔ be yoli like nga be min’n seli be kɛ be yo’n, ɔ nin kun mɔ w’a yoman sɔ wie’n be ndɛ. (Mat 25:​14-18) Junman difuɛ nɲɔn’m be liɛ’n, kwlaa  naan be min’n w’a tu ajalɛ’n ɔ mannin be talan wie mun. Kpɛkun be yoli maan be min’n ɲannin talan ng’ɔ mannin be’n su. Talan’n ɔ ti sika kpanngban kpa. Junman difuɛ nɲɔn’m be dili junman juejue su, yɛ be fali sika nga be fa mannin be’n be yoli like kpa. I sɔ’n ti’n, kɛ be min’n bá’n nn sika ng’ɔ fa mannin be’n w’a uka su kpɛ nɲɔn. Be min’n yoli be mo, yɛ ɔ seli be kɛ ‘be bla naan ɔ nin be di aklunjɔɛ.’ (An kanngan Matie 25:​19-23 nun.) ?Yɛ junman difuɛ’n nsan su’n nin? ?Ngue yɛ ɔ fali sika nga i min’n mɛnnin i’n yoli-ɔ?

11. (1) ?Sa benin yɛ ɔ juli junman difuɛ ng’ɔ ti fuɛnfuɛ’n i su-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ?

¹¹ Be mannin junman difuɛ nsan su’n i talan kun, sanngɛ ɔ ti “fuɛnfuɛ.” I min’n buli i kɛ nn ɔ́ wá fá sika’n yó like kpa, sanngɛ w’a yoman sɔ. Ɔ ko fuli buɛ, kpɛkun ɔ fali sika’n wlali nun. Kɛ i min’n bali’n ɔ fali talan kunngba nga i min’n fa mɛnnin i’n fa wlɛli i sa nun ekun. Kɛ ɔ kpɛtɛ i’n, w’a yoman sɔ. I kpa bɔbɔ’n, i waan i min’n i “like yolɛ yo ya.” Ɔ maan i min’n i klun w’a jɔmɛn i wun mlɔnmlɔn. I sɔ’n ti’n, be deli sika ng’ɔ o i sa nun’n, kpɛkun be toli i be yili i gua su lɔ.—Mat. 25:​24, 26-30.

12. ?Junman difuɛ nɲɔn mɔ be dili junman kpa’n be ti wan nzɔliɛ?

¹² Junman difuɛ nɲɔn nga be dili junman kpa’n, be ti Klisifuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin mɔ be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n be nzɔliɛ. Zezi m’ɔ ti be min’n, ɔ yia be kɛ ‘be nin i be wa di aklunjɔɛ.’ Yɛle kɛ be ko tran ɲanmiɛn su lɔ. I sɔ liɛ’n yɛ ɔ ti sran cɛnlɛ klikli’n niɔn. (Mat. 25:​21, 23; Ngl. 20:5b) Sanngɛ junman difuɛ ng’ɔ ti fuɛnfuɛ’n i su ndɛ’n man Klisifuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be afɔtuɛ cinnjin kun. ?Ngue ti yɛ e kwla se sɔ-ɔ?

13-14. ?Ngue yɛ talan’m be su ndɛ’n, ɔ kle Klisifuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n niɔn? (An nian foto’n wie.)

¹³ Maan e tu e klun e di junman. Ɲanndra nga Zezi buli’n nun’n, nán kɛ ɔ su se kɛ Klisifuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n bé wá yó fuɛnfuɛ ti-ɔ. Sanngɛ ɔ su se kɛ, sɛ be tuman be klun be diman be junman’n,  sa kunngba’n kwla ju be su wie. Ɔ maan be su ‘tranman be nga Ɲanmiɛn flɛli be’n, m’ɔ fɛli i sa sieli be su’n be nun’ kun. Yɛ be su kwlá kɔman ɲanmiɛn su naan b’a ko di famiɛn lɔ.—2 Piɛ. 1:10.

¹⁴ Talua ngwlɛlɛfuɛ nin talua sinnglinfuɛ mun’n ɔ nin talan’m be su ndɛ’n kle kɛ ɔ fata kɛ Klisifuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be siesie be wun, yɛ be ɲin tran su. Asa’n ɔ fata kɛ be tu be klun be di Ɲanmiɛn junman’n. ?Sanngɛ Zezi kannin ndɛ uflɛ mɔ be nga be kpali be sieli be ngunmin’n, be kwla fa tu be wun fɔ-ɔ? Ɛɛn-ɛn. Ndɛ sɔ’n o Matie 24:​40, 41 nun.

?WAN YƐ ‘BÉ FƐ́ I-Ɔ’?

15-16. ?Wafa sɛ yɛ Matie 24:​40, 41 kle kɛ ɔ fata kɛ be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be ɲin tran su-ɔ?

¹⁵ Kwlaa naan Zezi w’a bu ɲanndra nsan sɔ mun’n, ɔ kannin be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be jɔlɛ dilɛ kasiɛn’n i ndɛ. Jɔlɛ dilɛ sɔ’n nun yɛ bé wún sran ng’ɔ́ ɲán akatua’n niɔn. Ɔ kannin yasua nɲɔn mɔ be su di junman fie kun su’n, ɔ nin bla nɲɔn mɔ be su fa yɔbuɛ nga be fa tin like’n be yi sanmlɛn’n be ndɛ. Kannzɛ junman kunngba’n yɛ be su di’n, “bé fá kun kpɛkun bé yáci kun lɛ.” (An kanngan Matie 24:​40, 41 nun.) I sin’n ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Maan amun ɲin tran su. Afin amun siman cɛn nga amun Min’n bá’n.” (Mat. 24:42) Kɛ Zezi kannin talua nga be nin-a siman bian’n be ndɛ’n, ɔ kannin ndɛ kunngba sɔ’n wie. (Mat. 25:13) ?Ndɛ nɲɔn sɔ’m be kɔ likawlɛ ti-ɔ? Ɔ kwla yo sɔ. Saan Klisifuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin mɔ be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n yɛ bé fá be kɛ be nin Zezi be ko di famiɛn ɲanmiɛn su lɔ-ɔ.—Zan 14:3.

¹⁶ Maan e ɲin tran su. Sɛ Ɲanmiɛn kpali Klisifuɛ kun sieli i ngunmin naan i ɲin tranman su’n, kɛ bé wá yíayía ‘be nga be kpali be’n,’ be su yiɛmɛn i wie. (Mat. 24:31) Kannzɛ é kɔ́ ɲanmiɛn su-o, annzɛ é ká asiɛ’n su-o, ɔ fata kɛ e kwlaa e wun i wlɛ kɛ, ndɛ nga Zezi kannin’n, ɔ kle kɛ ɔ fata kɛ e nin Ɲanmiɛn e nanti klanman yɛ e ɲin tran su.

17. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ blɛ nga Zoova kpa sran kun sie i ngunmin’n, yɛ ɔ yo e cinnjin-ɔn?

¹⁷ E si Zoova kpa, yɛ e lafi su kɛ jɔlɛ kwlaa ng’ɔ di be’n be ti su. Kɛ e ti i kɛ Zoova kpali sran wie mun koko nun wa kɛ be tran be nga bé kó trán ɲanmiɛn su’n be nun wie’n, e kokoman. c E wla kpɛn sunnzun ase nga Zezi fali m’ɔ seli kɛ, kɛ nnɔsua nun dɔ 5 su’n wá jú’n, sran wie mun ekun be bali junman dilɛ viɲin fie kun nun’n i su. (Mat. 20:​1-16) Be sɔfuɛ mɔ be bali junman dilɛ kasiɛn su’n be nin be nga be dun mmua bali’n be akatua’n yoli kun. Ɔ maan nán blɛ nga be kpa sran kun sie i ngunmin’n, yɛ ɔ ti cinnjin-ɔn. Sanngɛ sɛ i sɔfuɛ’n nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n yɛ ɔ́ ɲán akatua nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ fá mɛ́n i’n niɔn.

LIKE NGA NDƐ SƆ’M BE KLE E’N

18-19. ?Ngue yɛ ɲanndra nga Zezi buli be’n, be kle e-ɔ?

¹⁸ Bua nin boli’m be su sunnzun ase’n ɔ kle be nga be wla o su kɛ bé trán asiɛ’n su wa’n, be kɛ ɔ fata kɛ be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman titi. Ɔ fata kɛ be yo sɔ dɔ nga su, yɛ ɔ fata kɛ be yo sɔ titi ɲrɛnnɛn dan’n i blɛ’n nun. Blɛ sɔ’n nun’n be nga be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n Zezi wá sé kɛ be ti sran kpa, naan be kwla ɲan “nguan mɔ leman awieliɛ’n.”—Mat. 25:46.

¹⁹ Asa’n e kannin ɲanndra nɲɔn m’ɔ fata kɛ be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n  be fa be ɲin sie su kpa’n be ndɛ. Zezi kannin talua nnun mɔ be nin-a siman bian’n, mɔ be kleli kɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ’n be ndɛ. Be siesieli be wun yɛ be ɲin trannin su. Be yoli sɔ naan, kannzɛ bian ng’ɔ ja bla’n ɔ́ cɛ́ naan w’a ba’n, b’a kwla minndɛ i. Sanngɛ talua sinnglinfuɛ’n be liɛ’n, b’a siesieman be wun. Ɔ maan bian’n w’a kplinman su kɛ be wɔ aja’n i bo aliɛ’n i dilɛ wie. E kusu ɔ fata kɛ e tra e awlɛn lele naan Zezi nunnun mɛn tɛ nga. Talan’m be su sunnzun ase’n nun’n, Zezi kannin junman difuɛ nɲɔn mɔ be tuli be klun be dili junman nga be min’n fa manmin be’n be ndɛ. Be dili junman kekle kpa naan be min’n i klun jɔ be wun. Sanngɛ junman difuɛ ng’ɔ ti fuɛnfuɛ’n i liɛ’n be fuɛnnin i. ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ? Ɔ fata kɛ e tu e klun e di Zoova i junman’n lele mɛn’n i awieliɛ. I agualiɛ su’n, e wunnin kɛ ɔ fata kɛ be nga be kpali be’n, be ɲin tran su naan b’a kwla ‘fa’ be kɛ be nin Zezi be ko di famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Be sɔfuɛ’m be ɲin o blɛ mɔ be nin Zezi ‘bé yía ɲanmiɛn su lɔ’n’ i sin kpa. Yɛ kɛ Aamagedɔn alɛ’n ko sin’n, sɛ é kwlá sé’n bé káci Zezi m’ɔ ti Bua Ba’n i yi.—2 Tes. 2:1; Ngl. 19:9.

20. ?Ngue yɛ Zoova yó mán be nga be fa be ɲin be sie i ndɛ ng’ɔ kan’n su-ɔ?

²⁰ Blɛ mɔ Zezi wá dí sran’m be jɔlɛ’n ɔ su mantan koko kpa, sanngɛ ɔ fataman kɛ i sɔ liɛ’n kun e srɛ. Sɛ e nin Ɲanmiɛn e nanti klanman’n, ɔ́ mán e ‘wunmiɛn m’ɔ tra klɔ sran liɛ’n,’ naan ‘y’a kwla jran sran Wa’n i ɲrun.’ (2 Kor. 4:7; Lik. 21:36) Kannzɛ é kɔ́ ɲanmiɛn su-o, annzɛ é trán asiɛ’n su-o, sɛ e fa e ɲin sie i ndɛ nga Zezi kɛnnin i ɲanndra sɔ’m be nun’n su’n, Zoova i klun jɔ́ e wun. Zoova i klun ufue dan’n ti’n, bé ‘klɛ́ e dunman nguan fluwa’n nun.’—Dan. 12:1; Ngl. 3:5.