Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

LIKE SUANLƐ 3

JUE 35 Maan ‘e wun ninnge cinnjin kpafuɛ’m be wlɛ’

Maan e fa ajalɛ nga be jɔ Zoova klun’n

Maan e fa ajalɛ nga be jɔ Zoova klun’n

“Zoova i srolɛ’n yɛ ɔ ti ngwlɛlɛ’n i bo bolɛ’n niɔn, yɛ Sran M’ɔ Ti i liɛ Ngunmin’n i silɛ’n yɛ ɔ ti sa wlɛ wunlɛ’n niɔn.”ƝAN. 9:10.

NDƐ CINNJIN’N

Wafa nga ngwlɛlɛ silɛ’n nin sa wlɛ wunlɛ’n kwla uka e naan y’a fa ajalɛ kpa’n.

1. ?Ngue yɛ i yolɛ’n ti kekle man e kwlakwla-ɔ?

 CƐN kwlaa’n e fa ajalɛ. Ajalɛ sɔ’m be nun wie’m be falɛ’n timan kekle. I wie yɛle like nga e klo kɛ é dí i nglɛmun’n, annzɛ blɛ nga é kɔ́ lalɛ’n. Sanngɛ ajalɛ wie’m be liɛ’n be falɛ’n ti kekle. Afin sɛ y’a siman be fa’n, e kwla tɔ tukpacɛ, e su diman aklunjɔɛ, e awlofuɛ’m be kwla wun be ɲrun, annzɛ kusu Zoova i sulɛ’n kwla yo kekle man e. E kunndɛ kɛ ajalɛ nga e fa be’n, e bɔbɔ nin e awlofuɛ mun e ɲan su ye. Yɛ ng’ɔ ti cinnjin kpa’n, yɛle kɛ e kunndɛ kɛ Zoova i klun jɔ ajalɛ sɔ’m be su.—Rɔm. 12:​1, 2.

2. ?Ngue yɛ é yó naan y’a fa ajalɛ kpa-ɔ?

2 ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n niɔn? (1) Maan e si ajalɛ nga e waan é fá’n i nun kpa, kpɛkun (2) maan e fa e ɲin e sie i akunndan nga Zoova bu’n su, yɛ (3) maan e bu ajalɛ fanunfanun nga e kwla fa’n i akunndan. Like suanlɛ nga nun’n, é wá kán ninnge nsan sɔ’m be ndɛ. Kpɛkun é wá kán like ng’ɔ kwla uka e naan y’a bu sa sin naan y’a wun sa wlɛ’n i ndɛ.—Ɲan. 2:11

MAAN E SI AJALƐ NGA E WAAN É FÁ’N I NUN KPA

3. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e si ajalɛ nga e waan é fá’n i nun kpa-ɔ?

3 Like klikli ng’ɔ fata kɛ e yo’n yɛle kɛ maan e si ndɛ’n nun kpa. ?Ngue ti yɛ i sɔ liɛ’n ti cinnjin-ɔn? Maan e se kɛ tukpacɛ kekle kun kle sran kun yalɛ naan i ti’n w’a wɔ dɔɔtrɔ. ?Sɛ dɔɔtrɔ bian’n w’a usɛmɛn i kosan’n, ɔ kwla ka lɛ kle ayre ng’ɔ fata kɛ ɔ yo’n? Cɛcɛ. I wafa kunngba’n kwlaa naan y’a fa ajalɛ kun’n, ɔ fata kɛ e si ndɛ’n nun kpa. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn?

4. ?Kɛ nga Ɲanndra Mun 18:13 fa kan’n sa’n, ngue yɛ a kwla yo naan w’a si sa kun nun kpa-ɔ? (An nian foto’n wie.)

4 Sɛ a kunndɛ kɛ á sí sa kun i su ndɛ’n, ɔ fata kɛ a usa nun kpa. Wienun-ɔn b’a yia wɔ kɛ amun ko yiyi amun ɲin su. ?Ɔ fata kɛ a wɔ? Sɛ a siman sran ng’ɔ yia amun’n, annzɛ a siman like nga amún yó i lɔ’n, ɔ fata kɛ a usa ɔ wun kɛ mun: “?Nin yɛ é yía-ɔ? ?Blɛ benin nun yɛ é yía-ɔ? ?Sran nɲɛ yɛ bé bá-ɔ? ?Wan yɛ ɔ́ nían like kwlaa nga é yó i lɔ’n su-ɔ? ?Wan mun yɛ bé yía lɔ wie-ɔ? ?Like trele benin yɛ bé yó i lɔ-ɔ? ?Bé nɔ́n nzan lɔ?” Sɛ a kwla tɛ kosan sɔ’m be su’n, i sɔ’n úka ɔ naan w’a fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n.—An kanngan Ɲanndra Mun 18:13 nun.

Usa kosan wie mun naan w’a si ndɛ’n nun kpa. (An nian ndɛ kpɔlɛ 4 nun.) a


5. ?Kɛ a ko si sa kun nun kpa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ a yo i ekun-ɔn?

5 Kɛ a ko si sa kun nun kpa’n, bu i ngbɛsungbɛsu’n i su akunndan kpa. Wienun-ɔn, w’a ti i kɛ be nga bé yía lɔ’n be buman Biblu’n nun mmla’m be wie. Annzɛ w’a ti i kɛ bé nɔ́n nzan lɔ naan sran fi su nianman amun su. ?Kɛ a niɛn i sa’n, amun ɲin su nga amún wá kó yíyí i lɛ’n i bo’n su guaman tɛ? (1 Piɛ. 4:3) ?Annzɛ kusu sɛ blɛ nga amún yíyí amun ɲin su’n, nin asɔnun aɲia’n annzɛ jasin fɛ bo aɲia’n i dɔ’n be kpanndan’n nin? Sɛ a bu sa’n i ngbɛsungbɛsu’n i su akunndan kɛ ngalɛ’n sa’n, i sɔ’n úka ɔ naan w’a fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Sanngɛ ɔ fata kɛ a yo like kun ekun. Afin kannzɛ bɔbɔ a si sa kun nun kpa’n, sanngɛ ɔ fata kɛ a wun akunndan nga Zoova bu’n i wlɛ wie.—Ɲan. 2:6

WUN AKUNNDAN NGA ZOOVA BU’N I WLƐ

6. ?Kɛ nga Zaki 1:5 fa kan’n sa’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ uka e-ɔ?

6 Srɛ Zoova naan ɔ uka ɔ naan a wun sa sɔ’n i su akunndan ng’ɔ bu’n i wlɛ. Zoova seli kɛ ɔ́ mán e ngwlɛlɛ naan sɛ ajalɛ kun jɔ i klun annzɛ ɔ jɔmɛn i klun’n, y’a kwla wun i wlɛ. Ɔ man e ngwlɛlɛ kɛ ngalɛ’n sa’n “klun ufue su, yɛ kɛ ɔ́ yó sɔ’n ɔ ijɔmɛn i sin.”—An kanngan Zaki 1:5 nun.

7. ?É yó sɛ naan y’a wun akunndan nga Zoova bu i sa kun su’n i wlɛ? An fa sa kun yiyi nun.

7 Kɛ a ko srɛ Zoova kɛ ɔ kle ɔ atin’n, fa ɔ ɲin sie i wafa ng’ɔ́ tɛ́ ɔ su’n i su kpa. Maan e se kɛ a su kɔ lika, kpɛkun w’a mlin. Kɛ ɔ ko yo naan w’a wun ɔ ɲrun atin’n, saan á úsa sran nga be tran lɔ’n naan be kle ɔ atin. Kɛ bé klé ɔ atin kusu’n, á fá ɔ su síe be nuan bo kpa ka naan w’a tu ɔ wun bo. I wafa kunngba’n, kɛ a ko srɛ Zoova kɛ ɔ man ɔ ngwlɛlɛ’n, kunndɛ wafa ng’ɔ tɛ ɔ srɛlɛ sɔ’n su’n Biblu’n nun. I lɛ nun’n, a kwla kunndɛ Biblu’n nun ndɛ wie annzɛ Biblu’n nun mmla wie mɔ be kwla uka ɔ sa sɔ’n nun’n. I wie yɛle aniaan nga be yiɛli kɛ ɔ nin i wiengu’m be ko yiyi be ɲin su’n i liɛ’n. Ɔ fata kɛ ɔ bu be ɲin su yiyilɛ kɛ ngalɛ’n sa’n, i su ndɛ nga Biblu’n kan’n i akunndan. Asa’n sɛ ɔ nin sran tɛ’m be san nun’n wafa nga i bo’n kwla gua’n, ɔ fata kɛ ɔ bu i akunndan wie. Yɛ ɔ fata kɛ ɔ wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n i bo suanlɛ’n ti cinnjin trɛ i bɔbɔ i ninnge liɛ’m be yolɛ’n.—Mat. 6:33; Rɔm. 13:13; 1 Kor. 15:33.

8. ?Ɔ ju wie’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a si ajalɛ nga é fá’n i su ndɛ-ɔ? (An nian foto’n wie.)

8 Ɔ ju wie’n, ɔ fata kɛ a usa ngwlɛlɛ afɛ naan w’a si ajalɛ nga a kunndɛ kɛ á fá’n i su ndɛ wie mun. I lɛ nun’n, aniaan nga b’a tin Ɲanmiɛn sulɛ nun’n be kwla uka ɔ kpa. Sanngɛ sɛ ɔ bɔbɔ a kunndɛ ajalɛ sɔ’n i su ndɛ’n, á ɲán su ye wie. E fluwa nga be kwla uka wɔ naan w’a kwla yo sɔ’n be diman be yalɛ. Be nun wie yɛle Zoova i Lalofuɛ’m be like kunndɛlɛ fluwa nin fluwa Biblu’n nun mmla wie mɔ be uka Klisifuɛ mun’n. Like ng’ɔ fata kɛ ɔ tran ɔ klun’n, yɛle kɛ maan ajalɛ nga á fá’n ɔ jɔ Zoova i klun.

Kunndɛ ajalɛ nga ɔ waan á fá’n i su like naan wun akunndan nga Zoova bu’n i wlɛ. (An nian ndɛ kpɔlɛ 8 nun.) b


9. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a wun kɛ ajalɛ nga e waan é fá’n, ɔ jɔ Zoova klun-ɔn? (Efɛzifuɛ Mun 5:17)

9 ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a wun kɛ ajalɛ nga e waan é fá’n, ɔ jɔ Zoova klun-ɔn? I klikli nun’n, ɔ fata kɛ e si i kpa. Biblu’n se kɛ: “Sran M’ɔ Ti i liɛ Ngunmin’n i silɛ’n yɛ ɔ ti sa wlɛ wunlɛ’n niɔn.” (Ɲan. 9:10) Nanwlɛ, sɛ e si Zoova i nzuɛn mun’n, nin like ng’ɔ́ wá yó’n, ɔ nin like ng’ɔ klo i’n nin ng’ɔ kpɔ i’n, é wún sa wlɛ. Maan e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Kɛ n jran Zoova i su ndɛ nga n si i’n su’n, ajalɛ benin yɛ sɛ n fa’n i klun jɔ́ su-ɔ?’—An kanngan Efɛzifuɛ Mun 5:17 nun.

10. ?Ngue ti yɛ Biblu’n nun mmla’m be ti cinnjin tra wafa nga e osufuɛ mun, annzɛ e mantanfuɛ’m be yo ninnge mun’n niɔn?

10 Ɔ ju wie’n kɛ ɔ ko yo naan Zoova i klun w’a jɔ e wun’n, e kwla yo ninnge wie m’ɔ su yoman e osufuɛ nin e mantanfuɛ’m be fɛ-ɔ. I wie yɛle kɛ siɛ nin niɛn kun be kwla jran be wa bla kun mɔ be klo i kpa’n i wun kɛ ɔ ja aniaan kun m’ɔ le sika’n. Kusu nn aniaan sɔ’n suman Zoova kpa. I yo, be kunndɛ kɛ be wa’n ja sran kun m’ɔ kwla ukɛ i naan i sa w’a mianman sika wun’n. ?Sanngɛ wan yɛ ɔ́ úkɛ i naan w’a su Ɲanmiɛn kpa w’a wɔ i ɲrun titi-ɔ? ?Wafa sɛ yɛ Zoova bu i sɔ liɛ’n niɔn? Biblu’n tɛ su Matie 6:33 nun. Ndɛ mma sɔ’n nun’n, be wla Klisifuɛ’m be fanngan kɛ be “dun mmua kunndɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n.” E bu e si nin e nin ɔ nin e osufuɛ’m be sran yɛ e ɲin yi be. Sanngɛ like nga e kunndɛ’n, yɛle kɛ Zoova i klun jɔ e wun.

BU I SIN KPA

11. ?Ndɛ benin yɛ Filipufuɛ Mun 1:​9, 10 kan m’ɔ kwla uka e naan y’a fa ajalɛ kpa-ɔ?

11 Kɛ a ko wun ajalɛ nga ɔ waan á fá’n i su ndɛ nga Biblu’n kan’n i wlɛ’n, bu i sin kpa. (An kanngan Filipufuɛ Mun 1:​9, 10 nun.) Sɛ a bu sa sin’n, á kwlá sí wafa nga sa kun nun’n ajalɛ nga a kwla fa be’n be bo’n gúa’n. Wie liɛ’n ajalɛ ng’ɔ fata kɛ a fa’n ɔ ti weiin, sanngɛ nán blɛ kwlaa nun yɛ ɔ ti sɔ-ɔ. Kannzɛ bɔbɔ sa ng’ɔ o ɔ su’n ɔ ti kekle’n, sɛ a ti akunndanfuɛ’n i sɔ’n úka wɔ naan w’a fa ajalɛ kpa.

12-13. ?Sɛ a ti akunndanfuɛ’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla uka wɔ naan w’a fa ajalɛ kpa junman kunndɛlɛ’n nun-ɔn?

12 Maan e se kɛ a su kunndɛ junman. Kpɛkun w’a ti junman nɲɔn ngan. Kɛ a usausa nun’n, be kan like trele nga bé sé ɔ kɛ a yo’n, nin blɛ nga á fá dí junman’n, nin blɛ nga á dí naan w’a ju junman su lɔ’n, ɔ nin ninnge wie mun ekun be ndɛ kle wɔ. Asa’n, junman sɔ’m be nun wie fi fɔnman Ɲanmiɛn mmla’n. Atrɛkpa’n, sika nga bé túa wɔ’n annzɛ junman bɔbɔ ba’n ti’n, a klo junman sɔ’m be nun kun tra kun. Sanngɛ ɔ fata kɛ a bu sa wie mun ekun be akunndan ka naan w’a fa ajalɛ kun.

13 I wie yɛle kɛ a kwla usa ɔ wun kɛ: ‘?Sɛ n di junman sɔ’n, ń kwlá trán aɲia’m be kwlaa be bo? ?Ń kwlá nían min awlofuɛ’m be lika naan be wla w’a gua ase, naan be nin Zoova be afiɛn w’a mantan kpa?’ Sɛ a usa ɔ wun kosan sɔ mun’n, i sɔ’n úka wɔ naan w’a wun “ninnge nga be ti cinnjin kpa’n” be wlɛ. Yɛle kɛ á klé kɛ Zoova i sulɛ’n nin ɔ awlobo’n i lika nianlɛ’n, be ti ɔ cinnjin tra sika kunndɛlɛ’n. Yɛ ajalɛ nga á fá’n Zoova yrá su.

14. ?Sɛ e ti akunndanfuɛ naan kusu e klo sran’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla uka e naan y’a fa ajalɛ kpa-ɔ?

14 Sran ng’ɔ ti akunndanfuɛ’n, ɔ bu wafa nga ajalɛ ng’ɔ fa’n i bo’n gúa’n i akunndan, kɛ ɔ ko yo naan i dunman nun ti’n ‘sran wie i ja w’a kplaman.’ (Fip. 1:10) Be wun wlawlalɛ nin be wun siesielɛ nun’n, i sɔ’n ti cinnjin kpa. I wie yɛle kɛ e kwla klo tralɛ wie mun annzɛ be wun siesielɛ wafa wie’m be kpa. ?Sanngɛ sɛ i sɔ’n sanngan aniaan wie mun, annzɛ sran wie mɔ be sunman Zoova’n be akunndan’n nin? Sran ng’ɔ ti akunndanfuɛ’n, kɛ ɔ́ fá ajalɛ kun’n, ɔ bu i wiengu’m be akunndan. Sran m’ɔ klo sran’n, ɔ bu “i wiengu” mun be akunndan titi, yɛ ɔ kle kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ. (1 Kor. 10:​23, 24, 32; 1 Tim. 2:​9, 10) Ajalɛ kwlaa ng’ɔ fa’n, ɔ kle kɛ ɔ klo sran, naan i ɲin yi sran sakpa.

15. ?Kwlaa naan w’a fa ajalɛ cinnjin kun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ a yo-ɔ?

15 Sɛ ɔ fata kɛ a fa ajalɛ cinnjin kun’n, like nga á yó naan sɛ a fa ajalɛ sɔ’n w’a kwla yo i nuan su sa’n, bu i akunndan. Zezi seli kɛ e dun mmua e bu ajalɛ nga é fá’n i akunndan kpa. (Lik. 14:28) Bu blɛ nga á fá’n nin sika nga á yí naan w’a kwla yia ajalɛ nga ɔ waan á fá’n i nuan’n i akunndan. Wie liɛ’n ɔ fata kɛ a nin ɔ awlofuɛ’m be koko ajalɛ sɔ’n i su yalɛ naan be tinuntinun be si like nga be kwla yo naan b’a suan ɔ bo’n. ?Ngue ti yɛ i kwlaa sɔ’n i yolɛ’n ti cinnjin-ɔn? Yɛle kɛ i sɔ’n kwla kle kɛ ɔ fata kɛ a kaci ajalɛ nga ɔ waan á fá’n i kan, annzɛ kusu a fa ajalɛ uflɛ. Asa kusu’n kɛ a usa ɔ awlofuɛ’m be ngwlɛlɛ afɛ’n, be kwla uka wɔ naan w’a yo ajalɛ nga á fá’n i nuan su sa.—Ɲan. 15:22.

MAAN E FA AJALƐ KPA

16. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ a yo naan w’a fa ajalɛ kpa-ɔ? (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ Like nga a kwla yo naan w’a fa ajalɛ kpa’n” nun.)

16 Sɛ a yo ninnge kwlaa nga e kannin be ndɛ lɛ’n á fá ajalɛ kpa. Mian ɔ ɲin si ndɛ’n nun kpa, yɛ kunndɛ ajalɛ nga ɔ́ jɔ́ Zoova klun’n. I sin’n srɛ Zoova naan ajalɛ nga a fali’n i bo’n gua kpa.

17. ?Kɛ ɔ ko yo naan w’a fa ajalɛ kpa’n, like cinnjin kpafuɛ ng’ɔ fata kɛ a yo’n yɛle benin?

17 Kannzɛ bɔbɔ a fali ajalɛ kpakpa wie mun laa’n, sanngɛ nán lafi ɔ bɔbɔ ɔ ngwlɛlɛ liɛ’n su. Zoova yɛ ɔ fata kɛ a lafi i su-ɔ. I kunngba cɛ yɛ ɔ kwla man ɔ ngwlɛlɛ, kpɛkun ɔ yo maan a wun sa wlɛ-ɔ. (Ɲan. 2:​1-5) Zoova kwla uka wɔ naan w’a fa ajalɛ nga be jɔ i klun’n.—Jue. 23:​2, 3.

JUE 28 Wɛtɛɛfuɛ’m be kunndɛlɛ

a FOTO’M BE SU NDƐ.: Be yiali aniaan gbanflɛn nin talua wie mun kɛ be ko yiyi be ɲin su. Yɛ be su koko su yalɛ.

b FOTO’N I SU NDƐ’N: Be nun kun su kunndɛ i su like naan ɔ́ nían sɛ ɔ fata kɛ ɔ wɔ-o.