Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

“An tu amun wun fɔ cɛn’n kwlaa”

“An tu amun wun fɔ cɛn’n kwlaa”

“Sɛ an lɛ afɔtuɛ ndɛ wie bɔ an klo kɛ amún kán klé sran mun’n, an kan.”​—SA NGA BE YOLI’N 13:15.

JUE: 121, 45

1, 2. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e wla e wiengu fanngan-ɔn?

BE FLƐ talua kun kɛ Klistina, yɛ ɔ le afuɛ 18. Ɔ seli kɛ: “Min si nin min nin’n be nin a yoman min mo le. Ijɔlɛ yɛ be ijɔ min-ɔn. Ndɛ nga be kan kle min’n, ɔ yo min ya dan. Be se kɛ n wunman sa wlɛ, n siman like fi yo, naan n cɛnnin. I sɔ’n ti, cɛn wie’n, n sun. Yɛ n kunndɛman kɛ e nin be é íjɔ. N buman min wun kɛ n o sran’m be nun wie.” [1] (An nian “ndɛ wie mun ekun” nun.) Nanwlɛ, sɛ be wlaman e fanngan’n, e wla kwla bo e wun.

2 ?Kɛ e wla e wiengu fanngan’n, wafa sɛ yɛ i bo’n kwla gua-ɔ? Be flɛ gbanflɛn kun kɛ Rubɛnin. Ɔ seli kɛ: “M buli i titi kɛ n siman like fi yo. Sanngɛ cɛn kun’n, e nin asɔnun kpɛnngbɛn kun e ɔli jasin fɛ’n bolɛ. Ɔ sieli i nzɔliɛ kɛ min ɲrun’n ti nvuɛnnvuɛn. Kɛ ɔ usali min mɔ ń kán min klun ndɛ’n, ɔ sieli i su kpa min nuan bo. Kpɛkun, ɔ fali min ɲin sieli i like kpa mɔ n su yo’n su. Asa ekun’n, ndɛ nga Zezi kannin m’ɔ seli kɛ e ti kpa tra ndrofia kpanngban’n, ɔ fa kpɛnnin min wla. Min wla kpɛn ndɛ sɔ’n su cɛn kunngun. Yɛ ɔ tɛ gua min awlɛn su nzue. Ndɛ nga asɔnun kpɛnngbɛn’n kannin be’n, be yoli min ye dan.”​—Matie 10:31.

3. (a) ?E wiengu fanngan wlalɛ’n i su afɔtuɛ benin yɛ akoto Pɔlu mannin-ɔn? (b) ?Kosan benin mun yɛ like suanlɛ nga wá tɛ́ be su-ɔ?

3 Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ maan e wla e wiengu fanngan titi. I wie yɛle ndɛ nga akoto Pɔlu klɛ ko mɛnnin i niaan Klistfuɛ Ebre mun’n. Ɔ seli be kɛ: ‘Aniaan mun, i sɔ’n ti an nian amun wun, nán maan amun nun wie i anwlɛn’n ɔ yo tɛ, yɛ nán maan ɔ yo kɛ ɔ lafiman Ɲanmiɛn su m’ɔ maan ɔ́ yáci Ɲanmiɛn m’ɔ lafiman’n niɔn. Sanngɛ kɛ ɔ́ yó naan b’a lakaman amun nun wie naan w’a yoman sa tɛ w’a keteman’n, an tu amun wun fɔ cɛn’n kwlaa.(Ebre Mun 3:12, 13) Kɛ be wla e fanngan’n, ɔ yo e fɛ dan. I sɔ’n ti, maan e bu kosan nga’m be akunndan: ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e wla e wiengu fanngan-ɔn? ?Ajalɛ kpa benin yɛ Zoova nin Zezi, nin Pɔlu be kle e-ɔ? ?Wafa sɛ yɛ e kwla wla e wiengu fanngan-ɔn? Like suanlɛ nga wá tɛ́ kosan sɔ’m be su.

SRAN KWLAKWLA KUNNDƐ KƐ BE WLƐ I FANNGAN

4. (a) ?Wan mun yɛ be kunndɛ kɛ be wla be fanngan-ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ andɛ’n, sran sunman be wlaman be wiengu fanngan-ɔn?

4 E kwlakwla e kunndɛ kɛ be wla e fanngan. I wie yɛle ba kanngan’m be liɛ’n. Be kunndɛ kɛ be si nin be nin’m be wla be fanngan. Be flɛ like klefuɛ kun kɛ Timote Evansi. Ɔ seli kɛ ba’m be kunndɛ kɛ be wla be fanngan titi. Kpɛkun, ɔ kan guali su kɛ: “Ba nga be wlɛ i fanngan’n i wla gua ase, yɛ i wun kpɛjɛ i.” Sanngɛ, e o mɛn’n ‘i bue nuan.’ Yɛ sran sunman be bu be bɔbɔ be wun akunndan, be “klo-man sran.” (2 Timote 3:1-5) Siɛ nin niɛn wie’m be wlaman be mma’m be fanngan. Afin be bɔbɔ be bakan nun’n, b’a wlaman be fanngan wie. Sran kpɛnngbɛn mun bɔbɔ be kunndɛ kɛ be wla be fanngan wie. Sanngɛ wie liɛ’n, be ɲanman sran m’ɔ kwla yo sɔ-ɔ. Junman difuɛ sunman kusu be se kɛ be nin a yoman be mo le.

5. ?Wafa sɛ yɛ e kwla wla e wiengu fanngan-ɔn?

5 Sɛ sran kun yo like ng’ɔ ti kpa’n, maan e yo i mo. I nzuɛn ng’ɔ ti kpa’n, maan e kɛn i ndɛ e kle i. Kpɛkun, sɛ e wun kɛ i ɲrun ti nvuɛnnvuɛn’n, annzɛ i wla w’a bo i wun’n, maan e fɔnvɔ i. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:14) Kɛ mɔ blɛ sunman e nin e niaan Klistfuɛ mun e yo ninnge mun likawlɛ’n ti’n, e kwla wla be fanngan sa sunman su. (An kanngan Akunndanfuɛ’n 4:9, 10 nun.) I sɔ’n ti’n, maan e usa e wun kosan nga mun: ‘?M’an kan kle min wiengu kun le kɛ i wun yo min fɛ, naan ɔ ti min sran kpa le? ?N sisiman min bo naan m’an kɛn i sɔ ndɛ’n?’ Biblu’n se kɛ: “Ndɛ ng’ɔ ju i kanwlɛ cɛ kpɛkuun b’a kan’n, i fɛ b’ɔ yo’n, be kan-man.”​—Nyanndra Mun 15:23.

6. (a) ?Ngue ti yɛ Satan kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be sa sin bubu be-ɔ? (b) An kan sran kun mɔ Satan kunndɛli kɛ i sa sin bubu i’n i ndɛ.

6 Nyanndra Mun ndɛ tre 24 i mma 10 se kɛ: “Sɛ sa kekle wie tɔ wɔ su naan ɔ sa sin bubu wɔ’n, nn a lɛ-man anwlɛn.” Satan si kɛ sɛ e sa sin bubu e’n, e kwla yaci Zoova sulɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ fali sa kekle kpa yili Zɔbu su naan i sa sin bubu i. Sanngɛ, w’a yoman ye. Afin Zɔbu w’a yaciman Zoova sulɛ le. (Zɔb 2:3; 22:3; 27:5) E kusu’n, e nin Satan e kwla kun e fite nun. I sɔ’n ti’n, maan e wla e awlofuɛ mun nin e niaan Klistfuɛ’m be fanngan titi. I liɛ’n, be wla gúa ase. Yɛ bé sú Zoova titi.

BE NGA BE KLE E AJALƐ KPA’N

7, 8. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zoova wlali sran wie’m be fanngan-ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla nian Zoova liɛ’n su-ɔ? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i lɛ’n.)

7 Zoova wla sran fanngan. Jue tofuɛ kun seli kɛ: “Anannganman mantan be nga be akunndan’n w’a sanngan’n. Yɛ ɔ de be nga be wla’n w’a bo’n.” (Jue Mun 34:19) I wie yɛle i nuan ijɔfuɛ Zeremi liɛ’n. Kɛ srɛ kunnin i mɔ i sa sin bubuli i’n, Zoova seli i kɛ ɔ́ jrɛ́n i sin. (Zeremi 1:6-10) I wie ekun yɛle i nuan ijɔfuɛ Daniɛli liɛ’n. Zoova sunmɛnnin i anzi kun kɛ ɔ wa wlɛ i fanngan. Anzi’n seli i kɛ ɔ ti Zoova i ‘awlɛn su sran.’ (Daniɛl 10:8, 11, 18, 19) Maan e wla e niaan’m be fanngan wie. I lɛ nun’n, atin bofuɛ nin be nga b’a yo oke mɔ be kwlá suman Zoova kɛ laa’n sa’n, nán e wla fi be su.

8 Zoova nin Zezi be trannin afuɛ kpanngban kpa ɲanmiɛn su lɔ. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, kɛ Zezi bali asiɛ’n su wa’n, Zoova wlɛli i fanngan titi. Zezi tili i Si’n i nɛn’n kpɛ nɲɔn. Zoova seli kɛ: “Min anwlɛn su ba’n yɛ, i su yɛ m’an fa n wla kwlaa m’an gua-a.” (Matie 3:17; 17:5) Kɛ Zezi tili i Si’n i nuan ndɛ sɔ’n, nanwlɛ, ɔ yoli i fɛ dan. Kɔnguɛ nga bé wá trá Zezi’n, i wla boli i wun dan. Blɛ sɔ nun’n, Zoova sunmannin anzi kun. Ɔ wa wlali Zezi i fanngan. (Lik 22:43) Siɛ nin niɛn mun, amun nian Zoova liɛ’n su. Yɛle kɛ, amun wla amun mma’m be fanngan titi. Kɛ be yo like ng’ɔ ti kpa’n, amun yo be mo. Sɛ be kle be yalɛ suklu lɔ’n, like kwlaa nga amun kwla yo’n, amun yo fa wla be fanngan naan b’a jran kekle.

9. ?Ajalɛ kpa benin yɛ Zezi kleli e-ɔ?

9 Le kunngba nga bé wá trá Zezi bé kún i’n, i nnɔsua nun’n, ɔ wunzinnin i sɔnnzɔnfuɛ’m be ja wun naan be wun i wlɛ kɛ, ɔ fata kɛ be yo wun ase kanfuɛ. Ɔ nin i sɔ ngba’n, be sili akplowa titi kɛ bé wún be nun sran ng’ɔ le ɲrun tra be ngba’n. Piɛli liɛ’n, ɔ dili i nuan kɛ ɔ su kpɔciman Zezi le. (Lik 22:24, 33, 34) Sanngɛ, Zezi w’a buman be fɔ. Wafa nga be nin i nantili klanman titi’n, i su yɛ ɔ fɛ i ɲin sieli-ɔ. Yɛ ɔ yoli be mo. Asa ekun’n, ɔ seli be kɛ like nga bé wá yó’n i dan trɛ́ i liɛ’n. Kpɛkun, ɔ seli be kɛ Zoova klo be. (Lik 22:28; Zan 14:12; 16:27) I lɛ nun’n, Zezi kle e ajalɛ kpa. I sɔ’n ti, maan e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?N nian Zezi i ayeliɛ’n su? ?Like nga min wiengu yo m’ɔ ti kpa’n i su yɛ n fa min ɲin n sie-ɔ? ?Yɛ n yo i mo?’

10, 11. (a) ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu wlɛli i niaan Klistfuɛ’m be fanngan-ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ ɔ kleli kɛ ɔ klo i niaan’m be fanngan wlalɛ-ɔ?

10 Akoto Pɔlu kɛnnin i niaan Klistfuɛ’m be wun ndɛ kpa titi. Ɔ nin be nun wie’m be dili junman likawlɛ afuɛ kpanngban. Ɔ maan, ɔ sili be kpa. Sanngɛ, w’a kanman sa nga be yo m’ɔ timan su’n i ndɛ. Ɔ yili be ayɛ titi. Kɛ ɔ́ kán Timote i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “N sran kpa Timote b’ɔ ti Kristfuɛ kpa’n.” Yɛ ɔ lafili su kɛ Timote níɛn i wiengu’m be lika kpa. (1 Korɛntfuɛ Mun 4:17; Filipfuɛ Mun 2:19, 20) Ɔ seli Klistfuɛ nga be o Korɛnti lɔ’n be kɛ: “Tit liɛ’n, ɔ ti n wiengu bɔ e di junman man amun.” (2 Korɛntfuɛ Mun 8:23) Kɛ Timote nin Titi be tili i kɛ Pɔlu kan be wun ndɛ kpa’n, nanwlɛ, ɔ wlali be fanngan dan.

11 Pɔlu nin Barnabasi be niaan’m be fanngan wlalɛ’n ti’n, be fali be nguan’n sieli i wie nuan. I wie yɛle kɛ, Listri lɔfuɛ sunman be kunndɛli kɛ bé kún be. Sanngɛ, be sa sin w’a bubuman be. Be ɔli lika sɔ’n nun lɔ ekun naan bé wlá sran nga b’a kaci Klistfuɛ’m be fanngan naan be su Zoova titi. (Sa Nga Be Yoli’n 14:19-22) Kɛ be ɔli Efɛzi lɔ’n, sran wie’m be jasoli kɛ bé yó Pɔlu i like yaya. Ɔ nin i sɔ ngba’n, ɔ kali lɔ kan ɔ wlɛli i niaan’m be fanngan. Sa Nga Be Yoli’n i ndɛ tre 20 i ndɛ mma 1 nin 2 se kɛ: “Pɔl yiali Kristfuɛ mun, ɔ mannin be afɔtuɛ, ɔ kaleli be, naan w’a ɔ Maseduani. Ɔ wlan-wlannin mɛn sɔ’n nun, ɔ mannin lɔfuɛ’m be afɔtuɛ kpanngban sa sunman su, naan w’a wɔ Grɛk mɛn nun.”

MAAN E WLA E WUN FANNGAN

12. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e tran aɲia’m be bo-ɔ?

12 Zoova kunndɛ kɛ e liɛ yo ye. I sɔ’n ti, ɔ kunndɛ kɛ e yia titi. Kɛ e yia’n, e si i kpa yɛ e wla e wun fanngan. (1 Korɛntfuɛ Mun 14:31; an kanngan Ebre Mun 10:24, 25 nun.) Klistina mɔ e kɛnnin i ndɛ like suanlɛ nga i bo bolɛ’n nun’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ n kɔ aɲia’m be bo’n, like ng’ɔ yo min fɛ dan’n yɛle kɛ aniaan’m be wla min fanngan, yɛ n wun kɛ be klo min. Cɛn wie’n, kɛ ń wlú Ɲanmiɛn Sielɛ Sua’n nun’n, min wla ti bowa. Sanngɛ, aniaan bla’m be tɔ min nun. Kpɛkun, be se min kɛ n wlawla min wun kpa. Be se kɛ be klo min sa, naan kɛ be wun kɛ n su Ɲanmiɛn kpa n kɔ min ɲrun’n, ɔ yo be fɛ. Min fanngan mɔ be wla’n ti’n, min wun kpaja min.” I sɔ’n kle kɛ, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e wla e wun fanngan.​—Rɔmfuɛ Mun 1:11, 12.

13. ?Ngue ti yɛ be nga be su Zoova w’a cɛ kpa bɔbɔ’n, be kunndɛ kɛ e wla be fanngan wie-ɔ?

13 Be nga be su Zoova w’a cɛ bɔbɔ’n, be kunndɛ kɛ be wla be fanngan wie. I wie yɛle laa Izraɛlifuɛ’m be blɛ su Ɲanmiɛn i sufuɛ kun mɔ be flɛ i kɛ Zozie’n, i liɛ’n. Kɛ Izraɛlifuɛ’m bé kó trán mɛn nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun lɔ’n, Ɲanmiɛn seli Zozie kɛ ɔ dun mmua be ɲrun. Zozie su Zoova w’a cɛ. Sanngɛ, Zoova seli Moizi kɛ ɔ wla Zozie i fanngan. Ɔ seli i kɛ: “Sa nga Zozie ko yo’n kan kle i. Wlɛ i fanngan maan ɔ yo yakpa, afin i yɛ ɔ́ wá dún mmua Izraɛlfuɛ’m be nyrun yɛ ɔ́ fá mɛn nga á wá wún i lɛ’n mán be ɔ.” (Mmla’n 3:27, 28) Ɔ fata kɛ be wla Zozie i fanngan. Afin lika nga bé wá kó trán nun lɔ’n, be nin lɔfuɛ’m bé kún alɛ. Yɛ ɔ ju wie bɔbɔ’n, be kpɔfuɛ’m be sa kwla ti be. (Zozie 7:1-9) Andɛ’n, asɔnun kpɛnngbɛn nin akpasua sunianfuɛ’m be di junman dan. Afin be nian Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su. I sɔ’n ti’n, maan e wla be fanngan wie. (An kanngan 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:12, 13 nun.) Akpasua sunianfuɛ kun seli kɛ: “Aniaan’m be klɛ e fluwa cɛn kunngun be la e ase. Be se kɛ be wun lɔ mɔ e sinnin’n, ɔ yoli be fɛ. Kɛ cɛn wie e wla bo e wun’n, e fa fluwa sɔ mun e kanngan nun. Nanwlɛ, be wla e fanngan dan.”

Kɛ e wla e mma’m be fanngan’n, be su Zoova kpa. (An nian ndɛ kpɔlɛ 14 nun.)

14. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ sran mo yolɛ’n ɔ ti kpa-ɔ?

14 Cɛn kun’n, Pɔlu klɛli fluwa ko mɛnnin i niaan Klistfuɛ nga be o Korɛnti lɔ’n. Kɛ be nantili afɔtuɛ ng’ɔ mannin be’n su’n, ɔ yoli be mo. (2 Korɛntfuɛ Mun 7:8-11) Ndɛ ng’ɔ kan kleli be’n ti’n, be ɲannin wunmiɛn be yoli like ng’ɔ ti kpa’n i titi. Asɔnun kpɛnngbɛn nin siɛ nin niɛn mun, amun nian Pɔlu i ajalɛ’n su. Be flɛ yasua kun kɛ Andreasi, yɛ ɔ le ba nɲɔn. Ɔ seli kɛ: “Kɛ be wla ba’m be fanngan’n, be wla gua ase. Yɛ be su Ɲanmiɛn klanman. An wla be fanngan titi. Wie liɛ’n, ba’m be si like ng’ɔ ti kpa’n. Sanngɛ, kɛ ɔ ko yo naan b’a yo like sɔ’n, ɔ fata kɛ be wla be fanngan.”

WAFA NGA E KWLA WLA E WIENGU FANNGAN’N

15. ?Wafa sɛ yɛ e kwla wla e niaan’m be fanngan-ɔn?

15 Maan e se e niaan mun kɛ be ɲin mɔ be mian be su Ɲanmiɛn’n, ɔ yo e fɛ. Yɛ maan e kan be nzuɛn kpa’n i ndɛ e kle be. (2 Be Nyoliɛ 16:9; Zɔb 1:8) Sɛ e yo sɔ’n, nn Zoova nin Zezi be ajalɛ’n su yɛ y’a nian-ɔn. Like kwlaa nga e yo man be’n, kannzɛ like sɔ’n ti kaan sɛ’n, be klun jɔ su. (An kanngan Lik 21:1-4, ɔ nin 2 Korɛntfuɛ Mun 8:12 be nun.) I wie yɛle e niaan nga b’a yo oke’n be liɛ’n. Kɛ ɔ yo naan be tran aɲia’m be bo, annzɛ be bo jasin fɛ’n i titi’n, ɔ timan pɔpɔ be sa nun. Sanngɛ, be mian be ɲin. ?Kɛ e wun i sɔ’n, e wla be fanngan yɛ e yo be mo?

16. ?Blɛ benin yɛ e kwla wla e wiengu fanngan-ɔn?

16 Maan e wla e wiengu fanngan titi. Blɛ kwlaa nga e wun kɛ e wiengu kun w’a yo like ng’ɔ ti kpa’n, maan e yo i mo. Kɛ Pɔlu nin Barnabasi be ɔli Antiɔsu m’ɔ o Pizidi mɛn’n nun’n i su lɔ’n, Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn’m be sunmannin sran be ko seli be kɛ: “Nja mun, [...] sɛ an lɛ afɔtuɛ ndɛ wie bɔ an klo kɛ amún kán klé sran mun’n, an kan.” (Sa Nga Be Yoli’n 13:13-16, 42-44) Sɛ e wla e wiengu fanngan’n, cɛn wie lele bé wlá e fanngan wie.​—Lik 6:38.

17. ?Ngue yɛ é yó naan y’a wla e wiengu fanngan kpa-ɔ?

17 Maan e kan sa kpa kun i ndɛ trele. Kɛ Zezi wlá Tiatir lɔ Klistfuɛ’m be fanngan’n, ɔ kannin be sa kpa nga be yoli’n i ndɛ trele. (An kanngan Sa Nglo Yilɛ 2:18, 19 nun.) ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian Zezi liɛ’n su-ɔ? Wienun-ɔn, e ti siɛ annzɛ niɛn. Yɛ Ɲanmiɛn mɔ e mma’m be su i’n ti’n, e kunndɛ kɛ é yó be mo. Maan e kan like nga be yo m’ɔ ti kpa’n i ndɛ e kle be. Wienun ekun-ɔn, e wun kɛ niɛn kun i ngunmin yɛ ɔ tɛ i mma mun-ɔn. Sanngɛ, nn lika’n ti kekle kpa i su. Maan e yo i mo, i ɲin m’ɔ mian’n ti. Kɛ é wlá sran fanngan’n, maan e fɛ i ɲin sie like trele kun su. I liɛ’n, ɔ́ wún i wlɛ kɛ e fa e ɲin sie i su sakpa naan nga e wunnin i’n yɛ e kannin-ɔn.

18, 19. ?Ngue yɛ é yó naan e wiengu’m b’a ɲan wunmiɛn b’a su Zoova titi-ɔ?

18 Zoova seli Moizi kɛ ɔ wla Zozie i fanngan. Andɛ’n, Zoova kanman ndɛ kleman sran kun trele kɛ ɔ wlɛ i wiengu kun i fanngan. Sanngɛ, kɛ ɔ wun kɛ e wla e wiengu fanngan’n, ɔ yo i fɛ dan. (Nyanndra Mun 19:17; Ebre Mun 12:12) Wienun-ɔn, aniaan kun w’a wie nzra nun ijɔ. Kɛ aɲia’n ko wie’n, ndɛ trele kun m’ɔ kannin m’ɔ yoli e fɛ’n, maan e bo su e kle i. Atrɛkpa’n, ndɛ ng’ɔ kannin’n ti’n, e wunnin sa ng’ɔ o e su’n i trawlɛ. Annzɛ e wunnin Biblu’n nun ndɛ mma kun i wlɛ kpa. Kɛ aniaan kun wieli nzra nun ijɔ’n, aniaan bla kun klɛli i fluwa. Ɔ seli i kɛ: “Blɛ kpe kan nga a nin min fa kokoli yalɛ’n, a fɔnvɔli min. Min wun fali n feke. Afin, a wunnin sa ng’ɔ o min su’n. Min waan ń sé wɔ kɛ maan ɔ yo cenje’n su lɔ o, annzɛ aamiɛn o, kɛ á kán ndɛ’n, ɔ yo min kɛ Zoova yɛ su kan ndɛ kle min sa-ɔ.”

19 Pɔlu seli kɛ: “An cici amun wiengu wla maan ɔ yo sran, afin kɛ an yo i sɔ-ɔ.” (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:11) Sɛ e nanti afɔtuɛ sɔ’n su’n, e wiengu’m bé ɲán wunmiɛn bé sú Zoova titi. Nanwlɛ, maan e ‘tu e wun fɔ cɛn’n kwlaa.’ Sɛ e yo sɔ’n, Zoova klun jɔ́ e wun dan.

^ [1] (ndɛ kpɔlɛ 1) E kacili sran wie’m be dunman’n.