‘Eee, Nyanmiɛn si ngwlɛlɛ o!’

“Eee, Nyanmiɛn ti anyanbeunfuɛ o! Ɔ si ngwlɛlɛ o! Ɔ si sa’n kwlakwla kpan! ?Wan yɛ ɔ si i klun lɔ akunndan nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ wun sa ng’ɔ yo be’n be wlɛ-ɔ?”—RƆM. 11:33.

1. ?Klistfuɛ’m be cenjele like danfuɛ’n yɛle benin?

 ?CENJELE like dan kpafuɛ nga amun ɲɛnnin i’n yɛle benin? Atrɛkpa’n, amún dún mmua bú junman wie mɔ be mannin amun asɔnun’n nun’n i akunndan. Annzɛ amún bú sasu mɔ amun ɲɛnnin i suklu lɔ annzɛ junman su lɔ’n i akunndan. Sanngɛ e Klistfuɛ nga b’a yo e batɛmu’n e liɛ’n, e cenjele like danfuɛ’n, yɛle e nin Ɲanmiɛn Kpli Zoova e afiɛn’n m’ɔ kwla sɛ’n. I sɔ’n yoli maan “Nyanmiɛn si” e.—1 Kor. 8:3; Gal. 4:9.

2. ?Ngue ti yɛ Zoova i silɛ’n ɔ nin e silɛ m’ɔ si e’n, be ti cenjele like dan sɔ ɔ?

² ?Ngue ti yɛ Zoova i silɛ’n ɔ nin e silɛ m’ɔ si e’n, be ti cenjele like dan sɔ ɔ? Afin nglo lɔ o, asiɛ’n su wa o sran fi tomɛn i. Kpɛkun i yɛ  ɔ ti be ng’ɔ klo be’n be Sasafuɛ ɔ. Ɲanmiɛn maan i nuan ijɔfuɛ Naɔmu klɛli i kɛ: “Anannganman’n ti kpa. Awlaboɛ blɛ nun’n, i sin yɛ be fia-a. Be nga be fiɛ i fɔnvɔ’n bo’n, ɔ nian be lika.” (Naɔ. 1:7; Jue. 1:6) I kpa’n, e anannganman nguan ɲanlɛ’n, ɔ fin Ɲanmiɛn Kpli nin i Wa Zezi Klist be silɛ’n.—Zan 17:3.

3. ?Kɛ be se kɛ sran kun si Ɲanmiɛn sakpa’n i bo’n yɛle benin?

³ Nán Ɲanmiɛn i silɛ’n yɛle i dunman’n i silɛ sa ngbɛn’n. Ɔ fata kɛ e si i kɛ sran kun nin i janvuɛ sa. Yɛle kɛ e si ninnge ng’ɔ klo be’n, ɔ nin ng’ɔ kloman be’n. Asa ekun’n, sɛ e waan é klé kɛ e si Ɲanmiɛn kpa sakpa’n, i su ninnge nga e si be’n be su nantilɛ’n ti cinnjin kpa. (1 Zan 2:4) Sanngɛ sɛ e waan é sí Zoova sakpasakpa’n, ɔ fata kɛ e si like kun ekun. Ɔ fata kɛ e si ninnge ng’ɔ yoli be’n ɔ nin wafa ng’ɔ yoli be’n, yɛ like nga ti yɛ ɔ yoli be’n. Sɛ e wun ninnge nga Zoova yoli be’n be wlɛ kpa’n, saan é sé ekun kɛ nanwlɛ ‘Nyanmiɛn si ngwlɛlɛ’ dan.—Rɔm. 11:33.

Zoova ti Ɲanmiɛn m’ɔ bu sa’m be yolɛ akunndan sie ɔ

4, 5. (a) ?Kɛ Biblu’n kan kɛ sran kun ‘dun mmua bu like kun i akunndan’n,’ ɔ kle sɛ? (b) Wafa nga sran kun kwla fa ajalɛ fanunfanun naan w’a yo like ng’ɔ sunnzunnin kɛ ɔ́ yó’n, an fa sunnzun ase kun yiyi nun.

⁴ Zoova ti Ɲanmiɛn m’ɔ bu sa’m be yolɛ akunndan sie ɔ. Biblu’n kan ‘sa ng’ɔ dun mmua buli i akunndan lalafuɛ nun’n’ i ndɛ. (Efɛ. 3:10, 11) ?Ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle benin? Kɛ Biblu’n kan kɛ sran kun ‘dun mmua bu like kun i akunndan’n,’ ɔ kle kɛ like trele kun sa yɛ sran’n sunnzun kɛ ɔ́ yó ɔ. Yɛ like sɔ’n i yolɛ wafa’n sɔnnin.

⁵ I su sunnzun ase kun yɛ. Sran kun waan ɔ́ kɔ́ lika kun. Lika sɔ’n nun lɔ julɛ’n yɛ ɔ buli i akunndan ɔn, yɛ ɔ sunnzun sieli ɔ. Wie liɛ’n wafa ng’ɔ kwla kɔ’n ɔ nin atin ng’ɔ kwla fa’n be sɔnnin. Kɛ ɔ fa atin kun m’ɔ́ kɔ́’n, ɔ kwla ko fite sa wie su. Yɛle kɛ waka wie kwla bu tɔ atin nun’n, annzɛ be su yo akpɔ’n i uflɛ ɔ maan be tanninnin i. I sɔ’n ti’n ɔ fata kɛ ɔ fa atin uflɛ. Sanngɛ kannzɛ ɔ fali atin uflɛ annzɛ ɔ yoli like uflɛ o, kɛ ɔ ko ju i juwlɛ’n nn w’a yo like ng’ɔ sunnzunnin kɛ ɔ́ yó’n.

6. ?Kɛ Zoova yó like ng’ɔ sunnzunnin’n, wafa sɛ yɛ ɔ kacikaci i ajalɛ’n niɔn?

⁶ I kunngba’n, kɛ Zoova yó like ng’ɔ buli i akunndan lalafuɛ nun’n, ɔ kacikaci ajalɛ ng’ɔ fa’n. Ɔ bu klɔ sran nin anzi’m be klunklo ajalɛ mɔ be kwla fa’n i akunndan, kpɛkun ɔ kacikaci ajalɛ ng’ɔ fa be’n naan w’a yo like ng’ɔ sunnzunnin’n. Kɛ Zoova seli kɛ Osu kun wá bá’n, wafa ng’ɔ yiali i sɔ liɛ’n i nuan’n, maan e nian. I bo bolɛ’n nun’n, Zoova seli yasua nin bla klikli’m be kɛ: “An trɛ, an sɔn kpa, an yi asiɛ’n, an sie i.” (Bob. 1:28) ?Ɲin kekle mɔ be yoli i Edɛni fie’n nun lɔ’n ti’n, sa sɔ m’ɔ sunnzunnin’n w’a kpɛnman su? W’a yoman sɔ mlɔnmlɔn! Zoova ka lɛ fali ajalɛ annzɛ “atin” uflɛ naan like ng’ɔ sunnzunnin’n w’a kpɛn su. Ɔ seli kɛ “Osu” kun wá bá naan ɔ́ wíe Adam nin Ɛvu be ɲin kekle’n i bo nzuɛn’n.—Bob. 3:15; Ebr. 2:14-17; 1 Zan 3:8.

7. ?Ngue yɛ Lɔ Tulɛ 3:14 i nun ndɛ nga be kɛn i Zoova su’n, ɔ kle e ɔ?

⁷ Wafa nga Zoova kɛn i bɔbɔ i wun ndɛ’n, ɔ yi wafa ng’ɔ kwla nian sa nga be ju’n su fa ajalɛ naan like ng’ɔ sunnzunnin’n w’a kpɛn su’n, i nglo. I nun mɔ Zoova sunmannin Moizi’n, Moizi waan ninnge wie’m be kwla yo naan w’a kwla dimɛn i junman’n. I ti’n, Zoova guɛli i awlɛn su nzue kɛ: “Min ti Nyanmiɛn bɔ n wo lɛ titi’n. Ndɛ nga á wá kán klé Izraɛlfuɛ mun’n yɛ: ‘Nyanmiɛn b’ɔ wo lɛ titi’n sunmannin min amun sin.’” (Tul. 3:14) Aniɛn nga i klikli nun’n be klɛli ndɛ mma sɔ’n i nun’n, ndɛ “Min ti Nyanmiɛn bɔ n wo lɛ titi’n” i bo’n yɛle kɛ Zoova kwla kaci sran’n i wafa nga ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ káci’n, naan i klun sa’n w’a kpɛn su mlɔnmlɔn! Akoto Pɔlu yiyili i sɔ liɛ’n nun klanman kpa Rɔmfuɛ Mun fluwa’n i ndɛ tre 11 nun. Fluwa sɔ’n nun’n, ɔ kannin olivie waka kun m’ɔ ti nzɔliɛ like’n i ndɛ. Kannzɛ e o be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be nun o, annzɛ be nga bé trán asiɛ’n su titi’n be nun o, sɛ e bu  nzɔliɛ like sɔ’n i akunndan’n, é kwlá sí Zoova i ngwlɛlɛ dan m’ɔ si i’n, i su ye ekun.

Mɛsi’n i su ndɛ nga Zoova kannin’n

8, 9. (a) ?Ajalɛ nnan benin yɛ be kwla uka e naan y’a wun olivie waka’n i su sunnzun ase’n, i wlɛ ɔ? (b) ?Kosan benin i su tɛlɛ’n yɛ ɔ kle kɛ Zoova i klun sa’n i nuan yialɛ nun’n, ɔ kwla kacikaci i sa ɔ?

⁸ Ka naan y’a wun olivie waka’n i su sunnzun ase’n i wlɛ’n, ɔ fata kɛ e si sa nnan mɔ be kan Zoova i klun sa nga i waan ɔ́ yó i Mɛsi’n i lika’n. I klikli’n, yɛle kɛ Zoova seli Abraamu kɛ ɔ́ sín i anunman’m be nun ɔ́ yó “asiɛ’n su nvle-nvle’m be kwlaa be ye.” (Bob. 22:17, 18) I nɲɔn su’n, yɛle kɛ Izraɛli Nvle’n nunfuɛ mɔ be ti Abraamu i afinliɛ nunfuɛ’n, be nun yɛ Ɲanmiɛn ‘nyrun jranfuɛ’m be nvle’n’ ɔ́ fín ɔn. (Tul. 19:5, 6) I nsan su’n yɛle kɛ, kɛ mɔ be nga be fin Izraɛli sakpa’n, be nun sunman lika b’a sɔman Mɛsi’n nun’n ti’n, Zoova fali ajalɛ uflɛ naan w’a tɛkɛ i ‘nyrun jranfuɛ’m be nvle’n.’ (Mat. 21:43; Rɔm. 9:27-29) I agualiɛ su’n, yɛle kɛ, kannzɛ Zezi yɛ ɔ ti Abraamu i osu’n nun sran cinnjin’n, sanngɛ sran akpasua uflɛ kwla yo osu sɔ’n i nunfuɛ wie.—Gal. 3:16, 29.

⁹ Sa Nglo Yilɛ fluwa’n kan ndɛ uflɛ uka sa nnan ngalɛ’m be su. Ɔ kle kɛ sran 144.000 be nin Zezi bé yó famiɛn nin Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ ɲanmiɛn su lɔ. (Ngl. 14:1-4) Be flɛ be ekun kɛ “Izraɛl i mma’m be osu-osu’n.” (Ngl. 7:4-8) ?Sanngɛ sran 144.000 be kwlaa be fin Izraɛli sakpa annzɛ be ti Zuifu? Kosan ngalɛ’n i su tɛlɛ’n kle kɛ Zoova i klun sa i nuan yialɛ nun’n, ɔ kwla kacikaci i sa. Siɛn’n, maan e nian wafa nga Rɔmufuɛ Mun be fluwa’n nun’n, akoto Pɔlu uka e naan y’a wun kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n.

Ɲanmiɛn “nyrun jranfuɛ’m be nvle”

10. ?Cenjele like benin yɛ Izraɛli nvle’n ɲɛnnin i ɔ?

¹⁰ Kɛ nga e dun mmua fa kannin’n sa’n, Izraɛli nvle’n nunfuɛ’m be ngunmin cɛ yɛ ɔ ti mɔ be yo Ɲanmiɛn i “nyrun jranfuɛ’m be nvle” naan ‘nvle sɔ’n yo Ɲanmiɛn liɛ klonglo’ ɔ. (An kanngan Rɔmfuɛ Mun 9:4, 5 nun.) ?Sanngɛ kɛ Abraamu i osufuɛ nga be kɛnnin i ndɛ’n ko ba’n, ngue sa yɛ ɔ́ jú ɔ? Sran 144.000 yɛ ɔ fata kɛ be yo “Izraɛlfuɛ nga be ti [Nyanmiɛn] i liɛ sakpa’n” nin Abraamu i osufuɛ’m be akpasua’n i nɲɔn su’n, i nunfuɛ ɔ. ?Bé ɲɛ́n i sɔ sran mun Izraɛli nvle bɔbɔ ba’n nun?

11, 12. (a) ?Be nga be kpa be kɛ be ko di famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, blɛ benin nun yɛ be boli be kpalɛ bo ɔ? ?Yɛ ngue yɛ blɛ sɔ nun’n, Zuifu’m be nun sunman lika be yoli ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Zoova yoli naan be nga bé yó Abraamu i osu’n nunfuɛ’n “be nuan’n w’a ju” ɔ?

¹¹ An kanngan Rɔmfuɛ Mun 11:7-10 nun. Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, Zuifu’m b’a sɔman Zezi nun. I sɔ ti’n, Abraamu i osu nunfuɛ’n m’ɔ fata kɛ ɔ yo Zuifu’m be nvle’n i nunfuɛ ngunmin’n, w’a yoman sɔ kun. I sɔ cenjele like’n fili be sa. Sanngɛ afuɛ 33 nun Pantekɔtu nun’n, kɛ be boli Ɲanmiɛn “nyrun jranfuɛ’m be nvle” i nunfuɛ’m be kpalɛ bo’n, Zuifu’m be nun sran kpa wie’m be tɛli Zezi i flɛlɛ’n su. Kɛ e fa be e sunnzun Izraɛli nvle wunmuan’n i nun sran mun’n, sran kɔe akpi sɔ’n, be ti kɛ nvle’n i nun sran’m “be onga kaan” sa.—Rɔm. 11:5.

¹² ?Sanngɛ be nga bé yó Abraamu osu’n nunfuɛ’n, wafa sɛ yɛ Zoova wá yó naan “be nuan’n w’a ju” ɔ? (Rɔm. 11:12, 25) Maan e nian wafa nga akoto Pɔlu tɛli su’n. I waan: “Nán kɛ ndɛ nga Nyanmiɛn kannin’n w’a kwlɛ-mɛn i yo ti-ɔ. Afin be kwlaa nga be fin Izraɛl osu nun’n, nán be ngba yɛ be ti Izraɛlfuɛ kpa-a. I kunngba’n, ba nga be fin Abraam osu nun’n, nán be ngba yɛ be ti i osufuɛ kpa-a [...]. Ɔ maan, nán be nga be ti Abraam osufuɛ be awuliɛ nun’n be yɛ be ti Nyanmiɛn wa kpa-a, sanngɛ be nga Nyanmiɛn dun mmua seli kɛ bé wú be’n, be yɛ be bu kɛ be ti i wa kpa-a.” (Rɔm. 9:6-8) Ɔ maan Zoova seman kɛ saan fii be yo Abraamu i afinliɛ nunfuɛ jrɛiin’n ka naan b’a yo i osu’n i nunfuɛ.

Olivie waka m’ɔ ti nzɔliɛ like’n

13. ?Ngue nzɔliɛ like yɛle (a) olivie waka’n, (b) olivie waka’n i bo’n, (c) olivie waka’n i afiɛn’n, ɔ nin (d) olivie waka’n i sama mun?

¹³ Akoto Pɔlu fali be nga bé wá yó Abraamu  i osu’n nunfuɛ’n sunnzunnin olivie waka m’ɔ ti nzɔliɛ like’n. * (Rɔm. 11:21) Olivie waka nga be tali’n, ɔ ti aenguɛ nga Zoova nin Abraamu be trali’n i nuan yialɛ’n i nzɔliɛ. Waka’n i bo’n m’ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ klonglo’n, ɔ ti Zoova m’ɔ takali Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n be nzɔliɛ. (Eza. 10:20; Rɔm. 11:16) Waka’n i afiɛn’n ti Zezi m’ɔ ti Abraamu i osu’n nunfuɛ’m be nun cinnjin’n i nzɔliɛ. Waka’n i sama’m be ngba be ti Abraamu i osu’n nunfuɛ’m be akpasua i nɲɔn su’n mɔ ‘be nuan’n w’a ju’n,’ i nzɔliɛ.

14, 15. ?Wan mun yɛle olivie waka nga be tali’n i sama nga be “kpɛkpɛli be’n”? ?Yɛ wan mun yɛ be fa be takali be osu nun ɔn?

¹⁴ Olivie waka’n i sunnzun ase’n nun’n, Zuifu nga b’a sɔman Zezi nun’n, be ti olivie’n i sama nga be “kpɛkpɛli be’n,” i nzɔliɛ. (Rɔm. 11:17) Ɔ maan b’a kwlá yoman Abraamu i osu’n nunfuɛ kun. ?Sanngɛ wan mun yɛ bé wá sín be ajalɛ’n nun ɔn? Zuifu nga be si be wue nun kɛ be nannan yɛle Abraamu’n be liɛ’n, ɔ kwlá yoman nvle uflɛ’m be nunfuɛ mun mlɔnmlɔn. Sanngɛ Zan batɛmu yofuɛ dun mmua seli be kɛ sɛ Zoova klo’n, ɔ kwla fa yɛbuɛ mun kaci Abraamu mma mun.—Lik 3:8.

¹⁵ ?Sanngɛ ngue yɛ Zoova yoli naan w’a yia i klun sa’n, i nuan ɔn? Pɔlu yiyili nun kɛ be fali blo olivie sama be takali olivie nga be tali’n i sama nga be kpɛkpɛli be’n be osu’n nun. (An kanngan Rɔmfuɛ Mun 11:17, 18 nun.) Ɔ maan sɛ é kwlá sé’n, be fali Rɔmu asɔnun’n nun lɔ Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n mɔ be timan Zuifu’n, be takali’n olivie waka sɔ’n m’ɔ ti nzɔliɛ like’n i sama nga be kpɛkpɛli be’n be osu nun. Kɛ ɔ yoli sɔ’n maan  be wa kacili Abraamu i osu’n nunfuɛ. Laa’n, be ti kɛ blo olivie sama sa, be leman atin kɛ bé wlú aenguɛ nga Zoova nin Abraamu be trali’n, i nun wie. Sanngɛ Zoova mannin be atin kɛ be yo Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n i nunfuɛ.—Rɔm. 2:28, 29.

16. ?Wafa sɛ yɛ akoto Piɛli yiyili nvle uflɛ m’ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n, i takalɛ’n i nun ɔn?

¹⁶ Akoto Piɛli yiyili ndɛ sɔ’n nun seli kɛ: ‘Amun [Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n, ɔ nin Klistfuɛ nga be timan Zuifu’n] bɔ an lafi yɛbuɛ sɔ’n su’n, ɔ [Zezi Klist] ti amun like kpa. Sanngɛ ɔ seli be nga be lafi-mɛn i su’m be kɛ: “Yɛbuɛ bɔ sua kplanfuɛ’m be yili i blo’n, i yɛ w’a kaci yɛbuɛ kpa b’ɔ tra sua’n i cɔnjɔ’n i ase nin-ɔn. Ɔ ti yɛbuɛ b’ɔ kpla sran’m be ja, ɔ ti yɛbuɛ dan kun bɔ sran’m be fin ase su.” [...] Sanngɛ amun liɛ’n, an ti sran bɔ Nyanmiɛn fali amun, an ti Famiɛn Nyanmiɛn’n i nyrun jranfuɛ mun, an ti Nyanmiɛn i nvle’n nun sran mun, yɛ an ti i liɛ mlɔnmlɔn. Ɔ fali amun kɛ an yi i b’ɔ flɛli amun kɛ an jao aosin nun, an bla lika ng’ɔ kpaja kpa nun’n i ayɛ. Laa an ti-man Nyanmiɛn sran mun, sanngɛ siɛn’n, amu’an kaci i sran mun. Laa Nyanmiɛn a si-man amun aunnvuɛ, sanngɛ siɛn’n, w’a si amun aunnvuɛ.’—1 Piɛ. 2:7-10.

17. ?Wafa sɛ yɛ sa nga Zoova yoli’n, “ɔ ti sa bɔ be yo-man” ɔn?

¹⁷ Zoova yoli like kun m’ɔ boli sran sunman nuan ɔn. Pɔlu waan i sɔ sa’n “ti sa bɔ be yo-man” ɔn. (Rɔm. 11:24) ?Ngue ti yɛ ɔ ti sɔ ɔ? I yo, titi’n be faman blo waka’n i sama’n be takaman waka nga be tali’n, i sama’n i osu. Sanngɛ i sɔ yɛ Klistfuɛ klikli’m be blɛ su fie difuɛ wie’m be yoli ɔ. * I wafa kunngba’n, Zoova yoli abonuan like kun. Zuifu’m be ɲrun’n, be nga be timan Zuifu’n be kwlá yoman like kpa. Sanngɛ Zoova maan be kacili “nvle” kun m’ɔ yoli sa kpa Mɛnnin i Sielɛ’n i nunfuɛ wie. (Mat. 21:43) Kɔrnɛyi m’ɔ timan Zuifu’n yɛ ɔ yoli be nun klikli’n niɔn. Afuɛ nga be flɛ i 36 nun’n, Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n mɛnnin i. Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, be wa fali be mɔ be timan Zuifu’n be nun wie mun takali olivie waka m’ɔ ti nzɔliɛ like’n i wun.—Yol. 10:44-48. *

18. ?Kɛ afuɛ 36 sinnin’n, ngue like yɛ Zuifu’m be ɲɛnnin i wun atin ɔn?

¹⁸ ?I sɔ’n kle kɛ, kɛ afuɛ 36 sinnin’n, be nga be ti Zuifu’n, be kwlá yoman Abraamu i osu’n nunfuɛ kun? Cɛcɛ. Pɔlu yiyi nun kɛ: “Yɛ Zuif’m be kusu’n, sɛ be kaci naan be lafi Nyanmiɛn su’n, ɔ́ fá be táka be osu nun, afin Nyanmiɛn kwlɛ i sɔ yo. Ɔ bɔ a ti-man Zuif’n, a ti kɛ blo olivie sama sa, be kpɛ wɔ takali olivie nga be tali’n su, ɔ ti sa bɔ be yo-man. ?Sɛ be yo ɔ sɔ’n, wuun Zuif’m bɔ be ti olivie nga be tali’n, nán be liɛ sin-ɔn?” *—Rɔm. 11:23, 24.

“Izraɛlfuɛ’m be kwlaa bé nyán be ti”

19, 20. ?Kɛ nga olivie waka’n i su sunnzun ase’n fa kle’n sa’n, ngue yɛ Zoova yoli ɔ?

¹⁹ Nanwlɛ, like nga Zoova sunnzunnin i “Izraɛlfuɛ nga be ti i liɛ sakpa’n” be lika’n, i nuan su yia klanman kpa. (Gal. 6:16) Kɛ nga  Pɔlu fa kannin’n sa’n, “Izraɛlfuɛ’m be kwlaa bé nyán be ti.” (Rɔm. 11:26) Kɛ Zoova i blɛ’n ko ju’n, “Izraɛlfuɛ’m be kwlaa” yɛle kɛ Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n, be kwlaa bé yó famiɛn ɔ nin Ɲanmiɛn i ɲrun jranfuɛ ɲanmiɛn su lɔ. Like fi kwlá yoman naan Zoova i klun sa’n w’a kpi ase!

²⁰ Kɛ nga be dun mmua fa kannin’n sa’n, Abraamu i osu’n mɔ yɛle Zezi Klist nin sran 144.000, bé yó “asiɛ’n su nvle-nvle’m be kwlaa” be ye. (Bob. 22:18) I liɛ’n, Ɲanmiɛn i nvle nunfuɛ’m be kwlaa bé ɲán ajalɛ sɔ’n i su ye. Wafa nga Zoova yiali like ng’ɔ sunnzunnin’n i nuan’n, kɛ e suɛn i su like’n, nanwlɛ, e nuan cɛ yɛ ɔ bo e wun ɔn. Ndɛ nga e kwla kan’n yɛle kɛ: “Eee, Nyanmiɛn ti anyanbeunfuɛ o! Ɔ si ngwlɛlɛ o! Ɔ si sa’n kwlakwla kpan!”—Rɔm. 11:33.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

?Amun wla kwla kpɛn su?

• ?Ngue yɛ wafa nga Zoova yia like nga ɔ sunnzun i nuan’n, ɔ kle e ɔ?

• ?Rɔmfuɛ Mun ndɛ tre 11 nun’n olivie waka’n...

i bɔbɔ ba’n ti ngue nzɔliɛ?

i bo’n ti ngue nzɔliɛ?

i afiɛn’n ti ngue nzɔliɛ?

i sama’m be ti ngue nzɔliɛ?

• ?Ngue ti yɛ blo olivie sama nga be fa taka nga be tali’n su’n, “ɔ ti sa bɔ be yo-man” ɔn?

[Kosan mun]

[Kuku/Foto, bue 26]

?Ngue ti yɛ be kpɛli blo olivie i sama’n be takali nga be tali’n su ɔ?

▪ Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, be flɛ bian kun kɛ Lisiisi Zinisi Moderatisi Kolumɛla. Ɔ ti Rɔmu sonja yɛ ɔ ti fie difuɛ wie. Ɔ klɛli fie dilɛ’n i su fluwa 12. I sɔ’n ti’n i dunman fuli kpa.

I fluwa nnun su’n i nun’n, ɔ buli lalafuɛ ɲanndra yɛ’n. I waan: “Sɛ sran kun ta Olivie waka kun’n, ɔ su kunndɛ i su mma ti ɔ. Sɛ ɔ guɛ i bo anglɛ’n, ɔ ti kɛ ɔ su srɛ i su mma sa. Yɛ sɛ ɔ kpɛkpɛ i sa mma wie mun’n ɔ ti kɛ ɔ su miɛn i kɛ ɔ su mma sa.”

Kɛ ɔ kannin waka nga be yi nɲa mɔ sanngɛ be sunman mma’n be ndɛ’n, ɔ kleli like ng’ɔ fata kɛ be yo’n. I waan: “Maan be fa like piembie be bo olivie nga be tali’n i kannin. Kpɛkun maan be fa blo olivie’n i sama mɔnnɛn nga be kpɛli’n be ta su naan be cici i kpa. I liɛ’n blo lɔ liɛ’n m’ɔ su’n, ɔ́ yó maan olivie’n wá sú kpa.”