Jasin fɛ kun m’ɔ ti yalɛfuɛ’m be liɛ’n
Jasin fɛ kun m’ɔ ti yalɛfuɛ’m be liɛ’n
BIBLU’N gua e awlɛn su nzue kɛ: “Anannganman wla fi-man nyrɛnnɛnfuɛ [yalɛfuɛ] mun.” (Jue Mun 9:19) Biblu’n kan e Yifuɛ’n i ndɛ ekun se kɛ: “A trɛ ɔ sa’n nun. A man ninnge nga nguan o be nun’n be kwlaa be like ng’ɔ ju be’n.” (Jue Mun 145:16) Ndɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan’n, ɔ timan e lakalɛ. Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n, ɔ kwla yo like ng’ɔ fata’n naan yalɛ dilɛ’n w’a wie. ?Ngue yɛ ɔ mian yalɛfuɛ mun ɔn?
Sran ble mɛn nun wa bla kun m’ɔ di sika su junman’n, ɔ seli kɛ like ng’ɔ fata kɛ nvle nga i nunfuɛ’m be ti yalɛfuɛ’n be ɲɛn i’n, yɛle “siefuɛ mɔ i klun ti kpa’n.” I ndɛ sɔ’n kle kɛ sran kun m’ɔ le kwlalɛ’n yɛ ɔ kwla fa ajalɛ naan yalɛ’n w’a wie ɔ. Yɛ ɔ fata kɛ sran sɔ’n i klun yo ufue naan w’a kwla fɛ i sɔ ajalɛ’n. E kwla guɛ i ndɛ sɔ’n su kɛ siefuɛ ng’ɔ́ yó naan yalɛ dan’n w’a wie sran’m be ngba be su’n, ɔ fata kɛ ɔ sie asiɛ wunmuan’n. Afin kpɛ sunman’n, yalɛ dan’n fin ninnge kpakpa nga nvle wie’m be le i’n mɔ nvle uflɛ’m be leman wie’n. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ siefuɛ sɔ’n ɲan like bɔbɔ ba nga ti yɛ yalɛ’n wo sran’m be su’n i trawlɛ. Like sɔ’n yɛle sran’m be bɔbɔ be wun akunndan bulɛ’n. ?Nin yɛ é ɲɛ́n i sɔ siefuɛ’n niɔn?
Ɲanmiɛn fali jasin fɛ kun wlali Zezi nuan kɛ ɔ wa bo kle yalɛfuɛ mun. Kɛ Zezi kánngan like nga ti yɛ Ɲanmiɛn sunmɛnnin i asiɛ’n su wa’n i su ndɛ’n nun’n, ɔ seli kɛ: “E Min Nyanmiɛn i Wawɛ’n wo min su, yɛlɛ kɛ ɔ guali min su ngo kɛ m bo jasin fɛ’n kle yalɛfuɛ mun.”—Lik 4:16-18.
?Jasin fɛ’n yɛle benin?
Ɲanmiɛn sieli Zezi Famiɛn. I sɔ’n ti jasin fɛ sakpa. I yɛ ɔ ti Siefuɛ ng’ɔ kwla nunnun yalɛ’n niɔn. Afin (1) ɔ́ síe mɛn wunmuan’n, yɛ ɔ le i sɔ liɛ’n i wun tinmin. (2) Ɔ si yalɛfuɛ’m be aunnvuɛ yɛ ɔ kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun wafa ng’ɔ fata kɛ be nian be lika’n. Kpɛkun (3) ɔ kwla nunnun e klɔ sran mun e wun akunndan bulɛ mɔ maan yalɛ’n wo e su’n. Maan e fa e ɲin e sie i jasin fɛ’n i su ndɛ nsan sɔ’m be su.
1. Nvle’m be kwlaa be sielɛ mɔ Zezi síe’n Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan Zezi i ndɛ se kɛ: “Be fali kwlalɛ’n be mɛnnin [...]. Nvle-nvle’n kwlaa nin mɛnmɛn’n kwlaa be nunfuɛ mun bɔ be kan aniɛn wafa-wafa’n kwlaa’n, be suli i.” (Daniɛl 7:14) Nanwlɛ, sɛ awa kunngba cɛ yɛ ɔ sie asiɛ wunmuan’n, ye nga sran’m bé ɲɛ́n i’n, be kanman. Asiɛ’n su ninnge’m be kplilɛ nin ndɛnnganndɛnngan’m be su tranman lɛ kun. Sran’m be tinuntinun bé ɲán ninnge mun sɛsɛsɛ. Zezi bɔbɔ waan ɔ́ yó asiɛ wunmuan’n i Siefuɛ m’ɔ le tinmin ɔn. Ɔ seli kɛ: “Nyanmiɛn mannin min atin kɛ n sie nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ’n su ninnge’n kwlaa.”—Matie 28:18.
2. Zezi sili yalɛfuɛ’m be aunnvuɛ I nun mɔ Zezi dí i junman’n asiɛ’n su wa’n, ɔ sili yalɛfuɛ’m be aunnvuɛ. I wie yɛle kɛ bla kun mɔ i wun are yolɛ’n ti’n, ɔ sacili i sa nun ninnge’n kwlaa’n, ɔ kannin Zezi i tralɛ’n. Afin ɔ seli i wun kɛ sɛ ɔ yo sɔ’n, ɔ́ yó juejue. Mannza tɛnndɛn tɔli i wun lele afuɛ 12, ɔ maan ɔ ti weiin kɛ mmoja wieli i nun. Moizi Mmla’n kle kɛ sɛ ɔ kan sran kun’n, nn sran sɔ’n w’a yo fiɛn. Sanngɛ Zezi sili i aunnvuɛ. Ɔ seli i kɛ: “N wa, Nyanmiɛn su bɔ a lafi’n ti, w’a nyan ɔ ti. Gua ɔ wla ase, kɔ, maan ɔ tukpacɛ’n wie.”—Mark 5:25-34.
Like nga Zezi kleli’n kwla yo maan sran’m be awlɛn’n kaci. Ɔ maan be kusu be kwla si aunnvuɛ wie. I wie yɛle ndɛ nga Zezi kan kleli sran kun mɔ i waan ɔ́ sí like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo naan Ɲanmiɛn i klun w’a jɔ i wun’n. Bian sɔ’n si kɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e klo e wiengu, sanngɛ ɔ usali Zezi kɛ: “?Wan yɛ ɔ ti n wiengu nin-ɔn?”
Kɛ Zezi tɛ́ i su’n, ɔ kannin bian kun m’ɔ fin Zerizalɛmu kɔ́ Zeriko mɔ awiefuɛ’m be wuɛli i yɛ be Lik 10:25-37.
‘be boli i lele ɔ ka kaan ɔ́ wú’n,’ i ndɛ. Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ kun m’ɔ sinnin atin kunngba’n su’n, ɔ sɛnnin i wun ɔli. Levifuɛ kun kusu yoli sɔ wie. “Sanngɛ Samarifuɛ kun b’ɔ su kɔ lika’n, ɔ ko fiteli i su, kɛ ɔ wunnin i’n, ɔ yoli i annvɔ.” Ɔ fuali bian’n i kannin mun, kpɛkun ɔ fɛ i ɔli aofuɛ sua kun nun. Yɛ ɔ mannin aofuɛ sua’n i sunianfuɛ’n i sika kɛ ɔ fa nian bian’n i lika. Zezi usali kɛ: “?Be nun onin yɛ ɔ niannin bian b’ɔ tɔli kodiawiefuɛ’m be nun’n i lika kɛ i wiengu sran sa-a?” Bian’n tɛli i su kɛ: “Yɛlɛ nga b’ɔ sili i aunnvuɛ’n.” Yɛ Zezi seli i kɛ: “Ɔ kusu, ko yo i kunngba sɔ’n.”—Ninnge kɛ ngalɛ’n sa mɔ Zezi kleli’n, be nga be kaci Zoova i Lalofuɛ’n be suannin. Kpɛkun sran nga kekle o be su’n be ukalɛ’n i su akunndan nga be bu’n w’a yoman kɛ laa’n sa kun. I sɔ’n i su ndɛ wie yɛle ndɛ nga Lettonie lɔ fluwa klɛfuɛ kun klɛli’n. I nun m’ɔ tɔli tukpacɛ afuɛ nga be flɛ i 1965 nun bisua nga be flɛ i Potma nun lɔ’n, yɛ ɔ klɛli ndɛ sɔ’n niɔn. I waan: “Kɛ n tɔli tukpacɛ’n [Zoova i Lalofuɛ’m] be yoli min are kpa. Sran uflɛ fi kwlá nianman min lika kpa kɛ ngalɛ’n sa.” Ɔ kan gua su kɛ: “Zoova i Lalofuɛ’m be bu i kɛ sran kwlaa ukalɛ’n ti be junman. Be nianman sran’m be Ɲanmiɛn nga be su i’n annzɛ be finwlɛ’n ka naan b’a uka be.”—Women in Soviet Prisons.
Kɛ sika ndɛ’n yoli kekle nvle nga be flɛ i Équateur nun lɔ’n, Zoova i Lalofuɛ nga be tran klɔ nga be flɛ i Ancón su’n, be wie’m be junman’n fili be sa. Be wiengu Zoova sufuɛ’m be fali ajalɛ naan b’a kunndɛ sika kan b’a man be. Be tɔnnin aliɛ be yoli i atɛ jue trafuɛ mɔ be di junman kɔnguɛ’n be sa nun. (Foto’n yɛ ɔ o ngua lɛ ɔ.) Asɔnun nunfuɛ’m be kwlaa, i ba kanngan mun o, be fali be wun wlɛli i sɔ’n nun. Kɛ ɔ ko yo naan kɛ mmeli bé sá be sin dɔ nnan su nn aliɛ’n w’a be’n ti’n, be bo aliɛ’n i tɔnlɛ bo nglɛmun dɔ kun su. Sika nga be ɲɛnnin i’n, be niannin sran kun i like liɛ ng’ɔ miɛn i sa’n i su be cɛcɛli nun sɛsɛsɛ.
Ndɛ kɛ ngalɛ’n sa’m be kle kɛ ajalɛ nga Zezi kleli’n, ɔ nin ninnge ng’ɔ kleli’n, be kwla yo maan sran’m be kaci akunndan nga be bu i be wiengu’m be ukalɛ’n su’n.
3. Zezi kwla kaci klɔ sran’m be nzuɛn’n E ngba e wun i wlɛ weiin kɛ klɔ sran’m be ajuin yɛle be ngunmin be wun akunndan bulɛ’n. Biblu’n flɛ i sɔ liɛ’n kɛ “sa tɛ.” I kpa’n akoto Pɔlu klɛli i kɛ: “M’an sie i nzɔliɛ kɛ cɛn kwlaa kɛ n klo kɛ ń yó sa kpa’n, kpɛkuun sa tɛ’n jin m bue.” Yɛ ɔ kan gua su kɛ: “?Wan yɛ ɔ́ tú min nzuɛn nga b’ɔ maan ń wú’n, i su-ɔ? Nyanmiɛn kwla o! Afin i yɛ maan e Min Jésus-Krist deli ye-ɔ.” (Rɔmfuɛ Mun 7:21-25) Ndɛ sɔ’n nun’n, wafa nga Ɲanmiɛn sín Zezi lika dé i sufuɛ kpa mun sa tɛ m’ɔ sali be’n i sa nun’n, i ndɛ yɛ Pɔlu kannin ɔn. Sa tɛ sɔ mɔ be ɲin o sin’n i kun yɛle be ngunmin be wun akunndan bulɛ’n mɔ maan yalɛ’n di sran mun’n. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ’n yó ye ɔ?
Kɛ be yoli Zezi i batɛmu mɔ i osu cɛli kan’n, Zan batɛmu yofuɛ’n fɛli i kleli sran mun seli kɛ: “An nian Nyanmiɛn Bua Gbanflɛn’n b’ɔ́ wá fɛ́ i wun yí mɛn’n i ti tɛ’n yɛ.” (Zan 1:29) Ɔ cɛ kaan sa’n, be nga bé trán asiɛ’n su’n fɔ’n su tranman be nun kun. Ɔ maan be su buman be ngunmin be wun akunndan kun. (Ezai 11:9) Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, nn like bɔbɔ ba nga ti yɛ yalɛ’n di sran mun’n, yɛ Zezi w’a nunnun i lɛ ɔ.
Kɛ sran’m be ngba bé ɲán ninnge nga be mian be’n, sɛ e o lɛ’n ɔ́ yó e fɛ dan! Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Sran’m bé dí vinyi fie nin be olivie fie fɔuun, sran fi su wla-man be nyin nglo-nglo kun.” (Mise 4:4) Ndɛ sɔ’n yiyi blɛ kun nun klanman kpa. Blɛ sɔ’n nun’n, sran’m be ngba bé ɲán be klunklo junman yɛ bé trán fɔundi nun. Kpɛkun be su diman yalɛ kun. I sɔ’n ɔ́ mánmán Zoova.