Maan e mian e ɲin naan e nin e wiengu mun e nuan sɛ

‘Maan e yo sa ng’ɔ jɔ e wiengu klun’n.’—RƆM. 14:19.

1, 2. ?Ngue ti yɛ Zoova i Lalofuɛ’m be di anuannzɛ ɔ?

 ANDƐ’N, anuannzɛ nunman mɛn’n nun. Sran nga be fin nvle kunngba’n nun mɔ be kan aniɛn kunngba’n bɔbɔ’n, kpɛ sunman’n, be nuan sɛman. Be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’n nin politiki nin sika ndɛ’n ɔ nin wafa nga be tali be’n ti’n, be nuan sɛman. Sanngɛ Zoova i sufuɛ’m be liɛ’n be di anuannzɛ. Kannzɛ bɔbɔ be fin “mɛnmɛn’n kwlaa nin nvle-nvle’n kwlaa nun,” naan ‘sran wafa-wafa’n kwlaa o be nun, [yɛ] be ijɔ aniɛn wafa-wafa’n kwlaa’n,’ sanngɛ be di anuannzɛ.—Ngl. 7:9.

² Nán ngbɛn ti yɛ e nuan sɛ ɔ. Kɛ mɔ ‘e nin Nyanmiɛn e afiɛn sɛ’n’ i ti yɛ e di anuannzɛ ɔ. ‘E nin Nyanmiɛn e afiɛn m’ɔ sɛ’n’ kusu fin i Wa m’ɔ fɛli i wun yili e ti tɛ’n i su mɔ e lafi’n. (Rɔm. 5:1; Efɛ. 1:7) Asa ekun’n, Zoova fɛ i wawɛ’n mɛn i sufuɛ kpa mun. Kpɛkun wawɛ’n sɔ’n yo maan e nin e wiengu mun e afiɛn sɛ, ɔ maan e wla gua ase. (Gal. 5:22) Like kun ekun mɔ i ti yɛ e nin e niaan mun e bo ti kun’n yɛle kɛ Zezi ‘yili e mɛn nunfuɛ’m be nun.’ (Zan 15:19) I sɔ’n kle kɛ e faman e wun e wlɛmɛn i politiki yolɛ’n nin alɛ’n nun. Kɛ mɔ y’a ‘fa e tokofi mun y’a bo tokpo’n’ ti’n, e faman e wun e wlɛmɛn i alɛ wie fi nun.—Eza. 2:4.

3. ?E nuan m’ɔ sɛ e wun’n ti’n, ngue yɛ e kwla yo ɔ? ?Yɛ ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga nun ɔn?

³ Kannzɛ e nga e o asɔnun’n nun’n e  finwlɛ’n ti fanunfanun naan e like yolɛ’n timan kun’n, sanngɛ ‘e klo e wiengu.’ (Zan 15:17) Anuannzɛ mɔ e di’n nɛ́n i yɛle kɛ e mian e ɲin naan y’a yoman e niaan’m be tɛ ngunmin. I wie ekun yɛle kɛ ‘e yo sran’m be kwlaa be ye, sanngɛ e dun mmua yo man e niaan nga e nin be e lafi Krist su’n.’ (Gal. 6:10) E nin Zoova nin e niaan mun e afiɛn m’ɔ sɛ’n, ɔ ti e like nanndoliɛ kpa. Ɔ maan ɔ fata kɛ e sɛsɛ i. É wá kán wafa nga e kwla mian e ɲin naan e nuan w’a sɛ asɔnun’n nun’n, i ndɛ.

Kɛ e ko fɔn’n

4. ?Sɛ e yoli e niaan kun i sa wie naan w’a yomɛn i fɛ’n, ngue yɛ e kwla yo naan e afiɛn w’a sɛ ekun ɔn?

⁴ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki klɛli i kɛ: “E kwlaa e fɔn sa sunman nun. Sran nga i nuan fitefite-man tɛtɛ’n, ɔ ti sran kpa b’ɔ kwla niɛn i wun su.” (Zak 3:2) I sɔ’n ti ɔ ju wie’n, e nin e niaan Klistfuɛ mun e kwla kacikaci e nuan annzɛ ndɛ kwla tɔ e afiɛn. (Fil. 4:2, 3) Sanngɛ e kwla siesie ndɛ sɔ’n naan ndɛnnganndɛnngan w’a tranman asɔnun’n nun. I lɛ nun’n Zezi mannin e afɔtuɛ kun. Sɛ e wun i kɛ e yoli e niaan kun i sa wie naan w’a yomɛn i fɛ’n, like ng’ɔ fata kɛ e yo’n ɔ kleli e.—An kanngan Matie 5:23, 24 nun.

5. ?Sɛ sran kun yoli e sa wie’n, ngue yɛ e kwla yo naan e afiɛn w’a sɛ ekun ɔn?

⁵ ?Yɛ sɛ sran yɛ ɔ yoli e like wie’n nin? ?Ɔ fata kɛ e minndɛ kɛ sran sɔ’n wa se e yaci? Biblu’n kɛn i 1 Korɛntfuɛ Mun 13:5 nun kɛ sran ng’ɔ klo sran’n, ɔ faman sa siemɛn i klun. I sɔ’n ti’n, sɛ sran wie yoli e sa wie’n, e yaci e cɛ i weiin, kpɛkun e fa sieman e klun. I sɔ’n kle kɛ e klo kɛ e nin i e nuan sɛ titi. (An kanngan Efɛzfuɛ Mun 4:32 nun.) Sɛ ndɛ kan wie tɔ e afiɛn’n, like kpafuɛ ng’ɔ fata kɛ e yo’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. I sɔ’n yo maan e nin e niaan mun e bo yo kun. Kpɛkun e wun e wun fɛ, afin e yoli like ng’ɔ ti kpa’n. Ɲanndra kun se kɛ sɛ sran yo e sa naan e yaci e cɛ i’n, ɔ ti kpa.—Nya. 19:11.

6. ?Sɛ e wla kwlá fiman like nga sran kun yoli e’n su’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

⁶ ?Yɛ sɛ e wla kwlá fiman like nga sran kun yoli e’n su’n nin? Sɛ e kan e sin lika’n nun’n, ɔ timan kpa. I sɔ yolɛ’n kwla yo maan ndɛnngan tɔ asɔnun’n nun. ?Ɔ maan sɛ be yoli e sa naan e wla kwlá fiman su’n, wafa sɛ yɛ e kwla siesie e afiɛn amanniɛn su ɔ? Matie 18:15 waan: “Sɛ ɔ niaan kun yo wɔ sa’n, flɛ i aamiɛn kan kle i. Sɛ ɔ wun i wlɛ’n, wuun w’a nyan ɔ niaan’n.” Sa tɛ dan nga sran kun yo’n, i ndɛ yɛ Matie 18:15-17 kan ɔn. Sanngɛ e kwla fa akunndan ng’ɔ o ndɛ mma 15 nun’n e siesie sa uflɛ wie. Ɔ maan sɛ ndɛ tɔ e nin sran kun e afiɛn’n, ɔ ti kpa kɛ e flɛ i aamiɛn naan e koko su yalɛ. Yɛ ɔ fata kɛ e kan ndɛ’n amanniɛn su naan e mian e ɲin naan e afiɛn sɛ ekun. *

7. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e siesie e afiɛn ndɛndɛ ɔ?

⁷ Akoto Pɔlu klɛli i kɛ: “Sɛ an fa ya’n, nán an yo sa tɛ. Nán an fa ya sɔ’n lele maan wia’n tɔ su. Nán an man mmusu’m be si Satan’n i wluwlɛ.” (Efɛ. 4:26, 27) Kpɛkun Zezi seli kɛ: “A nin ɔ sanmanfuɛ’n [...] an siesie ndɛ sɔ’n wɛtɛɛ su ndɛndɛ.” (Mat. 5:25) Ɔ maan sɛ e kunndɛ kɛ e nin sran mun e afiɛn sɛ’n, ɔ fata kɛ e siesie ndɛ ng’ɔ tɔ’n i ndɛndɛ. Sɛ y’a yoman sɔ’n, ndɛ’n kwla yo dan kɛ kannin nga sɛ b’a miɛnmiɛnmɛn i ndɛndɛ’n ɔ kplɔ yɛ ɔ trɛ’n sa. Nán maan aɲinkpli annzɛ aɲinblɔɛ’n annzɛ sika klolɛ’n be yo naan e nin e niaan mun y’a siesieman e afiɛn.—Zak 4:1-6.

Sɛ ndɛnngan tɔ sran kpanngban be afiɛn’n

8, 9. (a) ?Ndɛnngan benin yɛ ɔ tɔli Rɔmu lɔ asɔnun’n nun ɔn? (b) ?Yɛ afɔtuɛ benin yɛ Pɔlu mannin be ɔ?

⁸ Ɔ ju wie’n ndɛnngan kwla tɔ asɔnun’n nunfuɛ kpanngban be afiɛn. I sɔ sa liɛ’n wie juli laa Klistfuɛ nga be o Rɔmu lɔ’n, be afiɛn. Yɛle kɛ be nun wie’m be o lɛ’n kannzɛ bɔbɔ Ɲanmiɛn Mmla’n tanninman ninnge wie’m be yolɛ’n, sanngɛ ninnge sɔ’m be yolɛ’n sanngan be  akunndan. Wie’m be kusu’n ninnge sɔ’m be yolɛ’n sannganman be akunndan. Sanngɛ bue kun bu i kɛ i kpa trɛ i wiengu. Kusu nn nán ndɛ m’ɔ fata kɛ be fa yo ndɛ ɔ. Afin i sɔ ninnge’m be yolɛ’n ti kɛ sran kun bɔbɔ sa. ?Afɔtuɛ benin yɛ Pɔlu mannin asɔnun sɔ’n i nunfuɛ mun ɔn?—Rɔm. 14:1-6.

⁹ Pɔlu mannin be bue nɲɔn’n be afɔtuɛ. Ɔ seli be nga be wun i wlɛ kɛ ɔ nunman nun kɛ be di Moizi Mmla’n su kun’n be kɛ nán be yo be niaan’m be finfin. (Rɔm. 14:2, 10) Afin i sɔ aeliɛ’n kwla yo maan Ɲanmiɛn sufuɛ nga ninnge wie’m be yolɛ’n sanngan be akunndan’n, be kpɔci Zoova. Pɔlu wlali be su nun kɛ: “Nán maan e saci like nga Nyanmiɛn yoli’n like bɔ e di’n ti.” Kpɛkun ɔ seli ekun kɛ: “Like nga sɛ an yo-ɔ ɔ ti kpa’n yɛ: nnɛn dilɛ o, nzan nɔnlɛ o, nán an yo like fi bɔ sɛ amun yo-ɔ ɔ saci amun niaan-an.” (Rɔm. 14:14, 15, 20, 21) Asa kusu’n, Pɔlu seli be nga ninnge wie’m be yolɛ’n sanngan be akunndan’n be kɛ nán be kan be wiengu nga be timan kɛ be sa wie’n, be wun ndɛ. (Rɔm. 14:13) Ɔ seli be kɛ: “Ń sé amun kwlakwla kɛ nán an bu amun wun sran dan tra wafa nga an ti’n su.” (Rɔm. 12:3) Kɛ ɔ wieli be bue nɲɔn’n be afɔtuɛ man’n, ɔ seli be ngba be kɛ: “I sɔ’n ti’n, maan e yo sa ng’ɔ jɔ e wiengu klun b’ɔ maan e kwlaa é yó kpa’n.”—Rɔm. 14:19.

10. ?Kɛ nga laa Rɔmu lɔ Klistfuɛ’m be fa yoli’n sa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ be nga ndɛ o be afiɛn’n be yo ɔ?

¹⁰ E kwla lafi su kɛ aniaan nga be o Rɔmu lɔ asɔnun’n nun’n, be fali ndɛ nga Pɔlu kannin’n su, yɛ be yoli like ng’ɔ fata kɛ be yo’n. Andɛ kusu’n, sɛ ndɛ tɔ e niaan Klistfuɛ’m be afiɛn’n, sɛ e fa Biblu’n nun afɔtuɛ’m be su’n, e kwla siesie ndɛ sɔ’n amanniɛn su. Kɛ nga Klistfuɛ nga be o Rɔmu lɔ’n be fa yoli’n sa’n, ɔ fata kɛ be kwlaa nga ndɛ o be afiɛn’n be kaci be sa naan be nin be wiengu’m ‘be nuan sɛ.’—Mar. 9:50.

Wafa nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla uka aniaan mun’n

11. ?Sɛ Klistfuɛ kun nin i wiengu be ɲan ndɛ naan i waan ɔ́ kán klé asɔnun kpɛnngbɛn kun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn sɔ’n yo ɔ?

¹¹ ?Yɛ sɛ ndɛ tɔ Klistfuɛ kun i awlobo’n nun annzɛ ɔ tɔ i nin i wiengu kun be afiɛn naan i waan ɔ́ kókó klé asɔnun kpɛnngbɛn kun’n  nin? Nyanndra Mun 21:13 se kɛ: “Sran nga bɔ kɛ nyrɛnnɛnfuɛ’n kpán-an ɔ bu i sukpɔ nun waka’n, i sɔfuɛ’n, cɛn ng’ɔ́ kpán kɛ: ‘Be de min o!’ Ɔ su nyan-man sran tɛ-mɛn i su.” I yo, ɔ fataman kɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun “bu i sukpɔ nun waka.” Sanngɛ ɲanndra kun ekun se kɛ: “Kɛ sran nnyɔn be nyan ndɛ’n, kun ng’ɔ dun mmua kɛn i liɛ’n, ɔ waan i ndɛ’n yo fɛ. Kɛ kun’n kusu ɔ wa kɛn i liɛ’n, a wun-man kun nga i liɛ’n yo fɛ-ɔ.” (Nya. 18:17) Ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’n sie i su ndɛ’n i bo klanman cɛ. Sanngɛ ɔ fata kɛ ɔ niɛn i wun naan w’a jranman sran ng’ɔ dun mmua kannin ndɛ’n kleli i’n i sin. Kɛ ɔ ko tie sran’n i nuan ndɛ’n, ɔ kwla usɛ i sɛ ɔ nin i wiengu ng’ɔ nin i be ɲannin ndɛ’n be kokoli su yalɛ o. Asa ekun’n, e nin e niaan mun e afiɛn siesielɛ’n i su ndɛ nga Biblu’n kan’n, asɔnun kpɛnngbɛn’n kwla bo su kle aniaan sɔ’n.

12. Ndɛ nsan mɔ be kle kɛ sɛ sran kun kpli fa ajalɛ’n, ɔ kwla yo tɛ kpa’n, an bo be su.

¹² Biblu’n nun ndɛ nsan be kle kɛ sɛ sran kun tie sran kunngba i nuan ndɛ naan ɔ kpli fa ajalɛ’n, ɔ kwla yo tɛ kpa. I klikli’n yɛle sa ng’ɔ juli Potifali su’n. I yi buali ato kleli i kɛ Zozɛfu kunndɛli kɛ ɔ́ tɔ́ i gblu. Potifali fali i yi i ndɛ’n su, ɔ maan ɔ fali ya dan kpa. Kpɛkun ɔ wlali Zozɛfu bisua. (Bob. 39:19, 20) I nɲɔn su’n, yɛle like nga Famiɛn Davidi yoli’n. Mɛfibɔsɛti i sufuɛ Ziba seli Davidi kɛ Mɛfibɔsɛti su uka Davidi i kpɔfuɛ mun. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Davidi fali Ziba i ndɛ’n su kpɛkun be ja nun lɛ ɔ seli kɛ: “Ń fá Mɛfibɔsɛt i ninnge’n kwlaa ḿ mán wɔ.” (2 Sam. 16:4; 19:25-27) Ndɛ’n i nsan su’n yɛle ng’ɔ juli Famiɛn Artaksɛrkzɛs blɛ su’n. Zuifu’m be kpɔfuɛ’m be wa seli i kɛ Zuifu’m be su kplan Zerizalɛmu klɔ’n naan b’a kwla jaso i wun. Famiɛn fali ato ndɛ sɔ’n su, kpɛkun ɔ seli Zuifu’m be kɛ be yaci Zerizalɛmu klɔ’n i kplanlɛ. I sɔ’n ti’n, Zuifu’m be jrannin Ɲanmiɛn i sua’n i kplanlɛ. (Ɛsd. 4:11-13, 23, 24) I kwlaa sɔ’n ti’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be fa afɔtuɛ nga Pɔlu mannin Timote’n su. Yɛle kɛ sɛ be siman ndɛ’n nun kpa’n, be kpliman be faman ajalɛ.—An kanngan 1 Timote 5:21 nun.

13, 14. (a) ?Sɛ ndɛ tɔ sran nɲɔn be afiɛn’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e wla fi su ɔ? (b) ?Ngue yɛ ɔ kwla uka asɔnun kpɛnngbɛn mun naan b’a di ndɛ’n i kpa ɔ?

¹³ Biblu’n waan: “Sɛ sran kun bu i wun kɛ ɔ wun sa wlɛ’n, wuun ɔ su lɛkɛ i wun, ɔ nian bu-mɛn i bue kaan sa.” (1 Kor. 8:2) Ɔ maan kɛ ndɛ tɔ sran nɲɔn be afiɛn’n, e kwla bu i kɛ e si ndɛ sɔ’n nun kpa. Sanngɛ nán maan e wla fi su kɛ atrɛkpa’n e siman ndɛ sɔ’n i ngbɛsungbɛsu’n kwlaa. Asa ekun’n, atrɛkpa’n e siman be nga ndɛ tɔli be afiɛn’n be su ndɛ’n kwlaa. I ti’n kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m bé síesíe ndɛ kun’n, ɔ fata kɛ be nian be wun kpa. Nán maan sran wie fa ato ndɛ wie annzɛ bewanbewan ndɛ wie laka be. Asa kusu’n, nán maan be nian kɛ sran kun le sika ti’n bé fɛ́ i ndɛ liɛ’n su. Zezi Klist mɔ Ɲanmiɛn sieli i jɔlɛ difuɛ’n ɔ ‘nian-man sran nyrun naan w’a bu ndɛ, nán be waan yɛ ɔ fa kɛn i ndɛ liɛ nin-ɔn.’ (Eza. 11:3, 4) Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ ɔ sie Zezi ɔ. Ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n kunngba’n sie asɔnun kpɛnngbɛn mun wie.

¹⁴ Ka naan asɔnun kpɛnngbɛn’m b’a siesie ndɛ kun’n, ɔ fata kɛ be dun mmua srɛ Zoova kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man be. Kpɛkun be yaci Ɲanmiɛn wawɛ’n nun maan ɔ kle be atin. Yɛle kɛ be jran Biblu’n nin Biblu’n i akua nga “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n” yi be’n su naan b’a siesie ndɛ’n.—Mat. 24:45.

Ɔ fata kɛ e nin Ɲanmiɛn e afiɛn sɛ

15. ?Sɛ aniaan kun yoli sa tɛ dan kpa naan Klistfuɛ kun si nun’n, blɛ benin nun yɛ ɔ fata kɛ ɔ bo su kle asɔnun kpɛnngbɛn mun ɔn?

¹⁵ Biblu’n wla e fanngan kɛ maan e nin e niaan Klistfuɛ mun e nuan sɛ. Sanngɛ ɔ se e wie kɛ: “Ngwlɛlɛ b’ɔ fin nyanmiɛn su’n, sɛ ɔ ti sran’n, wuun é sé kɛ sa tɛ kaan sa nun-mɛn i wun. Ɔ klo-man ndɛnngan.” (Zak 3:17) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ ɔ ti kpa kɛ e nuan sɛ’n, sanngɛ like klikli ng’ɔ fata kɛ e yo’n, yɛle kɛ nán sa tɛ kaan sa tran e wun. I sɔ’n i bo’n yɛle kɛ maan e yaci Ɲanmiɛn i nun naan ɔ kle e like ng’ɔ ti tɛ’n ɔ nin ng’ɔ ti kpa’n. Kpɛkun maan e yo like ng’ɔ jɔ  i klun’n. Sɛ Klistfuɛ kun si kɛ aniaan kun yoli sa tɛ dan kun’n, ɔ fata kɛ ɔ se aniaan sɔ’n kɛ ɔ ko koko kle asɔnun kpɛnngbɛn mun. (1 Kor. 6:9, 10; Zak 5:14-16) Sɛ sa tɛ yofuɛ’n w’a kokoman w’a kleman asɔnun kpɛnngbɛn mun’n, ɔ fata kɛ aniaan ng’ɔ si i sɔ ndɛ liɛ’n i bɔbɔ ko bo su kle be. Klistfuɛ sɔ’n kwla se kɛ ɔ kanman ndɛ fi afin ɔ kunndɛman kɛ ɔ nin sa tɛ yofuɛ’n be afiɛn saci. Sanngɛ sɛ ɔ yo sɔ’n nn i bɔbɔ’n w’a yo sa tɛ wie.—Sau. 5:1; an kanngan Nyanndra Mun 29:24 nun.

16. ?Ngue yɛ like nga Zei fa yoli Famiɛn Zɔramu’n ɔ kle e ɔ?

¹⁶ Zei yoli like kun m’ɔ kle kɛ sa kpa yolɛ’n ti cinnjin tra kɛ e yo naan e nin sran kun m’ɔ yo sa tɛ’n e afiɛn sɛ’n. Ɲanmiɛn sunmannin Zei kɛ ɔ ko tu Famiɛn Akabu i awlobofuɛ’m be fɔ. Akabu nin Zezabɛli be wa yɛle Famiɛn Zɔramu mɔ i klun yo wi kpa’n. Ɔ fuli i kakaklolo’n nun ɔli Zei i atin kpalɛ. Kɛ ɔ nin Zei be yiali’n, ɔ usɛli i kɛ: “?Zei, wɛtɛɛ su ɔ?” Zei tɛli i su kɛ: “?Wɛtɛɛ su sɛ? A kan aunjuɛ ndɛ, sanngɛ wuun ɔ nin Zezabɛl tɛ sɔ amuɛn mun’n, wuun blɛ li yɛ b’a se i kɛ ɔ di bae nin-ɔn.” (2 Fam. 9:22) Kɛ ɔ yoli sɔ’n Zei wlɛli i ta’n nun, ɔ cuɛnnin fa wɔli Zɔramu. Ta’n fitili i awlɛn ba’n boli nun. Kɛ nga Zei fa yoli’n sa’n, sɛ sa tɛ yofuɛ kun kacimɛn i sa’n, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be fa ajalɛ yasua su. Be kwlá nianman kɛ be kunndɛ kɛ alaje tran asɔnun’n nun ti’n, bé mán sa tɛ yofuɛ ng’ɔ kacimɛn i sa’n i atin kɛ ɔ ka asɔnun’n nun. Kɛ ɔ ko yo naan asɔnun nunfuɛ onga’m be nin Ɲanmiɛn be afiɛn w’a sɛ’n ti’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be tu sa tɛ yofuɛ sɔ’n asɔnun’n nun.—1 Kor. 5:1, 2, 11-13.

17. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ’m be kwlaa be yo naan anuannzɛ w’a tran asɔnun’n nun ɔn?

¹⁷ Kpɛ sunman’n, ndɛ ng’ɔ tɔ e nin e niaan mun e afiɛn’n, ɔ timan ndɛ kekle sɔ liɛ m’ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yia be siesie ɔ. Ɔ maan sɛ i sɔ ndɛ tɔ e afiɛn’n, ɔ ti kpa kɛ e yaci e wiengu i sa tɛ’n e cɛ i klolɛ su. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Sran nga be yo i sa b’ɔ fa sie-mɛn i klun’n, ɔ kunndɛ klolɛ. Sran nga kusu b’ɔ be yo i sa b’ɔ kan sin’n, ɔ fuɛn i wun sran.” (Nya. 17:9) Ɔ maan sɛ e yo like nga Biblu’n waan e yo’n, anuannzɛ trán asɔnun’n nun. Kpɛkun e nin Zoova é yó janvuɛ titi.—Mat. 6:14, 15.

Be nga be nin be wiengu’m be nuan sɛ’n Ɲanmiɛn ra be su

18, 19. ?Kɛ e mian e ɲin naan e nin sran mun e afiɛn w’a sɛ’n, i su ye benin yɛ e ɲɛn i ɔ?

¹⁸ Kɛ e mian e ɲin naan e nin e niaan mun e nuan w’a sɛ’n, Zoova ra e su. Yɛle kɛ e nin Zoova e afiɛn sɛ kpa, yɛ e kwlakwla yɛ e yo naan asɔnun’n w’a di anuannzɛ ɔ. E ɲin nga e mian naan anuannzɛ w’a tran asɔnun’n nun’n ɔ uka e naan be nga e bo “aunjuɛ jasin’n” e kle be’n e nin be y’a tran fɔundi nun wie. (Efɛ. 6:15, Anuãsɛ Fuflɛ) Kpɛkun i sɔ’n uka e wie naan y’a siesie e wun y’a “yo sran’m be kwlaa be kpa” naan ‘sa nga be yo e’n [w’a] sɔn e nun.’—2 Tim. 2:24.

¹⁹ Dɔ nga su’n, e ɲin nga e mian naan e nin sran mun e afiɛn w’a sɛ’n, é ɲán su ye e ɲrun lɔ. Biblu’n waan i sran kpa mun o i sran tɛ mun o Zoova cɛ́n be. (Yol. 24:15) I sɔ’n kle kɛ “kɛ ɔ fin mɛn’n i bobolɛ nun’n” lele’n, be nga be wuli’n Zoova cɛ́n be nun akpinngbin kpanngban. Sran sɔ’m be ti wafawafa. (Lik 11:50, 51) Cenjele like nga é ɲɛ́n i’n, yɛle kɛ é klé be nga bé cɛ́n be’n wafa nga be nin be wiengu be kwla tran klanman’n. Nanwlɛ blɛ sɔ’n nun’n, anuannzɛ nun tranlɛ nga e su suɛn i dɔ nga su’n ɔ́ úka e dan!

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Ngue yɛ amun suannin ɔn?

• ?Sɛ e yoli e niaan kun i sa wie naan w’a yomɛn i fɛ’n, ngue yɛ e kwla yo naan e afiɛn w’a sɛ ekun ɔn?

• ?Sɛ sran kun yoli e sa wie’n, ngue yɛ e kwla yo naan e afiɛn w’a sɛ ekun ɔn?

• ?Sɛ ndɛ tɔ sran nɲɔn be afiɛn’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e wla fi su ɔ?

• ?Ngue ti yɛ sa kpa yolɛ’n ti cinnjin tra kɛ e yo naan e nin sran kun m’ɔ yo sa tɛ’n e afiɛn sɛ ɔ?

[Kosan mun]

[Foto, bue 25]

Be nga be yaci be wiengu’m be wun sa cɛ be’n Zoova klo be.