Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

?Zoova si amun?

?Zoova si amun?

?Zoova si amun?

“E Min’n si be nga be ti i liɛ’n.”​—2 TIM. 2:19.

1, 2. (a) ?Ngue yɛ ɔ yoli Zezi i cinnjin ɔn? (b) ?Kosan benin mun yɛ ɔ fata kɛ e bu be akunndan ɔn?

 CƐN kun’n, Farizifuɛ kun usali Zezi kɛ: “?Mmla’n i nun dan’n yɛlɛ onin?” Zezi tɛli i su kɛ: “Klo ɔ Min Nyanmiɛn’n kpa, fa ɔ wla’n kwlaa guɛ i su, maan wɔ akunndan’n kwlaa trɛn i su.” (Mat. 22:35-37) Zezi klo i Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i kpa liɛ su. I nun ng’ɔ o asiɛ’n su wa’n, wafa ng’ɔ fa nantili’n ɔ kle kɛ wafa nga Zoova bu i’n ɔ ti i cinnjin kpa. I sɔ’n ti’n, kɛ i wie cɛn’n mantannin koko’n, ɔ kwla kannin wafa ng’ɔ nantili’n i ndɛ kɛ Ɲanmiɛn bɔbɔ si kɛ ɔ ti sran kun m’ɔ niannin nun fɛli i mmla’m be su ɔ. Ɔ maan Zoova kloli Zezi tititi.—Zan 15:10.

2 Andɛ’n, sran kpanngban be waan be klo Ɲanmiɛn. I yo, e bɔbɔ e kan sɔ wie. Sanngɛ kosan cinnjin wie’m be o lɛ m’ɔ fata kɛ e bu be akunndan ɔn. Yɛle kɛ: ‘?Wafa sɛ yɛ Zoova bu min ɔn? ?N kwla se kɛ Ɲanmiɛn si min yɛle kɛ ɔ klo min sa? ?Zoova bu min kɛ n ti i liɛ?’ (2 Tim. 2:19) Sɛ e nin Ɲanmiɛn m’ɔ sie like kwlaa’n e afiɛn sɛ kpa’n, nanwlɛ i sɔ’n ti e cenjele like dan!

3. ?Ngue ti yɛ sran wie’m be se be wun kɛ be kwlá yoman Zoova liɛ ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ́ úka be naan b’a bumɛn i sɔ kun ɔn?

3 Sanngɛ sran wie mɔ be klo Zoova’n be bumɛn i kɛ Ɲanmiɛn kwla kaci be janvuɛ. Be nun wie’m be bu i kɛ be nunman sran nun. I sɔ’n ti’n be se be wun kɛ be kwlá yoman Zoova liɛ. Sanngɛ Zoova nianman e kɛ nga sran’m be fa nian e’n sa. Kɛ e si sɔ’n, nanwlɛ ɔ yo e fɛ dan! (1 Sam. 16:7) Akoto Pɔlu seli i wiengu Klistfuɛ’m be kɛ: “Sran ng’ɔ klo Nyanmiɛn’n, Nyanmiɛn si i sɔfuɛ’n.” (1 Kor. 8:3) Sɛ amun kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn si amun’n, like cinnjin kpa ng’ɔ fata kɛ amun dun mmua yo’n, yɛle kɛ amun klo i. Maan amun bu akunndan kan be nian. ?Ngue ti yɛ amun su kanngan fluwa nga nun ɔn? ?Ngue ti yɛ amun su mian amun ɲin kpa naan amún fá amun wla’n kwlaa gúɛ i Zoova su naan amun akunndan’n kwlaa trɛ́n i su, naan kusu amún fá amun wunmiɛn’n kwlaa bé sú i ɔ? ?Sɛ amun fali amun wun mannin Ɲanmiɛn naan be yoli amun batɛmu’n, ngue yɛ maan amun fɛli i sɔ ajalɛ mun ɔn? Biblu’n waan Zoova m’ɔ nian sran’m be awlɛn’n nun’n yɛ ɔ yo maan sran nga be awlɛn’n ti kpa’n be kaci i janvuɛ ɔ. (An kanngan Aze 2:7 nin Zan 6:44 nun.) I sɔ’n ti’n, amun kwla lafi su kɛ Zoova bɔbɔ yɛ ɔ yoli yɛ maan amun su i andɛ ɔ. I sufuɛ nga be niɛn i mmla’m be su be nanti titi’n, ɔ su kpɔciman be le. Be ti i sran kpa, yɛ ɔ klo be kpa liɛ su.—Jue. 94:14.

4. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin naan Ɲanmiɛn w’a si e titi ɔ?

4 Kɛ Zoova ko kaci e janvuɛ’n, like nga e ko yo naan w’a klo e titi’n, yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin siɛn’n niɔn. (An kanngan Zid 20, 21 nun.) Nán maan e wla fi su kɛ Biblu’n kle kɛ sɛ y’a nianman e wun’n e kwla to fuan atin’n blɛblɛblɛ, annzɛ e klunklo su e yaci Ɲanmiɛn kpɛ kunngba bɔbɔ. (Ebr. 2:1; 3:12, 13) I wie yɛle Imene nin Filɛti be liɛ’n. Akoto Pɔlu dun mmua kannin be ndɛ ka naan w’a kan ndɛ ng’ɔ o 2 Timote 2:19 nun’n. Be sran nɲɔn sɔ’n be yoli Zoova liɛ blɛ kun nun. Sanngɛ i sin’n, be wa yacili ndɛ nanwlɛ’n. (2 Tim. 2:16-18) Galasi lɔ asɔnun nunfuɛ’m be nun wie’m be yoli sɔ wie. Yɛle kɛ Ɲanmiɛn sili be. Sanngɛ kɛ ɔ juli i ɲrun’n, be jasoli nanwlɛ atin’n su. (Gal. 4:9) I sɔ’n ti’n, nán maan e bu i kɛ janvuɛ nga e nin Ɲanmiɛn y’a trɛ i yɛ’n, ɔ kwlá saciman le.

5. (a) ?Aeliɛ benin yɛ Ɲanmiɛn klo be kpa ɔ? (b) ?Sran benin mun yɛ é wá kán be ndɛ ɔ?

5 Aeliɛ wie’m be o lɛ’n, Zoova klo be kpa. (Jue. 15:1-5; 1 Piɛ. 3:4) Be nun nɲɔn yɛle Ɲanmiɛn i su lafilɛ ɔ nin be wun ase kanlɛ. É wá kán sran nɲɔn mɔ Zoova kloli be afin be yili aeliɛ sɔ’m be nglo’n, be ndɛ. Asa ekun’n, é wá kán sran kun ekun mɔ i wun tulɛ’n ti’n, Ɲanmiɛn yili i blo’n, i ndɛ wie. É wá fá sran sɔ’m be su ndɛ’n tú e wun fɔ.

Be kwlaa nga be lafi Ɲanmiɛn su’n be si’n

6. (a) ?Wafa sɛ yɛ Abraamu kleli kɛ ɔ lafi kasiɛ nga Zoova boli be’n be su ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zoova sili Abraamu sakpa ɔ?

6 Abraamu “lafili” Zoova su. I ti’n, be flɛli i ‘be kwlaa nga be lafi [Ɲanmiɛn] su’n, be si.’ (Bob. 15:6; Rɔm. 4:11) Ɲanmiɛn su mɔ Abraamu lafili’n ti’n, ɔ tuli i tranwlɛ’n nun ɔli lika mmua kpa. Ɔ yacili i janvuɛ nin i bo ninnge mun ɔli. (Bob. 12:1-4; Ebr. 11:8-10) Abraamu lafili Ɲanmiɛn su kpa titi. Like kun m’ɔ kle sɔ’n yɛle kɛ, kɛ ɔ tuli i klɔ’n su lɔ mɔ afuɛ kpanngban kpa sinnin’n, Zoova seli i kɛ ɔ fɛ i wa Izaaki yi tɛ mɛn i. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ kali kaan bɔbɔ naan w’a kun i wa’n w’a yi tɛ’n. (Ebr. 11:17-19) Abraamu lafili su kɛ kasiɛ kwlaa nga Zoova boli’n, bé kpɛ́n su. I sɔ’n ti’n, ɔ yoli Ɲanmiɛn i awlɛn su sran. Zoova sili i sakpa. (Bob. 18:19) Nán kɛ wunlɛ ngunmin yɛ Zoova wunnin kɛ Abraamu o lɛ ɔ. Sanngɛ ɔ kloli i kɛ sran kun fa klo i janvuɛ sa.—An kanngan Zak 2:22, 23 nun.

7. ?Abraamu si kɛ kasiɛ nga Zoova boli’n, bé yó sɛ? ?Wafa sɛ yɛ ɔ kleli kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su ɔ?

7 Ɲanmiɛn tali Abraamu i nda kɛ ɔ́ mɛ́n i asiɛ naan i osu nunfuɛ’m bé sɔ́n “kɛ jenvie nuan aunnyan’n sa.” Sanngɛ kasiɛ sɔ’m b’a kpɛnman su i ɲin su. (Bob. 22:17, 18) Kannzɛ ɔ yoli sɔ bɔbɔ’n, sanngɛ ɔ lafili Zoova su kpa titi. Ɔ si kɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn ko kan’n, saan ɔ́ kpɛ́n su. Yɛ ɔ kleli sɔ i nantilɛ’n nun. (An kanngan Ebre Mun 11:13 nun.) ?E kusu Zoova si e kɛ Abraamu sa? ?Yɛle kɛ ɔ wun kɛ e lafi i su kɛ nga Abraamu fa lafili i su’n sa?

Kɛ e fa e su sa mun e wla Zoova sa nun’n ɔ kle kɛ e lafi i su

8. ?Ninnge benin wie mun yɛ sran sunman be klo kpa kɛ bé yó ɔ?

8 Atrɛkpa’n, e klo kpa kɛ é yó ninnge wie mun. Ɔ kwla yo bian annzɛ bla jalɛ annzɛ ba wulɛ annzɛ juejue yolɛ. Ninnge sɔ’m be timan tɛ. Sanngɛ atrɛkpa’n, e nun sunman e su ɲanman ninnge nga e kunndɛ be sɔ’n be ngba annzɛ be nun wie fi. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, like nga e yo’n, ɔ kle wafa nga e lafi Ɲanmiɛn su ju’n.

9, 10. (a) ?Ngue yɛ aniaan wie’m be yo naan b’a ɲan like nga be awlɛn o su kpa’n niɔn? (b) ?Sɛ nda nga Ɲanmiɛn tali be’n be kpɛnman su blɛ nga e sunnzun’n nun’n, ngue yɛ é yó?

9 Sɛ e kunndɛ kɛ saan fii é yó ninnge sɔ mun naan i ti’n, e fɔn Ɲanmiɛn mmla’n, ɔ timan ngwlɛlɛ aeliɛ. I sɔ’n kwla saci e nin Ɲanmiɛn e afiɛn. Aniaan wie mun’n, kɛ ɔ ko yo naan b’a yo juejue’n, be ko fa are nga i yolɛ’n tɔn Zoova i mmla’n. Wie’m be liɛ’n, junman nga be kplinnin su kɛ bé dí’n, ɔ yo maan be ɲanman be ti be nianman be awlofuɛ’m be lika annzɛ be tranman aɲia’m be bo. Wie mun ekun be liɛ’n, bian annzɛ bla ng’ɔ suman Zoova’n yɛ be nin i be san nun ɔn. ?Ɲanmiɛn sufuɛ ng’ɔ yo i sɔ’n, ɔ kunndɛ kpa kɛ Zoova si i? Amun e kan Abraamu ndɛ kan. ?Sɛ ɔ ti kɛ ɔ kleli kɛ nda nga Ɲanmiɛn tali be’n be su kpɛnlɛ’n su cɛ ngboko naan i ti ɔ kwlá trɛmɛn i awlɛn kun’n, nn Zoova bú i sɛ? ?Yɛ sɛ Abraamu w’a trɛmɛn i awlɛn w’a minndɛman Zoova naan i bɔbɔ ko kpɛli i tranwlɛ uflɛ ba naan ɔ yoli naan i dunman’n fu nin? (An nian Bo Bolɛ 11:4.) ?Sɛ ɔ yoli sɔ nn ɔ nin Zoova be kali janvuɛ nun?

10 ?Ninnge benin mun yɛ ɔ o amun klun kpa kɛ amún yó ɔ? ?Amun Ɲanmiɛn sulafilɛ’n maan amun kwla minndɛ kɛ Zoova bɔbɔ fɛ i sɔ ninnge mun man amun? Ɔ seli kɛ ɔ́ mán “ninnge nga nguan o be nun’n be kwlaa be like ng’ɔ ju be’n.” (Jue. 145:16) Atrɛkpa’n, nda nga Zoova tali be’n be nun wie’m be su kpɛnman su blɛ nga e sunnzun’n nun. Sanngɛ sɛ e nantilɛ nun e kle kɛ e lafi Zoova su kɛ Abraamu sa’n, i wla su fiman e le. Saan ɔ́ yó e ye.—Ebr. 11:6.

Wun ase kanfuɛ kun nin wun tufuɛ kun

11. ?Afuɛ kpanngban nun’n, wafa sɛ yɛ Kɔre nin Ɲanmiɛn be nantili ɔ?

11 Moizi nin Kɔre be aeliɛ’n w’a yoman kun. Kɛ ɔ fatali kɛ be kle kɛ be ɲin yi ninnge nga Zoova siesieli be’n naan be nanti atin ng’ɔ kleli’n su’n, b’a faman ajalɛ kunngba’n. Wafa nga kasiɛn su Zoova buli be’n ɔ fin like nga be yoli i blɛ sɔ nun’n. Kɔre ti Levifuɛ. Ɔ fin Keat akpasua’n su. Atrɛkpa’n, i nun mɔ Zoova dé i nvle’n mɔ bé kpɛ́ ndɛma jenvie’n, nn ɔ o lɛ. Sinai oka’n i bo lɔ’n, kɛ Zoova buli Izraɛlifuɛ nga be yoli ɲin kekle i su’n be fɔ’n, e kwla se kɛ Kɔre jrɛnnin i sin wie. Atrɛkpa kusu’n, i sa trannin Ɲanmiɛn i alaka’n i sualɛ’n nun wie. (Tul. 32:26-29; Kal. 3:30, 31) Ɔ maan e kwla se kɛ ɔ nin Zoova be nantili klanman cɛli kpa. Yɛ i sɔ’n ti’n, Izraɛlifuɛ kpanngban be ɲin yili i.

12. ?Kɛ nga e fa wun i foto ng’ɔ o fluwa’n i bue 31 su’n sa’n, wafa sɛ yɛ be wun tulɛ’n yoli maan Kɔre nin Ɲanmiɛn be afiɛn sacili ɔ?

12 Kɛ bé kɔ́ mɛn nga Zoova waan ɔ́ fá mán be’n i nun lɔ’n, Kɔre i klun w’a jɔman wafa nga Zoova kle nvle’n i atin’n i su. Afin i waan ɔ́ klé ajalɛ uflɛ. Sran 250 be suli i su. Be buli i kɛ nn Zoova i klun jɔ be wun. Be seli Moizi nin Aarɔn kɛ: “Amun liɛ’n w’a flan ye ngboko, sran nga be ti Izraɛlfuɛ’m be kwlaa be ti Anannganman liɛ klonglo, yɛ Anannganman o e kwlaa e afiɛn.” (Kal. 16:1-3) Nanwlɛ, be wun yɛ be tu i yaya sɔ ɔ! Moizi seli be kɛ: ‘Anannganman wá klé sran ng’ɔ ti i liɛ klonglo’n.’ (An kanngan Kalɛ 16:5 nun.) Kɛ i aliɛ cɛnnin lele m’ɔ́ fá sán’n, Kɔre nin be nga be jrɛnnin i sin be yoli ɲin kekle Zoova su’n, b’a wie wu.—Kal. 16:31-35.

13, 14. ?Wafa sɛ yɛ Moizi kleli kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ ɔ?

13 Moizi liɛ’n, w’a yoman kɛ Kɔre sa. Ɔ yoli ‘wun ase kanfuɛ dan, asiɛ nga su wa sran fi w’a to-mɛn i wun ase kanlɛ’n nun.’ (Kal. 12:3) Ɔ kleli kɛ ɔ ti sran m’ɔ lo i wun ɔn naan ɔ kɛn i wun ase. I lɛ nun’n, ɔ fali atin nga Zoova kleli i’n su. (Tul. 7:6; 40:16) Biblu’n nun’n, be kɛnmɛn i lika fi kɛ ajalɛ kwlaa nga Zoova fali’n, Moizi fa yoli ndɛ. Annzɛ kusu atin nga Zoova kleli i’n i su falɛ’n flɛnnin i. Maan e kan tannin sua nga Zoova seli kɛ be wu’n i ndɛ e nian. Zoova kleli like tɛkɛtɛkɛ kwlaa ng’ɔ fata kɛ be yo i sua sɔ’n i kplanlɛ nun’n. I li bɔbɔ tannin tanmue wafawafa ng’ɔ fata kɛ be fa wu tannin sua’n, Zoova yiyili i ngba kwlaa nun. Asa ekun’n, tannin tanmue’n i nuan su kaa kaa ng’ɔ fata kɛ be yo’n, Zoova boli i nuan. (Tul. 26:1-6) Ɔ ju wie’n, Ɲanmiɛn i anuannzɛ nun’n aniaan kun mɔ be sieli i kpɛn junman kun su’n, ɔ kwla se e kɛ e di junman wie. Kpɛkun ɔ kle e like tɛkɛtɛkɛ kwlaa nga ɔ fata kɛ e yo’n. Nanwlɛ i sɔ’n kwla lo e ngasi. Zoova liɛ’n, junman’n i siesielɛ nun’n, ɔ leman sran kun kɛ i sa. Ɔ fa junman wie mɛn i sufuɛ mun yɛ ɔ lafi su kɛ bé dí i kpa. Sɛ ɔ kle be like tɛkɛtɛkɛ kwlaa ng’ɔ fata kɛ be yo’n, ɔ si like ti’n. Maan e sie i nzɔliɛ kɛ, kɛ Zoova yoli sɔ’n, Moizi w’a seman kɛ ɔ buli i bakan dan naan i sɔ’n ti’n, ɔ́ fɛ́ i wun ya. I kpa bɔbɔ’n, ɔ yoli maan ndɛ nga Ɲanmiɛn kannin’n, junman difuɛ’m “be niannin su yoli i sekeseke kpan.” (Tul. 39:32) Nanwlɛ kɛ be se kɛ sran kun yoli wun ase kanfuɛ’n yɛle i liɛ’n! Moizi wunnin i wlɛ kɛ Zoova i junman yɛ ɔ su di ɔ. Naan i liɛ’n ɔ ti Zoova i sa nun sran ngbɛn.

14 I nun mɔ sa wie’m be tɔli Moizi bɔbɔ su trele’n, ɔ kleli kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ wie. Blɛ kun nun’n, Izraɛlifuɛ’m be fɔkɔli i awlɛn ti’n i wla fili i wun maan ɔ fali ya. I ti’n w’a yiman Zoova i ayɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ’n Zoova seli i kɛ nɛ́n i yɛ ɔ́ fɛ́ i sran mun wlú mɛn nga i waan ɔ́ fá mán be’n i nun lɔ ɔ. (Kal. 20:2-12) Kusu nn afuɛ kpanngban nga Izraɛlifuɛ’m be ijɔli be konviabo’n, Moizi nin i niaan bian Aarɔn be trali be awlɛn i kwlaa sɔ’n nun. Sanngɛ fɔnlɛ sɔ mɔ Moizi fɔnnin’n ti’n, ɔ su kwlá yoman like nga i ɲin o sin w’a cɛ kpa’n i kun! ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ngue yɛ Moizi yoli ɔ? E wun i wlɛ kɛ i wla kwla bo i wun. Kannzɛ ɔ yoli sɔ’n, sanngɛ ɔ kɛnnin i wun ase sɔli ndɛ nga Zoova kannin’n nun klanman. Ɔ si kɛ Zoova yo sa i nuan su, naan ɔ diman ndɛ kwlɛ. (Mml. 3:25-27; 32:4) Andɛ’n, kɛ e bu Moizi i akunndan’n, e wun kɛ ɔ yoli sran mɔ Zoova sili i ɔ.—An kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 33:12, 13 nun.

Sɛ e kanman e wun ase’n, e ɲin kwlá yiman Zoova

15. ?Ngue yɛ Kɔre i wun tulɛ aeliɛ’n kle e ɔ?

15 Ɔ ju wie’n, asɔnun’n nun’n be siesie wafa nga e fa yo ninnge mun’n i uflɛ. Yɛ kusu’n, be nga be dun e ɲrun mmua asɔnun nun’n be fa ajalɛ wie mun. Saan sɛ e fa ajalɛ sɔ’m be su’n yɛ Zoova i klun jɔ́ e wun ɔn. ?Kɛ be fa ajalɛ wie annzɛ be siesie wafa nga e fa yo ninnge mun asɔnun nun’n be uflɛ’n, wafa sɛ yɛ e sɔ nun ɔn? Kɔre nin be nga be suli i su’n, be buli i kɛ wafa nga be bɔbɔ be klo kɛ bé síesíe ninnge mun’n yɛ ɔ ti kpa ɔ. Be tuli be wun yɛ b’a lafiman Ɲanmiɛn su. Be aeliɛ sɔ’n ti’n, b’a kwlá yoman Ɲanmiɛn i janvuɛ kun. Kɔre buli i kɛ Moizi m’ɔ ti oke’n i bɔbɔ klunklo ajalɛ mun yɛ ɔ su fa be ɔ. Sanngɛ i wla fili su kɛ Zoova yɛ ɔ su sin Moizi i lika kle nvle’n i atin ɔn. I sɔ’n ti’n, i ɲin w’a yiman be nga Ɲanmiɛn fa be di i junman’n. Sɛ ɔ ti kɛ Kɔre minndɛli kɛ Zoova ukɛ i naan ɔ wun ninnge’m be wlɛ’n, annzɛ sɛ ɔ minndɛli kɛ Zoova bɔbɔ yɛ ɔ nian naan sɛ ɔ nin i fata sakpa’n ɔ siesie ninnge’m be uflɛ’n, nn ɔ yoli kpa. Kɛ mɔ Kɔre w’a yomɛn i sɔ’n ti’n, andɛ kɛ e ti i dunman’n, nán sran kun m’ɔ tuli i klun suli Zoova afuɛ kpanngban’n i akunndan yɛ e bu ɔ. Sanngɛ wun tufuɛ mɔ i ɲin w’a yiman Zoova’n i akunndan yɛ e bu ɔ.

16. ?E nin Zoova e janvuɛ tralɛ’n nun’n, wafa sɛ yɛ Moizi i wun ase kanlɛ aeliɛ’n kwla uka e ɔ?

16 Andɛ’n, asɔnun kpɛnngbɛn nin aniaan onga’m be kwla fa Kɔre i su ndɛ’n be tu be wun fɔ. Sɛ e waan é mínndɛ kɛ Zoova bɔbɔ yo ninnge mun naan é yó like nga be nga be dun e ɲrun mmua asɔnun’n nun’n be kle e’n, ɔ fata kɛ e yo wun ase kanfuɛ. ?E kle kɛ e ti wun ase kanfuɛ kɛ Moizi sa? ?E wun i wlɛ kɛ Zoova sin be nga be dun e ɲrun mmua asɔnun’n nun’n be lika kle e atin? ?Yɛ e klun jɔ i sɔ’n su? ?Kpɛkun e fa atin nga sran sɔ’m be kle e’n su? ?Sɛ be yo like wie naan e klun jɔman su’n e tra e awlɛn? Sɛ e yo sɔ’n, Zoova i klun jɔ́ e wun wie. E wun ase kanlɛ’n nin e aɲinyiɛ’n ti’n, ɔ́ kló e sa.

Zoova si be nga be ti i liɛ’n

17, 18. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a yo Zoova liɛ titi ɔ?

17 Sɛ e bu be nga Zoova kloli be m’ɔ yiali be kɛ be yo i janvuɛ’n be aeliɛ’n i su akunndan’n, ɔ ti kpa man e. Abraamu nin Moizi be yoli fɔfuɛ yɛ kekle’n tɔli be su. Sa kunngba’n yɛ ɔ o e su andɛ ɔ. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Zoova sili be, be yoli i liɛ. Sanngɛ Kɔre i ndɛ’n kle e kɛ e kwla yaci Zoova naan y’a yomɛn i janvuɛ kun. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e tinuntinun e fa kosan nga mun e usa e wun: ‘?Wafa sɛ yɛ Zoova bu min ɔn? ?Biblu’n nun sran nga e kannin be ndɛ’n, wafa sɛ yɛ n kwla fa be ndɛ’n n tu min wun fɔ ɔ?’

18 Zoova bu be kwlaa nga be su i kpa titi’n kɛ be ti i liɛ. Nanwlɛ, kɛ e ti i sɔ’n, e wla gua ase. I sɔ’n ti’n, maan e mian e ɲin naan e yi nzuɛn kpa kɛ Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ɔ nin be wun ase kanlɛ sa’n be nglo. Sɛ e yo i sɔ’n, é yó Ɲanmiɛn i awlɛn su sran. Nanwlɛ kɛ Zoova si sran kun’n, i sɔ’n ti sran sɔ’n i cenjele like. Be nga i klun jɔ be wun’n, kɛ é sé yɛ’n, be di aklunjuɛ. Asa ekun’n, be like kpa o be ɲrun lɔ.—Jue. 37:18.

?Amun wla kwla kpɛn su?

• ?Kɛ be se kɛ Zoova si sran kun’n, i bo’n yɛle benin?

• ?Wafa sɛ yɛ e kwla lafi Ɲanmiɛn su kɛ Abraamu sa ɔ?

• ?Afɔtuɛ benin yɛ Kɔre i aeliɛ’n man e ɔ? ?Yɛ ngue yɛ Moizi i aeliɛ’n kle e ɔ?

[Kosan mun]

[Foto, bue 29]

?Kɛ Abraamu sa’n, e lafi su kɛ kasiɛ kwlaa nga Zoova boli’n, be nuan yía?

[Foto, bue 31]

Kɔre w’a lomɛn i wun w’a faman atin nga be kleli i’n su.

[Foto, bue 32]

?Zoova ɲrun’n, e ti wun ase kanfuɛ nin aɲinyiɛfuɛ?