Be wiengu bo waka kpɛlɛ’n ɔ ti mɛn’n i awieliɛ blɛ’n i nzɔliɛ kun!

“An fa nzuɛn uflɛ b’ɔ fa Nyanmiɛn liɛ’n b’ɔ maan amún yó kpa’n, amún yó i klun sa nanwlɛ bɔ an di’n ti.”​—EFƐ. 4:24.

AN TU NDƐ CINNJIN NGA’M BE BO:

?Ngue yɛ sa nga Absalɔmu ɔ nin Zida Iskariɔti yɛ Delila be yoli’n ɔ kle e ɔ?

?Wafa sɛ yɛ e kwla yo kɛ Zonatan nin Piɛli sa ɔ?

?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e nin e yi annzɛ e wun e afiɛn w’a saciman ɔn, naan kusu e nin Zoova y’a nanti kpa titi ɔ?

1-3. (a) ?Ayeliɛ benin yɛ sran’m be dan lika be yi i nglo, m’ɔ kle kɛ e o mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun ɔn? (b) ?Kosan nsan benin mun yɛ é wá fá e ɲin é síe be su ɔ?

 BIBLU’N kan sran nsan mɔ be yoli sa tɛ kunngba’n be ndɛ. Yɛle kɛ be kpɛli be wiengu bo waka. Be ayeliɛ tɛ sɔ’n ti’n, be wiengu’m be wunnin ɲrɛnnɛn kpa liɛ su! Sran sɔ mun yɛle Delila nin Absalɔmu ɔ nin Zida Iskariɔti. Yɛ be nga be kpɛli be bo waka sɔ’n, yɛle Samsɔn m’ɔ ti jɔlɛ difuɛ’n m’ɔ wuli Delila i ti kpo’n, ɔ nin Famiɛn Davidi m’ɔ ti Absalɔmu i si’n, yɛ Klist Zezi m’ɔ ti Zida Iskariɔti i Min’n. ?Ngue ti yɛ kɛ é sé yɛ’n, ɔ fata kɛ e fa e ɲin e sie i be sa tɛ nga be yoli’n i su ɔ?

² Fluwa klɛfuɛ kun seli kɛ andɛ’n, sran’m be dan lika be kpɛ be wiengu bo waka. I sɔ’n boman e nuan, afin Zezi kɛnnin i laa kɛ “mɛn’n i awieliɛ” blɛ’n nun’n, “sran sunman [...] bé fá be wiengu wlɛ́ sran’m be sa nun.” (Mat. 24:3, 10) ?Nɛ́n i sɔ yɛ e wun i andɛ ɔ? Ɔ maan ‘mɛn’n su kɔ i bue nuan’ sakpasakpa. Yɛ kɛ nga Pɔlu fa kannin’n sa’n, sran’m ‘be yi be janvuɛ mun man.’ (2 Tim. 3:1, 2, 4) Flimu nin fluwa’m be nun’n, be yi i sɔ liɛ’n i nglo weiin. Yɛle kɛ be kle sran’m be kɛ sɛ be kpɛ be wiengu bo waka’n, naan be yi be man’n, ɔ timan tɛ sɔ liɛ. Sanngɛ, i sɔ’n ti ato. Afin ayeliɛ tɛ sɔ’n, ɔ fa ɲrɛnnɛn yi i sran’m be su. Nanwlɛ, e o mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun sakpa.

³ Like suanlɛ nga nun’n, é wá fá e ɲin é síe i kosan nga’m be su. Be yɛ: ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa be nga laa be nin be wiengu’m b’a nantiman ndɛnman su’n, be ayeliɛ’n tu e wun fɔ nun ɔn? ?Sran benin yɛ be nin be wiengu’m be nantili nanwlɛ su mɔ e kwla fa be ajalɛ’n su ɔ? ?Yɛ wan yɛ ɔ fata kɛ e nin i nanti nanwlɛ su titi ɔ?

 SRAN WIE MƆ BE NDƐ’N KLE E NGWLƐLƐ’N

4. ?Ngue yɛ Delila yoli Samsɔn ɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ e kwla se kɛ i klun yo wi ɔ?

⁴ Sran klikli nga é kɛ́n i ndɛ’n yɛle Delila. Bla sɔ’n, Samsɔn m’ɔ ti jɔlɛ difuɛ’n wuli i ti kpo. Sanngɛ Delila liɛ’n, nán klolɛ’n i kpa’n wie yɛ ɔ klo Samsɔn ɔn. Filistifuɛ’m be wunnin i sɔ. Ɔ maan, i nun nga Samsɔn kunndɛli kɛ ɔ nin Filistifuɛ’m bé kún’n, Filistifuɛ’m be su kpɛnngbɛn nnun be mannin Delila sika lɔuun kpa naan ɔ kle be kan Samsɔn i wunmiɛn’n fin’n, naan b’a kwla kun i. Delila i konvi kpli’n ti’n, ɔ sɔli sika sɔ’n nun. Ɔ maan, ɔ wa seli Samsɔn kɛ ɔ kle i kan i wunmiɛn’n fin’n. Ɔ yoli sɔ lele kpɛ nsan, sanngɛ w’a yoman ye. W’a jranman lɛ. “Kɛ ɔ jin Samsɔn yalɛ klelɛ’n su cɔcɔcɔ sa.” I agualiɛ su’n, “ɔ flannin Samsɔn siɛn’n. I waan sɛ ɔ́ wú ɔ, maan ɔ wu.” Ɔ maan Samsɔn tuli i klun kan kleli i. Ɔ seli i kɛ, kɛ be wuli i lele’n, be nin a yimɛn i ti’n le. Naan sɛ be yi i ti’n, i wunmiɛn’n wíe i nun. * Kɛ Delila wunnin i kɛ w’a tu i klun’n w’a kle i’n, ɔ yoli maan Samsɔn lafili i ja’n su. Ɔ seli sran kun kɛ ɔ yi i ti’n. Kpɛkun ɔ fali Samsɔn mɛnnin i kpɔfuɛ mun naan be yo i like kwlaa nga be klo kɛ bé yó i’n. (Jɔl. 16:4, 5, 15-21) Nanwlɛ, bla nga i klun yo wi o! Ɔ si kɛ Samsɔn klo i. Sanngɛ, i ndɛ nunman nun. I konvi kpli’n ti’n, ɔ yili i mɛnnin i kpɔfuɛ mun.

5. (a) ?Ngue yɛ Absalɔmu yoli Davidi ɔ? ?Yɛ i sɔ’n kle kɛ ɔ ti sran’n i wafa sɛ? (b) ?Kɛ Asitɔfɛli kacili i sin sili Davidi’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yoli Davidi ɔ?

⁵ Sran’n i nɲɔn su nga é kɛ́n i ndɛ’n yɛle Absalɔmu. Dunman kunndɛlɛ ti’n, ɔ la ɔ, ɔ lafiman. I waan saan ɔ́ dé famiɛn bia’n i si Davidi bo. I sɔ’n ti’n, ɔ yoli kɛ nvlefuɛ’m be ndɛ lo i naan be klolɛ’n taka i awlɛn’n nun sa. Ɔ tra be sa’n, ɔ tɔ be nun. Ɔ lakali be kɛ ɔ́ yó ninnge wie mun mán be. Kɛ Absalɔmu “kacili Izraɛlfuɛ’m be awlɛn’n” kɛ ngalɛ’n sa. (2 Sam. 15:2-6) Nga m’ɔ ti tɛ ekun yɛle kɛ Asitɔfɛli bɔbɔ m’ɔ ti Davidi i janvuɛ kpa’n m’ɔ nin i be ti koko nɲa’n nun ɔn, ɔ timan’n, Absalɔmu yoli maan ɔ suli i su wie. (2 Sam. 15:31) Nanwlɛ, like nga be yoli Davidi’n, w’a yomɛn i ya blɛblɛ, ɔ maan ɔ kɛnnin i ndɛ Jue Mun ndɛ tre 3 ɔ nin ndɛ tre 55 nun. (Jue. 3:1-8 2-9; an kanngan Jue Mun 55:13-15 nun.) Absalɔmu i ayeliɛ tɛ sɔ’n kleli kɛ i ɲin yiman Ɲanmiɛn, afin ɔ jaoli sran nga Ɲanmiɛn bɔbɔ fɛli i kɛ ɔ yo famiɛn’n i wun. (1 Nyo. 28:5) I bo m’ɔ́ gúa’n yɛle kɛ sa ng’ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ yó’n, ɔ kpili ase. W’a kwlá yiman Davidi famiɛn bia’n su.

6. ?Sa tɛ benin yɛ Zida yoli Zezi ɔ? ?Aniɛn wie’m be nun’n, sran benin yɛ be flɛ i Zida’n niɔn?

⁶ Siɛn’n, maan e kan Zida Iskariɔti m’ɔ fali Klist mannin’n i ndɛ. Delɛ cɛn kasiɛn nga Zezi nin i akoto 12 be dili’n, i nun’n, Zezi seli be kɛ: “Nanwlɛ, amun nun kun wá fá min mán sran mun.” (Mat. 26:21) Kɔnguɛ kunngba sɔ’n nun’n mɔ Zezi nin Piɛli nin Zaki ɔ nin Zan be o Zɛtsemane fie’n nun lɔ’n, Zezi seli be kɛ: “Sran ng’ɔ́ fá min mán sran mun’n ɔ su ba.” I nuan nin a tɔman kpɛkun Zida ɔ nin be nga be bɛ i tralɛ’n, b’a to be lɛ. “Ɔ wunngeli i wun lɛ naan w’a se i kɛ: “Baba, anun o,” yɛ ɔ toli i sa yili i kɔmin-ɔn.” (Mat. 26:46-50; Lik 22:47, 52) “Sran bɔ w’a yo-man sa tɛ fi’n” yɛ Zida yili i mannin ɔn. ?Ngue ti ɔ? Mo jɛtɛ ufue 30 ti! (Mat. 27:3-5) Aniɛn wie’m be nun’n, sran nga “ɔ kpɛ i wiengu bo waka’n” annzɛ ɔ yi janvuɛ mun man’n, be kpɛ i kpo be flɛ i Zida.

7. ?Ngue yɛ sa nga Absalɔmu ɔ nin Zida ɔ nin Delila be yoli’n ɔ kle e ɔ?

⁷ ?Ngue yɛ sa nga Delila ɔ nin Absalɔmu yɛ Zida Iskariɔti be yoli’n, ɔ kle e ɔ? Absalɔmu nin Zida Iskariɔti be jaoli sran mɔ  Ɲanmiɛn fɛli i sa sieli be su’n be wun, i sɔ’n ti’n be wuli ɲannzuɛn wie. (2 Sam. 18:9, 14-17; Yol. 1:18-20) Delila kusu, ɔ yoli i wun kɛ ɔ klo Samsɔn sa. Kpɛkun ɔ yili i mannin sran mun. Ɔ sacili i dunman. Ɔ maan andɛ nin andɛ kɛ e ti dunman Delila’n, i sa tɛ sɔ’n m’ɔ yoli’n yɛ ɔ ba e ti nun ɔn. Sɛ e wun i kɛ nzuɛn tɛ kɛ dunman kunndɛlɛ sa annzɛ konvi kpli sa be o e nun’n, maan e wla be ase ndɛndɛ kpa’n. Ɔ timɛn i ti’n, Zoova yí i sa e su! Nanwlɛ, laa sran nsan sɔ’m be su ndɛ’n kle e kpa kɛ ɔ fata kɛ e kpalo like kwlaa ng’ɔ kwla saci e nin e wiengu mun e afiɛn’n!

E SƆNNZƆN BE NGA BE NIN BE WIENGU’M BE NANTILI NDƐNMAN SU’N

8, 9. (a) ?Ngue ti yɛ Zonatan seli Davidi kɛ ɔ su kpɔcimɛn i le ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo kɛ Zonatan sa ɔ?

⁸ Biblu’n kan sran wie’m mɔ be liɛ’n be nin be wiengu’m be nantili ndɛnman su’n be ndɛ wie. Maan e kan be nun nɲɔn be ndɛ. Sran kliklifuɛ’n yɛle Zonatan. Zonatan nin Davidi be nantili kpa. Zonatan yɛ ɔ ti Famiɛn Saili i wa kpɛn’n niɔn. Ɔ maan sɛ Famiɛn’n nunman nun kun’n, i yɛ ɔ fata kɛ ɔ sin i ja nun ɔn. Sanngɛ, nán Zonatan yɛ Zoova fɛli i kɛ ɔ yo Famiɛn ɔn. Ɔ fali Davidi. Zonatan w’a faman ya, yɛ i ɲin w’a bloman Davidi i wun. Sanngɛ ɔ “kloli i kɛ i bɔbɔ fa klo i wun sa.” Ɔ fɛli i alɛ tralɛ’n, nin i tokofi’n, nin i ta’n ɔ nin i bo kplo’n mannin Davidi bɔbɔ. (1 Sam. 18:1-4) Zonatan tuli i klun ukali Davidi naan ‘David i Nyanmiɛn sulafilɛ’n w’a yo dan.’ Kɛ Saili waan ɔ́ kún Davidi’n, Davidi i sin jranlɛ’n ti’n, Zonatan fɛli i nguan’n sieli wie nuan bɔbɔ. Zonatan seli Davidi kɛ ɔ su kpɔcimɛn i le. Ɔ seli i kɛ: “Wɔ yɛ á yó Izraɛl famiɛn nin-ɔn. N kusu ń yó wɔ mantanfuɛ.” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17) Ɔ maan kɛ Zonatan wuli’n, ɔ yoli Davidi i ya lele kpeli nun. I sɔ’n ti ɔ kpɛli i ti jue bɔbɔ. Afin klolɛ m’ɔ kloli i’n ti dan.​—2 Sam. 1:17, 26.

⁹ Zonatan si kɛ ɔ fata kɛ ɔ jran Zoova i sin. Ɔ maan ɔ suannin Davidi mɔ Ɲanmiɛn fɛli i sa sieli i su’n, i bo. Andɛ kusu’n, ɔ ju wie’n, e kwla sunnzun kɛ bé mán e junman wie asɔnun’n nun. Sanngɛ sɛ aniaan uflɛ yɛ be fa junman’n wlɛli i sa nun’n, nán e fa ya. Sanngɛ, maan e tu e klun e suan aniaan sɔ’n mɔ Ɲanmiɛn fɛli i kɛ ɔ nian e su’n i bo.​—1 Tɛs. 5:12, 13; Ebr. 13:17, 24.

10, 11. (a) ?Ngue ti yɛ Piɛli w’a kpɔciman Zezi ɔ? (b) ?Yɛ wafa sɛ yɛ andɛ e kwla yo kɛ i sa ɔ?

¹⁰ Sran nga é wá kɛ́n i ndɛ siɛn’n yɛle akoto Piɛli. Ɔ nin Zezi be nantili ndɛnman su. Yɛle kɛ cɛn kun’n, Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ sran nga ɔ dimɛn i nnɛn’n, mɔ ɔ nɔnman i mmoja’n, ɔ su kwlá ɲanman nguan. Ndɛ sɔ’n ti sunnzun ase. I waan ɔ́ fá klé kɛ saan kɛ bé láfi i su naan b’a ɲan nguan. Sanngɛ, ndɛ sɔ’n sanngannin i sɔnnzɔnfuɛ wie’m be akunndan. I sɔ’n ti b’a  sumɛn i su kun. (Zan 6:53-60, 66) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ kpɛli i ɲin i akoto 12 be wun lɔ, yɛ ɔ usali be kɛ: “?Amun li, an kɔ-man wie?” Yɛ Piɛli seli i kɛ: “?Wan sin yɛ é kɔ́-ɔ? Ɔ ndɛ’n yɛ maan e nyan anannganman nguan-an. E lafi su yɛ e si kɛ a ti Nyanmiɛn i Sran.” (Zan 6:67-69) ?Piɛli wunnin ndɛ nga Zezi kannin’n i bo ti yɛ ɔ seli sɔ ɔ? Cɛcɛ. Kannzɛ w’a wunmɛn i wlɛ’n, sanngɛ ɔ sili kɛ Zoova fɛli i sa sieli i Zezi su, ɔ maan ɔ kunndɛli kɛ ɔ nin i bé nánti titi.

¹¹ Piɛli w’a bumɛn i kɛ Zezi fɔnnin. Naan ɔ́ jú i ɲrun ɔn, ɔ́ káci i nuan. Sanngɛ, ɔ kɛnnin i wun ase. Ɔ seli Zezi kɛ: “Ɔ ndɛ yɛ maan e nyan anannganman nguan-an.” Andɛ’n ɔ ju wie’n, “sran kpa b’ɔ si like su nian kpa’n” ɔ yiyi ndɛ wie’m be nun. Ndɛ sɔ’m be wlɛ wunlɛ kwla yo kekle, annzɛ wafa nga e bɔbɔ e fa wun ndɛ sɔ’n i wlɛ’n, ɔ nin wafa nga be yiyili nun’n be sansan be wun. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, é yó i sɛ? Ɔ fata kɛ e kunndɛ ndɛ sɔ’m be wlɛ wunlɛ. Nán e tran lɛ ngbɛn naan e se kɛ ɔ́ jú i ɲrun ɔn, sran kpa nanwlɛfuɛ’n ɔ́ yíyí nun kɛ nga e bɔbɔ e fa wun i wlɛ’n sa.​—An kanngan Lik 12:42 nun.

NÁN MAAN E KUNNDƐ BIAN E WUN BO ANNZƐ BLA E YI BO

12, 13. ?Ɔ yo sɛ yɛ sran kun kwla ko kunndɛ bla i yi bo annzɛ bian i wun bo ɔ? ?Yɛ ngue ti be kwlá seman kɛ, kɛ mɔ sran kun w’a yo kpɛnngbɛn’n ti ɔ kwla yo i sɔ like ɔ?

¹² Be wiengu bo waka kpɛlɛ i wafa kwlaa ɔ ti ayeliɛ m’ɔ nin i fataman kɛ ɔ tran asɔnun’n, ɔ nin awlobo’n nun ɔn. Afin ayeliɛ sɔ’n saci sran nin sran be afiɛn. I sɔ’n ti’n, ninnge nga e ko yo naan e nin e yi annzɛ e wun e afiɛn w’a saciman’n, naan kusu e nin Ɲanmiɛn e afiɛn w’a saciman’n, maan e fa e ɲin e sie be su.

¹³ Be yi bo bla annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n ti tɛ kpa. Sran ng’ɔ yo i sɔ sa’n, ɔ kpɔci i yi annzɛ i wun, yɛ ɔ fɛ i ɲin sie i sran uflɛ su. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, sran nga be yacili i’n, ɔ kɛ i ngunmin yɛ i awlɛn’n kpɔtɔ i klun, kpɛkun i konvi tu nguan’n su bɔbɔ. ?Sran mɔ be klo be wun laa’n niɔn, ɔ fin sɛ yɛ sa kɛ nga sa ɔ wa tɔli be aja’n nun ɔn? Kpɛ sunman, ɔ bo i bo kannganngan. Yɛle kɛ, kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, bian’n nin bla’n, be buman be wiengu akunndan kɛ laa’n sa kun. Bla kun mɔ be flɛ i Gabriella Turnaturi m’ɔ kle sran nin sran be tranlɛ’n, i su fluwa’n, ɔ yiyili nun kɛ sɛ yasua kun nin i yi be yaci ninnge ng’ɔ kwla yo naan be afiɛn’n w’a mantan’n be yolɛ’n, ɔ cɛman naan be nun kun w’a ko kunndɛ bian annzɛ bla uflɛ. Be nga be jali w’a cɛ bɔbɔ’n, be kwla tɔ sa tɛ sɔ’n nun wie. I wie yɛle bian nga liɛ’n. Ɔ le afuɛ 50 yɛ ɔ nin i yi be jali w’a di afuɛ 25. Sanngɛ, ɔ wa yrɛli i yi’n mɔ w’a yoman like fi’n, kpɛkun ɔ nin bla uflɛ be ko trannin. Sran wie’m be kwla se kɛ sran m’ɔ le afuɛ 50, sɛ ɔ yo i sɔ’n ɔ timan tɛ sɔ liɛ. Sanngɛ, nán afuɛ ndɛ ɔ. Be yi bo bla annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n timan kpa. Ɔ ti be wiengu bo waka kpɛlɛ. *

14. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zoova bu be nga be kunndɛ bla be yi bo, annzɛ be kunndɛ bian be wun bo’n niɔn? (b) ?Ngue ndɛ yɛ Zezi kɛnnin i sa kunngba’n su ɔ?

¹⁴ ?Be nga ndɛ ngbɛnngbɛn’m be ti’n, be yra be yi annzɛ be wun’n, wafa sɛ yɛ Zoova bu be ɔ? E Ɲanmiɛn’n “kloman bla yralɛ’n” yɛ sran nga aja’n nun’n, ɔ kpɛ i wiengu bo waka’n m’ɔ yrɛ i’n, ɔ bu i fɔ tɛtɛ kpa. (An kanngan Malasi 2:13-16 nun.) Zezi fɛli i Si i ajalɛ kunngba’n su, ɔ kleli kɛ sran kun kwlá yaciman i yi annzɛ i wun mɔ w’a yoman like fi’n, kpɛkun ɔ yo kɛ i sɔ sa’n timan like tɛ sa.​—An kanngan Matie 19:3-6, 9 nun.

15. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ be nga be o aja’n nun’n, be yo naan be afiɛn’n w’a mantan kpa ɔ?

 ¹⁵ ?Ngue yɛ be nga be o aja’n nun’n be kwla yo naan b’a kpɛman be wiengu bo waka ɔ? Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Ɔ gbanflɛn nun bla’n [annzɛ bian’n] yɛ klo i titi-ɔ.” Yɛ ɔ se ekun kɛ: “Wɔ anwlɛn su bla’n [annzɛ bian’n], a nin i be tran fɛfɛ.” (Nya. 5:18; Aku. 9:9) Kɛ yasua kun nin i yi bé yó kpɛnngbɛn bé kɔ́’n, ɔ nin i fata kɛ be afiɛn’n mantan kpa. I bo’n yɛle kɛ maan be fa blɛ naan be nɲɔn’n be tran be koko yalɛ. Maan be nɲɔn’n be kan be klun ndɛ kle be wiengu. I sɔ yolɛ nun’n, ɔ nin i fata kɛ be suan Biblu’n nun like likawlɛ, be bo jasin fɛ’n likawlɛ, yɛ be srɛ Zoova likawlɛ kɛ ɔ yra be su.

NÁN E KPƆCI ZOOVA LE

16, 17. (a) ?Asɔnun’n nun annzɛ e awlobo’n nun’n, Ɲanmiɛn sin jranlɛ’n nun’n, ngue yɛ ɔ kwla yo kekle man e ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ awlobo kun i nunfuɛ’m be kleli kɛ, Zoova i mmla ng’ɔ se kɛ nán e nin be nga be tuli be asɔnun’n nun e san nun’n, i su falɛ’n i bo’n gua kpa ɔ?

¹⁶ Asɔnun’n nun’n, be tuli sran wie mɔ be yoli sa tɛtɛ kpa’n be fɔ, be ‘ijɔli be kpa, maan be lafi Nyanmiɛn su kpa.’ (Tit 1:13) Wie’m be liɛ’n, ɔ nin i fatali kɛ be tu be asɔnun’n nun. ‘Be nga be fa fɔ tulɛ’n su bɔ be kaci’n,’ be liɛ’n fɔ nga be tuli be’n ɔ ukali be, ɔ maan be wa yoli kpa Ɲanmiɛn sulɛ’n nun ekun. (Ebr. 12:11) ?Yɛ sɛ e osufuɛ wie annzɛ e janvuɛ kpa wie yɛ be tuli i asɔnun’n nun’n nin? Like nga é yó i blɛ sɔ’n nun’n, yɛ ɔ́ klé sran nga e jrɛn i sin’n niɔn. ?Zoova yɛ annzɛ e janvuɛ’n yɛ? Afɔtuɛ ng’ɔ se kɛ nán maan e nin be nga be faman Zoova i mmla’n su’n e nanti’n, sɛ é fá su annzɛ e su faman su o, Zoova o lɛ, i ɲin ta e.​—An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 5:11-13 nun.

¹⁷ Sɛ be tu sran kun asɔnun’n nun naan i awlobofuɛ’m be nin i sanman nun kun’n, i bo’n kwla gua kpa. I wie yɛle gbanflɛn nga i ndɛ liɛ’n. Be tuli i asɔnun’n nun. Ɔ dili afuɛ blu tra su. Blɛ sɔ’n nun’n, i si nin i nin nin i niaan nnan’m be nin i b’a diman mlɔnmlɔn. Ɔ ju blɛ wie’n kɛ awlobofuɛ’m be yia naan bé yó ninnge wie mun’n, i kusu kunndɛ kɛ ɔ́ fɛ́ i wun wlá nun wie. Sanngɛ be onga’m be cuɛn be wun afin be kunndɛman kɛ be nin i bé fá sin gbo kunngba’n nun. Kɛ ɔ sɛli i sin asɔnun’n nun’n, ɔ seli kɛ i nun nga be tuli i’n, like nga ɔ yoli i ya kpa’n, yɛle kɛ ɔ nin i osufuɛ’m be kwlá yoman like likawlɛ kun. I li kɛ kɔnguɛ ɔ ko la’n, yɛ i wun yo i flɔlɔ kpa’n niɔn. Sɛ ɔ yo e kɛ e nin e osufuɛ nga be tuli i asɔnun’n nun’n e san nun ekun’n, maan e bu ndɛ sɔ’n i akunndan.

18. ?Ngue yɛ y’a fua kɛ é yó ɔ?

¹⁸ Mɛn nga nun’n, sran’m be yi be wiengu man, be fa gblɛ be nanti. Sanngɛ, e niaan Klistfuɛ’m be liɛ’n, be yoman sɔ. Wafa nga be fa di be mɛn’n, ɔ kle kɛ be nin be wiengu’m be nanti nanwlɛ su. Be ayeliɛ’n kle kɛ ‘be fali nzuɛn uflɛ b’ɔ fa Nyanmiɛn liɛ’n b’ɔ maan bé yó kpa’n, [yɛ] be yo i klun sa nanwlɛ bɔ be di’n ti.’ (Efɛ. 4:24) Maan e kwlaa e fua kɛ e su kpɔciman Zoova le, naan kusu e nin e niaan mun é nánti nanwlɛ su titi.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

[Kosan mun]

[Foto, bue 16]

Piɛli w’a kpɔciman Ɲanmiɛn i Wa’n kɛ be wie’m be yoli’n sa.