Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

Wafa nga e kwla jran andɛ sa’m be ɲrun yakpa su’n

Wafa nga e kwla jran andɛ sa’m be ɲrun yakpa su’n

Wafa nga e kwla jran andɛ sa’m be ɲrun yakpa su’n

“Nyanmiɛn ti e fiawlɛ nin e bo suanfuɛ. Blɛ kekle nun’n ɔ uka e tititi.”​—JUE. 46:2.

?AMUN KWLA TƐ SU?

?Ngue yɛ e kwla yo naan e su sa’m be ti’n, e sa sin w’a bubuman e mlɔnmlɔn ɔn?

?Ngue ti yɛ e wun usuman e ɔ?

?E ukalɛ ninnge benin yɛ Zoova mannin e naan kɛ sa’m be tɔ e su’n y’a kwla tra e awlɛn ɔn?

1, 2. ?Sa yaya benin yɛ be tɔ sran’m be su andɛ ɔ? ?Ngue yɛ e tinuntinun e klo kɛ é yó ɔ?

 BLƐ nga e o nun’n ti blɛ kekle. Awlabɔɛ sa’m b’a yi asiɛ’n piɛ. Lika fanunfanun nun’n, asiɛ’n keje, jenvie bu gua klɔ wie’m be su, sin di bo mun, nzue’n tɔ di klɔ wie mun. Like wie kɛ sin sa ɲrɛn oka wie’m be nun fite, kɛ nzue’n tɔ́’n ɔ tu aunmuan dan yɛ seke’n kpɛ. Sa sɔ’m be fa ɲrɛnnɛn dan kpa be yi i sran’m be su. Asa ekun’n, awlobo’n nun ndɛ mun nin sran’m be bɔbɔ be ngunmin be su sa mun be yo maan sran’m be wunman be wun fɛ yɛ srɛ kun be. Kɛ nga Biblu’n fa kan’n sa’n, “blɛ wie’n, sran’n sunnzun-man kɛ sa su wa nyɛn i, kpɛkuun sa wie w’a tɔ i su w’a blɛblɛ i wun.”​—Aku. 9:12.

2 Blɛ kekle nga nun’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su i aklunjuɛ nun titi. Sanngɛ kɛ mɛn nga i awieliɛ cɛn’n mántan bá’n, e tinuntinun e klo kɛ sa kwlaa nga bé tɔ́ e su’n, é kwlá jrán be ɲrun kekle. ?Kɛ sa’m be tɔ e su’n, ngue yɛ e kwla yo naan y’a su Ɲanmiɛn aklunjuɛ su titi ɔ? ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a jran e blɛ su sa’m be ɲrun yakpa su ɔ?

MAAN E NIAN BE NGA BE YOLI YAKPAFUƐ’N BE LIƐ’N SU

3. ?Kɛ nga Rɔmfuɛ Mun 15:4 fa kan’n sa’n, kɛ sa’m be tɔ e su’n like benin yɛ ɔ kwla fɔnvɔ e ɔ?

3 Kannzɛ sa’m be tɔ sran kpanngban be su andɛ tra laa’n, sanngɛ lalafuɛ nunfuɛ’m be fɛli wie. Laa Ɲanmiɛn i sufuɛ wie mɔ be jrannin be su sa’m be ɲrun yakpa su’n, maan e nian like nga be ajalɛ’n kle e’n.​—Rɔm. 15:4.

4. ?Sa benin wie mun yɛ be tɔli Davidi su ɔ? ?Ngue yɛ ɔ ukɛli i ɔ?

4 Maan e kan sa nga be tɔli Davidi su’n be nun wie’m be ndɛ. Famiɛn Saili sunnzunnin kɛ ɔ́ kún i. Asa kusu’n, i kpɔfuɛ’m be fali alɛ wlɛli i sin. Cɛn kun bɔbɔ’n be trali i yi mun lomɛn ɔli. I wie ekun yɛle kɛ i sonja nin i osufuɛ nin i janvuɛ wie’m be kpɛli i bo waka. Blɛ wie nun kusu’n, awlabɔɛ’n tinnin i su kpa. (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Jue. 38:5-9) Biblu’n kan wafa nga sa sɔ’m be kleli Davidi i yalɛ juli’n i ndɛ. Sanngɛ b’a yoman naan w’a yaci Zoova su lafilɛ. I li bɔbɔ’n ɔ seli kɛ: “Anannganman ti min nguan’n i nun trafuɛ. ?Wan li wun yɛ srɛ tɛ kun min-ɔn?”​—Jue. 27:1; an kanngan Jue Mun 27:5, 10 nun.

5. ?Kannzɛ sa’m be tɔli Abraamu nin Sara be su sɛ’n, ngue yɛ maan be kwla dili aklunjuɛ titi ɔ?

5 Abraamu nin Sara be nguan cɛn’n i dan lika nun’n, tannin sua bo yɛ be trannin ɔn. Be yoli aofuɛ lika mɔ be siman be nun kpa’n be nun. Nán cɛn ngba yɛ lika’n yoli pɔpɔ mannin be ɔ. I wie yɛle kɛ awe kpɛnnin kan be trannin lɛ’n. Asa kusu’n, nvle nga be sin yia be’n b’a yaciman be diin. Sanngɛ sa kwlaa sɔ’m be nun’n, be yoli yakpafuɛ yɛ be trali be awlɛn. (Bob. 12:10; 14:14-16) ?Ngue yɛ maan be kwla yoli sɔ ɔ? Ɲanmiɛn Ndɛ’n se e kɛ Abraamu ‘minndɛli klɔ kpa nga be wlɛli i sua’m be bo ase kpa’n, bɔ Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ jajali yɛ ɔ kplannin’n.’ (Ebr. 11:8-10) Abraamu nin Sara be ɲin trannin ninnge nga be o be ɲrun lɔ’n be su. B’a manman be su sa’m be atin naan be yo maan awlaboe’n kun be.

6. ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian Zɔbu i ajalɛ’n su ɔ?

6 Zɔbu wunnin i ɲrun lele kpeli nun. Kɛ sa’m be tɔli i su m’ɔ wunmɛn i ti siewlɛ kun’n, amun bu wafa nga i wun yoli i’n i akunndan kan nian. (Zɔb 3:3, 11) Ng’ɔ yoli tɛ bɔbɔ’n yɛle kɛ like nga ti yɛ sa sɔ’m be su tɔ i su’n, w’a wunmɛn i wlɛ kpa. Ɔ nin i kwlaa sɔ’n w’a kpɔciman Ɲanmiɛn le. Ɔ nantili seiin titi yɛ w’a yaciman Ɲanmiɛn su lafilɛ. (An kanngan Zɔb 2:3 nun.) Nanwlɛ, ɔ yacili ajalɛ kpa mannin e!

7. ?Ɲanmiɛn i sulɛ nun’n, wafa sɛ yɛ Pɔlu wunnin i ɲrun ɔn? ?Sanngɛ ngue yɛ maan ɔ kwla ɲannin awlɛn sa sɔ’m be nun ɔn?

7 Maan e bu sa nga be tɔli akoto Pɔlu su’n be akunndan wie e nian. ‘Sɛ klɔ su o, sɛ bo nun o, sɛ jenvie’n su o, ɔ jrannin wie’n i nuan.’ I waan “awe nin nzue we’n kunnin” i, yɛ “ayrɛ’n kunnin” i, kpɛkun ɔ “miannin tralɛ wun.” Ɔ seli ekun kɛ ɔ ju wie’n, alie’n saci i bo. Ɔ maan le kun liɛ’n, ɔ “dili nzue’n nun cɛn ba kun.” (2 Kor. 11:23-27) Ɲanmiɛn i sulɛ’n ti’n cɛn kun liɛ’n, ɔ kali kan naan b’a kun i. Sanngɛ maan e nian ndɛ ng’ɔ kannin’n. Ɔ seli kɛ: “Sa sɔ’n yoli sɔ naan y’a lafi-man e bɔbɔ e su, sanngɛ y’a lafi Nyanmiɛn b’ɔ cɛn sran nga be wu’n i su. I yɛ ɔ deli ye nyrɛnnɛn wie sɔ nun-ɔn, yɛ ɔ́ wá dé ye.” (2 Kor. 1:8-10) Wafa nga Pɔlu fa wunnin i ɲrun’n, be nga be wunnin be ɲrun sɔ wie’n, nanwlɛ b’a sɔnman. Kannzɛ ɔ ti sɔ’n, wafa nga Pɔlu i wun fa yoli i’n, e nun kpanngban e wun w’a yo e sɔ le. Ɔ maan i ajalɛ’n kwla fɔnvɔ e.

SA KEKLE’M BE TI’N NÁN MAAN E SA SIN BUBU E MLƆNMLƆN

8. ?E blɛ su sa’m be ti’n, wafa sɛ yɛ e wun kwla yo e ɔ? An fa sa kun yiyi nun.

8 Sa sroesroe nin akluntitiɛ ndɛ mɔ b’a yi asiɛ’n ti’n, ɔ yo sran kpanngban be kɛ be su sa’m be bobo be su sa. Klistfuɛ wie mun bɔbɔ’n be wun w’a yo be sɔ le. Be nun kun yɛle Leni *. Le kun’n, dɔɔtrɔ’m be seli i kɛ tukpacɛ nga be flɛ i kansɛli’n wo i ɲɔnflɛn’n nun. Blɛ sɔ’n nun’n nn ɔ nin i wun’n be su di atin bolɛ junman’n aklunjuɛ su, nvle nga be flɛ i Ɔstrali’n i nun lɔ. Kɛ Leni tili ndɛ sɔ’n i klun ng’ɔ kpacili i’n w’a yoman kaan. I sin ɔ seli kɛ: “Ayre nga be fa yo min’n, ɔ yoli maan tukpacɛ’n wa tinnin n su kpa. Yɛ ɔ yoli min kɛ n nunman sran nun kun sa.” Blɛ kunngba sɔ’n nun’n, tukpacɛ kun ti’n be kpacili Leni i wun’n i wi sin owie’n nun. Yɛ ɔ ti m’ɔ niɛn i lika. ?Sɛ sa kɛ ngalɛ sa’n tɔ e su wie’n, ngue yɛ e kwla yo ɔ?

9, 10. (a) ?Ngue yɛ ɔ fataman kɛ e man Satan i atin naan ɔ yo ɔ? (b) ?“Nyrɛnnɛn” nga Sa Nga Be Yoli’n 14:22 waan saan é wún be’n, ngue yɛ kwla e yo naan y’a kwla jran be ɲrun ɔn?

9 Ɔ fata kɛ ɔ tran e klun kɛ Satan kunndɛ kɛ ɔ́ sín e su sa’m be lika yó naan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n kan ase naan kusu’n e yaci aklunjuɛ dilɛ. Sanngɛ ɔ fataman kɛ e mɛn i atin. Nyanndra Mun 24:10 se kɛ sɛ e sa sin bubu e’n, e su kwlá ɲanman wunmiɛn naan y’a jran e su sa’m be ɲrun kekle. Kɛ sa’m be tɔ e su’n, be nga be kannin be ndɛ Biblu’n nun mɔ e kannin wie’m be ndɛ icra’n, maan e bu be ajalɛ’n i su akunndan. I liɛ’n é ɲán awlɛn naan y’a kwla jran kekle.

10 Ɔ fata kɛ ɔ tran e klun ekun kɛ saan sa tɔ́ e su. (2 Tim. 3:12) Sa Nga Be Yoli’n 14:22 se e kɛ: “Saan é wún nyrɛnnɛn dan kpa naan y’a kwla ju Nyanmiɛn mɛn’n nun.” Kɛ sa’m be tɔ amun su’n, nán amun yaci be nun naan be bubu amun sa sin. Sanngɛ amun bu be kɛ be ti like mɔ be man amun atin naan amun a kle kɛ amun lafi su kɛ sa kwlaa nun’n, Ɲanmiɛn kwla le amun ɔn.

11. ?Ngue yɛ e kwla yo naan e su sa’m be ti’n, e sa sin w’a bubuman e mlɔnmlɔn ɔn?

11 Ɔ ti kpa kɛ ninnge kpakpa’m be su yɛ e akunndan’n tran ɔn. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se e kɛ: “Aklunjuɛ’n yɛ ɔ titi be nyrun-ɔn. Kɛ be klun jɔ-man’n, akunndan’n ti sannganwa.” (Nya. 15:13) Dɔɔtrɔ’m be sieli i nzɔliɛ kɛ sɛ tukpacifuɛ kun lafi su kɛ ɔ́ yó juejue’n, i sɔ’n ukɛ i naan i wun w’a fɛ i feke. Blɛ sunman nun’n, tukpacifuɛ nga be fa like wie kɛ ayre mma sa laka be’n, be wun yo be kpa afin be bu i kɛ be su yo be ayre. Sanngɛ sɛ tukpacifuɛ kun bu i kɛ ayre nga be mɛn i’n be li yɛ be su wa kun i’n, i tukpacɛ’n tin i su. I sɔ liɛ’n kle kɛ sɛ ninnge nga e kwlá yoman be sa fi’n yɛ e bu be akunndan sa trilili’n, saan e sa sin búbú e. Zoova liɛ’n, ninnge nga be kwla uka e sakpa’n yɛ ɔ fa man e ɔ. Kɛ sa sroesroe’m be ju bɔbɔ’n, ɔ fa i Ndɛ’n, nin e niaan Klistfuɛ mun yɛ i wawɛ’n wla e fanngan. Ninnge kɛ ngalɛ sa mun yɛ ɔ fata kɛ e bu be akunndan titi naan y’a di aklunjuɛ titi ɔ. Nán amun akunndan’n tran amun su sa yaya’m be su. Sanngɛ maan sa kwlaa nun’n, amun yo like kwlaa nga amun kwla yo naan amun a kwla jran kekle’n. Yɛ maan amun akunndan’n tran ninnge nga be yo ye be man amun’n be su.​—Nya. 17:22.

12, 13. (a) ?Kɛ sa sroesroe wie’m be tɔli’n, ngue yɛ ɔ ukali Zoova i sufuɛ mun naan b’a kwla jran kekle ɔ? An fa sa kun yiyi nun. (b) ?Wafa sɛ yɛ sanvuɛsa sroesroe nga be tɔ asiɛ’n su’n be kwla yo maan e wun ninnge nga be ti cinnjin kpa’m be wlɛ ɔ?

12 Koko nun wa’n, sa sroesroe wie’m be juli nvle wie’m be nun. Kannzɛ bɔbɔ aniaan’m be kwla jrannin kekle’n, sanngɛ nán kɛ i sɔ’n yoli pɔpɔ mannin be ɔ. Kɛ afuɛ nga be flɛ i 2010 boli i bo’n, asiɛ’n kejeli kekle kpa nvle ng’ɔ suan Chili’n i nun lɔ yɛ jenvie’n dili klɔ wie mun. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, e niaan kpanngban be sua nin be bo ninnge mun yɛ be junman’n fili be sa. I kwlaa sɔ nun’n, be sa w’a kanman ase Zoova i sulɛ’n nun. Aniaan bian Samiɛli mɔ i sua’n sacili mlɔnmlɔn’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ lika’n jrannin kpa sɔ bɔbɔ’n, e nin min yi y’a yaciman aɲia’m be bo kɔlɛ nin jasin fɛ’n i bolɛ. N lafi su kɛ e nzuɛn sɔ’n yoli naan e wla w’a boman.” Kɛ aniaan kaka be fa yoli’n sa’n, Samiɛli nin i yi be fali be su sa’m be sieli i be sin yɛ be suli Zoova juejue su titi.

13 Afuɛ nga be flɛ i 2009 nun’n, Sɛptamblu nun’n, nzue’n tɔli dili nvle nga be flɛ i Filipini’n i su lɔ klɔ ng’ɔ suan Manille i dan lika. Aɲanbeunfuɛ kun mɔ i sa nun ninnge kaka fili i sa’n, ɔ seli kɛ “nzue’n yoli maan sran’m be kwlaa be wa sɛli. I yalɛfuɛ mun o, i wlengbifuɛ mun o, ɔ fali afɛ’n nin ɲrɛnnɛn’n yili be kwlaa be su.” I sɔ’n maan e wla kpɛn ngwlɛlɛ ndɛ nga Zezi kɛnnin i yɛ’n su. Ɔ seli kɛ: “An sie amun anwlɛn su ninnge mun nyanmiɛn su lɔ, lɔ liɛ’n nvɔlɛ nin annganblalɛ be saci-man like, yɛ awiefuɛ’m be bu-man anuan’n be wua-man.” (Mat. 6:20) Kɛ sran kun fɛ i wla’n gua aɲanbeun ninnge mɔ be kwla fi sran sa ndɛndɛ’n be su’n, blɛ sunman’n i sa kpi ase. Ɔ maan ɔ flunman lele kɛ Zoova i sulɛ’n yɛ e fa dun like kwlaa ɲrun ɔn. Afin kannzɛ sa’m be tu be gua e su sɛ’n, e nin i e janvuɛ’n ɔ kwla tra titi.​—An kanngan Ebre Mun 13:5, 6 nun.

SA NGA TI YƐ Ɔ FATA KƐ E YO YAKPAFUƐ’N

14. ?Ngue ti yɛ e wun usuman e ɔ?

14 Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ kɛ ɔ ko sɛ i sin ko ba’n, sa kaka tɔ́ sran’m be su. Sanngɛ ɔ seli be kɛ: “Nán srɛ kun amun.” (Lik 21:9) Zezi m’ɔ ti e Famiɛn’n yɛ Zoova m’ɔ ti like kwlaa yifuɛ’n be suan e bo ti’n e kwla yo yakpafuɛ. Pɔlu wlali Timote fanngan seli kɛ: “Nyanmiɛn a fɛ-mɛn i Wawɛ’n w’a man-man e kɛ e sa nyan [e yo srɛfuɛ], sanngɛ ɔ fa mannin e kɛ ɔ wla e fanngan, e klo i bɔbɔ Nyanmiɛn nin sran, yɛ e si ngwlɛlɛ.”​—2 Tim. 1:7.

15. ?Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be wla m’ɔ o i su’n, i su ndɛ benin yɛ be kannin ɔn? ?É yó sɛ naan y’a ɲan awlɛn kɛ be sa?

15 Amun nian wafa nga Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be kannin be wla m’ɔ o Zoova su dan’n i ndɛ’n. Davidi seli kɛ: “Ɔ man min wunmiɛn, yɛ ɔ sasa min. N fa min wun n wlɛ i sa nun, kpɛkuun i kusu uka min. Ɔ maan min klun jɔ.” (Jue. 28:7) Pɔlu seli kɛ: “Like sɔ’n i kwlaa nun’n, e le kwlalɛ tra su i bɔ ɔ kloli e’n i [dunman] nun.” (Rɔm. 8:37, Anuãsɛ Fuflɛ) Kɛ Zezi i kunlɛ cɛn’n mantannin koko’n, ɔ kannin ndɛ kun m’ɔ kle weiin kɛ ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn sɛ kpa ɔ. Ɔ seli i akoto’m be kɛ: “Ɔ su ka-man n kunngba, afin min nin e Si’n yɛ e wo-ɔ.” (Zan 16:32) ?Ngue yɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn i sufuɛ sɔ’m be kannin’n ɔ kle ɔ? Ɔ kle kɛ be kwlaa be lafi Zoova i su tankaan kpa. Sɛ e suan i sɔ yolɛ’n, sa kwlaa ɲrun’n é kwlá ɲán awlɛn é jrán kekle.​—An kanngan Jue Mun 46:2-4 nun.

MAAN E FA UKALƐ NINNGE NGA ƝANMIƐN MAN E’N E YO E WUN SA YE

16. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n i suanlɛ’n ti cinnjin man e ɔ?

16 Yakpa mɔ Klistfuɛ’m be ti’n, ɔ finman be bɔbɔ be wun su mɔ be lafi’n. Sanngɛ ɔ fin silɛ mɔ be si Ɲanmiɛn’n ɔ nin i su mɔ be lafi’n. Sɛ e suan Biblu’n m’ɔ ti i nuan Ndɛ’n i nun like’n é kwlá yó yakpafuɛ wie. Aniaan bla kun mɔ i ti nun sanngannin’n, ɔ kannin like ng’ɔ ukɛli i’n i ndɛ seli kɛ: “N kanngannin Biblu’n nun ndɛ nga be cici sran wla’n be nun n flannin nun kpa.” Be wla e fanngan kɛ awlo lɔ’n, le mɔcuɛ kwlaa nun’n, e su Ɲanmiɛn. ?I sɔ yɛ e yo ɔ? Sɛ e nian nun e yo ninnge sɔ mun’n, é yó kɛ jue tofuɛ’n sa. Ɔ seli kɛ: “Nanwlɛ n klo ɔ mmla’n dan. Cɛn ba’n kwlaa i yɛ m bu i akunndan sa mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn.”​—Jue. 119:97.

17. (a) ?Like uflɛ benin yɛ ɔ kwla uka e naan y’a yo yakpa ɔ? (b) Wafa nga aniaan wie i su ndɛ nga be klɛli i e fluwa kun nun’n ɔ ukali amun’n, amun kɛn i ndɛ.

17 Biblu’n i akua’m be nun ndɛ’m be uka e wie naan y’a fa e wla’n y’a gua Zoova su kpa. Be nun’n, aniaan’m be su ndɛ nga be klɛli’n, be ukali aniaan kpanngban. Azi lɔ aniaan bla kun i ti nun sanngannin. Kɛ ɔ kanngannin ngaliɛ difuɛ kun mɔ tukpacɛ kunngba’n tɔli i su wie’n i su ndɛ nga be klɛli’n nun’n, ɔ ɲannin wunmiɛn. Aniaan bla’n klɛli i kɛ: “Ɔ ukali min maan n wunnin min su sa’n i wlɛ, yɛ ɔ cicili min wla.”

18. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa srɛlɛ mɔ Ɲanmiɛn maan e kwla srɛ i’n, e yo e wun sa ye ɔ?

18 Ɔ leman sa kun sa mɔ i nun’n, Ɲanmiɛn srɛlɛ’n kwlá ukaman e ɔ. Akoto Pɔlu fali e ɲin sieli like sɔ mɔ Zoova mannin e’n i kpa m’ɔ ti’n su. Ɔ seli kɛ: “Nán amun koko sa fi su, sanngɛ sa’n kwlaa nun nin like kwlaa ng’ɔ mian amun’n, an kan kle Nyanmiɛn, an srɛ i, an jran su kpa, yɛ an lɛ i ase. Yɛ ɔ maan amun wun jɔ́ amun fɔuun, amun su wun-man sa ti bɔ amun wun jɔ amun fɔuun sɔ’n i bo mlɔnmlɔn. Aunjuɛ sɔ’n maan amun wla su bo-man, yɛ amun akunndan su sanngan-man sran wunmuan bɔ amun nin Krist-Jésus ti’n ti.” (Fil. 4:6, 7) ?Kɛ sa’m be blabla e wun’n, e srɛ Ɲanmiɛn e jran su kpa kɛ ɔ uka e naan e kwla tra e awlɛn? Aniaan bian Alɛks m’ɔ tran Angle’m be lɔ’n, i ti nun sanngannin cɛli kpa. I waan: “Like ng’ɔ ukali min’n yɛle min klun ndɛ mɔ n kan kle Zoova srɛlɛ nun’n, ɔ nin i ndɛ mɔ n kanngan nun’n naan m’an tie i nuan ndɛ’n.”

19. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu e Klistfuɛ aɲia’m be bo kɔlɛ’n niɔn?

19 Like kun ekun nga Zoova fa uka e’n yɛle aɲia mun. Jue tofuɛ’n klɛli i kɛ: “Kɛ n nian kwlá wlu-man ɔ sua’n i awlo’n nun lɔ’n, kɛ min anwlɛn’n be min klun sa.” (Jue. 84:3) ?Amun wun yo amun sɔ wie? Leni mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ kan wafa ng’ɔ bu aɲia mun’n i ndɛ se kɛ: “Asɔnun aɲia’m be bo kɔlɛ’n timan like mɔ n ko bu i akunndan lele ɔ. N si kɛ sɛ min waan Zoova suan min bo’n, ɔ o nun kɛ n wɔ be bo.”

20. ?Wafa sɛ yɛ jasin fɛ bolɛ junman’n i dilɛ’n uka e ɔ?

20 Like uflɛ ng’ɔ wla e yakpa’n yɛle jasin fɛ’n bolɛ junman’n i dilɛ titi’n. (1 Tim. 4:16) Ɔstrali lɔ aniaan bla kun mɔ sa yalɛ sunman tɔli i su’n waan: “N fali jasin fɛ bolɛ’n n sieli i siɛn. Sanngɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun yiali min kɛ e nin i e ko bo jasin. N kplinnin su. Kɛ n niɛn i sa’n, Zoova yɛ ɔ ukali min sɔ ɔ. Afin blɛ kwlaa nga n ko boli jasin’n min klun jɔli dan.” (Nya. 16:20) Aniaan kaka be sieli i nzɔliɛ kɛ kɛ bé úka sran uflɛ naan ɔ lafi Zoova su’n, be bɔbɔ be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i bo wla ase kpa. I sɔ mɔ be yo’n maan be wla fi be wun yɛ be akunndan’n tran ninnge cinnjin kpafuɛ’m be su.​—Fil. 1:10, 11.

21. ?Blɛ kekle nun bɔbɔ’n, ngue su yɛ e kwla lafi ɔ?

21 Zoova man e ukalɛ ninnge kpanngban naan y’a kwla jran andɛ sa’m be ɲrun yakpa su. Sɛ e mɛn i atin kɛ ɔ uka e’n, kannzɛ sa’m be tɔ e su sɛ’n, é kwlá trán aklunjuɛ nun. Asa kusu’n, sɛ e bu ajalɛ klanman nga Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be yaci mannin e’n be su akunndan’n naan e sɔnnzɔn be’n, é kwlá yó yakpa. Kɛ mɛn nga i awieliɛ’n mántan bá’n, sa nga bé tɔ́ e su’n be kwla sɔn. Kannzɛ ɔ ti sɔ’n, e nin Pɔlu e nuan kwla yo kun e se kɛ: “Be tɛ ye ase, sanngɛ be kwla-man ye. [...] E sa sin bubu-man ye.” (2 Kor. 4:9, 16) Zoova fanngan nun’n, e kwla jran sa nga be tɔ e su andɛ’n be ɲrun yakpa su.​—An kanngan 2 Korɛntfuɛ Mun 4:17, 18 nun.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

^ Be kacili dunman wie mun.

[Kosan mun]

[Foto mun, bue 14, 15]

Kɛ sa’m be tɔ e su’n, maan e fa e ukalɛ ninnge nga Zoova mannin e’n e yo e wun sa ye.