1, 2. ?Ɲanmiɛn Ndɛ nga laa be klɛli i Ebre nun’n i nun’n, ngue yɛ be flɛ i ekun kɛ Ɲanmiɛn i “ja takatakawlɛ” ɔ?

 ƝANMIƐN ZOOVA waan yoo: “Nyanmiɛn b’ɔ la nglo lɔ plaii’n ɔ ti min bia, yɛ asiɛ ɔ ti min ja takatakawlɛ.” (Eza. 66:1) Kɛ Zoova kɛ́n i ‘ja takatakawlɛ’n’ i ndɛ’n, ɔ seli ekun kɛ: “Ń yó maan min sua sɔ’n mɔ n tran nun’n, ɔ́ nyán nyrun.” (Eza. 60:13) ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn yo naan i ja takatakawlɛ’n, annzɛ i sua m’ɔ tran nun’n w’a ɲan ɲrun, annzɛ w’a yo klanman ɔn? ?Kɛ e wun like nga Ɲanmiɛn yo naan asiɛ m’ɔ ti i ja takatakawlɛ’n w’a yo klanman’n, ngue yɛ i sɔ’n kle e mɔ e trɛn i ja takatakawlɛ’n su’n niɔn?

² Ɲanmiɛn Ndɛ nga laa be klɛli i Ebre nun’n i nun’n, be flɛ laa Izraɛli lɔ Ɲanmiɛn sua’n i ekun kɛ Ɲanmiɛn i “ja takatakawlɛ.” (1 Nyo. 28:2; Jue. 132:7) Kɛ Zoova niɛn i sua’n, ɔ wun kɛ ɔ ti klanman. Afin lɔ yɛ be su i.

3. (a) ?Ngue yɛle Ɲanmiɛn i sua mɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n? (b) ?Afuɛ benin nun yɛ Ɲanmiɛn fali ajalɛ sɔ mun ɔn?

³ Andɛ’n, sua nga i nun yɛ sran’m be su Ɲanmiɛn’n, nán sran yɛ ɔ kplannin ɔn. Yɛ ɔ ti kpa tra sua kwlakwla nga sran’m be kplan be’n. Sua sɔ’n, ɔ ti ajalɛ kwlaa nga Ɲanmiɛn fali be naan sran’m b’a kwla fa be wun b’a mɛntɛn i’n i nzɔliɛ. E ti kpɔlɛ tɛ mɔ Zezi fɛli i wun yili’n, i ti yɛ Ɲanmiɛn kwla fali  ajalɛ sɔ mun ɔn. Kɛ be yoli Zezi i batɛmu afuɛ nga be flɛ i 29 nun’n, yɛ Ɲanmiɛn fali ajalɛ sɔ mun ɔn. Afuɛ sɔ’n nun’n, Ɲanmiɛn sieli Zezi i Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn i sua mɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n nun.​—Ebr. 9:11, 12.

4, 5. (a) ?Kɛ nga Jue Mun 99 fa kan sa’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be kunndɛ kpa kɛ bé yó ɔ? (b) ?Kosan benin yɛ ɔ fata kɛ e tinuntinun e fa usa e wun ɔn?

⁴ Kɛ e bu ajalɛ nga Ɲanmiɛn fali be naan y’a kwla su i’n be akunndan’n, ɔ yo e fɛ dan. Wafa nga e kle kɛ ɔ yo e fɛ dan’n yɛle kɛ, e bo i dunman e kle sran mun. Kpɛkun, e kan e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Zezi fɛli i wun yili’n i ndɛ wie. Asa ekun, kɛ e wun kɛ andɛ sran akpiakpi mɔcuɛ tra su be manman Zoova cɛn kwlakwla’n, i sɔ’n yo e fɛ dan. Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be bu i kɛ sɛ be wu’n, bé kɔ́ ɲanmiɛn su. Naan bé mánmán Ɲanmiɛn lɔ. Sanngɛ e mɔ e ti Zoova i Lalofuɛ’n, e wun i wlɛ kɛ asiɛ’n su wa, ɔ nin dɔ nga su yɛ ɔ fata kɛ e mɛnmɛn i ɔ.

⁵ Kɛ e manman Zoova’n, e nian like nga i sufuɛ wie’m be yoli mɔ Jue Mun 99:1-3, 5 kɛn i ndɛ’n su. (An kanngan nun.) I sufuɛ sɔ’m be nun wie yɛle Moizi nin Aarɔn, ɔ nin Samiɛli. Be nantili ajalɛ kwlaa nga be blɛ su Ɲanmiɛn fali be’n, be su klanman. (Jue. 99:6, 7) Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, bé wá kɔ́ ɲanmiɛn su bé kó yó Ɲanmiɛn i ɲrun jranfuɛ. Sanngɛ be dun mmua su Ɲanmiɛn, Ɲanmiɛn i sua mɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n i awlo’n nun. Kpɛkun sran kpanngban kpa mɔ be ti Zezi i “bua’m be wie” mun’n, be suan be bo. (Zan 10:16) Be akpasua nɲɔn’n be bo ti kun be su Ɲanmiɛn asiɛ’n su. Ɔ maan, ɔ fata kɛ e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Ajalɛ nga Zoova fali be naan m’an kwla su i’n, n kle kɛ be ti min cinnjin?’

6, 7. (a) ?Kɛ Ɲanmiɛn i asɔnun’n takali’n, sa benin yɛ ɔ juli ɔ? (b) ?Afuɛ 1919 nun’n, wan mun yɛ be wunnin be wlɛ ɔ?

⁶ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin kɛ sran wie’m bé wá jáso Ɲanmiɛn wun, yɛ bé kán ndɛ mɔ be timan su’n. Kɛ Ɲanmiɛn i asɔnun’n takali’n, w’a diman afuɛ 100 bɔbɔ. Sran wie’m be wa jasoli be yoli sɔ sakpa. (Yol. 20:28-30; 2 Tɛs. 2:3, 4) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be wlɛ wunlɛ’n yoli kekle. Afuɛ ya kpanngban sinnin naan Ɲanmiɛn maan Zezi w’a kle sran nga be ti Ɲanmiɛn i sufuɛ sakpa’n.

⁷ Afuɛ nga be flɛ i 1919 nun’n, be wunnin be nga be su Ɲanmiɛn i sua mɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n nun’n, be wlɛ weiin. Be yacili be ninnge’m be yolɛ wafa wie mun naan kɛ bé sú Ɲanmiɛn’n, i klun w’a jɔ be wun. (Eza. 4:2, 3; Mal. 3:1-4) I sɔ mɔ be yoli’n, ɔ kle kɛ like kun mɔ Ɲanmiɛn maan Pɔlu wunnin i aolia nun’n, ɔ su kpɛn su.

8, 9. ?Ngue yɛle ‘lika klanman’ nga Pɔlu wunnin i aolia nun’n?

⁸ Like nga Pɔlu wunnin i aolia nun’n, 2 Korɛntfuɛ Mun 12:1-4 kɛn i ndɛ. (An kanngan nun.) Sa nga Ɲanmiɛn yi be nglo kleli Pɔlu’n, be ti sa mɔ cɛn wie lele bé jú ɔ. ?Kɛ aolia nun Pɔlu “juli nyanmiɛn su mmua kpa” lɔ’n, ‘lika klanman’ benin yɛ ɔ wunnin i ɔ? Atrɛkpa’n, asiɛ wunmuan’n m’ɔ́ wá káci lika klanman’n yɛ ɔ wunnin i ɔ. (Lik 23:43) Atrɛkpa kusu’n, wafa nga é wá sú Ɲanmiɛn kpa mɛn uflɛ’n nun lɔ’n, yɛ ɔ wunnin i ɔ. Atrɛkpa ekun’n, ɲanmiɛn su lɔ tranlɛ m’ɔ ti cenjele like dan’n, yɛ Pɔlu wunnin i ɔ.​—Ngl. 2:7.

 ⁹ Pɔlu waan “ɔ tili ndɛ wie bɔ be kwlá kan-man, yɛ ɔ ti-man ndɛ b’ɔ fite sran nuan-an ɔ yo ye-ɔ.” I sɔ’n kle kɛ ndɛ ng’ɔ tili’n, ɔ nin like ng’ɔ wunnin i’n be wlɛ wunlɛ’n nin a juman. Sanngɛ andɛ’n, Ɲanmiɛn maan e kan wafa ng’ɔ yra e su dan’n i ndɛ.

10. ?Ɲanmiɛn i lika klanman’n i kunngba’n yɛle Ɲanmiɛn i sua mɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n? An yiyi nun.

¹⁰ Dɔ nga su’n, e nin e niaan mun e tran fɛfɛ e su Ɲanmiɛn aklunjuɛ su. Yɛ Ɲanmiɛn yra e su dan. Ɔ maan, ɔ ti kɛ e o Ɲanmiɛn i lika klanman kun nun sa. Sanngɛ nán e bu i kɛ lika klanman sɔ’n, i kunngba’n yɛle “Nyanmiɛn i sua b’ɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n.” Afin, Ɲanmiɛn i sua mɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n yɛle ajalɛ kwlaa nga Ɲanmiɛn fali be naan y’a kwla su i kpa’n. Ɲanmiɛn i lika klanman’n yɛle be nga Ɲanmiɛn klun jɔ be wun’n, mɔ be su Ɲanmiɛn i sua mɔ nán sran yɛ ɔ kplannin’n nun’n.​—Mal. 3:18.

11. ?Junman nanndoliɛ benin yɛ e di i andɛ ɔ?

¹¹ Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1919 nun’n, Ɲanmiɛn mannin klɔ sran’m be junman kɛ be di naan i lika klanman mɔ be o nun’n, ɔ trɛ. ?E tinuntinun e di junman nanndoliɛ sɔ’n wie? ?E kunndɛ kɛ e nin Zoova é dí junman naan i sua m’ɔ ti i ‘ja takatakawlɛ’n’ ɲan ɲrun titi?

12. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ ndɛ ng’ɔ o Ezai 60:17 nun’n, ɔ kpɛn su ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

¹² Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kannin kɛ Ɲanmiɛn maan i sufuɛ nga be o asiɛ’n su wa’n, bé wá káci be ninnge wie’m be yolɛ wafa’n. Ɔ maan, i anuannzɛ’n i nun tranlɛ’n yó fɛ kpa. (An kanngan Ezai 60:17 nun.) Ninnge’m be kacilɛ sɔ’n, gbanflɛn nin talua, nin be nga be ti Klistfuɛ ɔ nin a cɛman’n b’a ti be su ndɛ le. Annzɛ be bɔbɔ b’a kanngan be su ndɛ le. Sanngɛ aniaan sunman be o lɛ mɔ sa sɔ’m be yoli be ɲrun ɔn. Ɔ maan, be wunnin i wlɛ weiin kɛ Ɲanmiɛn maan Famiɛn Zezi niɛn i anuannzɛ’n su. Kɛ aniaan sɔ’m be kan sa nga be yoli be ɲrun’n be ndɛ kle e’n, i sɔ’n wla e fanngan dan. Yɛ e lafi Zoova su kpa ekun.

13. ?Ngue yɛ ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 48:13-15 nun’n, ɔ kle e kɛ e yo ɔ?

¹³ E mɔ e ti Zoova i sufuɛ’n, ɔ fata kɛ e kan Zoova i anuannzɛ’n i ndɛ. Satan i mɛn tɛ kain nga nun’n, Zoova i nvle nunfuɛ’m be bo ti kun yɛ be tran aniaan tranlɛ. I sɔ’n ti abonuan dan. Ɲanmiɛn Sielɛ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn mɔ e nin i e afiɛn’n mantan’n, ɔ fata kɛ e kan be su ndɛ e kle ba “nga bé wá jaso su’n.”​—An kanngan Jue Mun 48:13-15 nun.

14, 15. (a) ?Kɛ afuɛ 1970 sinnin’n, ninnge’m be yolɛ wafa benin yɛ ɔ kacili ɔ? (b) ?I su mmlusuɛ benin yɛ Zoova i sufuɛ’m be ngba be ɲɛnnin i ɔ?

¹⁴ Aniaan nga be su Zoova w’a cɛ’n, be sie i nzɔliɛ kɛ Zoova i anuannzɛ’n siesieli i ninnge wie’m be yolɛ wafa’n be uflɛ. Be wla kpɛn su kɛ laa’n, sran kunngba yɛ ɔ nian asɔnun’n su ɔ. Betɛli kun nun’n, sran kunngba yɛ ɔ nian junman nga be di i nvle kun nun’n i su ɔ. Laa’n, sran kun yɛ ɔ ti anuannzɛ’n i su kpɛnngbɛn ɔn. Aniaan kwlaa sɔ’m be ɲannin ukafuɛ kpa. Sanngɛ, be ngunmin yɛ be fali ajalɛ mun ɔn. Kɛ afuɛ 1970 sinnin’n, w’a yoman sɔ kun. Siɛn’n, sran akpasua kun mɔ be ti asɔnun kpɛnngbɛn’n, be yɛ be nian asɔnun’n su ɔ. Betɛli kwlakwla be nun’n, sran akpasua kun yɛ ɔ nian nvle’n i nun junman’n su ɔ. Asa ekun’n, sran akpasua kun ti anuannzɛ’n i ɲrun dinfuɛ.

 ¹⁵ Ninnge’m be yolɛ wafa uflɛ sɔ’n, be bo’n guali kpa. Afin, Ɲanmiɛn Ndɛ’n mɔ aniaan’m be wunnin i wlɛ’n, i su yɛ be niannin be yoli ninnge mun ɔn. Zoova “mannin sran’m be like kɛ be yo” i anuannzɛ’n nun. Sran kpa sɔ’m be nzuɛn’n ti fanunfanun. Ɔ maan kɛ be kwlaa be bo yo kun be fa ajalɛ’n, Zoova i sufuɛ’m be ngba be ɲan su mmlusuɛ.​—Efɛ. 4:8; Nya. 24:6.

16, 17. (a) ?Ninnge’m be yolɛ wafa uflɛ benin yɛ ɔ yo wɔ ɲɛnmɛn ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ yo wɔ ɲɛnmɛn ɔn?

¹⁶ Ninnge’m be yolɛ wafa uflɛ sɔ’n, e wun i e fluwa’m be nun wie. Andɛ’n, e fluwa’m be ti nglanman. Yɛ be kan sa nga sran’m be wun be titi’n be ndɛ. Ɔ maan, ɔ yo e fɛ kɛ e fa man sran mun naan be kanngan be nun. Asa ekun’n, e fa ajulisu mannzin mun e bo jasin fɛ’n. I wie yɛle e ɛntɛnɛti adrɛsi nga be flɛ i kɛ jw.org. Sran sunman be kwla kɔ adrɛsi sɔ’n i su lɔ be ko kunndɛ ndɛ kwlaa ng’ɔ ti be cinnjin’n. Ninnge’m be yolɛ wafa uflɛ kwlaa sɔ’n, ɔ kle weiin kɛ Zoova klo sran mun naan be ndɛ lo i kpa.

¹⁷ Be siesieli aɲia’m be yolɛ cɛn’m be uflɛ wie. Ɔ maan e kwla fa cɛn kun e su Ɲanmiɛn awlo lɔ, annzɛ e ngunmin e kwla fa suan like. I sɔ’n yo e fɛ dan. Like ng’ɔ yo e fɛ ekun’n yɛle wafa nga be kacili e aɲia dandan’m be yolɛ’n. Kɛ afuɛ’m bé sín’n, e wun kɛ be siesie be yolɛ’n i uflɛ kpa ekun. Asa ekun’n, be siesieli suklu fanunfanun naan e si Ɲanmiɛn junman’n i di kpa. Ninnge’m be yolɛ wafa uflɛ sɔ’m be kle weiin kɛ Zoova bɔbɔ yɛ ɔ sie i anuannzɛ’n niɔn. Yɛ ɔ yo sɔ naan i nun tranlɛ’n, ɔ yo fɛ kpa ekun.

18, 19. ?Ngue yɛ e kwla yo naan Ɲanmiɛn i lika klanman’n w’a yo klanman kpa ekun ɔn?

¹⁸ Zoova bu e sran dan. Afin, ɔ man e junman kɛ e di naan i lika klanman’n yo klanman kpa ekun. Junman sɔ’n yɛle Ɲanmiɛn sielɛ jasin fɛ’n mɔ e bo’n, ɔ nin sran’m be like mɔ e kle naan be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n. Kɛ e kle sran kun i like mɔ sran sɔ’n fɛ i wun man Ɲanmiɛn, kpɛkun be yo i batɛmu’n, ɔ ti kɛ lika klanman mɔ e o nun’n, ɔ su trɛ sa.​—Eza. 26:15; 54:2.

¹⁹ Like kun ekun nga e kwla yo naan Ɲanmiɛn i lika klanman’n w’a yo klanman kpa ekun’n yɛle kɛ, maan e nzuɛn’n yo kpa titi. Kɛ e nzuɛn’n ti kpa’n, ɔ yo sran’m be ɲɛnmɛn. Titi’n, nán Biblu’n mɔ e si i’n yɛ ɔ yo sran’m be ɲɛnmɛn ɔn. Sanngɛ, e nzuɛn’n m’ɔ ti kpa’n, ɔ nin wafa nga e tran aniaan tranlɛ’n yɛ ɔ yo be ɲɛnmɛn ɔn. Ɔ maan, be kunndɛ kɛ bé káci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ. Yɛ be kunndɛ kɛ bé sú Zoova naan bé trɛ́n i anuannzɛ’n nun wie.

20. ?Kɛ nga Nyanndra Mun 14:35 fa kan’n sa’n, ngue yɛ e tinuntinun e kunndɛ kɛ é yó ɔ?

²⁰ Kɛ Zoova nin Zezi be wun wafa nga e tran klanman’n, e kwla se kɛ ɔ yo be fɛ dan. E tranlɛ klanman sɔ’n, ɔ ti wafa nga asiɛ wunmuan’n wá káci lika klanman mɔ é trán su fɔun’n i nzɔliɛ kan. Ndɛ ng’ɔ o Nyanndra Mun 14:35 nun’n, maan e akunndan’n tran su titi. I waan: “Famiɛn’n ɔ yi i mantanfuɛ bɔ be si ngwlɛlɛ’n be ayɛ.” I sɔ’n ti’n, maan cɛn kwlakwla e yo ninnge mun ngwlɛlɛ su naan Ɲanmiɛn i lika klanman’n, ɔ yo klanman titi.