Biblu’n nga be flɛ i kɛ Traduction du monde nouveau, b’a yi i uflɛ kpɛ sunman. Sanngɛ, i uflɛ ng’ɔ fiteli afuɛ 2013 nun’n, ɔ ti i liɛ ngunmin. I nun ndɛ wie’m be timan tɛnndɛn kɛ laa liɛ’n sa. Kpɛkun, be kacili ndɛ mma cinnjin wie mun. Ndɛ tre wie’m be nun’n, be klɛli ndɛ ɲanman wie mun kpekpe. Yɛ be klɛli ndɛ wie mun ja ngua lɛ be fa yiyili ndɛ wie’m be nun. Ndɛ akpasua nga nun’n, e su kwlá kanman ninnge kwlaa nga be kacili be’n, be ndɛ. Sanngɛ, é wá kán be nun wie’m be ndɛ.

?Ndɛ mma cinnjin benin mun yɛ be kacili be ɔ? Ndɛ akpasua ng’ɔ sinnin lɛ’n, ɔ kannin ndɛ mma wie mɔ be kacili be naan ndɛ’n i ɲin w’a fite kpa’n be ndɛ. I wie yɛle ndɛ mma nga Ebre nun’n be se kɛ Sheol, mɔ Glɛki nun’n be se kɛ Hades, ɔ nin ndɛ mma nga be kacili i Angle’n nun’n kɛ Soul. Asa ekun’n, be kacili ninnge wie’m be flɛlɛ’n.

I wie yɛle Glɛki’n nun ndɛ mma nga be kacili i Wawle’n nun kɛ “bo wlaka’n.” Wafa nga be kacili i Angle nun siɛn’n, i bo’n yɛle kɛ “ɲannzuɛn sa mun.” (Gal. 5:19) Laa Biblu’n i lika wie’m be nun’n, be fali ndɛ mma kun mɔ Angle nun’n, be fa kan sran nga i klun ti ufue’n i ndɛ. Sanngɛ siɛn’n, wafa nga be kacili ndɛ mma sɔ’n, be fa kan sran m’ɔ klo sran, m’ɔ nin sran be nanti klanman’n i ndɛ. Kpɛ sunman’n, be fa ndɛ mma sɔ’n be fa kan sran ng’ɔ ti nanwlɛfuɛ’n i ndɛ wie.—Jue. 36:6; 89:2.

Laa Biblu liɛ’n nun’n, wafa nga be kacili Glɛki annzɛ Ebre’n nun ndɛ mma wie mun Angle’n nun’n, ɔ ti kunngba cɛ. Sanngɛ siɛn’n, wafa nga be kwla kaci ndɛ’n naan i ɲin w’a fite klanman’n, yɛ be kacili ɔ. I wie yɛle Ebre nun ndɛ mma nga be se kɛ ohlam. Wafa nga laa’n, be kacili ndɛ mma sɔ’n, i bo’n yɛle kɛ “tititi.” Sanngɛ, wafa nga be kacili ndɛ mma sɔ’n i Angle’n nun’n siɛn’n, ɔ kacili kan. I wie yɛle kɛ wafa nga be kacili ndɛ mma sɔ’n Jue Mun 90:1 nun’n, i bo’n yɛle kɛ “anannganman.” Yɛ Mise 5:1 nun’n, ndɛ mma kunngba sɔ’n i bo’n yɛle kɛ “ɔ o lɛ w’a cɛ kpa.”

Ebre nin Glɛki nun ndɛ mma kun o lɛ’n, wafa nga laa be kacili i Angle nun’n, be fa kan like mɔ be lua’n i ndɛ. Kpɛkun be fa kan sran kun i afinliɛ nunfuɛ’m be ndɛ wie. Ndɛ mma sɔ’n, Wawle’n kacili i kɛ “osu.” (Bob. 3:15) Wafa nga be kacili ndɛ mma sɔ’n i Angle’n nun laa’n, i wlɛ wunlɛ ti kekle. I sɔ’n ti’n, Biblu Traduction du monde nouveau i uflɛ nga be yili i Angle nun’n, ɔ kacili ndɛ mma sɔ’n. Bo Bolɛ 3:15 nun’n, ndɛ mma nga be klɛli i siɛn’n i bo’n yɛle kɛ “osu.” Be klɛli ndɛ mma kunngba  sɔ’n Biblu’n i lika wie’m be nun ekun. (Bob. 22:17, 18; Ngl. 12:17) Wafa nga be kwla kaci ndɛ mma mun naan ndɛ’n i ɲin’n w’a fite kpa’n, yɛ be kacili ɔ.—Bob. 1:11; Jue. 22:30; Eza. 57:3.

?Ngue ti yɛ b’a nianman ndɛ wie’m be su b’a kaciman be trelele kɛ laa’n sa ɔ? Biblu Traduction du monde nouveau i ndɛ’m be bo tulɛ lika’n nun’n, be kannin like nga be kwla fa sie Biblu’n nga i nun ndɛ kacili kpa’n i nzɔliɛ’n, i ndɛ. Be seli kɛ, kɛ be nga bé káci ndɛ mun’n, be wun kɛ sɛ be kaci ndɛ mma kun i trele’n, ndɛ’n i ɲin su kwlá fiteman wein, wafa nga be kwla yo naan ndɛ’n i ɲin w’a fite’n yɛ be yo ɔ. Sɛ be su kaci ɲanndra wie aniɛn kun nun’n, be nian sɛ be kaci i trele’n ndɛ’n i ɲin fite o. I wie yɛle ndɛ ng’ɔ o Sa Nglo Yilɛ 2:23 nun’n. Ndɛ mma nga Wawle’n kacili i kɛ ‘be klun lɔ’n,’ Glɛki nun’n, i bo’n yɛle kɛ ‘be awlɛn.’ Sɛ be nian ndɛ mma sɔ’n su sɛsɛsɛ be kaci i aniɛn wie’m be nun’n, be kwla wun i wlɛ. Ndɛ mma nga Wawle’n kacili i kɛ “akunndan’n,” wafa nga be kacili ndɛ sɔ’n i Angle’n nun laa’n, ɔ ti kɛ sran’n i “aklɛnzia’n” i ndɛ yɛ be su kan sa. Sanngɛ nn, nɛ́n i ndɛ yɛ be su kan ɔn. Sanngɛ siɛn’n, wafa nga be kacili ndɛ sɔ’n, ɔ nin Glɛki nun like nga be su kɛn i ndɛ’n, be bo’n ti kun. Laa’n, wafa nga be kacili ndɛ ng’ɔ o Mmla’n 32:14 nun’n i Angle’n nun’n, ɔ ti kɛ nn be su se kɛ ble’n le aklɛnzia. Sanngɛ siɛn’n, wafa nga be kacili ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle kɛ “ble’n i kpafuɛ’n.” Ɔ maan, sran’m be wun ndɛ nga be su kan’n i wlɛ kpa. Laa’n, wafa nga be kacili ndɛ ng’ɔ o Ezipt Lɔ Tulɛ 6:12 nun’n i Angle’n nun’n, ɔ ti kɛ nn be kwla wla sran’n i nuan bui’n i klɛn. Sanngɛ siɛn’n, wafa nga be kacili ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle kɛ ‘n si-man ijɔ.’

?Ngue ti yɛ be kacili ndɛ wie mun ɔn? Ebre’n nun’n, ɔ le ndɛ mma nga be fa kan yasua’m be ndɛ’n. Yɛ ɔ le ndɛ mma nga be fa kan bla’m be ndɛ’n. Sanngɛ wie liɛ’n, be kwla fa ndɛ mma kunngba’n be kan yasua nin bla’m be ndɛ. I sɔ’n ti, ndɛ nga be kacili i laa mɔ i bo’n yɛle kɛ “aika ba yasua mun’n,” siɛn’n, wafa nga be kacili i’n, i bo’n yɛle kɛ “aika ba mun.” Yɛ ndɛ nga be kacili i Angle’n nun mɔ i bo’n yɛle kɛ “Izraɛli i mma yasua mun’n,” siɛn’n, wie liɛ’n wafa nga be kacili i’n, i bo’n yɛle kɛ “Izraɛlifuɛ mun.” Afin be wunnin kɛ yasua nin bla mun be ndɛ yɛ be kan ɔn.—Tul. 1:7; 35:29; 2 Fam. 8:12.

Laa’n, wafa nga be kacili Ebre nun ndɛ mma nga i bo’n yɛle kɛ “ba yasua mun’n”, wafa nga be kacili i Angle’n nun Bo bolɛ 3:16 nun’n, i bo’n yɛle kɛ “ba kanngan mun.” Sanngɛ kɛ mɔ be wa kacili ndɛ mma sɔ’n kɛ ɔ nin i fata’n sa’n ti’n, siɛn’n, wafa nga be kacili Ezipt Lɔ Tulɛ 22:23 i Angle’n nun’n i bo’n yɛ: “Amun mma’m be kusu bé ká aika.” Ajalɛ kunngba’n yɛ be niannin su Mmla’n 10:18, ɔ nin Zɔb 6:27 be nun ɔn. Biblu nga be flɛ i kɛ Sɛptanti’n nun’n, be kacili ndɛ mma sɔ’m be sɔ wie.

?Ngue ti yɛ wafa nga laa be kacili Ebre’n nun ndɛ mma wie mun Angle’n nun’n, b’a kaciman be sɔ kun ɔn? Kɛ Ebre’m bé kán sa kun i ndɛ’n, wafa nga be kan’n, ɔ kle kɛ sa sɔ’n w’a wie. Annzɛ kusu’n, ɔ nin a wieman. Be nga be kacili Ɲanmiɛn Ndɛ’n i Angle’n nun’n, be niɛnnin i sɔ’n su. Ɔ maan, sɛ sa kun nin a wieman’n, ɔ le i wafa nga be kɛn i Angle’n nun ɔn. * Yɛ sɛ sa kun w’a wie’n, ɔ le wafa nga be kan ɔn.

Biblu nga be yili i afuɛ 2013 nun’n i nun’n, b’a kaciman ndɛ wie mun kɛ nga be kacili be laa’n sa. I wie yɛle ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 1:3 nun’n. Wafa nga be kacili i Angle’n nun laa’n, ɔ kle kɛ Zoova kannin kɛ “maan lika’n kpaja!” kpɛ sunman. Sanngɛ wafa nga be kacili ndɛ sɔ’n siɛn’n, ɔ kle kɛ Zoova w’a kanman ndɛ kunngba’n i lele. Sanngɛ, Bo Bolɛ 3:9 nun’n, Zoova kannin ndɛ kleli Adam kpɛ sunman. Ɔ maan, be niannin su be kacili i Angle’n nun. Wafa nga be kacili ndɛ mun siɛn’n, sa bɔbɔ ba’n su yɛ be fa sran’m be ɲin sie ɔ. Sɛ sa’n wieli  o, annzɛ ɔ nin a wieman o, nɛ́n i su yɛ be fa sran’m be ɲin sie ɔ. Nanwlɛ, be kacili Ebre nun ndɛ mun trele, naan y’a kwla wun be wlɛ ndɛndɛ.

?Ngue ti yɛ be kacili ndɛ tre wie’m be klɛlɛ wafa’n niɔn? Kɛ bé klɛ́ Biblu’n i klikli’n nun’n, lika wie’m be nun’n, be klɛli i nun ndɛ’n i kpekpe. Aniɛn nga e kan be andɛ’n be nun’n, kɛ sran’m bé tó jue’n, wafa nga ndɛ mma’m be tɛ’n yɛ ɔ ti be cinnjin ɔn. Ebre nga be kɛn i lalafuɛ nun’n, ɔ timan sɔ. Kɛ sran’m bé tó jue’n, kpɛ sunman’n be fa like kun sunnzun like uflɛ. Naan be wun wafa nga like nɲɔn sɔ’m be kɔ likawlɛ’n, annzɛ be wun ngbaciɛ ng’ɔ o like nɲɔn sɔ’m be afiɛn’n. Wafa nga be kwla kan ndɛ’n naan w’a yo sran’m be fɛ’n, yɛ ɔ ti be cinnjin ɔn.

Laa Biblu liɛ’n nun’n, wafa nga be klɛli ndɛ mun Zɔb fluwa’n nin Jue Mun fluwa’n nun’n, ɔ kle kɛ ndɛ sɔ’m be ti ngɔjue. Be klɛli i sɔ naan bé tín ndɛ ng’ɔ fata be ka e klun’n, be su. Be klɛli Biblu’n nga be yili i afuɛ 2013 nun’n i nun fluwa wie mun sɔ wie. Be yɛle Nyanndra Mun, nin Salomɔn i ngɔjue fɛfɛ kpa’n, ɔ nin fluwa nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ wie’m be klɛli’n, be nun ndɛ tre wie mun. Be klɛli i sɔ naan bé klé kɛ ndɛ wie’m be kɔ likawlɛ, annzɛ ngbaciɛ o be afiɛn. I wie yɛle Ezai 10:2. Ndɛ ɲanman kwlaa nun’n, be fa sunnzun ase. Yɛ wafa nga ndɛ’m be su be wiengu su’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn dí sran kwlakwla be jɔlɛ. Sɛ e wun i sɔ liɛ’n i wlɛ’n, kɛ é kánngan nun’n, e su seman kɛ ndɛ kunngba’n yɛ be kan be flan nun ɔn. Sanngɛ, é wún kɛ, Ɲanmiɛn ndɛ’n i su tinlɛ ti yɛ be klɛli i sɔ ɔ.

Wafa nga be klɛli ndɛ’n i Ebre nun’n, sɛ be klɛli i kpekpe, annzɛ sɛ b’a klɛmɛn i sɔ’n, wie liɛ’n, i wlɛ wunlɛ’n ti klekle. I sɔ’n ti, Biblu’n i nun ndɛ’n kacifuɛ aniɛn’m be nun’n, b’a faman ajalɛ kunngba’n. Afin, sɛ ɔ fata kɛ be klɛ ndɛ ɲanman wie’m be kpekpe, annzɛ be klɛ be tɛnndɛn’n, be nga be kaci ndɛ’n be yɛ be kle ɔ. Ebre nun’n, ndɛ ɲanman wie’m be ti tɛnndɛn. Sanngɛ, be fali sunnzun ase nin ndɛ wie mun naan ndɛ ng’ɔ ti cinnjin’n i ɲin fite kpa.

Asa ekun’n, Biblu nga b’a yi i uflɛ’n nun’n, be klɛli ndɛ wie mun fa fitili fluwa’m be su kunngunngun. I sɔ’n kwla uka e kpa. I wie yɛle Salomɔn i ngɔjue fɛfɛ kpa’n nun’n. Fluwa’n i su fitilɛ’n ti’n, e wun sran kunngunngun nga Salomɔn kan be ndɛ’n.

Fluwa nga i klikli nun be klɛli be Ebre’n nin Glɛki’n nun’n, be yoli e ye dan. Be flɛ Zuifu’m be fluwa klɛfuɛ wie mun kɛ Masorɛti. Be yili Ɲanmiɛn Ndɛ’n Ebre’n nun. Asa ekun’n, lalafuɛ fluwa sifuɛ nɲɔn be o lɛ, be flɛ kun kɛ Wɛstkɔtu. Yɛ kun suan Ɔrt. Be nɲɔn’n be bo yoli kun be yili Ɲanmiɛn Ndɛ’n Glɛki’n nun. Kɛ bé yí Biblu Traduction du monde nouveau, be niannin Ɲanmiɛn Ndɛ nga Masorɛti’m be yili’n, ɔ nin nga Wɛstkɔtu nin Ɔrt be yili’n be su. Fluwa sifuɛ’m be wa boli be ɲin ase be suannin lalafuɛ fluwa nga be klɛli Ɲanmiɛn Ndɛ’n su’n, be nun like. Ɔ maan be wa wunnin Biblu’n nun ndɛ mma wie’m be wlɛ kpa ekun. Be wunnin lalafuɛ fluwa sɔ’m be nun wie mun jenvie ng’ɔ ti njin nzue klakla’n i wun lɛ. Asa ekun’n, fluwa sifuɛ’m be suannin Ɲanmiɛn Ndɛ nga be klɛli i Glɛki nun’n i nun like. Yɛ lalafuɛ fluwa nga be wunnin be’n, be fali be nun sunman be sieli i ɔrdinatɛli nun. Ɔ maan, sran’m be kwla niannin lalafuɛ fluwa sɔ mɔ be klɛli be Ebre’n nin Glɛki’n nun’n, be nun ndɛndɛ. Yɛ be kpali be nun kpakpa mun. Be nga be yili Biblu Traduction du monde nouveau, fluwa kpakpa sɔ’m be yoli be ye dan. I ti yɛ be wa kacili Biblu sɔ’n i nun ndɛ mma wie mun ɔn.

I wie yɛle ndɛ ng’ɔ o 2 Samiɛl 13:21 nun’n. Lalafuɛ fluwa nga be flɛ i kɛ Sɛptanti’n nun’n, ndɛ nga be klɛli’n i bo’n yɛle kɛ: “Sanngɛ, w’a kɛnmɛn i wa Amnɔn i ndɛ tɛ. Kɛ m’ɔ ti i wa kpɛn’n ti’n, ɔ klo i.” Ndɛ sɔ’n nunman Biblu Traduction du monde nouveau nga e yili be laa’n be nun. Afin, ɔ nunman Ɲanmiɛn Ndɛ nga Masorɛti’m be yili’n i afuɛ 1.000 yɛ’n i nun. Sanngɛ, ndɛ sɔ’n o fluwa nga be wunnin be jenvie ng’ɔ ti njin nzue klakla’n i wun lɛ’n, be nun. I sɔ’n ti, kɛ bé yí Biblu Traduction du monde nouveau i uflɛ afuɛ 2013 nun’n, be fali ndɛ sɔ’n sieli nun. Fluwa nga be wunnin be jenvie ng’ɔ ti njin nzue klakla’n i wun lɛ’n ti’n, be klɛli Ɲanmiɛn dunman’n sieli i Samiɛli fluwa klikli’n i nun kpɛ nnun. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn Ndɛ nga be klɛli i Glɛki’n nun’n, i nun like suanlɛ’n tikeli e ɲin wie. Ɔ maan, e siesieli ndɛ ng’ɔ o Matie 21:29-31 nun’n i uflɛ. B’a nianman Ɲanmiɛn ndɛ nga be klɛli i Glɛki’n nun’n i ngunmin su naan b’a yi Biblu’n. Sanngɛ, lalafuɛ fluwa kpanngban nga be wunnin be mɔ sran’m be lafi be nun ndɛ’n su’n, be su yɛ be niannin ɔn.

Biblu Traduction du monde nouveau i nun ninnge nga e kacili be’n, be nun wie mun yɛ y’a kan be ndɛ lɛ ɔ. Ninnge nga e kacili be’n ti’n, i nun kannganlɛ yoman ya. Yɛ i nun ndɛ’n, i wlɛ wunlɛ’n ti pɔpɔ. I sɔ’n ti, sran kpanngban be se kɛ Ɲanmiɛn m’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kɛ́n i klun ndɛ klé sran mun’n, i fanngan nun yɛ e yili Biblu uflɛuflɛ sɔ’n niɔn.