Mateo 5:1-48
-
SERMON SA BUKID (1-48)
5 Kan mahiling niya an dakul na tawo, nagtukad siya sa bukid; asin pagkatukaw niya, nagdurulok sa saiya an mga disipulo niya.
2 Dangan nagpuon siyang magtaram asin magtukdo sa sainda, na nagsasabi:
3 “Maugma an mga nakakamating kaipuhan ninda nin espirituwal na mga bagay,* huli ta sa sainda an Kahadian kan kalangitan.
4 “Maugma an mga nagmumundo, huli ta rarangahon sinda.
5 “Maugma an mga mahuyo an buot, huli ta mamanahon ninda an daga.
6 “Maugma an mga nagugutom asin napapaha sa katanusan, huli ta babasugon sinda.
7 “Maugma an mga mahihirakon, huli ta papahilingan sinda nin pagkahirak.
8 “Maugma an mga dalisay an puso, huli ta mahihiling ninda an Diyos.
9 “Maugma an mga parapatuninong,* huli ta aapudon sindang mga aki nin Diyos.
10 “Maugma an mga pinepersegir dahil sa katanusan, huli ta sa sainda an Kahadian kan kalangitan.
11 “Maugma kamo kun pigtutuya kamo nin mga tawo asin kun pinepersegir ninda kamo saka kun sinda putik na nagtataram laban sa saindo nin gabos na klase nin maraot na bagay nin huli sa sako.
12 Mag-ugma kamo asin maggaya-gayang marhay ta dakula an saindong balos sa langit, huli ta arog man kaiyan an pagpersegir ninda sa mga propetang nainot sa saindo.
13 “Kamo an asin kan daga, pero kun mawara na an asgad kan asin, paano pa iyan ikakabalik? Dai na iyan nin ano man na paggagamitan kundi iaapon na sana sa luwas tanganing timak-timakan nin mga tawo.
14 “Kamo an ilaw kan kinaban. An sarong siyudad dai maitatago kun namumugtak iyan sa ibabaw nin bukid.
15 An mga tawo nagpapalaad nin lampara asin dai iyan tinatakluban nin basket,* kundi ibinubugtak iyan sa patungan nin lampara, asin naliliwanagan kaiyan an gabos na nasa harong.
16 Kaagid kaiyan, paliwanagon nindo an saindong ilaw sa atubangan nin mga tawo, tanganing mahiling ninda an marahay nindong mga gibo asin pamurawayon ninda an saindong Ama na nasa langit.
17 “Dai kamo mag-isip na nagdatong ako tanganing rauton an Katugunan o an Mga Propeta.* Nagdatong ako, bako sa pagraot, kundi sa pag-utob.
18 Sinisigurado ko sa saindo, dawa pa mapara an langit asin daga, dai mapapara an sarong kasadit-saditing letra o kurit nin letra sa Katugunan sagkod na dai nauutob an gabos na bagay na ini.
19 Kaya, an siisay man na nagbabalga kan saro sa mga tugon na ini na ibinibilang na bakong gayong importante asin nagtutukdo sa iba na arog kaiyan an gibuhon, ibibilang siyang bakong importante kun manungod sa* Kahadian kan kalangitan. Alagad an siisay man na nag-uutob asin nagtutukdo kan mga iyan ibibilang na importante kun manungod sa* Kahadian kan kalangitan.
20 Huli ta sinasabi ko sa saindo na kun dai kamo magin urog na matanos kisa sa mga eskriba asin sa mga Fariseo, dai nanggad kamo makakalaog sa Kahadian kan kalangitan.
21 “Nadangog nindong sinabi sa mga tawo kaidtong suanoy na mga panahon: ‘Dai ka maggadan, alagad an siisay man na gumadan maninimbag sa husgado.’
22 Minsan siring, sinasabi ko sa saindo na an lambang tawo na padagos na nauungis sa saiyang tugang maninimbag sa husgado; asin an siisay man na nagtataram sa saiyang tugang nin grabeng pang-iinsulto maninimbag sa Korte Suprema;* mantang an siisay man na nagtataram, ‘Ikang daing serbing tonto ka!’ namemeligrong mapaduman sa nagkakalayong Gehenna.*
23 “Kun siring, pag dinadara mo sa altar an saimong dulot asin nagirumduman mo duman na may kulog nin buot sa saimo an tugang mo,
24 bayaan mo sa atubangan kan altar an saimong dulot, asin maghali ka. Makipagkatuninungan ka nguna sa tugang mo, dangan magbalik ka asin ipresentar mo an saimong dulot.
25 “Makipag-areglo ka tulos sa kaasunto mo sa husgado miyentras na kaibanan mo siya pasiring duman, ta kun dai, tibaad darahon ka niya sa huwes dangan itao ka kan huwes sa tagapagpautob kan husgado, asin mapreso ka.
26 Sinisigurado ko sa saimo, dai ka nanggad makakaluwas sa presuhan sagkod na dai mo naibabayad an saimong ultimong sadit na sinsilyo.*
27 “Nadangog nindong sinabi: ‘Dai ka magsambay.’
28 Alagad sinasabi ko sa saindo na an siisay man na nagpaparahiling sa sarong babayi asin nagkakaigwa nin imoral na pagmawot sa saiya nakakakomiter na sa puso niya nin pagsambay sa babaying iyan.
29 Ngunyan, kun an tuo mong mata nagigin dahilan na magkasala* ka, hulwata iyan asin iapon mo. Huli ta mas marahay pang maiwara mo an saro sa mga parte kan saimong hawak* kisa iapon sa Gehenna* an bilog mong hawak.
30 Siring man, kun an tuo mong kamot nagigin dahilan na magkasala ka, putula iyan asin iapon mo. Huli ta mas marahay pang maiwara mo an saro sa mga parte kan saimong hawak kisa mapaduman sa Gehenna* an bilog mong hawak.
31 “Sinabi man kaidto: ‘An siisay man na dumiborsiyo sa saiyang agom na babayi, magtao siya sa saiyang agom nin kasuratan nin diborsiyo.’
32 Minsan siring, sinasabi ko sa saindo na an siisay man na dumiborsiyo sa saiyang agom na babayi, apuwera sana kun dahil sa nagibo kaini na seksuwal na imoralidad,* ibinubugtak an babayi sa peligro na makagibo nin pagsambay, asin an siisay man na mag-agom nin babaying idiniborsiyo sa arog kaining paagi nakakagibo nin pagsambay.
33 “Saro pa, nadangog nindong sinabi sa mga tawo kaidtong suanoy na mga panahon: ‘Dai ka magsumpa na dai iyan ginigibo, kundi dapat mong utubon an mga promesa mo ki Jehova.’*
34 Alagad sinasabi ko sa saindo: Dai ka na lang magsumpa, na nagsasabing ‘Saksi ko an langit,’ ta iyan an trono nin Diyos;
35 o na ‘Saksi ko an daga,’ ta iyan an tungtungan kan saiyang mga bitis; o na ‘Saksi ko an Jerusalem,’ ta iyan an siyudad kan makapangyarihan na Hadi.
36 Dai ka magsumpa paagi sa pagsabing ‘Itataya ko an sakuyang payo,’ ta dai mo magigibong puti o itom an sarong buhok.
37 Siyertuhon lang nindo na an saindong ‘Iyo’ mangahulugan nin iyo, asin an saindong ‘Dai,’ dai, huli ta pag sumobra sa mga ini, gikan iyan sa saro na maraot.
38 “Nadangog nindong sinabi: ‘Mata sa mata asin ngipon sa ngipon.’
39 Alagad sinasabi ko sa saindo: Dai ka magtumang sa maraot na tawo, kundi sa siisay man na sumampaling sa saimo sa tuo mong pisngi, iatubang mo man sa saiya an ibong na pisngi.
40 Asin kun may tawo na gusto kang darahon sa husgado saka kuanon an saimong pang-irarom na bado, pabayaan mong mapasaiya man an saimong pang-ibabaw na bado;
41 asin kun an saro na may awtoridad piriton kang magtrabaho para sa saiya sa distansiyang sarong milya,* umiba ka sa saiya nin duwang milya.
42 Tawan mo an naghahagad sa saimo, asin dai mo pagtalikudan an gustong mag-utang* sa saimo.
43 “Nadangog nindong sinabi: ‘Kamutan mo an saimong kapwa asin kaungisan mo an saimong kaiwal.’
44 Alagad sinasabi ko sa saindo: Padagos na kamutan an saindong mga kaiwal asin padagos na ipamibi an mga nagpepersegir sa saindo,
45 tanganing kamo magin mga aki kan saindong Ama na nasa langit, huli ta pareho niyang pinapasirangan nin aldaw* an mga maraot asin an mga marahay saka pareho niyang pinapauranan an mga matanos asin an mga bakong matanos.
46 Huli ta kun an mga namumuot sana sa saindo an namumutan nindo, ano an balos para sa saindo? Bako daw na ginigibo man iyan kan mga parasingil nin buhis?
47 Asin kun an tinatara-tara nindo iyo sana an mga tugang nindo, anong pambihirang bagay an ginigibo nindo? Bako daw na ginigibo man iyan kan mga tawo kan mga nasyon?
48 Kaya ngani dapat kamong magin perpekto,* kun paanong an saindong langitnon na Ama perpekto.
Mga Nota
^ Sa literal, “an mga dukha sa espiritu.”
^ O “mapagpatuninong.”
^ O “basket na takadan.”
^ Hilingon an nota sa Mateo 7:12.
^ O “bakong angay para sa.”
^ O “na angay para sa.”
^ An buot sabihon, an Judiong Sanhedrin.
^ An lugar sa luwas nin Jerusalem na diyan pigsusulo an basura. Hilingon sa Glosaryo.
^ Sa literal, “an ultimong quadrans.” An sarong quadrans iyo an tangdan para sa pagtrabaho nin mga 10 minutos. Katumbas iyan nin 1/64 nin sarong denario.
^ Sa literal, “masingkog.”
^ Hilingon sa Glosaryo.
^ O “lawas.”
^ Hilingon sa Glosaryo.
^ Sa Griego, por·neiʹa. Hilingon an “Seksuwal na imoralidad” sa Glosaryo.
^ Hilingon sa Glosaryo.
^ Hilingon sa Glosaryo.
^ An buot sabihon, mag-utang na dai mabayad nin interes.
^ O “saldang.”
^ O “magin daing pagkukulang.”
