1. Ano an nagkapirang bagay na tibaad magin dahelan nin pagkabaranga sa mga pamilya?

 MAOGMA an mga kabilang sa mga pamilya na dian igwa nin pagkamoot, pagsabot, asin katoninongan. Logod, an saindong pamilya siring kaiyan. Makamomondo, kadakol na pamilya an dai nababagay sa paglaladawan na iyan asin nagkakabaranga sa laen-laen na dahelan. Ano an dahelan nin pagkabaranga kan magkairiba sa harong? Sa kapitulong ini tolong bagay an pag-oolayan niato. Sa nagkapirang pamilya, an mga miembro bakong parareho an relihion. Sa iba, an mga aki tibaad bakong magkapareho nin tunay na mga magurang. Sa iba pa, an kasakitan nin paghanap-buhay o an pagmawot na dugangan an materyal na mga bagay garo pinagsusuruhay an mga miembro nin pamilya. Pero, an mga kamugtakan na dahelan nin pagkabaranga kan magkairiba sa sarong harong tibaad dai man nakaaapektar sa iba. Ano an pagkakalaen?

2. Saen an iba minakua nin giya sa buhay pampamilya, alagad ano an pinakamarahay na makukuanan nin siring na giya?

² An punto-de-vista sarong bagay. Kun sinsero nindong hinihingoa na saboton an punto-de-vista kan sa ibong na lado, mas may posibilidad na mamansayan nindo kun paano mapagdadanay an nagkakasararong magkairiba sa harong. An ikaduwang bagay iyo an kinukuanan nindo nin giya. Dakol na tawo an nagsusunod sa hatol nin mga katrabaho, kataed, kolumnista sa diaryo, o iba pang giya na tawo. Minsan siring, nanompongan kan iba kun ano an sinasabi kan Tataramon nin Dios manongod sa saindang situwasyon, dangan iinaplikar ninda an saindang nanodan. Paano an paggibo kaini makatatabang sa sarong pamilya na mapagdanay  an katoninongan sa kairiba sa harong?​—2 Timoteo 3:16, 17.

3. (a) Ano an hatol kan Biblia mapadapit sa pag-agom sa saro na laen an pagtubod? (b) Ano an nagkapirang pundamental na prinsipyo na minaaplikar kun an sarong agom may pagtubod asin an saro mayo?

³ Makosog na hinahatolan kita kan Biblia tumang sa pag-agom sa saro na laen an relihiosong pagtubod. (Deuteronomio 7:3, 4; 1 Corinto 7:39) Minsan siring, tibaad nakanood kamo kan katotoohan sa Biblia pakatapos kan saindong kasal alagad an saindong agom na lalaki dai. Ano na? Siempre, balido pa man giraray an sumpa sa pag-agom. (1 Corinto 7:10) Idinodoon kan Biblia an pagigin permanente kan bogkos nin pag-agoman asin pinaririgon kaiyan an boot kan mga may agom na husayon an saindang mga dai pagkakaoyon imbes na dulagan an mga iyan. (Efeso 5:28-31; Tito 2:4, 5) Minsan siring, ano kun makosog na kinokontra kan saindong agom na lalaki an pag-otob nindo sa relihion kan Biblia? Tibaad olangon nia kamo sa pag-atender sa mga pagtiripon kan kongregasyon, o tibaad sabihon nia na habo niang magharongharong an saiyang agom, na nakikipag-olay manongod sa relihion. Ano an gigibohon nindo?

4. Sa anong paagi makapaheheling nin empatiya an agom na babae kun an saiyang agom bako niang kapagtubod?

⁴ Hapota an saindong sadiri, ‘Taano daw ta siring an saboot kan sakong agom?’ (Talinhaga 16:20, 23) Kun dai nia talaga nasasabotan an saindong ginigibo, tibaad sia nahahadit manongod sa saindo. O tibaad ginigipit sia nin mga paryente huli ta dai na kamo nakikikabtang sa nagkapirang kostumbre na mahalaga para sa sainda. “Mantang nagsosolo sa harong, an pagmate ko binayaan ako,” an sabi nin sarong agom na lalaki. An pagmate kan lalaking ini inaagaw na nin relihion an saiyang agom. Pero huli sa kapalangkawan habo niang admitiron na sia napupungaw. Tibaad kaipuhan kan saindong agom na lalaki an pag-asegurar na an saindong pagkamoot ki Jehova dai nangangahulogan na an pagkamoot nindo ngonyan sa saindong agom na lalaki mas kadikit kisa sa kaidto. Seguradohon na magtao nin panahon na makaibaiba sia.

5. Anong pagkatimbang an dapat na papagdanayon kan agom na babae na an agom laen an pagtubod?

 ⁵ Minsan siring, may sarong mas mahalagang bagay na dapat na horophoropon tanganing maatubang nindo an situwasyon sa madonong na paagi. Sinasadol kan Tataramon nin Dios an mga agom na babae: “Magpasakop kamo sa saindong agom na lalaki, siring sa angay sa Kagurangnan.” (Colosas 3:18) Sa siring, nagpapatanid iyan tumang sa espiritu nin independensia. Dugang pa, paagi sa pagsabing “siring sa angay sa Kagurangnan,” ipinaririsa kan tekstong ini na sa pagpasakop sa agom na lalaki maninigo man na konsideraron an pagpasakop sa Kagurangnan. Kaipuhan na magin timbang.

6. Anong mga prinsipyo an maninigong girumdomon nin sarong Kristianang agom?

⁶ Para sa sarong Kristiano, an pag-atender sa mga pagtiripon kan kongregasyon asin pagpatotoo sa iba manongod sa pagtubod na basado sa Biblia mahalagang mga kabtang kan tunay na pagsamba na dai dapat pagpabayaan. (Roma 10:9, 10, 14; Hebreo 10:24, 25) Kun siring, ano an gigibohon nindo kun may sarong tawo na direktang nagboot sa saindo  na dai sumunod sa sarong espesipikong kahagadan nin Dios? An mga apostol ni Jesu-Cristo nagpahayag: “Kami kaipuhan na magkuyog sa Dios bilang namamahala kisa sa mga tawo.” (Gibo 5:29) An saindang halimbawa nagtatao nin arogan na puedeng iaplikar sa dakol na situwasyon sa buhay. An pagkamoot daw ki Jehova mapahiro sa saindo na itao sa saiya an debosyon na talagang para sa saiya? Kadungan kaiyan, pangyayarihon daw kamo kan saindong pagkamoot asin paggalang sa saindong agom na lalaki na hingoahon na gibohon ini sa paaging nasosonoan nia?​—Mateo 4:10; 1 Juan 5:3.

7. Ano an dapat na magin determinasyon nin Kristianang agom?

⁷ Sinabi ni Jesus na ini bakong perming posible. Nagpatanid sia na huli sa pagtumang sa tunay na pagsamba, an may pagtubod na mga miembro nin nagkapirang pamilya makamamateng napasuhay, na garo baga may minasbad na napasa pag-oltanan ninda asin kan iba pa sa pamilya. (Mateo 10:34-36) Naeksperyensiahan ini nin sarong babae sa Hapon. Kinontra sia kan saiyang agom sa laog nin 11 taon. Maringis an pagtrato sa saiya kan lalaki asin parate na dai sia pinalalaog sa harong. Alagad nagtagal sia. An mga katood sa Kristianong kongregasyon tuminabang sa saiya. Namibi sia nin daing ontok asin naparigon na marhay an saiyang boot kan 1 Pedro 2:20. An Kristianang ini kombensido na kun sia magdanay na marigon, maabot an aldaw na an saiyang agom maiba sa saiya sa paglilingkod ki Jehova. Asin sia uminiba man nanggad.

8, 9. Paano maninigong gumawe an agom na babae tanganing malikayan an pagbugtak nin dai kaipuhan na mga kaolangan sa atubangan kan saiyang agom?

⁸ Dakol na praktikal na bagay an magigibo nindo tanganing maliwat an kaisipan kan saindong agom. Halimbawa, kun habo kan saindong agom na lalaki an saindong relihion, dai sia nindo pagtawan nin balidong mga dahelan na magreklamo sa ibang bagay. Papagdanayon an harong na malinig. Asikasohon an saindong personal na itsura. Magin matinao nin mga kapahayagan nin pagkamoot asin apresasyon. Imbes na magtatsar, magin mapagsuportar. Ipaheling na sia sinasarigan nindo sa pagigin payo. Dai magbalos kun namamatean nindo na napagkasalaan kamo.  (1 Pedro 2:21, 23) Pagpasensiahan an pagkabakong sangkap nin tawo, asin kun may lumataw na argumento, may kapakumbabaan na kamo na an umenot na humagad nin dispensasyon.​—Efeso 4:26.

⁹ Dai pagtogotan an saindong pag-atender sa mga pagtiripon na magin dahelan kan pagkahuri kan saiyang pagkakan. Tibaad pagmarahayon man nindo na makikabtang sa Kristianong ministeryo sa mga panahon na mayo sa harong an saindong agom na lalaki. Madonong para sa agom na babae na likayan an paghulit sa saiyang agom kun dai ini nagugustohan. Imbes, sinusunod nia an hatol ni apostol Pedro: “Kamong mga agom na babae, magpasakop kamo sa saindong agom na lalaki, tanganing, kun an siisay man dai nagkukuyog sa tataramon, sinda madara minsan daing tataramon paagi sa gawe kan saindang agom na babae, huli sa pakaheling sa saindong malinig na gawe na may hararom na paggalang.” (1 Pedro 3:1, 2) Pinagmamaigotan kan Kristianang mga agom na mas lubos na ikapaheling an mga bunga kan espiritu nin Dios.​—Galacia 5:22, 23.

10. Paano maninigong gumawe an may pagtubod na agom na lalaki sa saiyang agom kun laen an paniniwala kan babae?

¹⁰ Ano kun an agom na lalaki iyo an naggigibo nin pagka-Kristiano asin an agom na babae bako? An Biblia nagtatao nin giya sa siring na mga situwasyon. Iyan nagsasabi: “Kun an siisay man na tugang na lalaki igwa nin agom na babae na dai nin pagtubod, pero sia minaoyon na mag-erok sa kaibanan nia, dai nia sia pagbayaan.” (1 Corinto 7:12) Iyan nagsasadol man sa mga agom na lalaki: “Padagos na mamotan an saindong agom na babae.”​—Colosas 3:19.

11. Paano an agom na lalaki makapaheheling nin pakamansay asin mataktikang makagigibo nin pagkapayo sa saiyang agom kun an babae dai naggigibo nin pagka-Kristiano?

¹¹ Kun kamo an agom na lalaki nin sarong agom na babae na an pagtubod laen sa saindo, espesyalmenteng magin maingat na magpaheling nin paggalang sa saindong agom na babae asin nin konsiderasyon sa saiyang mga saboot. Bilang sarong adulto, may libertad na sia na gibohon an saiyang  relihiosong mga paniniwala, dawa kun kamo bakong oyon dian. Sa primero na makipag-olay kamo sa saiya manongod sa saindong pagtubod, dai sia nindo laoman na lingawan an haloy nang mga paniniwala apabor sa sarong bagay na bago. Imbes na tolos-tolos na sabihon na sala an mga kaugalean na haloy nang minahal nia asin kan saiyang pamilya, mapasensiang pagmaigotan na mangatanosan sa saiya gikan sa Kasuratan. Tibaad an pagmate nia napababayaan sia kun dakol na panahon an ginagamit nindo sa mga aktibidad kan kongregasyon. Tibaad tumangon nia an saindong mga paghihingoa na maglingkod ki Jehova, pero tibaad an pundamental na mensahe sana: “Mas dakol pang panahon mo an kaipuhan ko!” Magin mapasensia. Paagi sa saindong mamomoton na konsiderasyon, pag-abot nin panahon tibaad matabangan siang akoon an tunay na pagsamba.​—Colosas 3:12-14; 1 Pedro 3:8, 9.

12. Dawa kun magkalaen nin pagtubod an mag-agom, paano maninigong iaplikar an Makakasuratan na mga prinsipyo sa pagpatood sa saindang mga aki?

¹² Sa sarong harong na bakong sararo sa pagsamba, an relihiosong pagtotokdo sa mga aki kun beses nagigin isyu. Paano maninigong iaplikar an Makakasuratan na mga prinsipyo? An ama an inaasignaran kan Biblia nin pangenot na responsibilidad sa pagtotokdo sa mga aki, alagad an ina igwa man nin mahalagang kabtang. (Talinhaga 1:8; ikomparar an Genesis 18:19; Deuteronomio 11:18, 19.) Dawa kun dai nia inaako an pagkapayo ni Cristo, an ama iyo pa man giraray an payo kan pamilya.

13, 14. Kun binabawalan kan agom na lalaki an saiyang agom na iiba an mga aki sa Kristianong mga pagtiripon o mag-adal kaiba ninda, ano an puedeng gibohon kan babae?

¹³ An ibang daing pagtubod na ama bakong kontra kun an mga aki tinotokdoan kan ina sa relihiosong mga bagay. An iba kontra. Ano kun habo kamong togotan kan saindong agom na lalaki na iiba an mga aki sa mga pagtiripon kan kongregasyon o binabawalan pa ngani kamong mag-adal sa Biblia kaiba ninda sa harong? Ngonyan kaipuhan nindong pagtimbangon an nagkapirang obligasyon​—an saindong  obligasyon ki Jehova Dios, sa payo nindong agom na lalaki, asin sa saindong namomotan na mga aki. Paano nindo mapagkakaoyon an mga ini?

¹⁴ Tunay nanggad na mamimibi kamo manongod sa bagay. (Filipos 4:6, 7; 1 Juan 5:14) Alagad sa katapustapusi, kamo an dapat na magdesisyon kun ano an gigibohon. Kun kamo magigin mataktika, na linilinaw sa saindong agom na lalaki na dai nindo inaangat an saiyang pagkapayo, an saiyang pagtumang tibaad lumuya sa kahurihurihi. Dawa kun binabawalan kamo kan saindong agom na lalaki na iiba an saindong mga aki sa mga pagtiripon o na magkaigwa nin pormal na pag-adal sa Biblia kaiba ninda, puede pa giraray nindo sindang tokdoan. Paagi sa saindong aroaldaw na pakikipag-olay asin sa saindong marahay na halimbawa, hingoahon na idoon sa sainda an pagkamoot ki Jehova, pagtubod sa saiyang Tataramon, paggalang sa mga magurang​—kabale an saindang ama⁠—​mamomoton na pagmakolog sa ibang tawo, asin pagpahalaga sa maingat na mga ugale sa trabaho. Pag-abot nin panahon, tibaad marisa kan ama an marahay na mga resulta asin tibaad apresyaron an halaga kan saindong mga paghihingoa.​—Talinhaga 23:24.

15. Ano an responsibilidad nin may pagtubod na ama sa edukasyon kan mga aki?

¹⁵ Kun kamo sarong agom na lalaki na may pagtubod asin an saindong agom na babae mayong pagtubod, kun siring dapat nindong isaabaga an responsibilidad na padakulaon an saindong mga aki “sa disiplina asin pagtatanos nin isip ni Jehova.” (Efeso 6:4) Mantang ginigibo iyan, siempre, maninigo kamong magin maboot, mamomoton, asin makatanosan sa pagtratar sa saindong agom na babae.

16, 17. Anong mga prinsipyo sa Biblia an dapat na girumdomon kan mga aki kun sinda umako nin pagtubod na laen sa kan sa saindang mga magurang?

¹⁶ Uso na ngonyan minsan sa minor de edad na mga aki na mag-ako nin relihiosong mga paniniwala na laen sa kan sa saindang mga magurang. Iyan daw an ginibo nindo? Kun iyo, an Biblia may hatol sa saindo.

 ¹⁷ An Tataramon nin Dios nagsasabi: “Magin makinuyog sa saindong mga magurang na nasa Kagurangnan, huli ta ini matanos: ‘Tawan mo nin onra an saimong ama asin an saimong ina.’” (Efeso 6:1, 2) Kalabot dian an marahay na paggalang sa mga magurang. Minsan siring, minsan ngani mahalaga an paggalang sa mga magurang, iyan dai dapat na itao na dai kinokonsiderar an tunay na Dios. Kun tama na sa edad an aki tanganing pumoon nang gumibo nin mga desisyon, nadudugangan an saiyang responsibilidad sa saiyang mga aksion. Totoo ini bako sanang manongod sa sekular na ley kundi nangorogna mapadapit sa ley nin Dios. “An lambang saro sa sato maninimbag para sa saiyang sadiri sa Dios,” an sabi kan Biblia.​—Roma 14:12.

18, 19. Kun an relihion kan mga aki laen sa kan sa saindang mga magurang, paano ninda matatabangan an saindang mga magurang na orog na masabotan an saindang pagtubod?

¹⁸ Kun an saindong mga paniniwala nagpapangyari sa saindo na gumibo nin mga pagbabago sa saindong buhay, hingoahon na saboton an punto-de-vista kan saindong mga magurang. Posibleng maoogma sinda kun, bilang resulta kan saindong pag-adal sa asin pag-aplikar kan mga katokdoan sa Biblia, kamo nagin mas magalang, mas makinuyog, mas mahigos sa saindang hinahagad sa saindo. Minsan siring, kun an saindong bagong pagtubod nagpapangyari man sa saindo na isikwal an mga paniniwala asin kostumbre na personal nindang minamahal, tibaad honaon ninda na hinahaboan nindo an sarong pamana na pinagmaigotan nindang ikatao sa saindo. Tibaad ikahadit man ninda an manongod sa saindong ikararahay kun an saindong ginigibo bakong popular sa komunidad o kun hinahale kaiyan an saindong atension sa mga aktibidad na hinohona nindang makatatabang sa saindo na umasenso sa materyal. An kapalangkawan puede man na magin olang. Tibaad honaon ninda na garo man sana sinasabi nindo na kamo tama asin sinda sala.

¹⁹ Kun siring, sa pinakamadaling panahon na mapupuede, hingoahon na iareglo na makamidbid kan saindong mga magurang an nagkapira sa kamagurangan o iba pang maygurang na Saksi sa lokal na kongregasyon. Parigonon an  boot kan saindong mga magurang na umatender sa sarong Kingdom Hall tanganing madangog mismo ninda kun ano an ipinaliliwanag asin maheling ninda nin personal kun anong klase nin mga tawo an Mga Saksi ni Jehova. Pag-abot nin panahon, tibaad magbago an kaisipan kan saindong mga magurang. Dawa kun an mga magurang kontrang marhay, rinaraot an mga literatura sa Biblia, asin binabawalan an mga aki na umatender sa Kristianong mga pagtiripon, parateng may mga oportunidad na magbasa sa ibang lugar, makipag-olay sa mga kapwa Kristiano, asin magpatotoo patin tumabang sa iba sa impormal na paagi. Puede man kamong mamibi ki Jehova. An ibang aki kaipuhan na maghalat sagkod na sinda nasa tama nang edad na magsarosadiri bago sinda makagibo nin mas dakol. Minsan siring, ano man an situwasyon sa harong, dai paglingawan na “tawan mo nin onra an saimong ama asin an saimong ina.” Gibohon an saindong kabtang na makakontribwir sa katoninongan sa harong. (Roma 12:17, 18) Orog sa gabos, hingoahon na makipagkatoninongan sa Dios.

20. Ano an tibaad mamatean kan mga aki kun an saindang ama o ina sarong padrasto o madrasta?

²⁰ Sa dakol na harong an situwasyon na nag-aatubang kan pinakadakulang angat bakong relihioso kundi biolohiko. An dakol na harong ngonyan may kaibang mga aki sa dating agom kan saro sa mga magurang o kan duwa. Sa siring na pamilya, an mga aki tibaad makaeksperyensia nin pag-imon asin pagsentir o posibleng nin problema kun kiisay magmamaimbod. Bilang resulta, tibaad sayumahan ninda an sinserong mga paghihingoa kan padrasto o madrasta na magin marahay na ama o ina. Ano an makatatabang na magin mapanggana an pamilya na may bakong kadugo?

21. Sa ibong kan saindang espesyal na mga kamugtakan, taano an mga padrasto o madrasta ta maninigong magpatabang sa mga prinsipyo na nasa Biblia?

²¹ Realisaron nindo na sa ibong kan espesyal na mga kamugtakan, an mga prinsipyo sa Biblia na nagtatao nin kapangganahan sa ibang harong aplikado man digdi. An  pag-ignoro sa mga prinsipyong iyan tibaad, sa kadikit na panahon, garo nakahahale nin problema alagad sa huri posibleng magbunga nin kakologan sa puso. (Salmo 127:1; Talinhaga 29:15) Magpatalubo nin kadonongan asin pakamansay​—kadonongan sa pag-aplikar nin diosnon na mga prinsipyo na nasa isip an halawig na mga pakinabang, asin pakamansay sa pag-aram kun taano an mga miembro nin pamilya ta nagsasabi asin naggigibo nin nagkapirang bagay. Kaipuhan man an empatiya.​—Talinhaga 16:21; 24:3; 1 Pedro 3:8.

22. Taano an mga aki ta tibaad masakitan na akoon an sarong padrasto o madrasta?

²² Kun kamo sarong padrasto o madrasta, tibaad nagigirumdoman nindo na bilang katood kan pamilya, posibleng istimado kamo kan mga aki. Alagad kan kamo magin padrasto o madrasta ninda, tibaad nagbago an saindang gawe. Nagigirumdoman an tunay na magurang na bako na nindang kaiba sa harong, an mga aki tibaad nasasakitan kun kiisay magmamaimbod, na posibleng naghohona na gusto nindong agawon an kapadangatan ninda sa magurang na mayo sa kaibahan ninda. Kun beses, tibaad diretsahan ninda kamong pagirumdomon na bakong kamo an saindang ama o saindang ina. Makolog sa boot an siring na mga tataramon. Pero, “dai ka maghidale sa saimong espiritu sa pagkaanggot.” (Eclesiastes 7:9) Kaipuhan an pakamansay asin empatiya tanganing mapakibagayan an mga emosyon kan mga aki.

23. Paano magigibo an pagdisiplina sa sarong pamilya na may mga aki kan agom sa enot?

²³ Mahalagang gayo an mga kualidad na iyan kun an saro nagdidisiplina. Mahalagang marhay an daing pagliwatliwat na disiplina. (Talinhaga 6:20; 13:1) Asin huling an mga aki bakong gabos parareho, an pagdisiplina tibaad laen-laen sa laen-laen na kaso. Nanonompongan nin nagkapirang padrasto o madrasta na, kisuerra sa primero, tibaad mas marahay na an tunay na magurang an gumibo kan kabtang na ini nin pagigin magurang. Minsan siring, kaipuhan na an duwang magurang magkaoyon sa disiplina asin sinusuportaran iyan, na dai ipinaoorog an tunay na aki sa aki  kan agom sa enot. (Talinhaga 24:23) Mahalaga an pagkuyog, alagad kaipuhan na pagpasensiahan an pagkabakong sangkap. Dai magin sobra an reaksion. Magdisiplina sa pagkamoot.​—Colosas 3:21.

24. Ano an makatatabang na maolang an moral na mga problema sa pag-oltanan kan mga bakong magkasekso sa sarong pamilya na may bakong kadugo?

²⁴ An mga pag-orolay kan pamilya dakula an magigibo na maebitaran an problema. Makatatabang ini sa pamilya na magkonsentrar sa pinakamahalagang mga bagay sa buhay. (Ikomparar an Filipos 1:9-11.) Matatabangan man ninda an lambang saro na maheling kun paano sia makakokontribwir sa pagkamit kan mga pasohan kan pamilya. Dugang pa, an prangkang pag-orolay kan pamilya makaoolang sa moral na mga problema. Kaipuhan na masabotan kan mga aking babae kun paano an tamang paggubing asin paggawe kun yaon an saindang padrasto asin siisay man na aking lalaki  kan padrasto, asin an mga aking lalaki kaipuhan na hatolan dapit sa tamang paggawe sa saindang madrasta asin siisay man na aking babae kan madrasta.​—1 Tesalonica 4:3-8.

25. Anong mga kualidad an makatatabang na mapagdanay an katoninongan sa sarong pamilya na may bakong kadugo?

²⁵ Sa pag-atubang sa espesyal na angat nin pagigin padrasto o madrasta, magin mapasensia. Kaipuhan an panahon sa pagpatalubo nin bagong relasyon. An pagkamit kan pagkamoot asin paggalang kan mga aki na bako nindong kadugo puedeng magin masakit na trabaho. Alagad posible iyan. An madonong asin mapagmansay na puso, na may kaibang makosog na pagmawot na paogmahon si Jehova, iyo an liabe sa katoninongan nin pamilya na may bakong kadugo. (Talinhaga 16:20) An siring na mga kualidad makatatabang man sa saindo na mapangganahan an iba pang mga situwasyon.

26. Sa anong mga paagi puedeng magin dahelan nin pagkabaranga nin pamilya an mga problema asin kaisipan mapadapit sa materyal na mga bagay?

²⁶ An mga problema asin kaisipan mapadapit sa materyal na mga bagay puedeng magin dahelan nin pagkabaranga nin mga pamilya sa dakol na paagi. Makamomondo, may mga pamilya na nagkakariribok huli sa mga argumento sa kuarta asin pagmawot na yumaman​—o kisuerra yumaman nin kadikit. Puedeng lumataw an pagkabaranga kun an mag-agom pareho may sekular na trabaho asin nagpapatalubo nin ugaleng “kuarta ko, kuarta mo.” Dawa kun linilikayan an mga argumento, kun an mag-agom pareho may trabaho tibaad manompongan ninda na an saindang mga iskedyul kakadikit na sana an panahon na magkaibaiba sinda. Nagigin uso sa kinaban na an mga ama harayo sa saindang pamilya sa laog nin halawig na mga panahon​—mga bulan o taon pa ngani—​tanganing makaganar nin kuarta na mas dakol kisa sa gaganaron ninda sa sadiring lugar. Ini puedeng magbunga nin magabat na marhay na mga problema.

27. Ano an nagkapirang prinsipyo na puedeng makatabang sa pamilya na nagigipit sa pinansial?

²⁷ Mayong mga susundon na puedeng establisaron para sa pag-atubang sa mga situwasyon na ini, huling an laen-laen na pamilya kaipuhan na atubangon an laen-laen na mga pangigipit asin pangangaipo. Pero, makatatabang an hatol kan Biblia. Halimbawa, an Talinhaga 13:10 nagpaparisa na an daing saysay na mga pag-iiwal kun beses puedeng malikayan paagi sa ‘pag-orolay-olay.’ An kalabot digdi bako sanang pagsabi kan sadiring mga opinyon kundi paghagad nin hatol asin pag-aram kun ano man an punto-de-vista kan saro. Dugang pa, an realistikong pagbadyet makatatabang na mapagsararo an mga paghihingoa kan pamilya. Kun beses kaipuhan​—tibaad sa limitadong panahon—​na an mag-agom pareho magtrabaho sa luwas tanganing mataparan an dagdag na mga gastos, nangorogna kun may mga aki o iba pang mga sinusustentohan. Kun ini an kamugtakan, puedeng aseguraron kan agom na lalaki an saiyang agom na sia igwa pa man giraray nin panahon para sa saiya. Sia kaiba  an mga aki puedeng mamomoton na tumabang sa nagkapirang gibohon na tibaad normal na ginigibo nin solo kan babae.​—Filipos 2:1-4.

28. Anong mga pagirumdom an, kun susunodon, matabang sa pamilya na makamtan an pagkasararo?

²⁸ Minsan siring, girumdomon na minsan ngani kaipuhan an kuarta sa palakaw na ini nin mga bagay, dai iyan nagtatao nin kaogmahan. Iyan tunay na dai nagtatao nin buhay. (Eclesiastes 7:12) Iyo nanggad, an sobrang pagdodoon sa materyal na mga bagay puedeng magin dahelan nin espirituwal asin moral na kapahamakan. (1 Timoteo 6:9-12) Orog karahay nanggad na hanapon nguna an Kahadean nin Dios asin an saiyang katanosan, na may kasegurohan na makamtan an saiyang bendisyon sa satong mga paghihingoa na makua an mga kinakaipuhan sa buhay! (Mateo 6:25-33; Hebreo 13:5) Paagi sa pag-enot sa espirituwal na intereses asin paagi sa pagmamaigot na makipagkatoninongan enot sa gabos sa Dios, puedeng manompongan nindo na an saindong kairiba sa harong, minsan ngani tibaad nagkakabaranga huli sa nagkapirang kamugtakan, magigin tunay na nagkakasararo sa pinakamahalagang mga paagi.