An Ikaduwang Herak Man—Mga Hukbo nin Kabalyeriya
Kapitulo 23
An Ikaduwang Herak Man—Mga Hukbo nin Kabalyeriya
1. Sa ibong kan mga paghihingoa kan klero na paraon an mga doron, ano an nangyari, asin ano an ipinaparisa kan pag-abot nin duwa pang herak man?
POON kan 1919, an pagsalakay kan simbolikong mga doron sa Kakristianohan nagtao nin grabeng kadepisilan sa klero. Pinagmaigotan nindang paraon an mga doron, alagad ta an mga ini dai napugolan sa pagsalakay na mas makosog kisa kasuarin pa man. (Kapahayagan 9:7) Asin bako sana iyan! Si Juan nagsurat: “An sarong herak man nakalihis na. Uya! May duwa pang herak man na maabot pagkatapos kan mga bagay na ini.” (Kapahayagan 9:12) May nakatagama pang nagpapasakit na mga damat para sa Kakristianohan.
2. (a) Ano an nangyari kan patanogon kan ikaanom na anghel an saiyang trumpeta? (b) Ano an irinerepresentar kan “sarong tingog hale sa mga sungay kan altar na bulawan”? (c) Taano ta apat na anghel an nasasambitan?
2 Ano an pinaghalean kan ikaduwang herak man? Si Juan nagsurat: “Asin pinatanog kan ikaanom na anghel an saiyang trumpeta. Asin nadangog ko an sarong tingog hale sa mga sungay kan altar na bulawan na nasa atubangan nin Dios na nagsabi sa ikaanom na anghel, na igwa kan trumpeta: ‘Butasi an apat na anghel na nagagapos sa dakulang salog nin Eufrates.’” (Kapahayagan 9:13, 14) An pagbutas sa mga anghel simbag sa tingog na hale sa mga sungay kan altar na bulawan. Iyo ini an bulawan na altar nin insenso, asin duwang beses bago kaini an insenso sa mga mangkong bulawan hale sa altar na ini iinasosyar sa mga pamibi kan mga banal. (Kapahayagan 5:8; 8:3, 4) Kun siring, an sarong tingog na ini nagrerepresentar sa sararong mga pamibi kan mga banal digdi sa daga. Sinda nakikimaherak na sinda mismo kaldahon para sa dugang pang mabagsik na paglilingkod bilang “mga mensahero” ni Jehova, ta ini an pundamental na kahulogan kan termino sa Griego na trinadusir digding “anghel.” Taano ta apat an anghel? An simbolikong kabilangan na ini garo baga nagpaparisa na sinda oorganisaron tanganing malakopan an bilog na daga.—Kapahayagan 7:1; 20:8.
3. Paano ‘nagapos sa dakulang salog nin Eufrates’ an apat na anghel?
3 Paano ‘nagapos sa dakulang salog nin Eufrates’ an mga anghel na idto? An salog nin Eufrates kan suanoy na mga panahon iyo an nasa amihanan-sirangan na linderos kan daga na ipinanuga ni Jehova ki Abraham. (Genesis 15:18; Deuteronomio 11:24) Minalataw na an mga anghel pinugolan sa linderos kan itinao sa sainda nin Dios na daga, o daganon na rona nin aktibidad, na pinugolan sa lubos na paglaog sa paglilingkod na inandam ni Jehova para sa sainda. An Eufrates iinaasosyar man na marhay sa siudad kan Babilonya, asin pagbagsak kan Jerusalem kaidtong 607 B.C.E., an mga Israelita sa laman 70 taon na nabihag duman, “na nagagapos sa dakulang salog nin Eufrates.” (Salmo 137:1) Kan taon 1919 an espirituwal na mga Israelita nagagapos man sa kaagid na paagi, mamondo asin naghahagad nin paggiya ki Jehova.
4. Ano an isinugo sa apat na anghel, asin paano iyan nagibo?
4 Marahay sana ta si Juan nakapagbareta: “Asin binutasan an apat na anghel, na inandam para sa oras asin aldaw asin bulan patin taon, tanganing gadanon an ikatolong kabtang kan mga tawo.” (Kapahayagan 9:15) Si Jehova eksaktong Paratalaan nin Panahon. Sia may iskedyul asin inootob nia iyan. Huli kaini, an mga mensaherong ini binutasan nin eksakto sa iskedyul asin nasa panahon tanganing mahaman an kaipuhan nindang gibohon. Imahinara an saindang kagayagayahan kan sinda makalda sa kaoripnan kan 1919, na andam na magtrabaho! Sinda isinugo bako sanang pasakitan kundi sa katapustapusi “gadanon an ikatolong kabtang kan mga tawo.” Ini konektado sa mga damat na ipinaisi kan enot na apat na tanog nin trumpeta, na nagpasakit nin makuri sa ikatolong kabtang kan daga, kan dagat, kan mga linalang sa dagat, kan mga burabod asin salog, asin kan mga pinaghahalean nin liwanag sa langit. (Kapahayagan 8:7-12) Orog pa dian an gigibohon kan apat na anghel. Sinda ‘mangagadan,’ na ibubuyagyag nin biyo an pagigin gadan sa espirituwal kan Kakristianohan. Ini ginibo nin itinutrumpetang mga kapahayagan, na ginibo poon kan 1922 asin nagpapadagos sagkod sa presente.
5. Mapadapit sa Kakristianohan, paano ipinadangog an tanog kan ikaanom na trumpeta kan 1927?
5 Girumdoma, bago pa sanang patanogon kan langitnon na anghel an ikaanom na trumpeta. Bilang paghimate dian, ginibo an ikaanom sa serye nin taonan na internasyonal na mga kombension kan Mga Estudyante sa Biblia sa Toronto, Ontario, Canada. An programa duman kan Domingo, Hulyo 24, 1927, ibrinodkast sa magkakakonektar na 53 na estasyon nin radyo, an pinakamahiwas na magkakakonektar na pagbrodkast sagkod kan panahon na idto. An berbal na mensaheng idto nakaabot sa tibaad minilyon na nagdadangog. Enot, an Kakristianohan ibinuyagyag nin sarong mapuersang resolusyon bilang gadan sa espirituwal asin itinao an pangagda na: “Sa oras na ini nin karibarawan dinadagka ni Jehova Dios an mga tawo na talikdan asin sagkod lamang na bayaan an ‘Kakristianohan’ o ‘organisadong Kristianismo’ asin lubos na rayoan iyan . . . ; [logod] na biyong itao nin mga tawo an saindang debosyon asin kaimbodan ki Jehova Dios asin sa saiyang Hade saka kahadean.” “Katalingkasan Para sa mga Tawo” an titulo kan suminunod na pampublikong pahayag. Ipinahayag ini ni J. F. Rutherford sa saiyang nakatodan na mapuersang estilo, na angay sa “kalayo asin aso patin asupre” na sunod na naheling ni Juan sa bisyon.
6. Paano ilinaladawan ni Juan an mga hukbo kan kabalyeriya na sunod niang naheling?
6 “Asin an kabilangan kan mga hukbo kan kabalyeriya duwang miriada nin mga miriada: nadangog ko an kabilangan ninda. Asin ini an pagheling ko sa mga kabayo sa bisyon, asin sa mga nakakabayo sainda: igwa sinda nin mga tahob sa daghan na arog kapula sa kalayo asin arog kaasul sa jacinto patin arog kaamarilyo sa asupre; asin an payo kan mga kabayo siring sa payo nin mga leon, asin sa saindang ngoso may nagluluwas na kalayo asin aso patin asupre. Paagi sa tolong damat na ini nagadan an ikatolong kabtang kan mga tawo, huli sa kalayo asin aso patin asupre na nagluluwas sa saindang ngoso.”—Kapahayagan 9:16-18.
7, 8. (a) Sa irarom kan naggigiyang pagdirehir niisay na an kabalyeriyang ini nag-uurog-udog sa pagdalagan? (b) Sa anong mga paagi na an kabalyeriya kaagid kan mga doron na sinundan kaiyan?
7 Minalataw na an kabalyeriyang ini nag-uurog-udog sa pagdalagan sa irarom kan naggigiyang pagdirehir kan apat na anghel. Abaa kamakatatakot na paghelingon! Isip-isipa an magigin reaksion nindo kun kamo an punteriya kan siring na pagsalakay nin kabalyeriya! Sa itsura pa sana kaiyan makakamate na kamo nin grabeng takot sa saindong puso. Pero, namangno daw nindo kun gurano kanakakaagid an kabalyeriyang ini sa mga doron na sinundan kaiyan? An mga doron agid sa mga kabayo; sa kabalyeriya may mga kabayo talaga. Kun siring, an duwang ini pareho kalabot sa teokratikong pakikilaban. (Talinhaga 21:31) An mga doron may ngipon na agid kan sa leon; an mga kabayo kan kabalyeriya may payo na agid kan sa leon. Kun siring, pareho iyan konektado sa makosog an boot na Leon na gikan sa tribo ni Juda, si Jesu-Cristo, na iyo an Namomoon, Komandante, asin Arogan ninda.—Kapahayagan 5:5; Talinhaga 28:1.
8 An mga doron sagkod an kabalyeriya nakikikabtang sa paghokom ni Jehova. An mga doron nagluwas sa aso na tanda nin grabeng sakit asin mapanlaglag na kalayo para sa Kakristianohan; sa ngoso kan mga kabayo, may nagluluwas na kalayo, aso, asin asupre. An mga doron may batbat na tahob sa daghan, na nangangahulogan na an saindang puso protektado nin marigon na debosyon sa katanosan; an kabalyeriya may mga sulot na tahob sa daghan na kolor pula, asul, asin amarilyo, na naglaladawan sa kalayo, aso, asin asupre kan nakakagadan na mga mensahe nin paghokom na nagluluwas sa ngoso kan mga kabayo. (Ikomparar an Genesis 19:24, 28; Lucas 17:29, 30.) An mga doron may mga ikog na agid sa mga amamatak para sa pagpasakit; an mga kabayo may mga ikog na agid sa mga halas para sa paggadan! Minalataw na an pinonan kan mga doron ipagpapadagos kan kabalyeriya na may orog na intensidad sagkod na matapos.
9. Ano an isinisimbolisar kan kabalyeriya?
9 Kaya, ano an isinisimbolisar kan kabalyeriyang ini? Kun paanong pinonan kan linahidan na grupong Juan an garo trumpetang proklamasyon kan paghokom ni Jehova na pamamalos tumang sa Kakristianohan, na may autoridad na ‘manugod asin mangolog,’ aasahan man niato na an nabubuhay na grupo man sanang ini an gagamiton sa ‘pangadan,’ an boot sabihon, sa pagpahayag na an Kakristianohan asin an klero kaiyan biyong gadan sa espirituwal, na isinikwal ni Jehova asin inandam para sa “nagkakalayong horno” nin daing katapusan na kalaglagan. Sa katunayan, dapat na laglagon an bilog na Dakulang Babilonya. (Kapahayagan 9:5, 10; 18:2, 8; Mateo 13:41-43) Minsan siring, bago sia laglagon, ginagamit kan grupong Juan “an espada kan espiritu, arin na baga, an tataramon nin Dios,” sa pagbuyagyag kan garo gadan na kamugtakan kan Kakristianohan. An apat na anghel asin an mga nakasakay sa mga kabayo iyong nagdidirehir sa piguratibong paggadan na ini sa “ikatolong kabtang kan mga tawo.” (Efeso 6:17; Kapahayagan 9:15, 18) Ini nagpaparisa nin tamang pagkaorganisar asin teokratikong pagdirehir sa irarom kan pangangataman kan Kagurangnan na Jesu-Cristo mantang an makangingirhat na grupo nin mga parabalangibog kan Kahadean minasalakay sa pakikilaban.
Duwang Miriada nin mga Miriada
10. Sa anong sentido na duwang miriada nin mga miriada an kabalyeriya?
10 Paano magkakaigwa nin duwang miriada nin mga miriada an kabalyeriyang ini? An sarong miriada sa literal 10,000. Kaya an duwang miriada nin mga miriada bale 200 milyones. * Nakakaogma ta igwa na ngonyan nin minilyon na parabalangibog kan Kahadean, alagad an kabilangan ninda kulang na marhay sa ginatos na milyon! Pero, girumdoma an mga tataramon ni Moises sa Bilang 10:36: “Pagbalik, O Jehova, sa mga miriada kan ribo-ribo nin Israel.” (Ikomparar an Genesis 24:60.) Iyan mangangahulogan, sa literal, ‘Pagbalik sa manampulong milyon nin Israel.’ Minsan siring, an Israel may kabilangan sanang mga duwa o tolong milyon kan panahon ni Moises. Kun siring, ano an boot sabihon ni Moises? Daing duwa-duwa na an nasa isip nia an mga Israelita maninigong dai nin kabilangan “siring kan mga bitoon sa kalangitan asin siring kan mga baybay sa baybayon,” imbes na bilangon. (Genesis 22:17; 1 Cronica 27:23) Kaya ginamit nia an termino para sa “miriada” tanganing iparisa an kabilangan na dakula alagad dai sinasabi nin eksakto. Sa siring, an pagkatradusir kan The New English Bible sa bersikulong ini: “Magpahingalo ka, KAGURANGNAN kan dai mabilang na rinibo nin Israel.” Kaoyon ini kan ikaduwang pakahulogan sa termino para sa “miriada” na yaon sa mga diksionaryong Griego asin Hebreo: “sarong kaburunyogan na dai mabilang,” sarong “kaburunyogan.”—The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament ni Gesenio, trinadusir ni Edward Robinson.
11. Tanganing an grupong Juan magin mga miriada dawa sa simbolikong sentido, ano an kaipuhan?
11 Minsan siring, an mga kabilang sa grupong Juan na yaon pa digdi sa daga mayo pang 10,000 an kabilangan—kulang pa sa sarong literal na miriada. Paano sinda ikakaagid sa dai mabilang na rinibong kabalyeriya? Tanganing magin mga miriada dawa sa simbolikong sentido, dai daw sinda nagkakaipo nin dagdag na mga soldados? Iyan an kaipuhan ninda, asin huli sa dai na kutana maninigong kabootan ni Jehova, iyan an inako ninda! Saen hale an mga ini?
12, 13. Anong historikong mga pangyayari poon kan 1918 sagkod 1935 an nagparisa kan paghahalean kan dagdag na mga soldados?
12 Poon 1918 sagkod 1922, pinonan na ialok kan grupong Juan sa nasasakitan na katawohan an maogmang paglaom na “an minilyon na nabubuhay ngonyan dai na noarin man magagadan.” Kan 1923 ipinahayag man na an mga karnero sa Mateo 25:31-34 magmamana nin buhay digdi sa daga sakop kan Kahadean nin Dios. Iinalok an kaagid na paglaom sa pulyetong Freedom for the Peoples, na ilinuwas sa internasyonal na kombension kan 1927. Sa kapinonan kan dekada nin 1930 an tanos na grupong Jonadab asin an “mga tawo na nag-aaragagha asin nag-aaragrangay” huli sa makamomondong kamugtakan sa espirituwal kan Kakristianohan ipinaheling na iyo man sana an simbolikong mga karnero na may paglaom sa daganon na buhay. (Ezequiel 9:4; 2 Hade 10:15, 16) Sa paggiya sa mga ini pasiring sa “mga siudad na pailihan” sa presenteng aldaw, an The Watchtower kan Agosto 15, 1934, nagsabi: “An mga kabilang sa grupong Jonadab nakadangog kan tanog kan trumpeta nin Dios asin naghimate sa patanid paagi sa pagdulag pasiring sa organisasyon nin Dios asin pakikiasosyar sa banwaan nin Dios, asin dapat na sinda magdanay dian.”—Bilang 35:6.
13 Kan 1935 an mga kabilang sa grupong Jonadab espesyalmenteng inimbitaran na umatender sa kombension kan Mga Saksi ni Jehova sa Washington, D.C., E.U.A. Duman, kan Biernes, Mayo 31, itinao ni J. F. Rutherford an saiyang bantog na pahayag na “An Dakulang Kaburunyogan,” na dian malinaw niang ipinaliwanag na an grupong ini sa Kapahayagan 7:9 (King James Version) iyo man sana an mga karnero sa Mateo 25:33—sarong nagdusay na grupo na may daganon na paglaom. Bilang tanda kan mga bagay na maabot, sa kombension na idto 840 bagong Saksi an nabautismohan, na an dakol sa sainda kabilang sa dakulang kadaklan. *
14. Magkakaigwa daw nin kabtang an dakulang kadaklan sa simbolikong pagsalakay kan kabalyeriya, asin anong desisyon an ipinahayag kan 1963?
14 Nagkaigwa daw nin kabtang an dakulang kadaklan na ini sa pagsalakay kan kabalyeriya na nagpoon kan 1922 asin tinawan nin partikular na pagdodoon sa kombension sa Toronto kan 1927? Iyo nanggad, sa pagdirehir kan apat na anghel, an linahidan na grupong Juan! Sa naglilibot sa kinaban na “Daing Katapusan na Maogmang Bareta” na Asamblea kan 1963, iyan uminiba sa grupong Juan sa sarong nakakapukaw nin boot na resolusyon. Ini nagpahayag na an kinaban “napapaatubang sa garo linog na kariribokan sa kinaban na kasuarin man dai pa kaiyan inagihan, asin an gabos na politikal na institusyon kaiyan asin an modernong relihiosong Babilonya kaiyan yuyugyugon sagkod na magkaroronot.” Ipinahayag an desisyon na “ipagpapadagos niamong ipahayag sa gabos na tawo na mayo nin pagpalaenlaen an ‘daing katapusan na maogmang bareta’ may labot sa Mesiyanikong kahadean nin Dios asin may labot sa saiyang mga paghokom, na garo mga damat sa saiyang mga kaiwal alagad gigibohon tanganing mapatalingkas an gabos na tawo na boot na sumamba nin akseptable sa Dios na Kaglalang sa espiritu asin sa katotoohan.” An resolusyon na ini entusiastikong inaprobaran sa 24 asamblea sa bilog na daga nin total na 454,977 kombensionista, na an labing 95 porsiento kabilang sa dakulang kadaklan.
15. (a) Kan 2005 anong porsiento kan mga trabahador na ginagamit ni Jehova sa langtad an dakulang kadaklan? (b) Paano ipinapahayag kan pamibi ni Jesus sa Juan 17:20, 21 an pakikisumaro kan dakulang kadaklan sa grupong Juan?
15 Padagos na ipinahayag kan dakulang kadaklan an lubos na pakikisumaro kaiyan sa grupong Juan sa pagbubo kan mga damat sa Kakristianohan. Kan 2005 an dakulang kadaklan na ini labing 99.8 porsiento kan mga trabahador na ginagamit ni Jehova sa langtad. An mga miembro kaiyan bilog na pusong kaoyon kan grupong Juan, na may labot sa sainda si Jesus namibi sa Juan 17:20, 21: “Ako nakikimaherak, bako sanang may labot sa mga ini, kundi may labot man sa mga nagtutubod sa sako paagi sa saindang tataramon; tanganing sinda gabos magin saro, kun paanong ika, Ama, kasaro ko asin ako kasaro mo, na sinda man magin kasaro niato, tanganing an kinaban magtubod na ako isinugo mo.” Mantang nangengenot an linahidan na grupong Juan na sakop ni Jesus, an maigot na dakulang kadaklan nakikiiba sa sainda sa pinakanakakalaglag na pagsalakay nin kabalyeriya sa bilog na kasaysayan nin tawo! *
16. (a) Paano ilinaladawan ni Juan an ngoso asin ikog kan simbolikong mga kabayo? (b) Paano an ngoso kan banwaan ni Jehova inandam para sa paglilingkod? (c) Ano an katimbang kan bagay na “an saindang ikog agid sa mga halas”?
16 An kabalyeriya nagkakaipo nin mga kasangkapan sa pakikilaban. Asin abaa kamakangangalas na ini itinao ni Jehova! Ilinaladawan iyan ni Juan: “Huli ta an autoridad kan mga kabayo yaon sa saindang ngoso asin sa saindang ikog; huli ta an saindang ikog agid sa mga halas asin may mga payo, asin paagi kaini sinda nandadanyar.” (Kapahayagan 9:19) Inordenan ni Jehova an saiyang nagdusay, nabautismohan na mga ministro para sa paglilingkod na ini. Paagi sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro asin iba pang pagtiripon sa kongregasyon saka paadalan, tinokdoan nia sinda kun paano ihuhulit an tataramon, kaya nakakataram sindang may autoridad paagi sa “dila kan mga tinokdoan.” Ibinugtak nia an saiyang mga tataramon sa saindang ngoso asin isinugo sinda tanganing ipahayag an saiyang mga paghokom “sa publiko asin sa pagharongharong.” (2 Timoteo 4:2; Isaias 50:4; 61:2; Jeremias 1:9, 10; Gibo 20:20) An grupong Juan asin an dakulang kadaklan nagwawalat nin malanit na mensahe, na katimbang nin “ikog,” sa rinibong milyon na Biblia, libro, brosyur, asin magasin na iwinawaras sa nag-aging mga taon. Sa saindang mga kaiwal, na pinapatanidan manongod sa nagdadangadang na ‘pagdanyar’ hale ki Jehova, an mga hukbong ini nin kabalyeriya talagang garo duwang miriada nin mga miriada.—Ikomparar an Joel 2:4-6.
17. May kabtang daw an mga Saksi ni Jehova sa pagsalakay kan kabalyeriya sa mga nasyon na dai puedeng magwaras nin mga babasahon ta prohibido an gibohon? Ipaliwanag.
17 An maigot nanggad na kabtang kan kabalyeriyang ini kompuesto nin mga tugang sa mga nasyon na prohibido an gibohon kan Mga Saksi ni Jehova. Siring sa mga karnero sa tahaw nin mga lobo, an mga ini kaipuhan na magin “maingat siring sa mga halas pero inosente siring sa mga salampati.” Bilang pagkuyog ki Jehova, dai sinda puedeng mag-ontok sa pagtaram manongod sa mga bagay na saindang naheling asin nadangog. (Mateo 10:16; Gibo 4:19, 20; 5:28, 29, 32) Mantang kakadikit o mayo ngani sinda nin mga babasahon na ikakawaras sa publiko, iisipon daw niato na sinda mayo nin kabtang sa pagsalakay kan kabalyeriya? Dai nanggad! Igwa sinda nin ngoso asin nin autoridad hale ki Jehova na gamiton iyan sa pagpahayag kan katotoohan sa Biblia. Ini ginigibo ninda, sa impormal asin nakakakombensir na paagi, na nag-eestablisar nin mga pag-adal sa Biblia asin ‘dinadara an dakol pasiring sa katanosan.’ (Daniel 12:3) Minsan dai sinda nanunugod paagi sa saindang ikog sa sentido na nagwawalat sinda nin epektibong marhay na mga babasahon, an simbolikong kalayo, aso, asin asupre nagluluwas sa saindang ngoso mantang sinda mataktika asin may kadonongan na nagpapatotoo may labot sa nagdadangadang na aldaw nin pagkabindikar ni Jehova.
18. Sa pirang lenguahe asin sa anong kabilangan na iwinaras kan kabalyeriyang ini an nandadamat na mensahe sa pormang mga babasahon?
18 Sa ibang lugar, padagos na ibinubuyagyag kan mga babasahon sa Kahadean an Babilonikong mga doktrina asin gibo kan Kakristianohan, na sa piguratibong paagi ginigibo an pagdanyar na maninigo sa saiya. Paagi sa paggamit nin pinakabagong mga paagi sa pag-imprenta, an mahibog na kabalyeriyang ini, sa laog kan 68 taon bago 2005, nakapagwaras, sa labing 450 kan mga lenguahe sa daga, nin binilyon na Biblia, libro, magasin, asin brosyur—dakol na beses na nakakalabi sa duwang miriada nin mga miriada. Abaang kolog kan sugod kan mga ikog na iyan!
19, 20. (a) Minsan ngani an espesipikong punteriya kan nandadamat na mga mensahe iyo an Kakristianohan, ano an reaksion nin iba sa mga nasyon na nasa luwas na nin Kakristianohan? (b) Paano ilinaladawan ni Juan an reaksion kan mga tawo sa pangkagabsan?
19 Katuyohan ni Jehova na “gadanon an ikatolong kabtang kan mga tawo” kan nandadamat na mensaheng ini. Huli kaini, an espesipikong punteriya kaiyan iyo an Kakristianohan. Alagad iyan nakaabot sa mga nasyon na luwas na sa Kakristianohan, pati sa dakol na aram na marhay an pagsaginsagin kan mga relihion nin Kakristianohan. Nagin mas harani daw ki Jehova an mga tawo sa mga nasyon na ini bilang resulta kan pakaheling sa pagdamat sa maraot na relihiosong organisasyon na ini? Dakol an iyo! Madaling naghimate an mahoyo asin kawiliwiling mga tawo na nag-iistar sa mga lugar na nasa luwas kan impluwensia nin Kakristianohan. Alagad kun manongod sa mga tawo sa pangkagabsan, ilinaladawan ni Juan an saindang reaksion: “Alagad an natatada sa mga tawo na dai nagadan kan mga damat na ini dai nagsorolsol sa mga gibo kan saindang mga kamot, tanganing dai na sinda magsamba sa mga demonyo asin sa mga idolong bulawan asin plata asin tanso asin gapo patin kahoy, na dai man nakakaheling ni nakakadangog ni nakakalakaw; asin dai ninda pinagsolsolan an saindang mga paggadan ni an saindang espiritistikong mga gibo ni an saindang pakikisaro ni an saindang mga paghabon.” (Kapahayagan 9:20, 21) Dai magkakaigwa nin lakop sa kinaban na pagkakombertir kan mga habong magsolsol na ini. Kaipuhan na atubangon kan gabos na nagpapadagos sa saindang marigsok na mga gibo an bakong paborableng paghokom ni Jehova sa dakulang aldaw kan saiyang pagkabindikar. Alagad “an gabos na nag-aapod sa ngaran ni Jehova makakaligtas.”—Joel 2:32; Salmo 145:20; Gibo 2:20, 21.
20 An napag-olayan pa sana niato kabtang kan ikaduwang herak man. May mga maabot pa bago matapos an herak man na ini, arog kan maheheling niato sa kasunod na mga kapitulo.
[Mga Nota sa Ibaba]
^ An Commentary on Revelation, ni Henry Barclay Swete, nagsasabi mapadapit sa kabilangan na “duwang miriada nin mga miriada”: “An dakulaon na kabilangan na ini dai minatogot sato na humanap nin literal na kaotoban, asin an kasunod na paglaladawan nagsusuportar sa konklusyon na ini.”
^ Helingon an mga pahina 119-26; siring man an Vindication, Book Three, na ipinublikar kan 1932 kan Mga Saksi ni Jehova, pahina 83-4.
^ Bakong arog kan mga doron, an mga hukbo nin kabalyeriya na naheling ni Juan mayong sulot na “garo mga korona na agid sa bulawan.” (Kapahayagan 9:7) Kaoyon ini kan bagay na an dakulang kadaklan, na ngonyan iyo an mas dakulang kabtang kan kabalyeriya, dai naglalaom na maghade sa langitnon na Kahadean nin Dios.
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Ritrato sa pahina 149]
Iiniintrodusir kan pagpatanog kan ikaanom na trumpeta an ikaduwang herak man
[Mga ritrato sa pahina 150, 151]
Dinidirehiran kan apat na anghel an kadarudakulaing pagsalakay nin kabalyeriya sa kasaysayan
[Ritrato sa pahina 153]
An dai mabilang na kabalyeriya nagwawaras nin dai mabilang na minilyon na publikasyon na basado sa Biblia
[Mga ritrato sa pahina 154]
Dai nagsolsol an natatada sa mga tawo
