Kapitulo 32

Matatapos Na an Kaanggotan nin Dios

1. Ano an nangyari naman kun tapos nang iula an pitong mangko, asin anong mga hapot an minalataw ngonyan mapadapit sa mga mangko?

 IKINAINTRODUSIR na ni Juan an mga anghel na isinugong mag-ula kan pitong mangko. Sinasabi nia sato na “an mga ini na an huri, huli ta paagi sa sainda matatapos an kaanggotan nin Dios.” (Kapahayagan 15:1; 16:1) An mga damat na ini, na naghahayag kan mga penalidad ni Jehova sa karigsokan digdi sa daga, kaipuhan na iula sagkod na matapos. Kun iyan tapos na, nagibo naman an mga paghokom nin Dios. Mayo na an kinaban ni Satanas! Ano an ipinaparisa kan mga damat na ini para sa katawohan asin sa mga namamahala sa presenteng marigsok na sistema? Paano makakalikay an mga Kristiano na madamat kaiba kan kinaban na ini na seguradong malalaglag? Ini mahahalagang hapot, asin sisimbagon iyan ngonyan. An gabos na nagmamawot sa kapangganahan nin katanosan magkakaigwa nin makosog na interes sa sunod na naheling ni Juan.

An Grabeng Kaanggotan ni Jehova Tumang sa “Daga”

2. Ano an resulta kan pag-ula kan enot na anghel kan saiyang mangko sa daga, asin ano an isinisimbolisar kan “daga”?

² Huminiro an enot na anghel! “Asin naghale an enot asin iinula an saiyang mangko sa daga. Asin nagkaigwa nin makolog asin nagnanaknak na lugad an mga tawo na igwa kan marka kan mabangis na hayop asin nagsasamba sa imahen kaiyan.” (Kapahayagan 16:2) Arog kan sa enot na tanog nin trumpeta, an “daga” digdi nagsisimbolisar sa garo baga masarig na politikal na sistema na pinonan na itogdok ni Satanas digdi sa daga kaidtong panahon ni Nimrod, labi nang 4,000 na taon an nakalihis.—Kapahayagan 8:7.

3. (a) Paano hinahagadan nin dakol na gobyerno an saindang mga sakop nin garo man sana pagsamba? (b) Ano an ilinuwas kan mga nasyon bilang karibay kan Kahadean nin Dios, asin ano an epekto sa mga nagsasamba dian?

³ Sa huring mga aldaw na ini, hinahagadan nin dakol na gobyerno an saindang mga sakop nin garo man sana pagsamba, na nag-iinsistir na an Estado dapat na magin mas halangkaw sa Dios o sa ano pa man na ibang pinapahelingan  nin kaimbodan. (2 Timoteo 3:1; ikomparar an Lucas 20:25; Juan 19:15.) Poon kan 1914 nagin kaugalean nang piriton nin mga nasyon an saindang mga barobata na magsoldados tangani sindang lumaban, o mag-andam na lumaban, sa mga guerra na nagin dahelan kaya napano nin dugo an mga pahina kan presenteng kasaysayan. Sa aldaw kan Kagurangnan, ilinuwas man kan mga nasyon, bilang karibay kan Kahadean nin Dios, an imahen kan hayop—an Liga de Naciones asin an kasalihid kaiyan, an Naciones Unidas. Abaa kadakulang paglanghad na sabihon, arog kan ginibo nin bago pa sanang mga papa, na an gibo nin tawong organisasyon na ini iyo an solamenteng paglaom kan mga nasyon para sa katoninongan! Iyan marigon na nagtutumang sa Kahadean nin Dios. An mga nagsasamba dian nagigin maati, may lugad sa espirituwal, kun paanong an mga Egipcio na nagtumang ki Jehova kan aldaw ni Moises dinamat nin literal na mga liptok asin lugad.—Exodo 9:10, 11.

4. (a) Ano an idinodoon na marhay kan laog kan enot na mangko kan kaanggotan nin Dios? (b) Ano an pagheling ni Jehova sa mga nag-aako kan marka kan mabangis na hayop?

⁴ An laog kan mangkong ini nagdodoon na marhay kan pagpipilian nin mga tawo. Kaipuhan na tioson ninda magsalang an pagdesaprobar kan kinaban o an gurobgutob ni Jehova. An katawohan pinirit na umako kan marka kan mabangis na hayop, na an intension “mayo nin siisay man na makabakal o makapabakal apuera sa tawo na igwa kan marka, an ngaran kan mabangis na hayop o an numero kan ngaran kaiyan.” (Kapahayagan 13:16, 17) Alagad igwa ini nin karibay! Ibinibilang ni Jehova an mga nag-ako kan marka na may “makolog asin nagnanaknak na lugad.” Poon kan 1922 sinda markado na sa publiko bilang nagsikwal sa buhay na Dios. An saindang politikal na mga pakana dai nagigin mapanggana, asin sinda nagtitios nin labi-labing kamondoan. Sa espirituwal na paagi, sinda maati. Kun dai sinda magsosolsol, an “makolog” na helang na ini ikakagadan ninda, ta aldaw na nin paghokom ni Jehova ngonyan. Daing lugar na neutral sa pag-oltanan kan pagigin kabtang kan sistema nin mga bagay kan kinaban asin kan paglilingkod ki Jehova sa lado kan saiyang Cristo.—Lucas 11:23; ikomparar an Santiago 4:4.

An Dagat Nagin Dugo

5. (a) Ano an nangyari kan iula na an ikaduwang mangko? (b) Ano an pagheling ni Jehova sa mga nag-eerok sa simbolikong dagat?

⁵ Kaipuhan nang iula ngonyan an ikaduwang mangko kan kaanggotan nin Dios. Ano an magigin kahulogan kaiyan para sa katawohan? Sinasabi sato ni Juan: “Asin iinula kan ikaduwa an saiyang mangko sa dagat. Asin iyan nagin dugo na siring kan sa gadan na tawo, asin an lambang buhay na kalag nagadan, iyo, an mga bagay na nasa dagat.” (Kapahayagan 16:3) Kapareho kan ikaduwang tanog nin trumpeta, an mangkong ini tumang sa “dagat”—an nagkakariribok, rebeldeng masa nin katawohan na siblag ki Jehova. (Isaias 57:20, 21; Kapahayagan 8:8, 9) Sa mata ni Jehova, an “dagat” na ini garo dugo; dai mabubuhay dian an mga linalang. Iyan an dahelan kaya an mga Kristiano dapat na bakong kabtang kan kinaban. (Juan 17:14) An pag-ula kan ikaduwang mangko kan kaanggotan nin Dios naghahayag na an gabos na tawo na nag-eerok sa dagat na ini gadan sa pagheling ni Jehova. Huling  daramay sa paninimbagan, an katawohan nagkasala nin grabeng pagpabolos nin dugong daing kasalan. Kun dumatong na an aldaw kan kaanggotan ni Jehova, sinda literal na magagadan sa kamot kan saiyang mga hukbong manggagadan.—Kapahayagan 19:17, 18; ikomparar an Efeso 2:1; Colosas 2:13.

Pagpainom sa Sainda nin Dugo

6. Ano an nangyari kan iula an ikatolong mangko, asin anong mga tataramon an nadangog hale sa sarong anghel asin sa altar?

⁶ An ikatolong mangko kan kaanggotan nin Dios, kapareho kan ikatolong tanog nin trumpeta, may epekto sa mga pinaghahalean nin tabang na tubig. “Asin iinula kan ikatolo an saiyang mangko sa mga salog asin sa mga burabod nin tubig. Asin nagin dugo an mga iyan. Asin nadangog ko an anghel kan katubigan na nagsabi: ‘Matanos ka, an Saro na iyo ngonyan asin iyo kaidto, an Saro na maimbod, huli ta itinao mo an mga desisyon na ini, huli ta pinabolos ninda an dugo nin mga banal asin nin mga propeta, asin pinainom mo sinda nin dugo. Iyan maninigo sa sainda.’ Asin nadangog ko an altar na nagsabi: ‘Iyo, Jehova Dios, an Makakamhan sa Gabos, totoo asin matanos an saimong hudisyal na mga desisyon.’”—Kapahayagan 16:4-7.

7. Ano an ilinaladawan kan ‘mga salog asin mga burabod nin tubig’?

⁷ An ‘mga salog asin mga burabod nin tubig’ na ini naglaladawan sa presko daang mga pinaghahalean nin paggiya asin kadonongan na akseptado kan kinaban na ini, arog baga kan politikal, ekonomiko, sientipiko, edukasyonal, sosyal, asin relihiosong mga pilosopiya na naggigiya sa mga gawe-gawe asin desisyon nin tawo. Imbes na maglaom ki Jehova, an Burabod nin buhay, para sa nagtataong-buhay na katotoohan, an mga tawo ‘nagkotkot para sa sainda man sana nin raot na mga bobon’ asin dakol an iniinom na “kadonongan kan kinaban na ini [na] kalolongan sa Dios.”—Jeremias 2:13; 1 Corinto 1:19; 2:6; 3:19; Salmo 36:9.

8. Sa anong mga paagi na an katawohan nagkasala sa dugo?

⁸ An maating “tubig” na iyan naggiya sa mga tawo na magkasala sa dugo, halimbawa, sa pag-enkaminar sainda na magpabolos nin kadakoldakol na dugo sa mga guerra, na guminadan sa labing sanggatos na milyon kan nakaaging siglo. Partikularmente sa Kakristianohan, na dian biglang nangyari an duwang guerra mundial, na an mga tawo ‘naghihidale sa pagpabolos nin dugong daing kasalan,’ asin kabale digdi an dugo kan mismong mga saksi nin Dios. (Isaias 59:7; Jeremias 2:34) An katawohan nagkasala man sa dugo paagi sa salang paggamit kan kadakoldakol na dugo para sa pag-ineksion, na naglalapas sa matanos na mga ley ni Jehova. (Genesis 9:3-5; Levitico 17:14; Gibo 15:28, 29) Huli kaini, inani  na ninda an kamondoan ta an AIDS, paggatok kan katoy, asin iba pang helang nagdadakol paagi sa pag-ineksion nin dugo. An lubos na padusa sa gabos na pagkakasala sa dugo madali nang umabot kun an mga parakasala magbayad na kan pinakahalangkaw na penalidad, an pagtimaktimak sa sainda sa “dakulang pugaan nin ubas kan kaanggotan nin Dios.”—Kapahayagan 14:19, 20.

9. Ano an kalabot sa pag-ula kan ikatolong mangko?

⁹ Kan aldaw ni Moises, kan gibohon na dugo an Salog nin Nilo, an mga Egipcio nabuhay paagi sa paghanap nin ibang makukuanan nin tubig. (Exodo 7:24) Pero, ngonyan, sa panahon kan espirituwal na damat, an mga tawo mayo nin makukuang nagtataong-buhay na tubig saen man sa kinaban ni Satanas. Kalabot sa pag-ula kan ikatolong mangkong ini an pagbalangibog na an ‘mga salog asin mga burabod nin tubig’ kan kinaban na ini garo dugo, na nagtatao nin espirituwal na kagadanan sa gabos na uminom kaiyan. Kun an mga tawo dai madolok ki Jehova, aanihon ninda an saiyang paghokom na bakong paborable.—Ikomparar an Ezequiel 33:11.

10. Ano an ipinapaisi kan “anghel kan katubigan,” asin anong patotoo an itinatao man kan “altar”?

¹⁰ “An anghel kan katubigan,” an boot sabihon, an anghel na nag-ula kan mangkong ini sa katubigan, nag-oomaw ki Jehova bilang Unibersal na Hokom, na an matanos na mga desisyon absoluto. Kun siring, an sabi nia manongod sa paghokom na ini: “Iyan maninigo sa sainda.” Daing duwa-duwa na personal na naheling kan anghel an dakol sa pagpabolos nin dugo asin panriringis na pinukaw kan falsong mga katokdoan asin pilosopiya kan marigsok na kinaban na ini sa nag-aging rinibong taon. Huli kaini, aram nia na tama an hudisyal na desisyon ni Jehova. Pati an “altar” nin Dios nagtataram. Sa Kapahayagan 6:9, 10, sinasabi na an kalag kan mga ginadan bilang martir yaon sa ibaba kan altar na iyan. Kaya “an altar” nagtatao man nin mapuersang patotoo kun dapit sa pagigin may hustisya asin matanos kan mga desisyon ni Jehova. * Iyo, tama sana na an mga nagpabolos nin asin ginamit nin sala an kadakol na dugo piriton na painomon nin dugo, bilang simbolo kan pagsentensia sa sainda ni Jehova sa kagadanan.

Pagpaso kan mga Tawo Paagi sa Kalayo

11. Ano an punteriya kan ikaapat na mangko kan kaanggotan nin Dios, asin ano an nangyari kan iyan iula?

¹¹ An saldang an punteriya kan ikaapat na mangko kan kaanggotan nin Dios. Sinasabi sato ni Juan: “Asin iinula kan ikaapat an saiyang mangko sa saldang; asin itinogot sa saldang na pasoon nin kalayo an mga tawo. Asin napaso an mga tawo sa makuring init, alagad naglanghad sinda sa ngaran nin Dios, na may autoridad sa mga damat na ini, asin sinda dai nagsorolsol tanganing magtao nin kamurawayan sa saiya.”—Kapahayagan 16:8, 9.

12. Ano an “saldang” kan kinaban na ini, asin ano an itinogot sa simbolikong saldang na ini?

 ¹² Ngonyan, sa pagtatapos kan sistema nin mga bagay, an espirituwal na mga tugang ni Jesus ‘minasirang na siring kaliwanag sa saldang sa kahadean kan saindang Ama.’ (Mateo 13:40, 43) Si Jesus mismo iyo “an saldang nin katanosan.” (Malaquias 4:2) Pero, an katawohan igwa man nin sadiring “saldang,” nin sadiring mga namamahala na nagpoprobar na sumirang tumang sa Kahadean nin Dios. Idineklarar kan ikaapat na tanog nin trumpeta na an ‘saldang, bulan, asin mga bitoon’ sa kalangitan nin Kakristianohan sa katunayan pinaghahalean nin kadikloman, bakong nin liwanag. (Kapahayagan 8:12) Ipinapaheling ngonyan kan ikaapat na mangko kan kaanggotan nin Dios na an “saldang” kan kinaban magigin mainiton. ‘Papasoon’ an katawohan kan mga inaasahan bilang mga lider na agid sa saldang. Ini itotogot sa simbolikong saldang. Sa ibang pagtaram, itotogot ini ni Jehova bilang kabtang kan saiyang nagkakalayong paghokom sa katawohan. Sa anong paagi na nangyari an pagpasong ini?

13. Sa anong paagi na an katawohan ‘pinaso’ kan agid sa saldang na mga namamahala sa kinaban na ini?

¹³ Pagkatapos kan enot na guerra mundial, inorganisar kan mga namamahala sa kinaban na ini an Liga de Naciones sa paghihingoang resolberan an problema sa katiwasayan kan kinaban, alagad ta ini naprakaso. Kaya prinobaran an ibang eksperimental na klase nin pamamahala, arog baga kan Fascismo asin Nazismo. Padagos na naglakop an Komunismo. Imbes na mapakarhay an kamugtakan nin katawohan, an agid sa saldang na mga namamahala sa mga sistemang ini nagpoon na ‘pasoon an katawohan sa makuring init.’ An lokal na mga guerra sa España,  Etiopia, asin Manchuria nagbunga kan ikaduwang guerra mundial. Nasa rekord kan kasaysayan sa presenteng panahon na, bilang mga diktador, si Mussolini, Hitler, asin Stalin may direkta asin bakong direktang paninimbagan sa pagkagadan nin manampulong milyon, kaiba an dakol na yaon sa sadiri nindang nasyon. Mas bago pa, ‘pinaso’ nin mga guerrang internasyonal o sibil an mga tawo sa mga nasyon na arog kan Vietnam, Kampuchea, Iran, Lebanon, asin Irlandia, saka sa mga nasyon sa Latin Amerika asin Aprika. Idagdag pa digdi an nagpapadagos na pagdinaogan kan pinakamakapangyarihan na mga nasyon, na an makatatakot na mga armas nuklear kayang tomtomon an gabos na tawo. Sa huring mga aldaw na ini, daing duwa-duwa na an mga tawo nakabalad sa nakakapasong “saldang,” an maraot na mga namamahala dian. Idinoon kan pag-ula kan ikaapat na mangko kan kaanggotan nin Dios an mga katotoohan na ini sa kasaysayan, asin ibinabalangibog iyan kan banwaan nin Dios sa bilog na daga.

14. Ano an daing liwat-liwat na itinotokdo kan mga Saksi ni Jehova na solamenteng solusyon sa mga problema nin katawohan, na may anong reaksion kan katawohan sa kabilogan?

¹⁴ Daing liwat-liwat na itinotokdo kan mga Saksi ni Jehova na an solamenteng solusyon sa nakakaribong na mga problema nin katawohan iyo an Kahadean nin Dios, na paagi kaiyan katuyohan ni Jehova na santipikaron an saiyang ngaran. (Salmo 83:4, 17, 18; Mateo 6:9, 10) Minsan siring, an katawohan sa kabilogan nagbinungog sa solusyon na ini. An dakol na nagsisikwal sa Kahadean naglalanghad man sa ngaran nin Dios, arog kan ginibo ni Faraon kan sia magsayumang rekonoseron an soberaniya ni Jehova. (Exodo 1:8-10; 5:2) Huling mayo nin interes sa Mesiyanikong Kahadean, ginugusto kan mga paratumang na ini na magdusa sa irarom kan saindang mainiton na “saldang” nin mapan-aping mga pamamahala nin tawo.

An Trono kan Mabangis na Hayop

15. (a) Sa ano iinula an ikalimang mangko? (b) Ano an “trono kan mabangis na hayop,” asin ano an kalabot sa pag-ula dian kan mangko?

¹⁵ Saen iinula kan sunod na anghel an saiyang mangko? “Asin iinula kan ikalima an saiyang mangko sa trono kan mabangis na hayop.” (Kapahayagan 16:10a) An “mabangis na hayop” iyo an sistema ni Satanas sa paggobyerno. Iyan mayo nin literal na trono, kun paanong an mabangis na hayop mismo bako man na literal. Minsan siring, an pagkasambit sa trono nagpapaheling na an mabangis na hayop nagkakapot nin sa hadeng autoridad sa katawohan; kaoyon ini kan bagay na an kada saro sa mga sungay kan hayop may diadema nin hade. Sa katunayan, an “trono kan mabangis na hayop” iyo an pundasyon, o ginigikanan, kan autoridad na iyan. * Ihinahayag kan Biblia an tunay na situwasyon kan sa hadeng autoridad kan mabangis na hayop sa pagsabi kaiyan na “itinao kan dragon sa hayop an kapangyarihan kaiyan asin an trono kaiyan patin dakulang autoridad.” (Kapahayagan 13:1, 2; 1 Juan 5:19) Sa siring, kalabot sa pag-ula kan mangko sa trono kan mabangis na hayop an proklamasyon na naghahayag kan tunay na papel ni Satanas kaidto asin sagkod ngonyan sa pagsuportar asin pagpaoswag sa mabangis na hayop.

16. (a) Siisay an pinaglilingkodan kan mga nasyon, aram man ninda o dai? Ipaliwanag. (b) Paano ipinapabanaag kan kinaban an personalidad ni Satanas? (c) Noarin ibabagsak an trono kan mabangis na hayop?

 ¹⁶ Paano napagdadanay an relasyon na ini sa pag-oltanan ni Satanas asin kan mga nasyon? Kan si Jesus sugotan ni Satanas, ipinaheling nia ki Jesus sa sarong bisyon an gabos na kahadean sa kinaban asin iinopresir “an gabos na autoridad na ini asin an kamurawayan kaiyan.” Alagad may kondisyon—kaipuhan nguna si Jesus na gumibo nin sarong akto nin pagsamba ki Satanas. (Lucas 4:5-7) Iisipon daw niato na mas magian digdi an karibay kan pag-ako kan mga gobyerno sa kinaban kan saindang autoridad? Dai nanggad. Segun sa Biblia, si Satanas an dios kan sistemang ini nin mga bagay, kaya, aram man o dai kan mga nasyon, sinda naglilingkod sa saiya. (2 Corinto 4:3, 4) * Nahahayag an situwasyon na ini sa estruktura kan presenteng sistema sa kinaban, na an basehan hayakpit an isip na nasyonalismo, pagkaongis, asin sadiring interes. Iyan organisado sa paagi na gusto ni Satanas—tanganing an katawohan magdanay na kontrolado nia. An karatan sa gobyerno, an makosog na pagmawot nin kapangyarihan, an putikon na diplomasya, an paorumbasan sa armas—an mga ini nagpapabanaag kan marigsok na personalidad ni Satanas. Sinusunod kan kinaban an maraot na mga pamantayan ni Satanas, sa siring ginigibo siang dios kaiyan. Mabagsak an trono kan mabangis na hayop kun mayo na an hayop na iyan asin si Satanas ihulog na sa bungaw kan Banhi kan simbolikong babae nin Dios sa katapustapusi.—Genesis 3:15; Kapahayagan 19:20, 21; 20:1-3.

Kadikloman Asin Dai Nahahaleng Kolog

17. (a) Paano an pag-ula kan ikalimang mangko konektado sa espirituwal na kadikloman na nakapalibot sa kahadean kan mabangis na hayop kaidto pa? (b) Ano an reaksion kan mga tawo sa pag-ula kan ikalimang mangko kan kaanggotan nin Dios?

¹⁷ An kahadean kan mabangis na hayop na ini yaon na sa espirituwal na kadikloman poon pa sa kapinonan kaiyan. (Ikomparar an Mateo 8:12; Efeso 6:11, 12.) Orog pang ipinapaisi sa publiko kan ikalimang mangko an kadikloman na ini. Iyan ginigibo pa nganing dramatiko, ta an mangkong ini kan kaanggotan nin Dios iinuula sa mismong trono kan simbolikong mabangis na hayop. “Asin nagdiklom an kahadean kaiyan, asin kinaragat ninda an saindang dila dahel sa kolog, alagad nagralanghad sinda sa Dios nin langit dahel sa saindang mga kolog asin dahel sa saindang mga lugad, asin dai ninda pinagsolsolan an saindang mga gibo.”—Kapahayagan 16:10b, 11.

18. Ano an pagkakapareho kan ikalimang tanog nin trumpeta asin kan ikalimang mangko kan kaanggotan nin Dios?

¹⁸ An ikalimang tanog nin trumpeta bakong eksaktong kapareho kan ikalimang mangko kan kaanggotan nin Dios, ta an tanog nin trumpeta nagpaisi kan damat nin mga doron. Alagad mangnoha na kan butasan an damat na idto nin mga doron, duminiklom an saldang asin an aire. (Kapahayagan 9:2-5) Asin sa Exodo 10:14, 15, mababasa niato may labot sa mga doron na ipinandamat ni Jehova sa Egipto: “An mga iyan nagpasakit na marhay. Bago kan mga iyan dai pa lamang nagkaigwa nin siring na kadoronan, asin noarin man dai na magkakaigwa nin siring kaini pagkatapos kan mga iyan. Asin tinahoban kan mga iyan an naheheling na ibabaw kan bilog na daga, asin duminiklom an daga.” Iyo, kadikloman! Ngonyan, risang-risa na an espirituwal na kadikloman kan kinaban bilang resulta kan pagpatanog kan ikalimang trumpeta asin pag-ula kan ikalimang mangko kan kaanggotan nin Dios. An malanit na mensahe na ibinabalangibog kan bunyog nin mga doron sa presenteng panahon nagtatao nin pasakit asin kolog sa mga marigsok na “namoot sa kadikloman imbes na sa liwanag.”—Juan 3:19.

19. Kaoyon kan Kapahayagan 16:10, 11, ano an ibinubunga kan pagkabuyagyag ni Satanas sa publiko bilang an dios kan sistemang ini nin mga bagay?

¹⁹ Bilang namamahala sa kinaban, si Satanas nagtao nin makuring kamondoan asin pagdusa. Tiggutom, mga guerra, kadahasan, krimen, pagdodroga, inmoralidad, mga helang na ikinakaolakit paagi sa pagdodorog, pandadaya, relihiosong pagsaginsagin—an mga ini asin dakol pang iba iyo an tatak kan sistema nin mga bagay ni Satanas. (Ikomparar an Galacia 5:19-21.) Dawa siring, an pagkabuyagyag ni Satanas sa publiko bilang an dios kan sistemang ini nin mga bagay nagtao nin kolog asin kasusupgan sa mga namumuhay sono sa saiyang mga pamantayan. “Kinaragat ninda an saindang dila dahel sa kolog,” nangorogna sa Kakristianohan. Ikinakaanggot nin dakol an bagay na ibinubuyagyag kan katotoohan an kabikoan kan saindang pamumuhay. An iba  natatakot dian, asin pinepersegir ninda an mga nagpapahayag kaiyan. Saindang isinisikwal an Kahadean nin Dios asin minumuda an banal na ngaran ni Jehova. Nabubuyagyag an may helang, pano nin lugad na relihiosong kamugtakan ninda, kaya linalanghadan ninda an Dios sa langit. Dai, ‘dai ninda pinagsosolsolan an saindang mga gibo.’ Kaya dai niato malalaoman an lagdoan na pagkakombertir bago matapos an sistemang ini nin mga bagay.—Isaias 32:6.

Namara an Salog nin Eufrates

20. Paano na an salog nin Eufrates kalabot sa ikaanom na tanog nin trumpeta sagkod pag-ula kan ikaanom na mangko?

²⁰ An ikaanom na tanog nin trumpeta nagpaisi kan pagbutas sa “apat na anghel na nagagapos sa dakulang salog nin Eufrates.” (Kapahayagan 9:14) Sa kasaysayan, an Babilonya iyo an dakulang siudad na yaon sa man-ibong-ibong na pangpang kan salog nin Eufrates. Asin kan 1919 an pagbutas sa simbolikong apat na anghel kadungan kan makahulogan na pagbagsak kan Dakulang Babilonya. (Kapahayagan 14:8) Kun siring, pambihira nanggad na kalabot man sa ikaanom na mangko kan kaanggotan nin Dios an salog nin Eufrates: “Asin iinula kan ikaanom an saiyang mangko sa dakulang salog nin Eufrates, asin namara an tubig kaiyan, tangani na maandam an dalan para sa mga hade hale sa subangan.” (Kapahayagan 16:12) Ini maraot man na bareta para sa Dakulang Babilonya!

21, 22. (a) Paano an nagpoprotehir na katubigan kan salog nin Eufrates namara para sa Babilonya kan 539 B.C.E.? (b) Ano an “katubigan” na natutukawan kan Dakulang Babilonya, asin paano na ngonyan pa namamara na an simbolikong katubigan na ini?

²¹ Kaidtong kasikatan kan suanoy na Babilonya, an hararom na tubig kan Eufrates dakulang kabtang kan saiyang pandepensa. Kan 539 B.C.E. namara an mga tubig na idto kan iyan paboloson sa ibang lugar kan Persianong namomoon na si Ciro. Sa siring, bukas na an dalan tanganing si Ciro na Persiano asin si Dario na Medo, an mga hade “hale sa subangan,” lumaog sa Babilonya asin daogon iyan. Sa oras nin krisis, dai ikinadepensa kan salog nin Eufrates an dakulang siudad na idto. (Isaias 44:27–45:7; Jeremias 51:36) May nakakaagid na mangyayari sa Babilonya sa presenteng panahon, an pambilog na kinaban na sistema nin falsong relihion.

²² An Dakulang Babilonya “nagtutukaw sa dakol na katubigan.” Segun sa Kapahayagan 17:1, 15,  an mga ini nagsisimbolisar sa “mga banwaan asin mga kadaklan asin mga nasyon patin mga lenguahe”—dakulang kadaklan nin mga miembro na ibinibilang niang proteksion. Alagad ta namamara an “katubigan”! Sa Solnopan na Europa, na dati dakula an impluwensia nia, ginatos na milyon an hayag na pinapalimanlimanan na an relihion. Sa nagkapirang nasyon, may idineklarar na palakaw sa laog nin dakol na taon sa katuyohan na raoton an impluwensia nin relihion. Dai sia idinepensa kan masa sa mga nasyon na iyan. Siring man, kun umabot na an panahon na laglagon na an Dakulang Babilonya, an nagkakadikit niang mga miembro dai man lamang makakatao nin proteksion. (Kapahayagan 17:16) Minsan hinihingako nia na rinibong milyon an saiyang miembro, maheheling kan Dakulang Babilonya na sia daing kalabanlaban tumang sa “mga hade hale sa subangan.”

23. (a) Sairisay an mga hade hale sa “subangan” kan 539 B.C.E.? (b) Sairisay an “mga hade hale sa subangan” sa aldaw kan Kagurangnan, asin paano ninda lalaglagon an Dakulang Babilonya?

²³ Sairisay an mga hadeng ini? Kan 539 B.C.E. sinda si Dario na Medo asin si Ciro na Persiano, na ginamit ni Jehova na dumaog sa suanoy na siudad nin Babilonya. Sa aldaw na ini kan Kagurangnan, an falsong sistema nin relihion kan Dakulang Babilonya lalaglagon man nin mga namamahalang tawo. Alagad sa giraray, ini paghokom nin Dios. Ibubugtak ni Jehova Dios asin ni Jesu-Cristo, an “mga hade hale sa subangan,” sa puso kan mga namamahalang tawo an “kaisipan” na salakayon an Dakulang Babilonya asin biyo siang laglagon. (Kapahayagan 17:16, 17) An pag-ula kan ikaanom na mangko nagbabalangibog sa publiko na an paghokom na ini madali nang gibohon!

24. (a) Paano ipinaisi an laog kan enot na anom na mangko kan kaanggotan ni Jehova, asin may anong resulta? (b) Bago sabihon sato an natatada pang mangko kan kaanggotan nin Dios, ano an ihinahayag kan Kapahayagan?

²⁴ An enot na anom na mangkong ini kan kaanggotan ni Jehova may nakakapapensar na mensahe. An mga lingkod nin Dios digdi sa daga, na suportado kan mga anghel, sibot na ipinapaisi an laog kaiyan sa bilog na daga. Sa paaging ini, natatawan nin igong patanid an gabos na kabtang kan sistema ni Satanas sa kinaban, asin tinatawan ni Jehova nin oportunidad an mga indibiduwal na gumibo nin katanosan tanganing magdanay na buhay. (Ezequiel 33:14-16) Pero, may natatada pang sarong mangko kan kaanggotan nin Dios. Alagad bago iyan sabihon sato, ihinahayag kan Kapahayagan kun paano hinihingoa ni Satanas asin kan saiyang mga ahente sa daga na labanan an pagpaisi kan mga paghokom ni Jehova.

An Pagtipon Pasiring sa Armagedon

25. (a) Ano an sinasabi sato ni Juan manongod sa maati, agid sa talapang na “ipinasabong na mga tataramon”? (b) Paano nagkaigwa nin makababaldeng pag-abot nin agid sa talapang na “maating ipinasabong na mga tataramon” sa aldaw kan Kagurangnan, asin may anong resulta?

²⁵ Sinasabi sato ni Juan: “Asin nakaheling ako nin tolong maating ipinasabong na mga tataramon na garo mga talapang na nagluwas sa ngoso kan dragon asin sa ngoso kan mabangis na hayop asin sa ngoso kan falsong propeta. Sa katunayan, sinda mga tataramon na ipinasabong nin mga demonyo asin naggigibo nin mga tanda, asin nagduduman sinda sa mga hade kan bilog na ineerokan na daga, tanganing tiriponon sinda sa guerra kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa Gabos.” (Kapahayagan 16:13, 14) Kan aldaw ni Moises, si Jehova nagtao nin nakakarimarima nin makuring damat nin mga talapang sa Egipto ni Faraon, kaya “buminata an daga.” (Exodo 8:5-15) Sa aldaw kan Kagurangnan, igwa man nin makababaldeng pag-abot nin mga agid sa talapang, pero iba man an pinaghalean. Iyan an “maating ipinasabong na mga tataramon” ni Satanas, na malinaw na nagsisimbolisar sa propaganda na an intension maniobrahon an gabos na namamahalang tawo, “mga hade,” na magtumang ki Jehova Dios. Sa siring, sinesegurado ni Satanas na sinda dai madara kan pag-ula kan mga mangko kan kaanggotan nin Dios kundi marigon na nasa lado ni Satanas kun pumoon na an “guerra kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa Gabos.”

26. (a) Ano an tolong pinaghahalean kan satanikong propaganda? (b) Ano an “falsong propeta,” asin paano niato naaaraman?

²⁶ An propaganda hale sa “dragon” (si Satanas) asin sa “mabangis na hayop” (an politikal na palakaw ni Satanas sa daga), mga hayop na nanuparan na niato sa Kapahayagan. Pero, ano an “falsong propeta”? Ini bagohan sana sa ngaran. Kan nakaagi, ipinaheling sato an sarong mabangis na hayop na may duwang sungay siring sa kordero na naggigibo nin darakulang tanda sa atubangan kan mabangis na hayop na may pitong payo. An mapandayang hayop na ini guminawe na siring  sa propeta para sa mabangis na hayop na iyan. Iyan nagpalakop nin pagsamba sa mabangis na hayop, na pinagibohan pa ngani iyan nin imahen. (Kapahayagan 13:11-14) An mabangis na hayop na ini na may duwang sungay siring sa kordero segurado na iyo man sana an “falsong propeta” na sinasabi digdi. Sa pagkompirmar kaini, mababasa niato sa huri na an falsong propeta, kapareho kan simbolikong mabangis na hayop na may duwang sungay, “naggibo sa atubangan [kan mabangis na hayop na may pitong payo] kan mga tanda na ipinanlagalag nia sa mga nag-ako kan marka kan mabangis na hayop asin sa mga nagsasamba sa imahen kaiyan.”—Kapahayagan 19:20.

27. (a) Anong napapanahon na patanid an itinatao mismo ni Jesu-Cristo? (b) Anong patanid an itinao ni Jesus kan sia yaon sa daga? (c) Paano inotro ni apostol Pablo an patanid ni Jesus?

²⁷ Mantang kadakol kan satanikong propaganda sa palibot, napapanahon nanggad an sunod na mga tataramon na isinurat ni Juan: “Uya! Minadatong ako siring sa parahabon. Maogma an saro na nagpupuka asin iniingatan an saiyang pan-ibabaw na mga gubing, tanganing dai sia maglakaw na huba asin maheling nin mga tawo an saiyang kasusupgan.” (Kapahayagan 16:15) Siisay an madatong na “siring sa parahabon”? Si Jesus mismo, na madatong bilang Parakastigo ni Jehova sa oras na dai sinabi. (Kapahayagan 3:3; 2 Pedro 3:10) Kan nasa daga pa, ibinaing man ni Jesus an saiyang pagdatong sa pagdatong nin parahabon, na sinasabi: “Magdanay kamong mapagbantay, kun siring, huli ta dai nindo aram kun sa anong aldaw madatong an saindong Kagurangnan. Huli kaini kamo man magin andam, huli ta sa oras na dai nindo pinaghohona, an Aki nin tawo madatong.” (Mateo 24:42, 44; Lucas 12:37, 40) Sa pag-otro kan patanid na ini, si apostol Pablo nagsabi: “An aldaw ni Jehova madatong na kabaing na gayo nin parahabon kun banggi. Kun noarin sinda nagsasarabi: ‘Katoninongan asin katiwasayan!’ dangan an biglang pagkalaglag maabot  tolos sa sainda.” Nasa likod si Satanas kan ano man na siring na falsong proklamasyon nin “Katoninongan asin katiwasayan!”—1 Tesalonica 5:2, 3.

28. Anong patanid an itinao ni Jesus manongod sa paglaban sa kinabanon na mga pangigipit, asin ano “an aldaw na iyan” na habo nin mga Kristiano na mag-abot sa sainda “na siring sa sarong siod”?

²⁸ Nagpatanid man si Jesus manongod sa klase nin mga pangigipit na itatao sa mga Kristiano kan kinaban na ini na sagom sa propaganda. Sia nagsabi: “Tawan nin atension an saindong sadiri na an saindong mga puso dai noarin man mapagabatan nin sobrang pagkakan asin makosog na pag-inom patin mga kahaditan sa buhay, asin sa panale an aldaw na iyan mag-abot sa saindo na siring sa sarong siod. . . . Magpuka kamo, kun siring, na sa gabos na panahon nagngangayongayo na magin kamong mapanggana sa pagdulag sa gabos na ining bagay na nakatalagang mangyari, asin sa pagtindog sa atubangan kan Aki nin tawo.” (Lucas 21:34-36) “An aldaw na iyan” iyo an “dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa Gabos.” (Kapahayagan 16:14) Mantang nagdadangadang “an aldaw na iyan” kan pagbindikar sa soberaniya ni Jehova, nagigin mas depisil na kayanon an mga kahaditan sa buhay. An mga Kristiano kaipuhan na magin listo asin mapagbantay, na nagpupuka sagkod na dumatong an aldaw na iyan.

29, 30. (a) Ano an ipinaparisa kan patanid ni Jesus na an mga maabotan na natotorog mapapasupog huli sa pagkawara kan saindang “pan-ibabaw na mga gubing”? (b) An pan-ibabaw na mga gubing nagpapamidbid sa may sulot bilang ano? (c) Paano an saro puedeng mawaran kan saiyang simbolikong pan-ibabaw na mga gubing, asin may anong resulta?

²⁹ Pero, ano an ipinaparisa kan patanid na an mga maabotan na natotorog mapapasupog huli sa pagkawara kan saindang “pan-ibabaw na mga gubing”? Sa suanoy na Israel, an siisay man na saserdote o Levita na bantay sa templo may magabat na paninimbagan. Sinasabi sato nin mga Judiong komentarista na kun an siisay man madakop na natotorog sa trabahong iyan, an saiyang gubing puedeng hubaon sa saiya asin soloon, kaya napapasupog sia sa publiko.

³⁰ Digdi nagpapatanid si Jesus na puede man na mangyari ngonyan an kaagid kaiyan. An mga saserdote asin Levita nanganino sa linahidan na mga tugang ni Jesus. (1 Pedro 2:9) Alagad an patanid ni Jesus aplikado man sa dakulang kadaklan. An sinasabi digding pan-ibabaw na mga gubing nagpapamidbid sa may sulot bilang Kristianong Saksi ni Jehova. (Ikomparar an Kapahayagan 3:18; 7:14.) Kun itotogot nin siisay man na sinda magtungka huli sa mga pangigipit kan kinaban ni Satanas sagkod na sinda mapatorog o magin inaktibo, posibleng marhay na mawaran sinda kan pan-ibabaw na mga gubing na ini—sa ibang pagtaram, mawaran kan saindang malinig na midbidan bilang mga Kristiano. Magigin makasusupog an siring na kamugtakan. Ibubugtak kaiyan an saro sa peligro na biyong mawaran.

31. (a) Paano idinodoon kan Kapahayagan 16:16 an pangangaipo na an mga Kristiano magpuka? (b) Ano an banabana nin nagkapirang namomoon sa relihion mapadapit sa Armagedon?

³¹ An pangangaipo na an mga Kristiano magpuka nagigin orog pang importanteng-importante mantang parani nang parani an kaotoban kan sunod na bersikulo sa Kapahayagan: “Asin tiniripon ninda [an mga tataramon na ipinasabong nin mga demonyo] sinda [an mga hade, o namamahala, digdi sa daga] sa lugar na sa Hebreo inaapod Har–Magedon.” (Kapahayagan 16:16) An ngaran na ini, na an mas usong traduksion Armagedon, sarong beses sanang naglataw sa Biblia. Alagad iyan nakapukaw sa imahinasyon nin mga tawo. An mga namomoon sa kinaban nagpatanid manongod sa posibleng nuklear na Armagedon. Ikinonektar man an Armagedon sa suanoy na siudad nin Megido, an pinangyarihan nin dakol na nagdedesisyon na ralaban kan mga panahon kan Biblia, asin sa dahelan na iyan nagbanabana an nagkapirang namomoon sa relihion na an pangultimong guerra digdi sa daga mangyayari sa sadit na lugar na iyan. Digdi, harayoon sinda sa katotoohan.

32, 33. (a) Imbes na sarong literal na lugar, ano an irinerepresentar kan ngaran na Har–Magedon, o Armagedon? (b) Ano pang ibang termino sa Biblia an kaagid kan “Armagedon” o konektado dian? (c) Noarin panahon nang iula kan ikapitong anghel an pangultimong mangko kan kaanggotan nin Dios?

³² An ngaran na Har–Magedon nangangahulogan “Bukid nin Megido.” Alagad imbes na sarong literal na lugar, iyan nagrerepresentar sa situwasyon sa kinaban na dian tinitipon an gabos na nasyon tumang ki Jehova Dios asin dian nia sinda lalaglagon sa katapustapusi. Ini lakop sa globo. (Jeremias 25:31-33; Daniel 2:44) Iyan kabaing  kan “dakulang pugaan nin ubas kan kaanggotan nin Dios” asin “hababang kaplanodohan kan desisyon,” o “hababang kaplanodohan ni Josafat,” na dian tinitipon an mga nasyon tanganing gadanon ni Jehova bilang penalidad. (Kapahayagan 14:19; Joel 3:12, 14) Konektado man iyan sa “daga nin Israel” na duman lalaglagon an satanikong mga hukbo ni Gog nin Magog asin sa lugar na yaon “sa pag-oltanan kan dakulang dagat asin kan banal na bukid nin Dekorasyon” na duman an hade kan amihanan madatong “sagkod sa saiyang katapusan” sa kamot ni Miguel na dakulang prinsipe.—Ezequiel 38:16-18, 22, 23; Daniel 11:45–12:1.

³³ Kun an mga nasyon namaniobra na pasiring sa situwasyon na ini paagi sa nagkokokak na propaganda hale ki Satanas asin sa saiyang mga ahente sa daga, panahon nang iula kan ikapitong anghel an pangultimong mangko kan kaanggotan nin Dios.

“Tapos Na!”

34. Sa ano iinula kan ikapitong anghel an saiyang mangko, asin anong proklamasyon an ‘nagluwas sa santuaryo hale sa trono’?

³⁴ “Asin iinula kan ikapito an saiyang mangko sa aire. Sa puntong ini nagluwas sa santuaryo an sarong makosog na tingog hale sa trono, na nagsasabi: ‘Tapos na!’”—Kapahayagan 16:17.

35. (a) Ano an “aire” sa Kapahayagan 16:17? (b) Sa pag-ula kan saiyang mangko sa aire, ano an ipinapahayag kan ikapitong anghel?

³⁵ An “aire” iyo an huring pansustenir sa buhay na dadamaton. Alagad bako ining an literal na aire. Mayo man nin dahelan na an literal  na aire magin maninigo sa bakong paborableng mga paghokom ni Jehova, kun paanong dai man maninigong magdusa nin paghokom sa kamot ni Jehova an literal na daga, dagat, mga pinaghahalean nin tabang na tubig, o saldang. Imbes, ini an “aire” na sinasabi ni Pablo kan apodon nia si Satanas na “namamahala sa autoridad kan aire.” (Efeso 2:2) Iyan an satanikong “aire” na hinahangos kan kinaban ngonyan, an espiritu, o pangkagabsan na inklinasyon nin isip, na karakteristiko kan saiyang bilog na marigsok na sistema nin mga bagay, an satanikong kaisipan na nakakaimpluwensia sa gabos na aspekto nin buhay sa luwas kan organisasyon ni Jehova. Kaya sa pag-ula kan saiyang mangko sa aire, ipinapahayag kan ikapitong anghel an grabeng kaanggotan nin Dios tumang ki Satanas, sa saiyang organisasyon, asin sa gabos na nagmomotibar sa katawohan na suportaran si Satanas sa paglaban sa soberaniya ni Jehova.

36. (a) Ano an pitong damat? (b) Ano an ipinaparisa kan proklamasyon ni Jehova na: “Tapos na!”?

³⁶ Ini asin an naenot na anom na damat iyo an kabilogan kan mga paghokom ni Jehova tumang ki Satanas asin sa saiyang sistema. An mga iyan deklarasyon nin kalaglagan para ki Satanas asin sa saiyang banhi. Kun iula na an pangultimong mangkong ini, si Jehova mismo madeklarar: “Tapos na!” Mayo na nin ibang sasabihon. Kun an laog kan mga mangko kan kaanggotan nin Dios ikinapaisi na sa paaging kontento na si Jehova, dai maaatraso an pag-implementar nia kan mga paghokom na ibinalangibog kan mga mensaheng ini.

37. Paano ilinaladawan ni Juan an mangyayari pakaulaan kan ikapitong mangko kan kaanggotan nin Dios?

³⁷ Si Juan nagpapadagos: “Asin nagkaigwa nin mga kikilat asin tingog patin daguldol, asin nangyari an sarong makosog na linog na dai pang kaagid na nangyari poon kan magkaigwa nin mga tawo sa daga, mahiwason na linog, makosogon. Asin nagkatolo an dakulang siudad, asin buminagsak an mga siudad kan mga nasyon; asin ginirumdom nin Dios an Dakulang Babilonya, tanganing itao sa saiya an kopa kan arak kan kabangisan kan saiyang kaanggotan. Siring man, an lambang isla nagdulag, asin an mga bukid dai na nagkakurua. Asin buminagsak sa mga tawo an makosog na oran nin graniso hale sa langit na an lambang gapo mga sarong talento an gabat, asin nagralanghad an mga tawo sa Dios huli sa damat nin graniso, huli ta pambihira nanggad kakosog an damat na iyan.”—Kapahayagan 16:18-21.

38. Ano an isinisimbolisar (a) kan “makosog na linog”? (b) kan bagay na “nagkatolo an dakulang siudad,” an Dakulang Babilonya? (c) kan bagay na “an lambang isla nagdulag, asin an mga bukid dai na nagkakurua”? (d) kan “damat nin graniso”?

³⁸ Sa giraray, malinaw na si Jehova may ginigibong aksion dapit sa katawohan, na an senyal “mga kikilat asin tingog patin daguldol.” (Ikomparar an Kapahayagan 4:5; 8:5.) Matatanyog an katawohan sa paagi na dai pa noarin man nangyari, na garo linog na nakakalaglag nin biyo. (Ikomparar an Isaias 13:13; Joel 3:16.) Gagabaon kan makosogon na pagkatanyog na ini an “dakulang siudad,” an Dakulang Babilonya, kaya iyan “nagkatolo”—na nagsisimbolisar sa pagkagaba kaiyan na dai na nanggad ikakabalik sa dati. Siring man, mabagsak “an mga siudad kan mga nasyon.” “An lambang isla” asin “mga bukid”—mga institusyon asin organisasyon na garo baga permanenteng-permanente sa sistemang ini—mawawara. Mabagsak sa katawohan an “makosog na oran nin graniso,” na mas makosog nanggad kisa sa nagpasakit sa Egipto durante kan ikapitong damat asin mga sarong talento an gabat kan kada gapo. * (Exodo 9:22-26) An makologon na pag-oran na ini nin tuminagas na tubig posibleng marhay na naglaladawan sa pambihira an gabat na berbal na mga kapahayagan kan mga paghokom ni Jehova, na senyal na sa katapustapusi nagdatong na an katapusan kan sistemang ini nin mga bagay! Puede man na gamiton ni Jehova an literal na graniso sa saiyang panlaglag.—Job 38:22, 23.

39. Apisar kan pag-ula kan pitong damat, ano an aksion na gigibohon kan kadaklan na tawo?

³⁹ Sa siring, mananamitan kan kinaban ni Satanas an matanos na paghokom ni Jehova. Sagkod sa katapusan, an kadaklan na tawo padagos na malaban asin malanghad sa Dios. Kapareho ni Faraon kan suanoy, an saindang puso dai malumoy huli sa paorootrong damat o huli sa pinal, nakakagadan na kulminasyon kan mga damat na iyan. (Exodo 11:9, 10) Dai magkakaigwa nin ultima ora, lagdoan na pagbago kan puso. Sagkod sa pangultimo nindang ginhawa, may kapaitan sindang magrereklamo tumang sa Dios na nagsabi: “Kaipuhan na makaaram sinda na ako si Jehova.” (Ezequiel 38:23) Minsan siring, mabibindikar an soberaniya ni Jehova Dios na Makakamhan sa Gabos.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon sa pahina 221]

“Sa Daga”

Ipinaisi kan grupong Juan an grabeng kaanggotan ni Jehova tumang “sa daga” paagi sa mga deklarasyon na arog kan minasunod:

“Pakalihis nin dakol na siglo nin paghihingoa, napatunayan kan mga partido politika na dai ninda kayang atubangon an mga kamugtakan sa presente asin resolberan an makamomondong mga problema. Nadidiskobre nin mga ekonomista asin estadista, na utitok man na pinag-aadalan an problema, na mayo lamang sinda nin magigibo.”—Millions Now Living Will Never Die, 1920, pahina 61.

“Mayo ni sarong gobyerno sa daga ngonyan na napapanigoan an arin man na darudakulang proporsion kan kinaban. An dakol na nasyon pinapamahalaan nin mga diktador. Haros bangkarote na an bilog na kinaban.”—A Desirable Government, 1924, pahina 5.

“An pagtapos sa sistemang ini nin mga bagay . . . iyo an solamenteng paagi na mahale sa kinaban na ini an karompotan asin matawan nin lugar na umoswag an katoninongan asin katanosan.”—“This Good News of the Kingdom,” 1954, pahina 25.

“An presenteng areglo sa kinaban ipinamidbid an sadiri sa nag-oorog na kasalan, kabikoan asin pagrebelde tumang sa Dios asin sa saiyang kabotan. . . . Iyan dai na magbabakle. Kaya, dapat iyan na haleon!”—An Torrengbantayan, Hunyo 1, 1982, pahina 6.

[Kahon sa pahina 223]

“Sa Dagat”

An minasunod nagkapira sana sa mga deklarasyon na ipinublikar kan grupong Juan sa nag-aging mga taon sa pagbalangibog kan grabeng kaanggotan nin Dios tumang sa deskontento, rebeldeng “dagat” nin bakong diosnon na mga tawo na siblag ki Jehova:

“An kasaysayan nin lambang nasyon nagpapaheling na an nangyari pagdinaogan nin mga grupo, nin nagkapira laban sa dakol. . . . An mga pagdinaogan na ini nagbunga nin dakol na rebolusyon, grabeng pagdusa, asin dakol na pagpabolos nin dugo.”—Government, 1928, pahina 244.

Sa bagong kinaban, “mawawara na an simbolikong ‘dagat’ kan deskontento, rebelde, bakong diosnon na mga tawo na hale sa sainda buminutwa kaidtong haloy na an simbolikong mabangis na hayop na gagamiton kan Diablo.”—The Watchtower, Setyembre 15, 1967, pahina 567.

“An presenteng sosyedad nin tawo may espirituwal na minamate asin kahelangan. Iyan dai ikakaligtas kan siisay man sa sato, huli ta ipinapaheling kan Tataramon nin Dios na an helang kaiyan pasiring sa kagadanan.”—Tunay na Katoninongan asin Katiwasayan—Saen daw Magikan?, 1973, pahina 129.

[Kahon sa pahina 224]

“Sa mga Salog Asin sa mga Burabod”

Ibinuyagyag kan ikatolong damat na an ‘mga salog asin mga burabod nin tubig’ garo dugo paagi sa mga deklarasyon na arog kan minasunod:

“An klero, na naghihingakong mga paratokdo kan mga doktrina [ni Cristo], sinantipikar an guerra asin ginibo iyan na sarong bagay na banal. Dakulang kaogmahan ninda na an saindang mga retrato asin estatuwa ieksibir kataed nin madugong mga parapakilaban.”—The Watch Tower, Setyembre 15, 1924, pahina 275.

“An espirituwalismo [espiritismo] nakabasar sa sarong dakulang kaputikan, an kaputikan manongod sa pagdadanay na buhay pagkagadan asin sa inmortalidad kan kalag nin tawo.”—What Do the Scriptures Say About “Survival After Death?,” 1955, pahina 51.

“An mga pilosopiya nin tawo, mga nagmumukna nin teoriya manongod sa politika, mga organisador sosyal, mga kinokonsulta manongod sa ekonomiya asin mga parasuportar sa relihiosong tradisyon daing ikinataong tunay, nagtataong-buhay na pagparepresko . . . Minotibar pa ngani kan siring na mga tubig an mga nag-iinom kaiyan na lapason an ley kan Kaglalang may labot sa pagkasagrado kan dugo asin gumibo nin relihiosong mga pagpersegir.”—Resolusyon na inaprobaran sa “Daing Katapusan na Maogmang Bareta” na Internasyonal na Kombension, 1963.

“Bakong sientipikong kaligtasan, kundi kalaglagan kan rasa nin tawo an malalaoman sa tawo mismo. . . . Dai niato maaasahan an gabos na sikologo asin espesyalista sa helang sa isip sa kinaban na maliwat an kaisipan nin mga tawo . . . Dai kita makakasarig na may internasyonal na pulisiya na maoorganisar . . . asin gigibohon na ligtas na istaran an dagang ini.”—Saving the Human Race—In the Kingdom Way, 1970, pahina 5.

[Kahon sa pahina 225]

“Sa Saldang”

Mantang an katawohan ‘pinapaso’ kan “saldang” kan pamamahala nin tawo sa aldaw kan Kagurangnan, inapod kan grupong Juan an atension sa nangyayari paagi sa mga deklarasyon na arog kan minasunod:

“Isinasapeligro ngonyan ni Hitler asin Mussolini, na arbitraryong mga diktador, an katoninongan kan bilog na kinaban, asin sinda lubos na suportado kan Hirarkiyang Katoliko Romano sa saindang pagraot sa libertad.”—Fascism or Freedom, 1939, pahina 12.

“Sa bilog na kasaysayan an prinsipyong sinusunod nin mga diktador iyo an Manakop o manlaglag! Alagad an regulasyon na iaaplikar ngonyan kan pinatukaw na Hade nin Dios, si Jesu-Cristo, sa bilog na daga iyo an Magpasakop o malaglag.”—When All Nations Unite Under God’s Kingdom, 1961, pahina 23.

“Poon 1945 labing 25 milyones katawo an nagadan sa mga 150 guerra sa bilog na globo.”—The Watchtower, Enero 15, 1980, pahina 6.

“An mga nasyon sa bilog na kinaban . . . haros daing labot sa internasyonal na responsabilidad o mga reglamento sa paggawe. Tanganing maotob an saindang mga katuyohan, may mga nasyon na para sa sainda biyo sindang may katanosan na gamiton an ano man na paagi na pinaghohona nindang kaipuhan—mga lagdoan na pangadan, pag-asesinar, pag-hijack, pambobomba, asin iba pa . . . Gurano daw kahaloy na an mga nasyon magpipinasensiahan sa siring na daing kahulogan asin iresponsableng paggawe?”—An Torrengbantayan, Setyembre 1, 1985, pahina 4.

[Kahon sa pahina 227]

“Sa Trono kan Mabangis na Hayop”

Ibinuyagyag kan mga Saksi ni Jehova kun ano talaga an trono kan mabangis na hayop asin ipinaisi an pagkondenar dian ni Jehova paagi sa mga deklarasyon na arog kaini:

“An mga namamahala asin politikal na mga naggigiya sa mga nasyon impluwensiado nin maraot an intension na mga puersang nakakalabi sa tawo na nagtutulod sa sainda sa naghuhugot na pagmartsa pasiring sa pangultimong ralaban sa Armagedon.”—After Armageddon—God’s New World, 1953, pahina 8.

“An ‘mabangis na hayop’ nin bakong teokratikong gobyerno nin tawo nag-ako kan kapangyarihan, autoridad asin trono kaiyan sa Dragon. Kaya iyan kaipuhan na sumunod sa Dragon.”—After Armageddon—God’s New World, 1953, pahina 15.

“An Hentil na mga nasyon daing ibang madudumanan kundi an . . . lado kan Pangenot na Kaiwal nin Dios, si Satanas na Diablo.”—Resolusyon na inaprobaran sa “Banal na Kapangganahan” na Internasyonal na Kombension, 1973.

[Kahon sa pahina 229]

“Namara an Tubig Kaiyan”

Ngonyan pa, an pagsuportar sa Babilonikong relihion namamara na sa dakol na lugar, na nagpaparisa kan mangyayari kun sumalakay na an “mga hade hale sa subangan.”

“Nadiskobre nin sarong surbey sa bilog na nasyon na an 75 porsiento sa mga nag-iistar sa mga banwaan [sa Tailandia] dai na nanggad nagduduman sa mga templong Budista tanganing maghinanyog sa mga sermon, mantang sa mga baryo an kabilangan kan mga nagduduman sa mga templo padagos na nagbababa sagkod sa mga singkuenta porsiento.”—Bangkok Post, Setyembre 7, 1987, pahina 4.

“Nawara na an pangayuma kan Taoismo sa nasyon [nin Tsina] na duman iyan tinugdas mga duwang ribong taon na an nakaagi. . . . Mantang mayo na kan mga pangayuma na ginagamit ninda asin kan mga sinundan ninda tanganing makakua nin dakol na miembro, mayo na nin makakasalihid an mga saserdote, kaya napapaatubang sinda sa haros pagkapara kan Taoismo bilang organisadong relihion sa kontinenteng iyan.”—The Atlanta Journal and Constitution, Setyembre 12, 1982, pahina 36-A.

“An Hapon . . . saro sa may pinakadakol na dayong misyonero sa kinaban, haros 5,200, pero . . . mayo pang 1% kan populasyon an Kristiano. . . . An sarong pading Franciscano na kaidto pang dekada nin 1950 nagtatrabaho digdi . . . naniniwala na ‘an panahon kan dayong misyonero sa Hapon tapos na.’”—The Wall Street Journal, Hulyo 9, 1986, pahina 1.

Sa Inglaterra kan nakaaging tolong dekada, “haros 2,000 sa 16,000 na simbahan na Anglicano an sinerahan ta dai na ginagamit. An kabilangan kan mga nag-aatender saro na sa pinakahababa sa mga Kristiano daang nasyon. . . . ‘Bako nang totoo ngonyan na an Inglaterra Kristianong nasyon,’ [an Obispo nin Durham] nagsabi.”—The New York Times, Mayo 11, 1987, pahina A4.

“Pakalihis nin dakol na oras na mainit na pagdedebate, inaprobaran ngonyan kan Parlamento [nin Grecia] an ley na nagpapangyari sa Gobyernong Sosyalista na sakopon an mahiwas na mga hasyenda na kapot kan Iglesia Ortodokso nin Grecia . . . Dugang pa, itinatao kan ley sa mga bakong klerigo an kontrol sa mga konsilyo asin komite kan iglesia na responsable sa pag-administrar sa de kantidad na mga pangangapital kan iglesia kaiba an mga hotel, tipakan nin marmol asin bloke nin mga opisina.”—The New York Times, Abril 4, 1987, pahina 3.

 [Mga Ritrato sa pahina 222]

An enot na apat na mangko kan kaanggotan nin Dios may darang mga damat na kaagid kan ibinunga kan enot na apat na tanog nin trumpeta

[Ritrato sa pahina 226]

Ibinubuyagyag kan ikalimang mangko na an trono kan mabangis na hayop iyo an autoridad na itinao ni Satanas sa mabangis na hayop

[Mga ritrato sa pahina 231]

Tinitipon kan sa demonyong propaganda an mga namamahala sa daga pasiring sa importanteng marhay na situwasyon, an Har–Magedon, na duman iuula sa sainda an mga paghokom ni Jehova

[Ritrato sa pahina 233]

An mga motibado kan maating “aire” ni Satanas kaipuhan na magdusa kan pag-implementar kan matanos na mga paghokom ni Jehova