Kapitulo 38

Omawon si Jah Huli sa Saiyang mga Paghokom!

1. Anong mga tataramon an nadangog ni Juan na “garo makosog na tingog nin sarong dakulang kadaklan sa langit”?

 MAYO na an Dakulang Babilonya! Ini talagang magayagayang bareta. Bakong makangangalas na nakadangog si Juan nin maogmang mga kagsing nin pag-omaw sa langit! “Pagkatapos kan mga bagay na ini nadangog ko an garo makosog na tingog nin sarong dakulang kadaklan sa langit. Sabi ninda: ‘Aleluya! * An kaligtasan asin an kamurawayan patin an kapangyarihan sa satong Dios, huli ta an saiyang mga paghokom totoo asin matanos. Huli ta hinokoman na nia an dakulang patotot na nagparaot kan daga huli sa saiyang pakikisaro, asin siningil na nia an dugo kan saiyang mga oripon sa saiyang kamot.’ Asin tolos-tolos na sinabi ninda sa ikaduwang beses: ‘Aleluya!* Asin an aso hale saiya padagos na nag-iitaas sagkod pa man.’”—Kapahayagan 19:1-3.

2. (a) Ano an kahulogan kan terminong “Aleluya,” asin ano an ipinapaheling kan pakadangog kaiyan ni Juan nin duwang beses sa puntong ini? (b) Siisay an nag-aako kan kamurawayan para sa paglaglag sa Dakulang Babilonya? Ipaliwanag.

² Aleluya nanggad! An terminong iyan (na sa Ingles Hallelujah) nangangahulogan “Omawa nindo si Jah,” na an “Jah” iyo an pinahalipot na porma kan ngaran nin Dios na Jehova. Nagigirumdoman niato digdi an sadol kan salmista: “An lambang bagay na naghahangos—mag-omaw iyan ki Jah. Omawa nindo si Jah!” (Salmo 150:6) An pakadangog ni Juan sa naggagayagaya nin labi-labing koro sa langit na inaawit an “Aleluya!” nin duwang beses sa puntong ini sa Kapahayagan nagpapaheling na dagos-dagos an pagpapahayag nin Dios nin katotoohan. An Dios kan Kristianong Griegong Kasuratan iyo man sana an Dios kan naenot na Hebreong Kasuratan, asin Jehova an saiyang ngaran. Hinokoman asin linaglag na ngonyan an Dakulang Babilonya kan Dios na nagpabagsak sa suanoy na Babilonya. Iatribwir niato sa saiya an gabos na kamurawayan para sa ginibong iyan! Saiya an kapangyarihan na nagmaniobra sa pagbagsak kaini imbes na sa mga nasyon na ginamit nia bilang mga instrumento tanganing gabaon ini. Ki Jehova sana dapat na iatribwir niato an kaligtasan.—Isaias 12:2; Kapahayagan 4:11; 7:10, 12.

3. Taano an dakulang patotot ta talagang maninigo sa paghokom sa saiya?

³ Taano ta maninigo nanggad sa paghokom na ini an dakulang patotot? Segun sa ley na itinao ni Jehova ki Noe—asin paagi sa saiya sa bilog na katawohan—an daing pakundangan na pagpabolos nin dugo naghahagad kan sentensiang kagadanan. Ini sinabi giraray sa Ley nin Dios sa Israel. (Genesis 9:6; Bilang 35:20, 21) Dugang pa, sa irarom kan Ley ni Moises an pisikal asin espirituwal na pagsambay pareho maninigo sa kagadanan. (Levitico 20:10; Deuteronomio 13:1-5) Sa laog nin rinibong taon, an Dakulang Babilonya nagkasala sa dugo, asin sia grabeng parapakisaro. Halimbawa, an palakaw kan Iglesia Katolika Romana na pagbawalan na mag-agom an saiyang mga padi nagbunga nin grabeng inmoralidad kan dakol sa sainda, na dakol sa mga ini ngonyan an may AIDS. (1 Corinto 6:9, 10; 1 Timoteo 4:1-3) Alagad an mayor na mga kasalan nia, na “abot sa langit,” iyo an saiyang labi-labi karaot na mga akto nin espirituwal na pakikisaro—na iyo an pagtotokdo nia nin mga kaputikan asin pakikialyansa sa maraot na mga politiko. (Kapahayagan 18:5) Mantang nakamtan na nia an saiyang padusa, nag-aaningal ngonyan an ikaduwang Aleluya kan langitnon na kadaklan.

4. Ano an isinisimbolisar kan bagay na an aso hale sa Dakulang Babilonya “padagos na nag-iitaas sagkod pa man”?

⁴ An Dakulang Babilonya sinolo siring sa nadaog na siudad, asin an aso hale saiya “nag-iitaas  sagkod pa man.” Kun an literal na siudad sinosolo nin nakadaog na mga hukbo, an aso padagos na nag-iitaas sagkod na mainit pa an abo. An siisay man na magprobar na itogdok giraray iyan mantang iyan nag-aaso pa mapapaso sana kan nagbabagang kagabaan. Mantang an aso hale sa Dakulang Babilonya maitaas “sagkod pa man” bilang tanda kan pagigin pinal kan paghokom sa saiya, mayo nin siisay man na makakatogdok giraray kan makasalan na marhay na siudad na iyan. An falsong relihion napara na sagkod lamang. Aleluya man nanggad!—Ikomparar an Isaias 34:5, 9, 10.

5. (a) Ano an ginigibo asin sinasabi kan 24 kamagurangan asin kan apat na buhay na linalang? (b) Taano an korong Aleluya ta mas magayon nanggad na pagdangogon kisa mga koro nin Aleluya na inaawit sa mga simbahan kan Kakristianohan?

⁵ Sa mas naenot na bisyon, naheling ni Juan sa palibot kan trono an apat na buhay na linalang,  kaiba kan 24 kamagurangan na naglaladawan sa mga nagmana kan Kahadean sa saindang mamuraway na kamugtakan sa langit. (Kapahayagan 4:8-11) Ngonyan naheling nia giraray sinda mantang nag-uurog-udog an pag-awit ninda kan ikatolong Aleluya huli sa pagkalaglag kan Dakulang Babilonya: “Asin an beinte kuatrong kamagurangan asin an apat na buhay na linalang naghuruhod asin nagsaramba sa Dios na nakatukaw sa trono, asin nagsarabi: ‘Amen! Aleluya!’” * (Kapahayagan 19:4) Kun siring, an magayonon na korong ini nin Aleluya apuera pa sa “bagong awit” nin pag-omaw sa Kordero. (Kapahayagan 5:8, 9) Inaawit ninda ngonyan an magayonon na koro sa kapangganahan, na iinaatribwir an gabos na kamurawayan sa Soberanong Kagurangnan na Jehova huli sa saiyang dai mapagdududahan na kapangganahan sa dakulang patotot, an Dakulang Babilonya. An mga Aleluyang ini mas magayon nanggad na pagdangogon kisa ano pa man na mga koro nin Aleluya na inaawit sa mga simbahan kan Kakristianohan, na dian si Jehova, o Jah, linalapastangan asin dinuduhagi. An siring na mapagsaginsagin na pag-awit na nag-oolog-olog sa ngaran ni Jehova pinaontok na ngonyan sagkod lamang!

6. Kiisay na “tingog” an nadangog, ano an isinasadol kaiyan, asin sairisay an nakikiiba sa paghimate?

⁶ Kaidtong 1918 na pinonan ni Jehova na balosan ‘an mga natatakot sa saiyang ngaran, an saradit asin darakula’—na an enot iyo an linahidan na mga Kristiano na nagadan na maimbod, na saiyang binuhay liwat asin idinestino kaiba kan 24 kamagurangan sa langit. (Kapahayagan 11:18) May iba pang uminiba sa mga ini sa pag-awit kan mga Aleluya, ta ibinabareta ni Juan: “Siring man, may sarong tingog na naghale sa trono asin nagsabi: ‘Omawa nindo an satong Dios, kamo gabos na saiyang mga oripon, na natatakot sa saiya, an saradit asin an darakula.’” (Kapahayagan 19:5) Ini an “tingog” kan Representante sa Pagtaram ni Jehova, an saiya mismong Aki, si Jesu-Cristo, na nagtitindog “sa tahaw kan trono.” (Kapahayagan 5:6) Bako sanang sa langit kundi pati digdi sa daga, “kamo gabos na saiyang mga oripon” nakikiiba sa pag-awit, na an linahidan na grupong Juan an nangengenot digdi sa daga. Abaa kadakula kan kagayagayahan ninda sa pakikiiba sa pagkuyog kan pagboot na: “Omawa nindo an satong Dios”!

7. Pakalaglaga kan Dakulang Babilonya, sairisay an mag-oomaw ki Jehova?

⁷ Iyo, an mga kabilang sa dakulang kadaklan ibinibilang man na kaiba kan mga oripon na ini. Poon kan 1935 an mga ini nagruluwas sa Dakulang Babilonya asin nakaeksperyensia kan kaotoban kan panuga nin Dios: “Bebendisyonan nia an mga natatakot ki Jehova, an saradit saka an darakula.” (Salmo 115:13) Kun laglagon na an garo patotot na Babilonya, an minilyon sa sainda maiba sa ‘pag-omaw sa satong Dios’—kaiba kan grupong Juan asin kan gabos na hukbo sa langit. Sa huri, an mga binuhay liwat sa daga, baga man prominente kaidto o bako, daing duwa-duwa na mag-aarawit pa nin Aleluya kun maaraman ninda na an Dakulang Babilonya sagkod lamang na mayo na. (Kapahayagan 20:12, 15) Ki Jehova an gabos na kaomawan para sa saiyang lubos na kapangganahan sa suanoy na patotot!

8. Anong pan-enganyar an maninigong itao sato ngonyan kan langitnon na mga koro nin pag-omaw na naheling ni Juan, bago laglagon an Dakulang Babilonya?

⁸ Abaang pan-enganyar an itinatao kaini gabos sa sato na lubos na makikabtang sa gibohon nin Dios ngonyan! Idusay logod kan gabos na lingkod ni Jah an saindang sadiri nin bilog na puso asin kalag sa pagpahayag kan mga paghokom nin Dios, kaiba an makangangalas na paglaom sa Kahadean, ngonyan, bago haleon sa puesto asin laglagon an Dakulang Babilonya.—Isaias 61:1-3; 1 Corinto 15:58.

‘Aleluya—Si Jehova Hade Na!’

9. Taano an huring Aleluya ta bilog na marhay asin makosogon na tanog?

⁹ Igwa pa nin dagdag na mga dahelan na maggayagaya, arog kan padagos na sinasabi sato ni Juan: “Asin nakadangog ako nin garo tingog nin dakulang kadaklan asin garo burak-busak nin dakol na katubigan asin garo urog-udog nin makokosog na daguldol. Sabi ninda: ‘Aleluya, * huli ta si Jehova na satong Dios, an Makakamhan sa Gabos, nagpoon nang mamahala bilang hade.’” (Kapahayagan 19:6) Huli sa huring Aleluyang ini nagigin kuadrado, o proporsionado, an proklamasyon. Iyan makosogon na tanog sa langit, mas kahangahanga kisa ano pa man na koro nin tawo, mas nakakagulat kisa ano pa man na busay sa daga, asin mas makangingirhat kisa ano pa man na nagkikikilat asin nagdadaguldol na bagyo sa daga. Sineselebrar  kan miriadang tingog sa langit an bagay na “si Jehova na satong Dios, an Makakamhan sa Gabos, nagpoon nang mamahala bilang hade.”

10. Sa anong sentido na masasabi na si Jehova nagpoon na mamahala bilang hade pagkalaglag kan Dakulang Babilonya?

¹⁰ Pero, paano na si Jehova nagpoon na mamahala? Rinibo nang taon an nag-agi poon kan sabihon kan salmista: “An Dios iyo an sakuyang Hade magpoon pa kaidtong suanoy.” (Salmo 74:12) Kaidto pa suanoy na an pagkahade ni Jehova, kaya paano makakaawit an unibersal na koro na “si Jehova . . . nagpoon nang mamahala bilang hade”? Iyan huli ta kun laglagon na an Dakulang Babilonya, si Jehova mayo na kan pangahas na karibal na iyan tanganing mabawasan an pagkuyog sa saiya bilang an Unibersal na Soberano. An falsong relihion dai na magsusutsut sa mga namamahala sa daga na magtumang sa saiya. Kan an suanoy na Babilonya bumagsak sa pagdominar sa kinaban, nadangog kan Sion an mapangganang proklamasyon: “An saimong Dios nagin hade na!” (Isaias 52:7) Pagkamundag kan Kahadean kan 1914, an 24 kamagurangan nagdeklarar: “Nagpapasalamat kami sa saimo, Jehova Dios . . . huli ta kinapotan mo na an saimong dakulang kapangyarihan asin nagpoon ka nang mamahala bilang hade.” (Kapahayagan 11:17) Ngonyan, pagkalaglag kan Dakulang Babilonya, inotro an kurahaw: “Si Jehova . . . nagpoon nang mamahala bilang hade.” Mayo na nin natatadang gibo nin tawong dios na malaban sa soberaniya kan tunay na Dios, si Jehova!

 An Kasal kan Kordero Nagdadangadang Na!

11, 12. (a) Ano an apod kan suanoy na Jerusalem sa suanoy na Babilonya, na nagtatao nin anong arogan mapadapit sa Bagong Jerusalem asin sa Dakulang Babilonya? (b) Huli sa kapangganahan sa Dakulang Babilonya, ano an inaawit asin ipinapaisi kan kaburunyogan sa langit?

¹¹ “Ikang babae na kaiwal ko”! Iyan an apod kan Jerusalem, an namumugtakan kan templo nin pagsamba ki Jehova, sa idolatrosong Babilonya. (Miqueas 7:8) Siring man, “an banal na siudad, an Bagong Jerusalem,” na kompuesto kan nobya na may 144,000 na miembro, igwa man kan gabos na dahelan na apodon an Dakulang Babilonya na saiyang kaiwal. (Kapahayagan 21:2) Alagad ta sa katapustapusi an dakulang patotot nag-agi na sa kasakitan, kalamidad, asin pagkagaba. Dai sia ikinaligtas kan saiyang espiritistikong mga gibo asin mga astrologo. (Ikomparar an Isaias 47:1, 11-13.) Abaa kadakulang kapangganahan nanggad para sa tunay na pagsamba!

¹² Mantang mayo na sagkod lamang an makababaldeng patotot, an Dakulang Babilonya, puede nang isentro ngonyan an atension sa garo birhen kadalisay na nobya kan Kordero! Huli kaini, an langitnon na mga hukbo labi-labi an kagayagayahan na nag-aarawit sa pag-omaw ki Jehova: “Mag-ogma kita asin maggayagaya nin labi-labi, asin itao niato sa saiya an kamurawayan, huli ta nag-abot na an kasal kan Kordero asin nag-andam na kan saiyang sadiri an saiyang nobya. Iyo, itinogot sa saiya na gubingan nin makintab, malinig, pinong lino, huli ta an pinong lino nagrerepresentar sa matanos na mga gibo kan mga banal.”—Kapahayagan 19:7, 8.

13. Anong pag-andam para sa kasal kan Kordero an nangyari sa nag-aging mga siglo?

¹³ Sa nag-aging mga siglo, si Jesus naggibo nin mamomoton na pag-andam para sa langitnon na kasal na ini. (Mateo 28:20; 2 Corinto 11:2) Linilinig nia an 144,000 na miembro kan espirituwal na Israel tanganing “ikaatubang nia an kongregasyon sa saiya man sana sa kamurawayan kaiyan, na mayo nin digta o korondot o ano man na siring na bagay, kundi na iyan magin banal asin daing kanawayan.” (Efeso 5:25-27) Sa katuyohan na kamtan an “premyong langitnon na pag-apod nin Dios,” an balang linahidan na Kristiano kinaipuhan na hubaon an daan na personalidad kaiba an mga gibo kaiyan, isulog an bagong Kristianong personalidad, asin gibohon an matanos na mga gibo “nin bilog na kalag na siring baga kun para ki Jehova.”—Filipos 3:8, 13, 14; Colosas 3:9, 10, 23.

14. Paano hiningoa ni Satanas na raoton an magigin mga miembro kan nobya kan Kordero?

¹⁴ Poon kan Pentecostes 33 C.E., ginamit ni Satanas an Dakulang Babilonya bilang saiyang instrumento sa paghihingoa na raoton an magigin mga miembro kan nobya kan Kordero. Sa katapusan kan enot na siglo, nakapagsabwag na sia nin mga banhi nin Babilonikong relihion sa kongregasyon. (1 Corinto 15:12; 2 Timoteo 2:18; Kapahayagan 2:6, 14, 20) Ilinadawan ni apostol Pablo an mga nanraraot sa pagtubod sa mga tataramon na ini: “Huli ta an siring na mga tawo falsong mga apostol, madayang mga trabahador, na nagmamalemale na mga apostol ni Cristo. Asin iyan bakong makangangalas, huli ta minsan si Satanas pirmeng nagmamalemale na anghel nin liwanag.” (2 Corinto 11:13, 14) Sa suminunod na mga siglo, an apostatang Kakristianohan, arog kan iba pang kabtang kan Dakulang Babilonya, naggubing nin mga gubing nin mayayaman asin may posisyon, “purpura asin nin eskarlata, . . . bulawan asin mahal na marhay na mga bato patin mga perlas.” (Kapahayagan 17:4) An saiyang klero asin mga papa nakiibaiba sa paha sa dugong mga emperador, arog baga ni Constantino asin Carlomagno. Noarin man dai sia naggubing kan “matanos na mga gibo kan mga banal.” Bilang palsipikadong nobya, sia talagang obra maestra nin satanikong pandadaya. Sa katapustapusi, sia mayo na sagkod lamang!

Nag-andam Na kan Saiyang Sadiri an Nobya kan Kordero

15. Paano nangyayari an pagtatak, asin ano an hinahagad sa sarong linahidan na Kristiano?

¹⁵ Kaya ngonyan, pakalihis nin haros 2,000 na taon, an gabos na 144,000 na miembro kan grupong nobya nag-andam na kan saindang sadiri. Alagad ta sa anong panahon na masasabi na ‘nag-andam na kan saiyang sadiri an nobya kan Kordero’? Progresibo, poon kan Pentecostes 33 C.E., an nagtutubod na mga linahidan “tinatakan kan ipinanugang banal na espiritu,” na ini para sa nagdadangadang na “aldaw nin pagbutas paagi sa pantubos.” Arog kan pagkasabi kaiyan ni apostol Pablo, an Dios “nagbugtak man kan saiyang tatak sa sato asin nagtao sa sato kan garantiya para sa maabot, arin na baga, an espiritu, sa satong puso.” (Efeso 1:13; 4:30; 2 Corinto 1:22) An balang linahidan  na Kristiano “inapod asin pinili,” asin nagpatunay na sia “maimbod.”—Kapahayagan 17:14.

16. (a) Kasuarin natapos an pagtatak ki apostol Pablo, asin paano niato naaaraman? (b) Noarin mangyayari na lubos nang ‘nakapag-andam kan saiyang sadiri’ an nobya kan Kordero?

¹⁶ Pakalihis nin mga dekada nin pagbalo, nasabi mismo ni Pablo: “Nakipaglaban ako kan marahay na pakilaban, natapos ko an paorumbasan, naingatan ko an pagtubod. Poon ngonyan igwa na nin nakatagama para sa sako na korona nin katanosan, na itatao sa sako kan Kagurangnan, an matanos na hokom, bilang balos sa aldaw na iyan, pero bako sanang sa sako, kundi siring man sa gabos na namoot sa saiyang pagkahayag.” (2 Timoteo 4:7, 8) An pagtatak sa apostol minalataw na tapos na, dawa sia nasa laman pa asin mapapaatubang pa sa pagkagadan bilang martir. Kaagid kaiyan, seguradong maabot an panahon na an gabos na natatada sa daga kan 144,000 indibiduwal na matatatakan na bilang rogaring ni Jehova. (2 Timoteo 2:19) Ini an panahon na an nobya kan Kordero lubos nang nakapag-andam kan saiyang sadiri—an mayoriya sa 144,000 nag-ako na kan saindang langitnon na balos asin an mga yaon pa sa daga sa katapustapusi aprobado na asin natatakan na bilang mga maimbod.

17. Noarin puedeng mangyari an kasal kan Kordero?

¹⁷ Sa panahon na ini sa iskedyul ni Jehova, kun tapos na an pagtatak sa 144,000, bubutasan na kan mga anghel an apat na doros kan dakulang kahorasaan. (Kapahayagan 7:1-3) Enot, gigibohon na an paghokom sa garo patotot na Dakulang Babilonya. Sunod, marikas na idadagos kan mapangganang Cristo an Armagedon tanganing laglagon an iba pang kabtang kan organisasyon ni Satanas sa daga asin, sa katapustapusi, ihulog sa bungaw si Satanas asin an saiyang mga demonyo. (Kapahayagan 19:11–20:3) Kun yaon pa sa daga an siisay man na linahidan, daing duwa-duwa na makakamtan na ninda an saindang langitnon na balos dai mahahaloy pagkatapos ni Cristo sa saiyang pandadaog asin maiba na sinda sa mga kapwa ninda miembro kan grupong nobya. Dangan, sa itinalaan na panahon nin Dios, puede nang mangyari an kasal kan Kordero!

18. Paano pinapatunayan kan Salmo 45 an pagkasunodsunod kan mga mangyayari mapadapit sa kasal kan Kordero?

¹⁸ Ilinaladawan kan propetikong salaysay sa Salmo 45 an pagkasunodsunod kan mga mangyayari. Enot an pinatukaw na sa tronong Hade mangangabayo tanganing daogon an saiyang mga kaiwal. (Bersikulo 1-7) Dangan gigibohon an kasal, na an langitnon na nobya inaalalayan sa daga kan saiyang birhen na kairiba, an dakulang kadaklan. (Bersikulo 8-15) Dangan magigin mabunga an pag-agoman, na dinadara sa pagkasangkap an binuhay liwat na mga tawo sa pangangataman kan “mga prinsipe sa bilog na daga.” (Bersikulo 16, 17) Abaa kamamuraway na mga bendisyon an kaiba kan kasal kan Kordero!

 Maogma Idtong mga Imbitado

19. Ano an ikaapat sa pitong kaogmahan sa Kapahayagan, asin sairisay an nakakamate kan partikular na kaogmahan na ini?

¹⁹ Isinurat ngonyan ni Juan an ikaapat sa pitong kaogmahan sa Kapahayagan: “Asin sinabi nia [an anghel na naghahayag kan mga bagay na ini ki Juan] sako: ‘Isurat mo: Maogma idtong mga imbitado sa pamanggihan sa kasal kan Kordero.’ Siring man, sinabi nia sako: ‘Ini an totoong mga sinabi nin Dios.’” (Kapahayagan 19:9) * An mga imbitado sa “pamanggihan sa kasal kan Kordero” iyo an mga miembro kan grupong nobya. (Ikomparar an Mateo 22:1-14.) An gabos na linahidan sa grupong nobya nakakamate kan kaogmahan na maimbitaran. An kadaklan sa mga imbitado nagduman na sa langit, an lugar kan pamanggihan sa kasal. An mga yaon pa sa daga naoogma man na sinda may imbitasyon. Segurado na an lugar ninda sa pamanggihan sa kasal. (Juan 14:1-3; 1 Pedro 1:3-9) Kun sinda buhayon na liwat pasiring sa langit, dangan an bilog, sararong nobya makikiiba sa Kordero sa maogmahon na kasal na iyan.

20. (a) Ano an kahulogan kan mga tataramon na: “Ini an totoong mga sinabi nin Dios”? (b) Ano an nagin epekto ki Juan kan mga tataramon kan anghel, asin ano an reaksion kan anghel?

²⁰ Idinugang kan anghel na “ini an totoong mga sinabi nin Dios.” Ining terminong “totoo” traduksion kan Griegong a·le·thi·nosʹ asin nangangahulogan “tunay” o “masasarigan.” Mantang an mga sinabing ini talagang hale ki Jehova, iyan maimbod asin masasarigan. (Ikomparar an 1 Juan 4:1-3; Kapahayagan 21:5; 22:6.) Bilang saro na imbitado sa punsion sa kasal, segurado na napano si Juan nin kagayagayahan kan ini madangog nia asin sa paghorophorop nia kan mga bendisyon na natatagama sa grupong nobya. Sa katunayan, sia napahirong marhay kaya kinaipuhan na hatolan sia kan anghel, arog kan isinasaysay ni Juan: “Sa puntong iyan naghuruhod ako sa saiyang pamitisan tanganing sambahon sia. Alagad sia nagsabi sako: ‘Mag-ingat ka! Dai mo iyan paggibohon! Ako kapwa oripon mo sana asin kan saimong mga tugang na igwa kan gibohon nin pagpatotoo ki Jesus. Sambahon mo an Dios.’”—Kapahayagan 19:10a.

21. (a) Ano an ihinahayag kan Kapahayagan kun manongod sa mga anghel? (b) Ano an maninigong magin aktitud nin mga Kristiano manongod sa mga anghel?

²¹ Sa bilog na Kapahayagan itinatao an pambihirang patotoo sa kaimbodan asin kahigosan kan mga anghel. Kalabot sinda sa pinakapaagihan kan ihinayag na katotoohan. (Kapahayagan 1:1) Katabang sinda nin mga tawo sa paghuhulit kan maogmang bareta asin sa pagbubo kan simbolikong mga damat. (Kapahayagan 14:6, 7; 16:1) Nakipaglaban sinda kaiba ni Jesus sa pagpalayas ki Satanas asin kan saiyang mga anghel sa langit, asin sinda makikipaglaban giraray kaiba nia sa Armagedon. (Kapahayagan 12:7; 19:11-14) Sa katunayan, sinda nakakaatubang mismo ki Jehova. (Mateo 18:10; Kapahayagan 15:6) Minsan siring, sinda mapakumbaba sanang mga oripon nin Dios. Mayo nin lugar sa dalisay na pagsamba para sa pagsamba sa mga anghel o dawa sa relatibong pagsamba, na sinasamba an Dios paagi sa sarong “santo” o anghel. (Colosas 2:18) Solamente si Jehova an sinasamba nin mga Kristiano, na nakikimaherak sa saiya sa ngaran ni Jesus.—Juan 14:12, 13.

An Papel ni Jesus sa Propesiya

22. Ano an sinabi kan anghel ki Juan, asin ano an boot sabihon kan mga tataramon na iyan?

²² Dangan sinabi kan anghel: “Huli ta an pagpatotoo ki Jesus iyo an nag-iinspirar sa pagpropesiya.” (Kapahayagan 19:10b) Paano nagin siring? Ini nangangahulogan na nagkaigwa kan gabos na ipinasabong na propesiya huli ki Jesus asin sa papel nia sa mga katuyohan ni Jehova. An enot na propesiya sa Biblia nanuga kan pagdatong nin sarong banhi. (Genesis 3:15) Si Jesus an Banhing iyan. Paagi sa suminunod na mga kapahayagan nagkaigwa nin dakulaon na estruktura nin propetikong katotoohan na napapasikad sa pundamental na panugang ini. Sinabihan ni apostol Pedro an may pagtubod na Hentil na si Cornelio: “Sa saiya [ki Jesus] an gabos na propeta nagpapatotoo.” (Gibo 10:43) Pakalihis nin mga 20 taon, si apostol Pablo nagsabi: “Minsan gurano kadakol kan mga panuga nin Dios, an mga iyan nagin Iyo paagi sa saiya [ki Jesus].” (2 Corinto 1:20) Pakalihis pa nin 43 na taon, ipinapagirumdom mismo sato ni Juan: “An katotoohan nagdatong paagi ki Jesu-Cristo.”—Juan 1:17.

23. Taano an halangkaw na katongdan asin autoridad ni Jesus ta dai nakakabawas sa pagsambang itinatao niato ki Jehova?

²³ Ini daw nakakabawas sa pagsambang itinatao niato ki Jehova sa ano man na paagi? Dai. Girumdoma an nagpapatanid na hatol kan anghel:  “Sambahon mo an Dios.” Nungka na prinobaran ni Jesus na makiribal ki Jehova. (Filipos 2:6) Totoo, an gabos na anghel sinasabihan na “maghuruhod” ki Jesus, asin dapat na rekonoseron kan gabos na linalang an halangkaw na katongdan nia kaya “sa ngaran ni Jesus an lambang tuhod lumuhod.” Alagad mangnoha, ini “para sa kamurawayan nin Dios na Ama” asin sa pagboot nia. (Hebreo 1:6; Filipos 2:9-11) Si Jehova an nagtao ki Jesus kan saiyang halangkaw na autoridad, asin paagi sa pagrekonoser sa autoridad na iyan, kita nagpapamuraway sa Dios. Kun kita masayumang pumasakop sa pamamahala ni Jesus, katumbas iyan kan pagsikwal ki Jehova Dios mismo.—Salmo 2:11, 12.

24. Anong duwang pambihirang pangyayari an hinohorophorop niato, asin anong mga tataramon kun siring an maninigo niatong sabihon?

²⁴ Kaya, sararo niatong sabihon an pambukas na mga tataramon kan Salmo 146 sagkod 150: “Omawa nindo si Jah!” Logod mag-urog-udog an korong Aleluya bilang pag-antisipar sa pagdaog ni Jehova sa Babilonikong pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion! Asin magsopay logod an kagayagayahan mantang nagdadangadang an kasal kan Kordero!

[Mga Nota sa Ibaba]

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon sa pahina 273]

“Surat sa Sodoma Asin Gomorra”

Sa irarom kan pangenot na titulong ini, an Daily Telegraph kan Londres kaidtong Nobyembre 12, 1987, nagbareta manongod sa sarong mosyon sa Sinodo Heneral kan Iglesia nin Inglaterra. Hinagad kaini na pahaleon an homoseksuwal na mga “Kristiano” sa iglesia. An kolumnistang si Godfrey Barker nagsabi: “An Arsobispo sa Canterbury mamondong nagpahayag nin opinyon kasuodma: ‘Kun si San Pablo mapadara nin sarong surat sa Iglesia nin Inglaterra, marahay na ihapot ta kun magigin anong klaseng surat iyan.’” Si Mr. Barker mismo nagkomento: “An simbag sarong surat sa Sodoma asin Gomorra,” asin idinugang nia: “Sa pag-imahinar ni Dr Runcie [an arsobispo] iyan magigin kapareho kan sa Roma, Kap 1.”

Kinotar kan kagsurat an mga tataramon ni Pablo sa Roma 1:26-32: “Pinabayaan sinda nin Dios sa mga ramog huli sa kalibogan kan saindang puso. . . . An mga lalaki naggigibo nin daing supog na mga gibo sa kapwa lalaki . . . minsan ngani aram ninda an pagboot nin Dios na an mga naggigibo nin siring dapat na magadan, bako sanang ginigibo ninda iyan kundi inooyonan pa an mga naggigibo kaiyan.” Nagkonklusyon sia: “Si San Pablo nahahadit sana kaidto manongod sa mga lalaki sa mga tukawan. An problema ni Dr Runcie iyo an mga lalaki sa mga pulpito.”

Taano ta may siring na problema an arsobispo? An darakulang titulo sa Daily Mail sa Londres kan Oktubre 22, 1987, nagsabi: “‘An saro sa tolong bikaryo binabae, . . . Huli sa kampanyang pahaleon an mga homoseksuwal ‘masera an Iglesia nin Inglaterra.’” Kinotar kan mga bareta an sabi kan “reberendong” sekretaryo heneral kan Kristianong Mobimiento nin mga Linalaki Asin Binabae: “Kun aakoon an mosyon na ini raraoton kaiyan an Iglesia, asin aram iyan kan Arsobispo nin Canterbury. Sa pangkagabsan na kabilangan, naniniwala kami na 30 sagkod 40 porsiento sa mga klerigo kan Iglesia nin Inglaterra an binabae. Asin sinda an pinakaaktibong mga tawo na nakakakontribwir sa ministeryo kan Iglesia.” An nagkakadikit na mga parasimba daing duwa-duwa na sa sarong kabtang bunga kan pagkabalde sa nagdadakol na homoseksuwal na mga klero.

Ano an nagin desisyon kan sinodo kan iglesia? An dakulaon na mayoriya nin 388 miembro (95 porsiento kan klero) buminoto apabor sa sarong mosyon na pinaluya an puersa. May labot digdi, an The Economist kan Nobyembre 14, 1987, nagbareta: “An Iglesia nin Inglaterra kontra sa homoseksuwal na mga gibo, alagad bakong gayo. An sinodo heneral, na iyo an parlamento kan Iglesia, huling nasa isip an homoseksuwal na mga klerigo, nagdesisyon ngonyan na semana na an homoseksuwal na mga gibo, bakong arog kan pakikisaro asin pagsambay, bakong kasalan: iyan ‘dai sana nakakaabot sa pamantayan’ na ‘an seksuwal na pagdodorog sarong akto nin lubos na kapanugaan na tama sanang para sa mga permanenteng mag-agom.’” Sa pagpaheling kan kalaenan kan paninindogan kan Arsobispo nin Canterbury sa prangkang pahayag ni apostol Pablo sa Roma 1:26, 27, inimprenta kan The Economist an sarong kotasyon kan mga tataramon ni Pablo sa itaas kan kapsion na “Aram ni San Pablo an nasa isip nia.”

Aram man ni Jesu-Cristo an nasa isip nia asin sinabi nia iyan sa malinaw na pananaram. Sinabi nia na magigin “magian pa para sa daga nin Sodoma sa Aldaw nin Paghokom” kisa sa mga relihionista na nagsikwal kan saiyang mensahe. (Mateo 11:23, 24) Naggamit digdi si Jesus nin pasobrang pagtaram tanganing ipaheling na an mga namomoon na idto sa relihion na nagsikwal sa Aki nin Dios asin sa saiyang katokdoan mas kulpable pa ngani kisa sa mga Sodomita. Sinasabi kan Judas 7 na an mga Sodomitang idto nag-agi sa “silot na kalayong daing katapusan,” na nangangahulogan nin daing sagkod na kalaglagan. (Mateo 25:41, 46) Abaa kagrabe, kun siring, kan magigin paghokom sa Kristiano daang mga namomoon na butang ginigiyahan an saindang binutang mga aripompon parayo sa halangkaw na mga pamantayan sa moral kan Kahadean nin Dios asin pasiring sa daing bawal, marigsok na mga gibo kan kinaban na ini! (Mateo 15:14) May labot sa falsong relihion, an Dakulang Babilonya, an tingog hale sa langit nagkukurahaw na may pag-apura: “Lumuwas kamo sa saiya, banwaan ko, kun habo nindong makadamay nia sa saiyang mga kasalan, asin kun habo nindong magkaigwa nin parte sa saiyang mga damat.”—Kapahayagan 18:2, 4.

[Mga ritrato sa pahina 275]

Nag-aaningal sa langit an apat na Aleluya, na inoomaw si Jah huli sa pinal na kapangganahan nia sa Dakulang Babilonya