An Dios—Siisay Sia?
Kapitulo 4
An Dios—Siisay Sia?
1. (a) Anong mga dios an sinamba nin mga tawo? (b) Anong pagkakalaen an ibinubugtak kan Biblia sa “mga dios” asin “Dios”?
SA BILOG NA KINABAN kadakol kan dios na sinasamba. Sa mga relihiyon na Shinto, Budista, Hindu asin pantribo minilyon an mga dios. An mga dios na arog ni Zeus asin Hermes sinamba sa kaaldawan kan mga apostol ni Jesus. (Gibo 14:11, 12) Kaya an Biblia minaoyon na “igwa nin dakol na ‘mga dios,’” alagad iyan nagsasabi man na “sa sato igwa nin sarong Dios na Ama, na sa saiya gikan an gabos na bagay.” (1 Corinto 8:5, 6) Kun hapoton kamo, ‘Siisay an Dios na ini?’ ano an sasabihon nindo?
2. Ano an laen-laen na opinyon nin mga tawo manongod sa Dios?
2 ‘Sia an Kagurangnan,’ dakol an masimbag. O tibaad sabihon ninda: ‘Sia sarong Espiritu sa langit.’ An Dios inaapod nin sarong diksionaryo na: “An Supremong Persona.” Kun hinahapot: ‘Ano an ngaran nin Dios?’ an iba minasimbag, ‘Jesus.’ An iba man dai iniisip an Dios bilang sarong persona, kundi bilang sarong makapangyarihan na puwersa na yaon sa gabos na lugar. Asin an iba nagdududa ngani kun baga may Dios. Makaseseguro daw kita na sia nag-eeksister?
AN DIOS TALAGANG NAG-EEKSISTER
3. Paano nagkakaigwa nin harong?
3 Kun pinagmamasdan nindo an sarong magayon na edipisyo, napag-isip-isip na daw nindo kun siisay an kagtogdok? Kun may magsabi saindo na mayo nin nagtogdok sa edipisyo, kundi na iyan nagsadiri sanang lumataw, matubod daw kamo? Siyempre dai! Arog kan sabi nin sarong kagsurat sa Biblia: “An lambang harong igwa nin kaggibo.” An gabos nakaaaram kaiyan. Bueno, kun siring, dai daw niato maaako an lohikong konklusyon kan parasurat sa Biblia: “An naggibo kan gabos na bagay iyo an Dios”?—Hebreo 3:4.
4. Paano nagkaigwa kan binilyon na mga bitoon?
4 Horophoropa an uniberso na igwa nin bilyon-bilyon na mga bitoon. Pero an gabos na iyan naghihiro sa kalangitan sono sa mga ley na nagpapadanay sa sainda sa sangkap na relasyon sa lambang saro. “Siisay an naglalang kan mga bagay na ini?” ihinapot kaidtong suanoy. Rasonable an itinaong simbag: “Iyan iyo an Saro na nagpapaluwas kan saindang hukbo nin oyon sa kabilangan, na gabos inaapod nia sa mismong ngaran.” (Isaias 40:26) Kamangmangan nanggad na isipon na an binilyon na bitoon ginibo sana an sadiri, asin, mayo nin ano man na paggiya, pinorma an darakulang sistema nin bitoon na naghihiro sa makangangalas nanggad na areglo!—Salmo 14:1.
5. (a) Ano an posibilidad na, sa sadiri sana ninda, an mga piyesa magkasurugpon tanganing mabilog an pantuktok nin karne? (b) Ano an ipinaheheling kaini manongod sa satong uniberso?
5 An organisadong gayong unibersong ini dai puwedeng nagsadiring lumataw. Kaipuhan an sarong intelihenteng Kaglalang na may dakulang kapangyarihan. (Salmo 19:1, 2) An sarong negosyante na hinapot kun taano sia ta nagtutubod sa Dios nagpaliwanag na sa saiyang pabrika duwang aldaw an kaipuhan bago manodan na pagsurugpunon an 17 piyesa nin sarong pantuktok nin karne. “Ako paragibo sana nin kutsilyo,” sabi nia. “Pero ini aram ko, na puwede mong guguon an 17 piyesa nin pantuktok nin karne sa sarong banyera sa laog nin 17 bilyon na taon asin noarin man dai ka makakabilog nin pantuktok nin karne.” An unibersong ini, pati an dakol na porma nin buhay sa daga, mas komplikado nanggad sa pantuktok nin karne. Kun an siring na makina nagkakaipo nin ekspertong paragibo, makasisierto kita na kaipuhan an Makakamhan sa gabos na Dios tanganing lumalang sa gabos na bagay. Dai daw maninigong itao sa saiya an kaomawan para sa saiyang ginibo?—Kapahayagan 4:11; Gibo 14:15-17; 17:24-26.
AN DIOS DAW TUNAY NA PERSONA?
6. Taano ta makaseseguro kita na an Dios tunay na persona?
6 Minsan ngani an kadaklan nagsasabi na sinda nagtutubod sa Dios, an dakol dai sia ibinibilang na tunay na persona. Persona daw sia? Bueno, maheheling niato na kun igwa nin intelihensia igwa nin isip. Halimbawa, tibaad magsabi kita, ‘Pabarobago an sakong isip.’ Asin aram niato na kun igwa nin isip igwa nin hotok sa sarong hawak na may depinidong korte. Kun siring, an dakulang isip na responsable sa gabos na paglalang sa dakulang Persona, an Makakamhan sa gabos na Dios. Minsan ngani sia mayo nin materyal na hawak, igwa sia nin espirituwal na hawak. An espiritung persona may hawak? Iyo, sabi kan Biblia: “Kun igwa nin pisikal na hawak, igwa man nin espirituwal.”—1 Corinto 15:44; Juan 4:24.
7. (a) Ano an nagpapaheling na an Dios may erokan? (b) Ano an nagpapaheling na sia igwa nin hawak?
7 Mantang an Dios sarong persona na may espirituwal na hawak, kaipuhan na igwa sia nin erokan. Sinasabi sato kan Biblia na an kalangitan iyo an “establisadong lugar na ontokan” nin Dios. (1 Hade 8:43) Siring man, sinasabi sato na “si Cristo naglaog . . . sa langit mismo, tanganing tumindog sa atubang nin Dios para sa sato.” (Hebreo 9:24) May mga tawo na tatawan nin buhay sa langit kaiba nin Dios, na sa panahon na iyan sinda mag-aako nin espiritung hawak. Dangan maheheling ninda an Dios, sabi kan Biblia, asin magigin man kaagid nia. (1 Juan 3:2) Ini nagpapaheling man na an Dios sarong persona, asin na sia may hawak.
8, 9. (a) Paano ikapaheheling kan halimbawa nin sarong planta nin elektrisidad an kapangyarihan nin Dios na harayo an naaabot? (b) Ano an banal na espiritu nin Dios, asin ano an kayang gibohon kaiyan?
8 Alagad tibaad may maghapot: ‘Kun an Dios sarong tunay na persona na nag-eerok sa sarong lugar sa langit, paano nia maheheling an gabos na nangyayari sa gabos na lugar? Asin paano mamamatean an saiyang kapangyarihan sa gabos na parte kan uniberso?’ (2 Cronica 16:9) An bagay na an Dios sarong persona dai sa ano man na paagi nakapopogol sa saiyang kapangyarihan o kadakulaan. Ni maninigo man na inaan kaiyan an satong paggalang sa Saiya. (1 Cronica 29:11-13) Tanganing matabangan kita na masabotan ini, helinga an harayo an naaabot na mga epekto nin sarong planta nin elektrisidad.
9 An planta nin elektrisidad may namumugtakan na lugar sa laog o harani sa sarong siudad. Pero an elektrisidad kaiyan ipinaaabot sa gabos na parte kan lugar na iyan, na nagtatao nin ilaw asin koryente. Iyo man an Dios. Sia nasa kalangitan. (Isaias 57:15; Salmo 123:1) Pero an saiyang banal na espiritu, na iyo an saiyang dai naheheling na puwersa aktiba, namamatean sa gabos na lugar, sa bilog na uniberso. Paagi sa saiyang banal na espiritu linalang nin Dios an kalangitan, an daga asin an gabos na nabubuhay. (Salmo 33:6; Genesis 1:2; Salmo 104:30) Tanganing lalangon an mga bagay na ini, an Dios dai na kaipuhan na magin presente. Puwede niang isugo an saiyang espiritu, an saiyang puwersa aktiba, tanganing gibohon an ano man na gusto nia dawa sia harayo. Kanigoan kamakangangalas na Dios!—Jeremias 10:12; Daniel 4:35.
KUN ANONG KLASENG PERSONA AN DIOS
10. Ano an sarong paagi na mamidbid niato an Dios?
10 An Dios daw iyo an klase nin persona na mamomotan niato kun mamidbid niato sia? ‘Seguro,’ tibaad sabihon nindo, ‘pero mantang dai niato naheheling an Dios, paano niato sia mamimidbid?’ (Juan 1:18) Ipinaheheling kan Biblia an sarong paagi kan iyan magsabi: “Huli ta an saiyang dai naheheling na mga kuwalidad malinaw nang naheheling poon pa sa paglalang kan kinaban padagos, huli ta sinda namamansayan paagi sa mga bagay na ginibo, minsan an saiyang daing sagkod na kapangyarihan asin pagka-Dios.” (Roma 1:20) Kaya an mga linalang nin Dios makatatabang satong masabotan kun anong klase an Dios, kun iyan talagang sisiyasaton niato asin hohorophoropon niato.
11. Ano an manonodan niato manongod sa Dios sa mga bagay na saiyang ginibo?
11 Arog kan nasabotan na niato, an pagmamasid sa mabitoon na kalangitan tunay na nagsasabi sato kan kadakulaan asin dakulang kapangyarihan nin Dios! (Salmo 8:3, 4; Isaias 40:26) Dangan helinga an daga. Ibinugtak iyan nin Dios sa kalangitan tanganing tamang-tama an init asin liwanag na makua kaiyan hale sa aldaw. Asin horophoropa an siklo nin tubig. Nag-ooran tanganing basaon an daga. An tubig minadagos sa mga salog, na nagbubulos sa mga dagat. Inaalsa kan aldaw an tubig hale sa mga dagat bilang alisngaw, na nahoholog bilang oran tanganing basaon giraray an daga. (Eclesiastes 1:7) Kadakol kan makangangalas na mga siklo na ibinugtak nin Dios tanganing magtao nin kakanon, istaran asin gabos na bagay na kaipuhan nin tawo asin nin mga hayop! Asin ano an sinasabi kan gabos na makangangalas na bagay na ini manongod sa kun anong klaseng persona an Dios? Na sia Dios na may dakulang kadonongan asin na sia matinao nanggad asin nangangataman sa saiyang mga linalang.—Talinhaga 3:19, 20; Salmo 104:13-15, 24, 25.
12. Ano an itinotokdo saindo kan saindo mismong hawak manongod sa Dios?
12 Helinga an saindo mismong hawak. Malinaw na iyan ginibo bako sanang tanganing mabuhay. An totoo iyan dinisenyo sa makangangalas na paagi tanganing maogma sa buhay. (Salmo 139:14) An satong mga mata nakaheheling bako sanang sa itom asin puti kundi de kolor, asin an kinaban pano nin kadakoldakol na kolor na mawiwilihan. Kita nakapaparong asin nakananamit. Kaya an pagkakan bako sanang sarong kaipuhan na trabaho; iyan puwedeng magin masiramon nanggad. An siring na mga sentido dai man talagang kaipuhan tanganing mabuhay, pero iyan regalo nin sarong mamomoton, matinao, mapaggirumdom na Dios.—Genesis 2:9; 1 Juan 4:8.
13. Ano an manonodan nindo manongod sa Dios sa saiyang mga ginibo sa mga tawo?
13 An pagsiyasat sa mga ginibo nin Dios sa katawohan nagpaparisa man kun anong klase siang Dios. Sia may makosog na sentido nin hustisya. Dai sia nagpapaheling nin paboritismo sa pirang rasa. (Gibo 10:34, 35) Sia maheherakon man asin maboot. An Biblia nagsasabi manongod sa saiyang pagtratar sa nasyon nin Israel, na kinalda nia sa kaoripnan sa Egipto: “Sia maheherakon; . . . permi niang ginigirumdom na sinda laman.” Alagad ta an mga Israelitas parateng masumbikal, asin iyan ikinamondo nin Dios. Arog kan sabi kan Biblia: “Kinokologan sia ninda . . . asin pinakolog ninda an boot pati kan Banal na Saro nin Israel.” (Salmo 78:38-41; 103:8, 13, 14) Sa ibong na kampi, kun an saiyang mga lingkod makinuyog sa saiyang mga pagboot, an Dios naoogma. (Talinhaga 27:11) Saro pa, sinasabi nin Dios kun ano an pagmate nia kun an saiyang mga lingkod pinasasakitan nin mga kaiwal: “An nagtitikwil sa saindo nagtitikwil sa sakong mata.” (Zacarias 2:8) Dai daw kamo napahihirong kamotan an sarong Dios na igwa nin siring na pagpadangat sa hababa, sadit na mga tawo hale sa gabos na rasa asin banwaan?—Isaias 40:22; Juan 3:16.
AN DIOS DAW SI JESUS O SARONG TRINIDAD?
14. Ano an katokdoan nin Trinidad?
14 Siisay an makangangalas na Dios na ini? May mga nagsasabi na an ngaran nia Jesus. An iba nagsasabi na sia sarong Trinidad, minsan ngani an terminong “trinidad” mayo sa Biblia. Sono sa katokdoan kan Trinidad, igwa nin tolong persona sa sarong Dios, an boot sabihon, igwa nin “sarong Dios, an Ama, Aki asin Banal na Espiritu.” Dakol na relihiyosong organisasyon an nagtotokdo kaini, minsan ngani inaadmitir ninda na iyan “sarong misteryo.” Tama daw an siring na mga opinyon manongod sa Dios?
15. Paano ipinaheheling kan Biblia na an Dios asin si Jesus duwang separadong persona na bakong pantay?
15 Bueno, si Jesus daw nagsabi na sia Dios? Dai, nungka. Imbes, sa Biblia sia inaapod na “Aki nin Dios.” Asin sia nagsabi: “An Ama orog na dakula kisa sako.” (Juan 10:34-36; 14:28) Saro pa, ipinaliwanag ni Jesus na may mga bagay na dai nia aram o kan mga anghel kundi solamente an Dios an nakaaaram. (Marcos 13:32) Siring man, sarong beses si Jesus namibi sa Dios, na an sabi: “Mangyari logod, bakong an boot ko, kundi an boot mo.” (Lucas 22:42) Kun si Jesus an Makakamhan sa gabos na Dios, dai na kutana sia namibi sa saiya man sana, ano? An totoo, pagkagadan ni Jesus, an Kasuratan nagsasabi: “An Jesus na ini binuhay liwat nin Dios.” (Gibo 2:32) Kaya malinaw na an Makakamhan sa gabos na Dios asin si Jesus duwang separadong persona. Minsan pakalihis kan saiyang kagadanan asin pagkabuhay liwat patin pagsakat sa langit, si Jesus bako pa man giraray na kapantay kan saiyang Ama.—1 Corinto 11:3; 15:28.
16. Minsan ngani si Jesus inaapod na “Dios,” ano an nagpapaheling na sia bakong Makakamhan sa gabos na Dios?
16 ‘Pero bako daw na si Jesus inapod na dios sa Biblia?’ tibaad may maghapot. Totoo. Pero si Satanas inaapod man na dios. (2 Corinto 4:4) Sa Juan 1:1, na nag-aapod ki Jesus na “an Tataramon,” may mga traduksion sa Biblia na nagsasabi: “Sa kapinonan iyo an Tataramon, asin an Tataramon nasa kaibanan nin Dios, patin an Tataramon Dios.” Alagad mangnoha, an bersikulo 2 nagsasabi na an Tataramon “sa kapinonan kaibanan nin Dios.” Asin mantang naheling nin mga tawo si Jesus, an bersikulo 18 nagsasabi na “dai nin siisay man na nakaheling sa Dios kasuarin man.” (Authorized o King James Version) Kaya maheheling niato na an ibang traduksion kan bersikulo 1 nagtatao kan tamang ideya kan orihinal na lenguahe kun iyan nagsasabi: “An Tataramon nasa kaibanan nin Dios, asin an Tataramon divino,” o “sarong dios,” an boot sabihon, an Tataramon sarong makapangyarihan na arog-dios na persona. (An American Translation) Malinaw na si Jesus bakong Makakamhan sa gabos na Dios. An totoo, inapod ni Jesus an saiyang Ama na “sakong Dios” asin “iyo sanang tunay na Dios.”—Juan 20:17; 17:3.
17. Paano an pagbubo kan banal na espiritu sa mga parasunod ni Jesus nagpapatunay na iyan bakong persona?
17 Kun dapit sa “Banal na Espiritu,” an ikatolong Persona daa kan Trinidad, nasabotan na niato na ini bakong persona kundi an puwersa aktiba nin Dios. Si Juan Bautista nagsabi na si Jesus magbabautismo sa banal na espiritu, kun paanong si Juan nagbautismo sa tubig. Kaya, kun paanong an tubig bakong persona, an banal na espiritu bako man na persona. (Mateo 3:11) An ihinula ni Juan naotob kan, pagkatapos na si Jesus magadan asin buhayon liwat, an banal na espiritu ibinubo sa saiyang mga parasunod na tiripon sa Jerusalem. An Biblia nagsasabi: “Sinda gabos nagkaparano nin banal na espiritu.” (Gibo 2:4) Sinda daw “nagkaparano” nin sarong persona? Dai, kundi sinda nagkaparano kan puwersa aktiba nin Dios. Kaya liniliwanag kan mga bagay na an Trinidad bakong katokdoan kan Biblia. An totoo, haloy pa bago magdigdi sa daga si Jesus an mga dios sinasamba na nin manolotolo, o mga trinidad, sa mga lugar na arog kan suanoy na Egipto asin Babilonya.
AN NGARAN NIN DIOS
18. (a) An “Dios” daw an personal na ngaran kan Makakamhan sa gabos na Dios? (b) Ano an saiyang personal na ngaran?
18 Sierto na an gabos na midbid nindo may ngaran. An Dios igwa man nin personal na ngaran tanganing ipalaen sia sa gabos pang iba. ‘Bakong “Dios” an ngaran nia?’ tibaad ihapot nin iba. Bako, ta an “Dios” titulo sana, kun paanong an “Presidente,” “Hade” asin “Huwes” mga titulo. Maaaraman niato an ngaran nin Dios sa Biblia, na dian iyan minalataw nin mga 7,000 na beses. Halimbawa, sa King James Version, an Salmo 83:18 nagsasabi: “Na an mga tawo makaaram na ika, na an ngaran sana si JEHOVA, ika an pinakahalangkaw sa bilog na daga.” Siring man, an ngaran nin Dios makukua sa kadaklan na Biblia sa Kapahayagan 19:1-6 bilang kabtang kan ekspresyon na “Alleluia” o “Hallelujah” (sa Bicol, “Aleluya”). Ini nangangahulogan “omawon si Jah,” pinahalipot na porma kan Jehova.
19. (a) Taano ta may mga napapangalas na maheling an ngaran nin Dios sa saindang Biblia? (b) Saen maheheling an ngaran sa King James Version?
19 May mga napapangalas na maheling an ngaran nin Dios sa saindang Biblia. Ini parateng huli ta an Biblia ninda bihirang gumamit kan ngaran nin Dios. An King James Version, halimbawa, ginagamit sana an ngaran na “Jehova” sa Exodo 6:3, Salmo 83:18 asin Isaias 12:2 saka 26:4. Minsan siring, kun isinasalin kan Bibliang ini an ngaran nin Dios paagi sa mga titulong “Kagurangnan” o “Dios,” permi kaiyan na isinusurat an titulong ini sa darakulang letra, “KAGURANGNAN” asin “DIOS,” na nagpapalaen kaiyan sa ordinaryong mga terminong “Kagurangnan” asin “Dios.” Helinga ini sa Salmo 110:1.
20. (a) Taano an ngaran nin Dios ta parateng dai ginagamit? (b) Maninigo daw iyan na gamiton?
20 ‘Pero taano,’ tibaad ihapot nindo, ‘ta an ngaran nin Dios dai ginagamit sa kada lugar na iyan yaon sa orihinal na teksto kan Biblia? Taano an titulong KAGURANGNAN asin DIOS ta sa kadaklan ginagamit na kasalihid kaiyan?’ Sa introduksion kaiyan an American Standard Version nagpapaliwanag kun taano ta ginagamit kaiyan an ngaran nin Dios na Jehova, asin kun taano ta sa halawig na panahon an ngaran na iyan dai ginamit: “Pagkatapos nin maingat na paghorophorop, an Amerikanong mga Rebisador nagkasararo na an Judiong superstisyon, na ibinilang an Banal na Ngaran na sobra kasagrado tanganing itaram, dai na kaipuhan na magdominar sa Ingles o sa arin pa man na bersion . . . An personal na ngaran na ini, kaiba an kadakoldakol na sagradong kahulogan kaiyan, ibinalik na ngonyan sa lugar sa sagradong teksto na talagang namumugtakan kaiyan.” Iyo, para sa mga nagsalin kan Biblia sa Ingles an mga dahelan kun taano an ngaran nin Dios ta hinale bakong marahay. Kaya isinulit ninda iyan sa Biblia sa tamang mga lugar.
21. Ano an sinasabi kan Katolikong Douay Version manongod sa ngaran na Jehova?
21 Pero may mga nangangatanosan na an terminong “Jehova” dai maninigong gamiton ta iyan bako man talagang an ngaran nin Dios. Halimbawa, an Katolikong Douay Version, na dai naggagamit kan ngaran nin Dios sa mayor na teksto kaiyan, nagsasabi sa nota sa ibaba kan Exodo 6:3: “Kinompuwesto nin pirang moderno an ngaran na Jehova . . . an tunay na pagpronunsiar sa ngaran, na yaon sa tekstong Hebreo, huli sa haloy na dai paggamit, nawara na ngonyan.”
22. (a) Paano irenerepresentar an ngaran nin Dios sa lenguaheng Hebreo? (b) Taano ta may problema sa pag-aram kun paano an pagpronunsiar sa ngaran nin Dios kan enot?
22 Iyo, arog kan sabi digdi kan Bibliang Katoliko, an ngaran nin Dios talagang yaon sa tekstong Hebreo, ta an Hebreo an lenguahe na dian isinurat an enot na 39 libro kan Biblia. An ngaran irenerepresentar dian nin apat na letrang Hebreo, YHWH. Kan suanoy na mga panahon an lenguaheng Hebreo isinusurat na mayo nin mga bokales, mga letra na arog kan a, e, i, o asin u, na nakatatabang sato na tawan kan tamang tanog an mga termino. Kaya, an problema ngonyan iyo na dai niato puwedeng maaraman nin eksakto kun anong mga bokales an ginamit kan mga Hebreo kaiba kan mga konsonanteng YHWH.
23. Paano an pagdeletriyang “bldg” para sa “building” makatatabang sato na masabotan an problema sa pagpronunsiar sa ngaran nin Dios?
23 Tanganing masabotan niato an problema, isip-isipa an terminong “building.” Halimbawa iyan perming isinusurat na “bldg” poon sa kapinonan, asin, pag-abot nin panahon, an terminong iyan dai na noarin man pinopronunsiar. Kaya, paano maaaraman nin sarong tawo na nabuhay pakaagi nin 1,000 taon poon ngonyan kun paano an pagpronunsiar sa “bldg” kun iyan maheling niang nasusurat? Mantang dai nia iyan noarin man nadangog na itinaram asin dai nia aram kun anong mga bokales an yaon sa termino, dai nia maaaraman nin segurado. Arog man kaiyan an ngaran nin Dios. Dai aram nin eksakto kun ano an pronunsasyon kaiyan, minsan ngani may ibang iskolar na naghohona na tama an “Yahweh.” Pero, an pormang “Jehova” dakol nang siglong ginagamit asin pinakapopular.
24. (a) Tanganing dai magin pabarobago, taano ta tama na gamiton niato an ngaran nin Dios? (b) Huli sa Gibo 15:14, taano ta mahalaga na gamiton an ngaran nin Dios?
24 Pero, maninigo daw niatong gamiton an ngaran nin Dios, dawa kun tibaad dai niato iyan ikinasasabi sa eksaktong pagpronunsiar kaiyan kan enot? Bueno, ginagamit niato an mga ngaran nin ibang persona sa Biblia, minsan ngani an pagpronunsiar niato kaiyan bakong arog sa pagpronunsiar sa mga ngaran na iyan sa orihinal na Hebreo. Halimbawa, an ngaran na Jesus pinopronunsiar na “Yesh’ua” sa Hebreo. Siring man, tama na gamiton an ngaran nin Dios, na ipinahahayag sa Biblia, baga man an pagpronunsiar niato dian “Yahweh,” “Jehova,” o iba pa na uso sa satong lenguahe. An sala iyo an dai paggamit sa ngaran na iyan. Taano? Huli ta an mga dai naggagamit kaiyan dai puwedeng ibilang sa mga kukuanon nin Dios na magin “banwaan para sa saiyang ngaran.” (Gibo 15:14) Maninigo na bako sanang mamidbid niato an ngaran nin Dios kundi omawon man iyan sa atubang nin iba, arog kan ginibo ni Jesus kan sia nasa daga.—Mateo 6:9; Juan 17:6, 26.
SARONG DIOS NA MAY KATUYOHAN
25. (a) Anong mga bagay manongod sa Dios an tibaad masakit para sa sato na masabotan? (b) Ano an nagpahiro ki Jehova na magpoon sa paglalang?
25 Minsan ngani tibaad masakit na saboton kan satong isip, si Jehova noarin man dai nagkaigwa nin kapinonan asin dai noarin man magkakaigwa nin katapusan. Sia an “Hade na dai nin katapusan.” (Salmo 90:2; 1 Timoteo 1:17) Bago sia nagpoon na maglalang, si Jehova nagsosolo sa unibersal na espasyo. Pero seguradong dai sia napupungaw, ta sia kompleto sa saiya man sana asin dai nagkukulang nin ano man. Pagkamoot an nagpahiro sa saiya na magpoon na lumalang, magtao nin buhay sa iba. An enot na mga linalang nin Dios espiritung mga persona kapareho nia. Igwa na sia nin dakulang organisasyon nin langitnon na mga aki bago pa man an daga andamon para sa mga tawo. Katuyohan ni Jehova na sinda magkaigwa nin dakulang kaogmahan sa buhay asin sa paglilingkod na itinao nia sa saindang gibohon.—Job 38:4, 7.
26. Taano ta makaseseguro kita na an katuyohan nin Dios para sa daga maootob?
26 Kan andam na an daga, ibinugtak ni Jehova an sarong mag-agom, si Adan asin Eva, sa sarong parte kan daga na ginibo nang paraiso. Katuyohan nia na sinda magkaigwa nin mga aki na magkukuyog asin magsasamba sa saiya, asin pahihiwason an paraisong idto sa bilog na daga. (Genesis 1:27, 28) Alagad, arog kan nanodan na niato, pinakiaraman an makangangalas na katuyohan na iyan. Ginusto ni Adan asin Eva na makisuway sa Dios, asin dai naotob an saiyang katuyohan. Alagad ta maootob iyan, ta magigin pag-admitir nin pagkadaog para ki Jehova an dai pag-otob sa saiyang katuyohan. Asin iyan nungka niang magigibo! “An gabos na sakong ikinaoogma sakong gigibohon,” sabi nia. “Itinaram ko iyan; padadatngon ko man iyan.”—Isaias 46:10, 11.
27. (a) Taano ta maninimbag kita sa Dios? (b) Kaya anong hapot an maninigo niatong horophoropon?
27 Naheheling daw nindo kun paano kamo magkakaigwa nin kabtang sa katuyohan nin Dios? Iyan bako sanang sa paggibo kan gusto nindo na dai kinokonsiderar an kabotan nin Dios. Iyan an ginibo ni Satanas asin ni Adan saka Eva. Aram ninda kun ano an kabotan nin Dios pero dai ninda iyan ginibo. Asin pinapanimbag sinda nin Dios. Kita daw maninimbag man sa Dios? Iyo, ta an Dios iyo an Burabod kan satong buhay. An satong buhay nasasarig sa saiya. (Salmo 36:9; Mateo 5:45) Kaya sagkod saen niato ginagamit an satong buhay kaoyon sa katuyohan nin Dios para sa sato? Maninigo niatong horophoropon ini, ta nasasarig dian an satong oportunidad sa buhay na daing katapusan.
KUN PAANO SASAMBAHON SI JEHOVA
28. Anong mga pantabang an ginamit nin iba sa pagsamba sa Dios?
28 Mahalaga kun paano niato sinasamba si Jehova. Maninigo kitang sumamba sa paagi na sinasabi nia, dawa kun ini tibaad laen sa paaging itinokdo sa sato. Halimbawa, nagin kostumbre na nin iba na gumamit nin mga imahen sa saindang pagsamba. Tibaad sabihon ninda na dai man ninda sinasamba an imahen, kundi na an pakaheling asin pakakapot dian nakatatabang sainda na sumamba sa Dios. Pero gusto daw nin Dios na kita sumamba sa saiya sa tabang nin mga imahen?
29. Paano ipinaheheling kan Biblia na sala an paggamit nin mga imahen sa pagsamba?
29 Dai, habo nia. Asin huli sa mismong dahelan na ini na sabi ni Moises sa mga Israelitas an Dios noarin man dai nagpaheling sa sainda sa ano man na naheheling na porma. (Deuteronomio 4:15-19) An totoo, an saro sa Sampulong Togon nagsasabi: “Dai ka maggibo para sa saimo man sana nin inukit na imahen o ano man na kabaing nin ano man . . . dai ka dumoko sa sainda ni maglingkod sa sainda.” (Exodo 20:4, 5, an Katolikong Jerusalem Bible) Solamente si Jehova an maninigong sambahon. Paorootrong ipinaheheling kan Biblia kun gurano kasala na gumibo nin imahen o dumoko sa atubangan kaiyan, o sumamba sa siisay man o sa ano man apuwera ki Jehova.—Isaias 44:14-20; 46:6, 7; Salmo 115:4-8.
30. (a) Ano an isinabi ni Jesus asin kan saiyang mga apostol na nagpapaheling na an paggamit nin mga imahen sala? (b) Sono sa Deuteronomio 7:25, ano an maninigong gibohon sa mga imahen?
30 Kaya siring sa tibaad linalaoman niato, si Jesus noarin man dai naggamit nin mga imahen sa pagsamba. “An Dios Espiritu,” an paliwanag nia, “asin idtong nagsasamba saiya kaipuhan na magsamba saiya sa espiritu asin sa katotoohan.” (Juan 4:24) Sa paghiro sono sa hatol na ini, mayo sa enot na mga parasunod ni Jesus an naggamit nin mga imahen bilang pantabang sa pagsamba. An totoo, an apostol niang si Pablo nagsurat: “Kita naglalakaw paagi sa pagtubod, bakong paagi sa pakaheling.” (2 Corinto 5:7) Asin an apostol niang si Juan nagpatanid: “Maglikay kamo sa mga ladawan.” (1 Juan 5:21) Taano ta dai mangalagkalag sa saindong harong asin ihapot sa sadiri kun baga kinukuyog nindo an hatol na ini?—Deuteronomio 7:25.
31. (a) Dawa kun tibaad dai niato nasasabotan an dahelan sa sarong pagboot nin Dios, ano an mapahiro sato na kuyogon iyan? (b) Ano an maninigong pagmaigotan niatong gibohon, asin anong pag-agda an maninigo niatong akoon?
31 An pagsamba ki Jehova, an Kaglalang, sa paagi na itinotokdo nia seguradong magdadara sato nin tunay na kaogmahan. (Jeremias 14:22) Ipinaheheling kan Biblia na an saiyang mga kahagadan para sa satong ikararahay, na nasa isip an satong daing sagkod na kapakanan. Totoo na tibaad may mga panahon na, huli sa satong limitadong kaaraman asin kabatidan, dai niato lubos na nasasabotan kun taano ta napakahalaga nin sarong pagboot nin Dios, o kun paano iyan talagang nagbubunga kan ikararahay niato. Pero an satong masarig na pagtubod na mas madonong nanggad an Dios kisa sato maninigong magpahiro sato na kuyogon sia na may boluntad na puso. (Salmo 19:7-11) Kaya gibohon niato an gabos na paghihingoa na manodan an gabos na makakaya niato manongod ki Jehova, na inaako an pag-agda: “O madia kamo, magsamba kita asin maghorohod; lumohod kita sa atubang ni Jehova na satong Kaggibo. Huli ta sia iyo an satong Dios, asin kita an mga tawo sa saiyang pasabsaban asin an mga karnero sa saiyang kamot.”—Salmo 95:6, 7.
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Kahon sa pahina 42]
Maheheling digdi an apat na lugar na dian an ngaran nin Dios minalataw sa King James Version
3 And I appeared unto Abraham, unto Isaac, and unto Jacob by the name of God Almighty, but by my name JEHOVAH was I not known to them.
18 That men may know that thou, whose name alone is JEHOVAH, art the most high over all the earth.
2 Behold, God is my salvation; I will trust and not be afraid: for the LORD JEHOVAH is my strength and my song; he also is become my salvation.
4 Trust ye in the LORD for ever: for in the LORD JEHOVAH is everlasting strength:
[Mga ritrato sa pahina 34, 35]
Kun an harong may kaggibo, . . . segurado na an mas komplikadong uniberso may Kaggibo man
[Ritrato sa pahina 39]
Mantang si Jesus namibi sa Dios, na inaarang na maotob logod an kabotan nin Dios, bakong an saiya, an duwa dai puwedeng magin saro sanang persona
[Ritrato sa pahina 40, 41]
Paano magigin persona an banal na espiritu, mantang durungan na pinano kaiyan an mga 120 disipulo?
[Ritrato sa pahina 45]
Tama daw na gumamit nin mga imahen sa pagsamba?
