1-3. (a) Anong mga hapot an pag-uulayan ta? (b) Anong apat na panginot na kahagadan para sa dalisay na pagsamba an pag-uulayan ta? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan kapitulo.)

 MAINGAT na pighihiling ni Abel an saiyang mga karnero. Mabuot niya ining inataman puon kan iugbon an mga ini. Ngunyan, nagpili siya nin nagkapira, binuno an mga iyan, asin idinulot bilang regalo sa Diyos. Aakuon daw ni Jehova an pagsambang ini nin sarong bakong perpektong tawo?

² Pinasabngan si apostol Pablo na isurat manungod ki Abel: “Inuyunan nin Diyos an mga regalo niya.” Pero, dai inako ni Jehova an dulot ni Cain. (Basahon an Hebreo 11:4.) Nagbabangon ini nin mga hapot na kaipuhan tang pag-isipan. Taano ta inako nin Diyos an pagsamba ni Abel pero su ki Cain dai? Ano an manunudan niyato sa mga halimbawa ni Cain asin Abel saka kan mga iba pa na sinambit sa Hebreo kapitulo 11? Matatabangan kita kan mga simbag na mas masabutan kun ano an kalabot sa dalisay na pagsamba.

³ Mantang pinag-uulayan ta an halipot na sumaryong ini kan mga pangyayari puon kan panahon ni Abel sagkod sa panahon ni Ezekiel, mangnuha an apat na panginot na kahagadan para akuon nin Diyos an satong pagsamba. An maako dapat na si Jehova, an kalidad dapat na an pinakamarahay, an paagi dapat na inuuyunan nin Diyos, asin an motibo kan parasamba dapat na dalisay.

4, 5. Taano ta naisip ni Cain na si Jehova an maako kan saiyang mga regalo?

⁴ Basahon an Genesis 4:2-5. Aram ni Cain na an maako kan saiyang dulot iyo si Jehova. Dakul siyang panahon saka pagkakataon na makanuod manungod ki Jehova. Siya asin an tugang niyang si Abel posibleng haros 100 anyos na kan idulot ninda an saindang mga regalo. * Aki pa lang sinda aram na ninda an hardin nin Eden; tibaad natatanaw pa ngani ninda sa harayo an magayon na hardin na iyan. Siguradong nahiling ninda an mga kerubin na nagbabantay sa entrada kaiyan. (Gen. 3:24) Daing duda na sinabi sa sainda kan mga magurang ninda na si Jehova an naglalang kan gabos na bagay na may buhay asin na an orihinal na katuyuhan niya para sa mga tawo ibang-iba sa naeeksperyensiyahan ninda ngunyan—luway-luway na naggugurang pasiring sa kagadanan. (Gen. 1:24-28) Dahil sa mga bagay na iyan, posibleng naisip ni Cain na dapat niyang idulot sa Diyos an saiyang regalo.

⁵ Ano pa an posibleng nagpahiro ki Cain na itao an saiyang dulot? Ihinula ni Jehova na magkakaigwa nin “gikan” na marunot sa payo kan “halas” na nagtentar ki Eva na gumibo nin sala nanggad na desisyon. (Gen. 3:4-6, 14, 15) Bilang panganay, posibleng naisip ni Cain na siya an ipinanugang “gikan.” (Gen. 4:1) Saro pa, dai man ni Jehova pinutol an pakikipagkomunikar sa makasalan na mga tawo; dawa pagkatapos na magkasala si Adan, nakipag-ulay pa man giraray an Diyos sa saiya, na minalataw na paagi sa sarong anghel. (Gen. 3:8-10) Asin nakipag-ulay si Jehova ki Cain pagkatapos kaining magdulot. (Gen. 4:6) Kaya siguradong aram ni Cain na si Jehova maninigo sa pagsamba.

6, 7. May problema daw sa kalidad kan dulot o paagi kan pagdulot ni Cain? Ipaliwanag.

⁶ Kun siring, taano ta dai nauyunan ni Jehova an dulot ni Cain? May problema daw sa kalidad kan dulot? Mayong sinasabi an Bibliya. Sinasabi sana kaiyan na nagdara si Cain nin “nagkapirang bunga kan daga.” Maririsa sa Katugunan na itinao ni Jehova ki Moises na inaako niya an arog kaining klase nin dulot. (Bil. 15:8, 9) Pag-isipan man an mga kamugtakan. Kan panahon na idto, mga pananom sana an kinakakan kan mga tawo. (Gen. 1:29) Asin huling isinumpa nin Diyos an daga sa luwas nin Eden, nagpagal si Cain para may maidulot. (Gen. 3:17-19) An idinulot niyang kakanon pinagpagalan niya saka nagsusustenir nin buhay! Dawa arog kaiyan, dai inuyunan ni Jehova an dulot ni Cain.

⁷ Kun siring may problema daw sa paagi kan pagtao kan dulot? Idinulot daw iyan ni Cain sa paaging dai inaako ni Jehova? Garo dai man. Taano man? Huling kan dai akuon ni Jehova an dulot ni Cain, dai Niya man sinabi na sala an paagi kaini nin pagdulot. Sa katunayan, mayong sinabi manungod sa kun paano nagdulot si Cain o si Abel. Kaya ano talaga an problema?

8, 9. (a) Ano an dahilan kaya dai nauyunan ni Jehova si Cain o an saiyang dulot? (b) Anong interesanteng bagay an maririsa mo sa itinataong impormasyon kan Bibliya manungod ki Cain asin Abel?

 ⁸ Ipinapahiling kan mga tataramon ni Pablo sa mga Hebreo na an motibo ni Cain sa pagdulot bakong dalisay. Mayong pagtubod si Cain. (Heb. 11:4; 1 Juan 3:11, 12) Iyan an dahilan kaya dai nauyunan ni Jehova si Cain—siya mismo—bako sana an saiyang dulot. (Gen. 4:5-8) Mamumuton na Ama si Jehova, kaya mabuot niyang hininguwa na itanos an saiyang aki. Pero garo man sana tinapring ni Cain an kamot ni Jehova. Kaya nagparagrabe sa piguratibong puso ni Cain an mga gibo kan bakong perpektong laman—“baranggaan, iriwal, pagkaara.” (Gal. 5:19, 20) Dahil sa maraot na puso ni Cain nawaran nin saysay an iba pang mga positibong aspekto kan saiyang pagsamba. Itinutukdo sato kan halimbawang ini ni Cain na bako sanang pangluwas na pagpahiling nin debosyon ki Jehova an kaipuhan sa dalisay na pagsamba.

⁹ Dakul an sinasabi sa sato kan Bibliya manungod ki Cain—an sinabi ni Jehova sa saiya, an simbag ni Cain, asin pati an mga pangaran kan saiyang mga gikan saka an nagkapirang bagay na ginibo niya. (Gen. 4:17-24) Kun manungod ki Abel, mayong sinasabi kun nagkaigwa siya nin mga aki asin mayo siyang sinabi na nakasurat sa Bibliya. Dawa arog kaiyan, may manunudan pa man giraray kita ngunyan sa mga ginibo ni Abel. Ano?

10. Paano si Abel nagpahiling nin marahay na halimbawa para sa dalisay na pagsamba?

¹⁰ Nagtao nin dulot si Abel ki Jehova, huling aram niya na Siya sana an maninigong mag-ako kaiyan. An kalidad kan itinao niyang dulot iyo an pinakamarahay—nagpili si Abel nin “nagkapirang inot na ugbon kan saiyang mga karnero.” Maski ngani mayo man nin sinasabi kun baga iinatang niya an mga iyan sa altar o dai, an paagi kan pagtao niya kan saiyang dulot malinaw na inaako nin Diyos. Pero an pinakamahalaga manungod sa dulot ni Abel—an halimbawa na nagtutukdo pa man giraray sa sato dawa anom na milenyo na an naglihis—iyo an motibo niya sa pagtao kaiyan. Napahiro si Abel kan pagtubod niya sa Diyos asin kan pagkamuot niya sa matanos na mga pamantayan ni Jehova. Paano ta naaraman?

11. Taano ta ilinadawan ni Jesus si Abel bilang matanos?

¹¹ Inot, pag-ulayan ta kun ano an sinabi ni Jesus manungod ki Abel, sarong lalaki na bisto niyang marhay. Nabubuhay na si Jesus sa langit kan si Abel mabuhay sa daga. Interesadong marhay si Jesus sa aking ini ni Adan. (Tal. 8:22, 30, 31; Juan 8:58; Col. 1:15, 16) Kaya kan iladawan ni Jesus si Abel bilang matanos na tawo, basado iyan sa kun ano an nahiling niya mismo. (Mat. 23:35) An sarong matanos na tawo minimidbid na si Jehova an dapat na maggibo nin pamantayan sa kun ano an marahay asin maraot. Pero bako lang iyan—pinapatunayan niya paagi sa saiyang mga sinasabi asin ginigibo na uyon siya sa mga pamantayan na idto. (Ikumparar an Lucas 1:5, 6.)  Kaipuhan nin panahon para ibilang na matanos an sarong tawo. Kaya bago pa man itao ni Abel an saiyang dulot sa Diyos, siguradong namumuhay na siya kauyon kan mga pamantayan ni Jehova. Bako nanggad idtong madali. Posible nanggad na bakong marahay na impluwensiya sa saiya an saiyang matuang tugang—nagin maraot an puso ni Cain. (1 Juan 3:12) Sinuway kan ina ni Abel an direktang pagbuot hali sa Diyos, asin nagrebelde an saiyang ama ki Jehova ta gusto kaini na siya mismo an magdesisyon kun ano an marahay asin maraot. (Gen. 2:16, 17; 3:6) Talagang nagpahiling si Abel nin kusog nin buot kan pilion niyang mamuhay sa paaging ibang-iba sa pinili kan saiyang pamilya!

12. Ano an pagkakaiba ni Cain saka Abel?

¹² Sunod, mangnuha kun paano pinagkonektar ni apostol Pablo an mga kuwalidad na pagtubod saka pagigin matanos. “Huli sa pagtubod,” an isinurat ni Pablo, “si Abel nagdulot sa Diyos nin sarong atang na mas urog an halaga kisa kan ki Cain, asin paagi sa pagtubod na iyan nag-ako siya nin patotoo na siya matanos.” (Heb. 11:4) Ipinaparisa kan mga tataramon ni Pablo na bakong arog ni Cain, si Abel sa bilog niyang buhay napahiro nin udok sa pusong pagtubod ki Jehova asin sa mga paagi Niya.

13. Ano an itinutukdo sa sato kan halimbawa ni Abel?

¹³ Itinutukdo sato kan halimbawa ni Abel na maitatao sana nin saro an dalisay na pagsamba kun an saiyang puso may dalisay na motibo—sarong puso na pano nin pagtubod ki Jehova asin lubos na minauyon sa matanos niyang mga pamantayan. Saro pa, an dalisay na pagsamba bako sanang sarong beses na pagpahiling nin debosyon. Kaiba digdi an satong paggawi sa bilog niyatong buhay.

14. Taano ta inuyunan ni Jehova an mga regalo na idinulot ni Noe, Abraham, saka Jacob?

¹⁴ Si Abel an inot na bakong perpektong tawo na nagtao nin dalisay na pagsamba ki Jehova, pero bako nanggad siya an huri. May sinambit si apostol Pablo na mga iba pa na nagsamba ki Jehova sa paaging inaako niya—arog ni Noe, Abraham, saka Jacob. (Basahon an Hebreo 11:7, 8, 17-21.) An lambang saro sa mga patriyarkang ini nagdulot nin atang ki Jehova, asin inuyunan nin Diyos an mga regalo ninda. Taano? Huli ta an mga lalaking ini dai sana basta nagdulot bilang pagpahiling nin debosyon—naabot kan lambang saro sa sainda an gabos na panginot na kahagadan para sa dalisay na pagsamba. Pag-isipan an mga halimbawa ninda.

15, 16. Paano naabot ni Noe an apat na panginot na kahagadan para sa dalisay na pagsamba?

¹⁵ Ipinangaki si Noe 126 na taon lang pagkagadan ni Adan; pero nagdakula siya sa sarong kinaban na lakop an palsong pagsamba. * (Gen. 6:11) Sa gabos na pamilya bago an baha, si Noe sana saka an saiyang pamilya an naglilingkod ki Jehova sa paaging inaako niya. (2 Ped. 2:5) Pagkatapos makaligtas sa Baha, napahiro si Noe na maggibo nin altar, an inot na sinambit sa Bibliya, saka magdulot nin mga atang ki Jehova. Paagi sa udok sa pusong paggibo kaiyan, malinaw na ipinahiling ni Noe sa saiyang pamilya saka sa gabos na mga magikan  sa saiya na si Jehova sana an maninigong mag-ako nin pagsamba. Sa gabos na hayop na puwede niyang iatang, nagpili si Noe nin “nagkapirang malinig na hayop asin nagkapirang malinig na naglalayog na linalang.” (Gen. 8:20) Pinakamarahay an kalidad kan mga dulot na iyan huling si Jehova mismo an nagsabi na malinig an mga iyan.—Gen. 7:2.

¹⁶ Idinulot ni Noe an mga atang na pigtututong sa altar na ginibo niya. Inaako daw nin Diyos an paaging ini nin pagsamba? Iyo. Sinasabi kan rekord na naugma si Jehova sa parong kan dulot, asin binendisyunan ni Jehova si Noe saka an mga aki kaini. (Gen. 8:21; 9:1) Pero an panginot na dahilan kaya inako ni Jehova an dulot iyo an motibo ni Noe sa pagtao kaiyan. An mga atang saro pang kapahayagan kan makusog na pagtubod ni Noe ki Jehova asin sa mga paagi Niya. Huling pirming sinusunod ni Noe si Jehova saka an Saiyang mga pamantayan, sinasabi kan Bibliya na si Noe “naglakaw . . . kaibanan kan tunay na Diyos.” Dahil diyan, padagos na namidbid si Noe bilang sarong matanos na tawo.—Gen. 6:9; Ezek. 14:14; Heb. 11:7.

17, 18. Paano naabot ni Abraham an apat na panginot na kahagadan para sa dalisay na pagsamba?

¹⁷ Si Abraham napapalibutan nin palsong pagsamba. An siyudad nin Ur kun sain nakaistar si Abraham igwa nin dakulaon na templo na nagtataong onra sa diyos nin bulan na si Nanna. * Dawa an ama ni Abraham nagsamba man kaidto sa palsong mga diyos. (Jos. 24:2) Pero pinili ni Abraham na sambahon si Jehova. Posibleng marhay na nakanuod siya manungod sa tunay na Diyos sa saiyang apuon na si Sem, na saro sa mga aki ni Noe. Nagpang-abot sinda nin 150 taon.

¹⁸ Sa bilog niyang buhay, nagdulot si Abraham nin dakul na atang. Ginibo niya an mga iyan para sa saro na iyo sanang maninigo na mag-ako kan pagsamba, si Jehova. (Gen. 12:8; 13:18; 15:8-10) Handa daw si Abraham na magtao ki Jehova nin dulot na may pinakamarahay na kalidad? Malinaw na nasimbag an hapot na iyan kan ipahiling ni Abraham na handa niyang iatang an saiyang namumutan na aki, si Isaac. Kan panahon na iyan, detalyadong sinabi ni Jehova an paagi kun paano gigibuhon ni Abraham an pag-atang. (Gen. 22:1, 2) Asin andam si Abraham na sunudon an instruksiyon sagkod sa kasadit-saditing detalye. Pinugulan lang ni Jehova si Abraham sa paggadan sa aki kaini. (Gen. 22:9-12) Inako ni Jehova an pagsamba ni Abraham huling dalisay an motibo kaini. “Si Abraham nagtubod ki Jehova,” an isinurat ni Pablo, “asin ibinilang siya na matanos dahil diyan.”—Roma 4:3.

19, 20. Paano naabot ni Jacob an apat na panginot na kahagadan para sa dalisay na pagsamba?

¹⁹ Haloy na nag-istar sa Canaan si Jacob, an daga na ipinanuga ni Jehova ki Abraham saka sa mga gikan kaini. (Gen. 17:1, 8) Sarong lugar iyan na grabe karaot an pagsamba kan mga tawo mala ta sinabi ni Jehova na “isusuka [kan daga] an mga nakaistar diyan.” (Lev. 18:24, 25) Kan 77 anyos na si Jacob, naghali siya sa Canaan, nag-agom, asin kan huri nagbalik na may dakulaon na pamilya. (Gen. 28:1, 2; 33:18) Pero an pira sa pamilya niya naimpluwensiyahan nin palsong pagsamba.  Dawa arog kaiyan, kan sabihan ni Jehova si Jacob na magpasiring sa Bethel asin maggibo nin altar, determinadong naghiro si Jacob. Inot, sinabi niya sa saiyang pamilya: “Haralion nindo an mga diyos kan ibang mga nasyon na yaon sa saindo, asin linigon nindo an saindong sadiri.” Dangan maimbod niyang sinunod an mga instruksiyon na itinao sa saiya.—Gen. 35:1-7.

²⁰ Naggibo si Jacob nin nagkapirang altar sa Dagang Panuga, pero pirming si Jehova an nag-aako kan saiyang pagsamba. (Gen. 35:14; 46:1) Talagang kaako-ako an kalidad kan saiyang mga atang, an paagi kun paano niya sinamba an Diyos, asin an saiyang motibo sa paggibo kaiyan mala ta inapod ngani kan Bibliya si Jacob na sarong lalaking “daing katuyawan,” na sarong paglaladawan para sa mga inuuyunan nin Diyos. (Gen. 25:27) Sa bilog niyang buhay, nagpahiling si Jacob nin marahayon na halimbawa para sa nasyon nin Israel na magikan sa saiya.—Gen. 35:9-12.

21. Ano an manunudan niyato manungod sa dalisay na pagsamba sa mga halimbawa na ipinahiling kan mga patriyarka?

²¹ Ano an manunudan niyato manungod sa dalisay na pagsamba sa mga halimbawa na ipinahiling kan mga patriyarka? Arog ninda, napapalibutan man kita nin mga tawo, tibaad nin mga kapamilya pa ngani, na puwedeng makaulang sa sato sa pagtao ki Jehova nin eksklusibong debosyon. Para makapanindugan, kaipuhan niyatong magkaigwa nin makusog na pagtubod ki Jehova asin magin kumbinsido na an saiyang matanos na mga pamantayan an pinakamarahay. Ipinapahiling niyato an pagtubod paagi sa pagsunod ki Jehova asin pagtao kan satong panahon, kusog, asin mga pagsadiri para paglingkudan siya. (Mat. 22:37-40; 1 Cor. 10:31) Nakakapakusog nanggad sa buot na maaraman na pag sinasamba ta si Jehova sa abot kan satong pinakamakakaya, sa paaging hinahagad niya, asin na may dalisay na motibo, ibinibilang niya kita na matanos!—Basahon an Santiago 2:18-24.

22-24. Kun manungod sa pag-atang kan mga Israelita, paano idinuon sa Katugunan kun gurano kahalaga kun siisay an maako kaiyan, an kalidad kaiyan, saka an paagi kan pag-atang?

²² Itinao ni Jehova sa mga gikan ni Jacob an Katugunan para magin malinaw kun ano an hinahagad niya sa sainda. Kun susunudon ninda si Jehova, magigi niya sindang “espesyal na pagsadiri” saka “sarong banal na nasyon.” (Exo. 19:5, 6) Mangnuha kun paano idinuon kan Katugunan an apat na panginot na kahagadan para sa dalisay na pagsamba.

²³ Malinaw na sinabi ni Jehova kun siisay an dapat na mag-ako kan pagsamba kan mga Israelita. “Dai ka magkaigwa nin ibang mga diyos apuwera sa sako,” an sabi ni Jehova. (Exo. 20:3-5) An kalidad kan mga iaatang ninda sa saiya dapat na iyo an pinakamarahay. Halimbawa, an mga iaatang na hayop dapat na daing depekto. (Lev. 1:3; Deu. 15:21; ikumparar an Malakias 1:6-8.) An mga Levita nakinabang sa mga dulot na itinao ki Jehova, pero nagdudulot man sinda. An itatao ninda dapat na hali sa “pinakamarahay” kan gabos na regalo  na itinao sa sainda. (Bil. 18:29) Kun manungod sa paagi ninda nin pagsamba, an mga Israelita tinawan nin espesipikong mga instruksiyon kun ano an iaatang asin kun sain saka kun paano iyan gigibuhon. Gabos-gabos labing 600 na tugon an itinao sa sainda para magin giya ninda sa saindang paggawi, asin sinabihan sinda: “Maingat nanggad nindong gibuhon an ipinagbuot sa saindo ni Jehova na saindong Diyos. Dai kamo magsiko sa tuo o sa wala.”—Deu. 5:32.

²⁴ Mahalaga daw talaga kun sain idinudulot kan mga Israelita an saindang mga atang? Iyo. Ininstruksiyunan ni Jehova an saiyang banwaan na magpatindog nin tabernakulo, asin iyan an nagin sentro kan dalisay na pagsamba. (Exo. 40:1-3, 29, 34) Kan panahon na iyan, kun gusto kan mga Israelita na uyunan nin Diyos an saindang mga dulot, kaipuhan nindang darahon iyan sa tabernakulo. *—Deu. 12:17, 18.

25. Ano an pinakamahalaga sa pag-atang? Ipaliwanag.

²⁵ Pero an mas mahalaga iyo an motibo kan sarong Israelita sa pagtao kan saiyang dulot! Dapat na an nagmomotibar sa saiya iyo an saiyang udok sa pusong pagkamuot ki Jehova asin sa mga pamantayan niya. (Basahon an Deuteronomio 6:4-6.) Pag sinasamba kan mga Israelita si Jehova dahil lang ta obligasyon ninda iyan, dai inaako ni  Jehova an saindang mga atang. (Isa. 1:10-13) Paagi ki propeta Isaias, ihinayag ni Jehova na dai siya nadadaya kan pangluwas na pagpahiling nin debosyon. Sinabi niya: ‘An banwaan na ini nagtataong onra sa sakuya paagi kan saindang mga ngabil, alagad an saindang puso harayuon sa sako.’—Isa. 29:13.

26. Kan primero, ano an papel kan templong itinugdok ni Solomon sa dalisay na pagsamba?

²⁶ Mga pirang siglo nang nag-iistar an mga Israelita sa Dagang Panuga kan magtugdok si Hading Solomon nin sarong lugar na nagin sentro kan dalisay na pagsamba; mas dakula saka mas magayon ini kisa sa tabernakulo. (1 Ha. 7:51; 2 Cron. 3:1, 6, 7) Kan primero, si Jehova sana an nag-aako kan mga atang na idinudulot sa templo. Dakulon na inatang si Solomon saka an banwaan; marahay an kalidad kan mga iyan saka an paagi kan pag-atang kan mga iyan kauyon kan sinabi sa Katugunan nin Diyos. (1 Ha. 8:63) Pero, bako an ginastos sa pagtugdok saka an kadakulan kan mga iinatang an dahilan kun taano ta inaako ni Jehova an pagsamba sa templo. An mahalaga iyo an motibo kan mga nagtao kan mga dulot. Idinuon iyan ni Solomon kan idedikar an templo. Sinabi niya: “Lugod na magin bilog an saindong puso ki Jehova na satong Diyos paagi sa pagsunod sa saiyang mga regulasyon asin pag-utob sa saiyang mga tugon arog ngunyan na aldaw.”—1 Ha. 8:57-61.

27. Ano an ginibo kan mga hadi kan Israel saka kan banwaan, asin ano an ginibo ni Jehova?

²⁷ Makamumundo, dai nagpadagos an mga Israelita sa pagsunod sa madunong na sadol kan hadi. Dai ninda naabot an saro o labi pa sa mga panginot na aspekto kan dalisay na pagsamba. Tinugutan kan mga hadi kan Israel asin kan banwaan na magin maraot an saindang puso, nawaran sinda nin pagtubod ki Jehova, asin binayaan ninda an saiyang matanos na mga pamantayan. Huli sa pagkamuot, pauruutrong nagsugo si Jehova nin mga propeta para itanos sinda asin patanidan kan mga konsekwensiya kan saindang mga ginigibo. (Jer. 7:13-15, 23-26) Saro sa bistadong marhay na propeta iyo an maimbod na lalaking si Ezekiel. Nabuhay siya sa importanteng panahon sa kasaysayan kan dalisay na pagsamba.

28, 29. Ano an aram ta manungod ki Ezekiel? (Hilingon an kahon na “An Buhay Asin Kapanahunan ni Ezekiel.”)

²⁸ Aram na aram ni Ezekiel an pagsamba na ginigibo sa templo na itinugdok ni Solomon. Saserdote an saiyang ama, asin naglilingkod ini sa templo pag turno kaini. (Ezek. 1:3) Posibleng maugma an buhay ni Ezekiel kan hoben pa siya. Siguradong tinukduan siya kan saiyang ama manungod ki Jehova asin sa Katugunan. Sa katunayan, posibleng mga sarong taon an edad ni Ezekiel kan manumpungan sa templo “an libro kan Katugunan.” * An tagapamahala kan panahon na idto, an marahay na hading si Josias, napahirong marhay kan mga nadangog niya diyan kaya mas naghinguwa pa siyang suportaran an dalisay na pagsamba.—2 Ha. 22:8-13.

 ²⁹ Arog kan maimbod na mga lalaki bago siya, naabot ni Ezekiel an apat na kahagadan para sa dalisay na pagsamba. Pag pinag-adalan ta an libro nin Ezekiel, manunudan ta na si Jehova lang an pinaglingkudan niya, padagos niyang itinao an pinakamakakaya niya, asin sinunod niya an hinahagad sa saiya ni Jehova asin sa paaging gusto Niya. Ginibo ni Ezekiel an gabos na ini huli sa udok sa pusong pagtubod niya. Pero bakong arog kaiyan an kadaklan sa mga kakontemporanyo niya. Nagdakula si Ezekiel na nagdadangog sa mga propesiya ni Jeremias na nagpuon na magin propeta kan 647 B.C.E. asin maigot na nagpatanid manungod sa maabot na paghukom ni Jehova.

30. (a) Ano an ipinapahiling kan mga propesiyang isinurat ni Ezekiel? (b) Ano an propesiya, asin paano dapat sabuton an mga propesiya ni Ezekiel? (Hilingon an kahon na “Sabuton an mga Propesiya ni Ezekiel.”)

³⁰ Ipinapahiling kan ipinasabong na mga isinurat ni Ezekiel kun gurano na kaharayo an banwaan nin Diyos sa pagsamba sa Saiya. (Basahon an Ezekiel 8:6.) Kan punan na disiplinahon ni Jehova an Juda, kaiba si Ezekiel sa mga dinarang bihag sa Babilonya. (2 Ha. 24:11-17) Pero dai buot sabihon kaiyan na pinapadusahan si Ezekiel. May ipapagibo sa saiya si Jehova para sa banwaan Niyang idinistiyero. Ipinapahiling kan kahanga-hangang mga bisyon asin propesiya ni Ezekiel kun paano ibabalik an dalisay na pagsamba sa Jerusalem. Pero bako lang iyan—ipinapahiling man kaiyan kun paano pag-abot nin panahon lubos na ibabalik an dalisay na pagsamba para sa gabos na namumuot ki Jehova.

31. Paano kita matatabangan kan publikasyon na ini?

³¹ Sa masurunod na seksiyon kan librong ini, matatanaw ta an langit kun sain nag-iirok si Jehova asin maaaraman ta kun paano biyong naramugan an dalisay na pagsamba asin kun paano ibinalik saka idinepensa ni Jehova an saiyang banwaan. Matatanaw ta man an panahon na diyan nagsasamba na ki Jehova an gabos na tawo. Sa masunod na kapitulo, pag-uulayan ta an inot na bisyon ni Ezekiel. Matabang ini sa sato na malinaw na mailadawan sa isip si Jehova asin an langitnon na kabtang kan saiyang organisasyon, na idinuduon kun taano ta siya sana an maninigo sa satong eksklusibo asin dalisay na pagsamba.