1-3. Ano an gusto ni Jehova na mahiling ni Ezekiel sa templo sa Jerusalem, asin taano? (Hilingon an pambukas na mga tataramon asin ladawan sa Seksiyon 2.)

 BILANG aki nin saserdote, kabisado ni propeta Ezekiel an Katugunan ni Moises. Kaya pamilyar siya sa templo sa Jerusalem asin sa dalisay na pagsamba ki Jehova na dapat gibuhon duman. (Ezek. 1:3; Mal. 2:7) Pero an nangyayari sa templo ni Jehova kan 612 B.C.E. talagang ikakabigla kan siisay man na maimbod na Judio, kaiba na si Ezekiel.

² Gusto ni Jehova na mahiling ni Ezekiel an makasusupog na mga kamugtakan sa templo asin na sabihon niya sa “kamagurangan kan Juda,” sa mga kapwa niya Judiong idinistiyero na nagkakatiripon kan panahon na idto sa saiyang harong, an mga mahihiling niya. (Basahon an Ezekiel 8:1-4; Ezek. 11:24, 25; 20:1-3) Paagi sa banal na espiritu, dinara ni Jehova si Ezekiel (sa sarong bisyon) hali sa saiyang harong sa Tel-abib, harani sa salog nin Kebar sa Babilonya, pasiring sa Jerusalem na ginatos na kilometro an rayo pasulnupan. Ibinugtak ni Jehova an propeta sa templo, sa may norteng trangkahan kan patyong nasa laog. Puon diyan, ilinibot siya ni Jehova sa templo paagi sa bisyon.

³ Mahihiling ngunyan ni Ezekiel an apat na makagurugirabong mga eksena na nagpapahiling kun gurano na karaot an kamugtakan sa  espirituwal kan nasyon. Ano an nangyari sa dalisay na pagsamba ki Jehova? Asin ano an manunudan ta ngunyan sa bisyon na ini? Ibanan ta si Ezekiel sa paglibot niya sa templo. Pero, aramon ta nguna kun ano an tama sanang lauman ni Jehova sa saiyang mga parasamba.

4. Ano an hinahagad ni Jehova sa saiyang mga parasamba?

⁴ Mga siyam na siglo bago kan panahon ni Ezekiel, malinaw na sinabi ni Jehova kun ano an hinahagad niya sa saiyang mga parasamba. Sa ikaduwa sa Sampulong Tugon, sinabi niya sa mga Israelita: * “Ako, si Jehova na saimong Diyos, sarong Diyos na naghahagad nin eksklusibong debosyon.” (Exo. 20:5) Sa pananaram na “eksklusibong debosyon,” ipinaparisa ni Jehova na dai niya itutugot an pagsamba sa siisay man na iba pang diyos. Arog kan nanudan ta sa Kapitulo 2 kan publikasyon na ini, an inot na kahagadan para sa dalisay na pagsamba iyo na si Jehova an dapat na mag-ako kan satong debosyon. Dapat na siya an priyoridad kan saiyang mga parasamba. (Exo. 20:3) Buot sabihon, inaasahan ni Jehova na magdadanay na malinig sa espirituwal an saiyang mga parasamba paagi sa dai pagsalak nin palsong pagsamba sa tunay na pagsamba. Kan 1513 B.C.E., gikan sa buot na inako kan mga Israelita an tipan na Katugunan. Sa paggibo kaiyan, nag-uyon sinda na itatao ninda ki Jehova an saindang eksklusibong debosyon. (Exo. 24:3-8) Maimbod si Jehova sa saiyang mga tipan, asin inaasahan niya na magigin maimbod man an banwaan na katipan niya.—Deu. 7:9, 10; 2 Sam. 22:26.

5, 6. Taano ta maninigo si Jehova sa eksklusibong debosyon kan mga Israelita?

⁵ Makatanusan daw na maghagad si Jehova nin eksklusibong debosyon sa mga Israelita? Iyo nanggad! Siya an Diyos na Makakamhan sa Gabos, an Soberano kan Uniberso, asin an Gikanan saka Parasustenir nin buhay. (Sal. 36:9; Gibo 17:28) Si Jehova man an Paraligtas kan mga Israelita. Kan itao niya sainda an Sampulong Tugon, ipinagirumdom niya sa banwaan: “Ako si Jehova na saimong Diyos, na nagluwas sa saimo sa daga nin Ehipto, kun sain ka nagin uripon.” (Exo. 20:2) Malinaw nanggad na si Jehova sana an maninigo sa eksklusibong pagsamba kan mga Israelita.

⁶ Dai nagbabago si Jehova. (Mal. 3:6) Naghahagad pa man giraray siya nin eksklusibong debosyon. Kaya, imahinara na sana an namatian niya sa apat na makagurugirabong mga eksena na ipapahiling niya ngunyan ki Ezekiel sa bisyon.

7. (a) Ano an ginigibo kan apostatang mga Judio sa norteng trangkahan kan templo, asin ano an nagin reaksiyon ni Jehova? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan kapitulo.) (b) Taano ta nakamati si Jehova nin pag-imon? (Hilingon an nota sa ibaba.)

⁷ Basahon an Ezekiel 8:5, 6. Siguradong nabigla si Ezekiel! Sa norteng trangkahan kan templo, may apostatang mga Judio na nagsasamba sa sarong idolatrosong simbolo, o imahen. Posibleng saro iyan na sagradong poste na nagrerepresentar ki Asera, an palsong diyosa na ibinibilang kan mga Canaanita na agom ni Baal. Ano man  iyan, dai inutob kan idolatrosong mga Israelita an saindang tipan ki Jehova. Imbes na itao ki Jehova an eksklusibong debosyon na maninigo sa saiya, itinao ninda iyan sa sarong imahen. Dahil diyan, nakamati si Jehova nin pag-imon, asin tama sanang naanggot siya sa sainda. * (Deu. 32:16; Ezek. 5:13) Isip-isipa: Sa laog nin labing 400 na taon, an santuwaryo kan templo ibinibilang na irukan ni Jehova. (1 Ha. 8:10-13) Pero ngunyan, dahil sa pagsagibo ninda nin idolatriya sa mismong lugar kan templo, ‘ruminayo si Jehova sa saiyang santuwaryo.’

8. Ano an manunudan ta sa bisyon ni Ezekiel manungod sa simbolo nin pag-imon?

⁸ Ano an manunudan ta sa bisyon ni Ezekiel manungod sa simbolo nin pag-imon? An Kakristiyanuhan garo an apostatang Juda. Lakop an idolatriya sa mga relihiyon kan Kakristiyanuhan, kaya dai inaako kan Diyos an ano man na pagsambang ginigibo kan mga tawo na para daa sa saiya. Huling dai nagbabago si Jehova, siguradong naaanggot man siya sa Kakristiyanuhan, arog kan sa apostatang Juda. (Sant. 1:17) Harayo nanggad si Jehova sa biribid na Kristiyanismong ini!

9, 10. Anong nagpapatanid na halimbawa an manunudan ta sa mga parasamba nin idolo sa templo?

⁹ Anong nagpapatanid na halimbawa an manunudan ta sa mga parasambang idto nin idolo sa templo? Tanganing maitao ta ki Jehova an eksklusibong debosyon, kaipuhan tang ‘dumulag sa idolatriya.’ (1 Cor. 10:14) Tibaad maisip ta, ‘Dai lamang ako magamit nin mga imahen o simbolo para sambahon si Jehova!’ Pero iba-iba an porma nin idolatriya, an iba bakong gayong risa. Sigun sa sarong reperensiya sa Bibliya: “Puwedeng apudon na idolatriya an ano man na bagay na may halaga, kantidad, o impluwensiya na iyo na an nagigin pinakamahalaga sa sato imbes na an Diyos.” Kaya, puwedeng kaiba sa idolatriya an mga pagsadiri, kuwarta, sex, libangan—ano man na nagigin nang panginot sa buhay ta, na dahil diyan dai ta na naitatao an eksklusibong debosyon na maninigo ki Jehova. (Mat. 6:19-21, 24; Efe. 5:5; Col. 3:5) Dapat kitang magin mapagbantay sa gabos na porma nin idolatriya huling si Jehova sana an may lubos na deretso sa satong puso saka sa satong pagsamba!—1 Juan 5:21.

¹⁰ Sa inot na eksena na ipinahiling ni Jehova ki Ezekiel, may mahihiling na “marauton saka makababalding mga bagay.” Pero, sinabi ni Jehova sa saiyang maimbod na propeta: “Makakahiling ka nin makababalding mga bagay na mas maraot pa.” Ano daw an mas maraot pa kisa sa pagsamba sa idolatrosong simbolo nin pag-imon sa lugar kan templo?

11. Anong nakakapurisaw na mga bagay an nahiling ni Ezekiel pagkalaog niya sa patyong nasa laog na harani sa altar kan templo?

¹¹ Basahon an Ezekiel 8:7-12. Pagkatapos padakulaon ni Ezekiel an labot sa lanob, naglaog siya sa patyong nasa laog na harani sa altar kan templo. Dangan nahiling niyang nakaukit sa lanob an “mga ladawan nin mga linalang na nagkakaramang asin nin makarima-rimang  mga hayop asin an gabos na makababalding idolo.” * An mga nakaukit na idto nagrerepresentar sa palsong mga diyos. Nakapurisaw idto ki Ezekiel, pero mas nakakapurisaw an sunod niyang nahiling: “Asin 70 sa kamagurangan kan banwaan nin Israel” an nakatindog “sa diklom” asin nagdudulot nin insenso sa palsong mga diyos. Sa irarom kan Katugunan, an pagtutong nin insenso na may mahamot na parong nagrerepresentar sa inaako nin Diyos na mga pamibi kan maimbod na mga parasamba niya. (Sal. 141:2) Pero, an insenso na idinulot kan 70 kamagurangan na idto sa palsong mga diyos sarong mabatang parong para ki Jehova. An saindang mga pamibi makababalding parong para ki Jehova. (Tal. 15:8) Dinadaya kan kamagurangan na idto an saindang mga sadiri sa pag-isip na, “Dai kita nahihiling ni Jehova.” Pero nahiling sinda ni Jehova, asin ipinahiling niya pa ngani ki Ezekiel kun ano an mga ginigibo ninda sa Saiyang templo!

12. Taano ta dapat kitang magdanay na maimbod dawa “sa diklom,” asin siisay an lalo nang kaipuhan na magpahiling nin marahay na halimbawa sa bagay na ini?

¹² Ano an manunudan ta sa rekord ni Ezekiel manungod sa 70 Israelitang kamagurangan na idto na nagdulot nin insenso sa palsong mga diyos? Para dangugon nin Diyos an satong mga pamibi—asin para magdanay na dalisay an satong pagsamba sa paghiling niya—dapat kitang magdanay na maimbod dawa “sa diklom.” (Tal. 15:29) Tandaan ta na nahihiling ni Jehova an gabos na ginigibo ta. Kun totoo  si Jehova sa sato, dai kita magibo nin ano man na makakapamundo sa saiya dawa mayo nin ibang nakakahiling. (Heb. 4:13) An mga elder sa kongregasyon lalo nang kaipuhan na magpahiling nin marahay na halimbawa sa pamumuhay bilang Kristiyano. (1 Ped. 5:2, 3) Makatanusan sanang asahan kan kongregasyon na an elder na nakatindog sa inutan ninda asin nanginginot sa sainda sa pagsamba sa pagtiripon dapat na namumuhay kauyon kan mga prinsipyo sa Bibliya dawa “sa diklom,” an buot sabihon, pag daing nakakahiling sa saiya.—Sal. 101:2, 3.

13. Ano an nahiling ni Ezekiel na ginigibo kan apostatang mga babayi sa saro sa mga trangkahan kan templo?

¹³ Basahon an Ezekiel 8:13, 14. Pagkatapos kan inot na duwang makababalding mga eksena, nagsabi giraray si Jehova ki Ezekiel: “Makakahiling ka nin mas makababalding mga bagay na ginigibo ninda.” Ano an sunod na nahiling kan propeta? “Sa entrada kan norteng trangkahan kan harong ni Jehova,” nakahiling siya nin “mga babaying nakatukaw asin tinatangisan an diyos na si Tamuz.” Sa mga isinurat kan mga Sumeriano, si Tamuz, na sarong diyos nin Mesopotamia, inaapod man na Dumuzi asin ibinibilang na agom kan diyosa nin pagigin mainaki na si Istar. * Minalataw na nagtatangis an mga Israelitang babayi bilang parte nin relihiyosong ritwal may koneksiyon sa kagadanan ni Tamuz. Paagi sa pagtangis ki Tamuz sa templo ni Jehova, an mga babaying idto naggigibo nin paganong ritwal sa sentro kan dalisay na pagsamba. Pero dai nagigin banal an sarong palsong relihiyosong seremonya dahil lang ta ginigibo iyan sa templo nin Diyos. Para ki Jehova, an apostatang mga babaying idto naggigibo nin “makababalding mga bagay.”

14. Ano an manunudan ta sa pagmansay ni Jehova sa ginigibo kan apostatang mga babayi?

¹⁴ Ano an manunudan ta sa pagmansay ni Jehova sa ginigibo kan mga babaying idto? Para magdanay na dalisay an satong pagsamba, dai ta dapat iyan pagsalakan nin maating paganong mga gibo-gibo. Kaya, dai kita dapat makilabot sa mga selebrasyon na may paganong relihiyosong mga pinaghalian. Mahalaga daw talaga an pinaghalian? Iyo! Garo baga mayo man nin maraot sa mga ginigibo ngunyan sa partikular na mga selebrasyon arog nin Pasko saka Pasko nin Pagkabuhay (Easter). Pero dai ta paglingawan na nahiling mismo ni Jehova an paganong relihiyosong mga kaugalian na iyo an pinaghalian kan mga selebrasyon sa panahon ta ngunyan. Para ki Jehova, dai nababawasan an pagigin makababaldi kan mga paganong kaugalian dawa pa maglihis an panahon o isalak iyan sa dalisay na pagsamba.—2 Cor. 6:17; Kap. 18:2, 4.

15, 16. Ano an ginigibo kan 25 lalaki sa nasa laog na patyo kan templo, asin taano ta nakulgan na marhay si Jehova sa ginigibo ninda?

¹⁵ Basahon an Ezekiel 8:15-18. Inintrodusir ni Jehova an ikaapat saka ultimong eksena sa pamilyar na mga tataramon: “Makakahiling ka nin makababalding mga bagay na mas makaturutriste pa sa mga  ini.” Tibaad napaisip an propeta: ‘Ano daw an mas makaturutriste pa sa mga nahiling ko na?’ Yaon na si Ezekiel sa nasa laog na patyo kan templo. Diyan, sa may entrada kan templo, may nahiling siyang 25 lalaki na nagduduko para sambahon an “aldaw sa sirangan.” Makulugon nanggad ki Jehova an ginibo kan mga lalaking idto. Taano man?

¹⁶ Imahinara an eksena: An entrada kan templo nin Diyos nakaatubang sa sirangan. An mga parasamba na malaog sa templo nakaatubang sa sulnupan asin nakatalikod sa aldaw sa sirangan. Pero an 25 lalaki sa bisyon “nakatalikod sa templo” asin nakaatubang sa sirangan tanganing masamba ninda an aldaw. Sa paggibo kaiyan, tinalikudan ninda si Jehova, huli ta an templong iyan “an harong ni Jehova.” (1 Ha. 8:10-13) An 25 lalaking idto mga apostata. Binaliwala ninda si Jehova, asin binalga ninda an tugon na yaon sa Deuteronomio 4:15-19. Talagang kinulgan ninda an Diyos na maninigo nanggad sa eksklusibong debosyon!

17, 18. (a) Ano an manunudan ta manungod sa mga parasamba sa aldaw sa templo? (b) Anong mga relasyon an rinaot kan apostatang mga Israelita, asin paano?

¹⁷ Ano an manunudan ta manungod sa mga parasambang idto sa aldaw? Para magdanay na dalisay an satong pagsamba, dapat kitang maglaom ki Jehova para sa espirituwal na kaliwanagan. Tandaan, “an Diyos na Jehova aldaw,” asin an saiyang Tataramon “liwanag” sa satong dalan. (Sal. 84:11; 119:105) Paagi sa saiyang Tataramon asin sa mga publikasyon na basado sa Bibliya na hali sa saiyang organisasyon, pigtatawan niya nin liwanag an satong puso asin isip, na ipinapahiling sa sato kun paano magkakaigwa nin nakakakontentong buhay ngunyan asin nin buhay na daing katapusan sa maabot na panahon. Kun sa kinaban na ini kita malaom para sa kaliwanagan, garo ta man sana pigtatalikudan si Jehova. Makukulgan nanggad siyang marhay kun gigibuhon ta iyan. Dai ta lamang gugustuhon na gibuhon iyan sa satong Diyos! Pinapatanidan man kita kan bisyon ni Ezekiel na likayan idtong mga minatalikod sa katotoohan—an mga apostata.—Tal. 11:9.

¹⁸ Napag-ulayan ta an nahiling ni Ezekiel na apat na makagurugirabong mga eksena nin idolatriya asin palsong pagsamba na nagpapahiling kun gurano na karaot kan pagsamba kan apostatang Juda. Dahil nagin maati sinda sa espirituwal, rinaot kan mga Israelitang idto an saindang relasyon sa Diyos. Asin pag maati sa espirituwal, pirmi nang kalabot diyan an pagigin maati sa moral. Kaya bakong makangangalas na nakagibo an apostatang mga Israelita nin gabos na klase nin kasalan na ruminaot kan saindang relasyon sa Diyos pati na sa saindang kapwa. Hilingon ta ngunyan kun paano ilinadawan ni propeta Ezekiel, sa paggiya kan banal na espiritu, an pagbagsak sa moral kan apostatang Juda.

19. Paano ilinadawan ni Ezekiel an maraot na kamugtakan sa moral kan banwaan na katipan ni Jehova?

¹⁹ Basahon an Ezekiel 22:3-12. Nagin maraot an kamugtakan sa moral kan nasyon—puon sa mga namamayo sagkod sa mga sakop ninda.  Ginagamit kan mga “pamayo,” o mga lider, an saindang awtoridad para manggadan nin mga daing sála. Haros gabos sa banwaan inaarog an saindang mga lider sa pagbaliwala sa Katugunan nin Diyos. Sa laog kan pamilya, ‘dai iginagalang’ kan mga aki an saindang mga magurang, asin ordinaryo na sana an insesto. Dinadaya kan rebelyosong mga Israelita an dayuhan na residente asin pigmamaltrato an aki na mayo nang ama saka an babaying balo. Dinudurugan kan mga Israelitang lalaki an agom kan saindang kapwa. Grabe an kahanaban kan banwaan kaya lakop an panunuhol, pangingikil, saka pagpapatubo sa nag-utang. Siguradong nakulgan si Jehova na mahiling na tuyong pigbabaliwala kan saiyang katipan na banwaan an Katugunan, na itinao niya dahil sa pagkamuot sa sainda! Nakulgan talaga si Jehova dahil sa maraot na mga ginigibo ninda. Sinugo niya si Ezekiel na sabihon sa maraot na banwaan: “Biyo mo akong liningawan.”

20. Ano an manunudan ta sa sinabi ni Ezekiel manungod sa pagigin maati sa moral kan Juda?

²⁰ Ano an manunudan ta sa sinabi ni Ezekiel manungod sa pagigin maati sa moral kan Juda? An kinaban na kinabubuhayan ta ngunyan na bagsak an moralidad garo an maraot na apostatang Juda. Inabuso kan mga namamahala sa gobyerno an saindang kapangyarihan asin inapi an ordinaryong mga tawo. Binendisyunan kan relihiyosong mga lider—partikular na kan klero nin Kakristiyanuhan—an mga giyera kan mga nasyon na guminadan nin milyon-milyon na tawo. Ibinaba kan klero an dalisay saka malinaw na mga pamantayan kan Bibliya may koneksiyon sa seksuwal na moralidad. Bilang resulta, pababa  nin pababa an mga pamantayan kan kinaban sa moral. Siguradong sasabihon man ni Jehova sa Kakristiyanuhan an sinabi niya sa apostatang Juda: “Biyo mo akong liningawan.”

21. Ano an manunudan ta sa pagigin maati sa moral kan suanoy na Juda?

²¹ Bilang banwaan ni Jehova, ano an manunudan ta sa pagigin maati sa moral kan suanoy na Juda? Tanganing akuon ni Jehova an satong pagsamba, kaipuhan tang pagdanayon na malinig an satong paggawi sa gabos na bagay. Bako iyan madaling gibuhon sa maraot na kinaban na kinabubuhayan ta ngunyan. (2 Tim. 3:1-5) Alagad, aram ta kun ano an namamatian ni Jehova sa gabos na klase nin karatan sa moral. (1 Cor. 6:9, 10) Sinusunod ta an mga pamantayan ni Jehova sa moral huling namumutan ta siya asin an saiyang katugunan. (Sal. 119:97; 1 Juan 5:3) Kun magigin maati kita sa moral, ipinapahiling ta na dai ta namumutan an satong banal asin malinig na Diyos. Dai ta lamang gugustuhon na tawan si Jehova nin dahilan na sabihon niya sato: “Biyo mo akong liningawan.”

22. (a) Pagkatapos pag-adalan an manungod sa pagbuyagyag ni Jehova sa suanoy na Juda, ano an determinado mong gibuhon? (b) Ano an tutukaron sa masunod na kapitulo?

²² May nanudan kitang mahalagang mga leksiyon sa pag-adal manungod sa pagbuyagyag ni Jehova sa nagin marauton na kamugtakan sa espirituwal asin moral kan suanoy na Juda. Siguradong napakusog kaini an satong determinasyon na itao ki Jehova an eksklusibong debosyon na maninigo nanggad sa saiya. Kaya kaipuhan tang magin mapagbantay sa gabos na porma nin idolatriya asin magdanay na malinig sa moral. Pero, ano an ginibo ni Jehova sa saiyang bakong maimbod na banwaan? Sa pagtatapos kan paglibot ki Ezekiel sa templo, sinabi ni Jehova sa propeta niyang ini: “Ipapahiling ko sa sainda an sakuyang grabeng kaanggutan.” (Ezek. 8:17, 18) Gusto tang maaraman kun ano an ginibo ni Jehova sa bakong maimbod na Juda, huling arog man kaiyan na paghukom an aakuon kan maraot na kinaban na ini. Tutukaron sa masunod na kapitulo kun paano nautob an mga paghukom ni Jehova laban sa Juda.