1-3. (a) Taano ta posibleng nakamati si Ezekiel nin karangahan sa bisyon manungod sa kahanga-hangang marhay na templo? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan kapitulo.) (b) Ano an pag-uulayan ta sa kapitulong ini?

 IMAHINARA si Ezekiel na 50 anyos na asin 25 taon nang nakadistiyero. Haloy nang gaba an templo sa Jerusalem. Kun pangarap man ni Ezekiel na maglingkod duman bilang saserdote, narealisar niya ngunyan na dai na iyan mangyayari. Mga 56 na taon pa an kaipuhan na maglihis bago matapos an pagigin distiyero ninda, kaya aram ni Ezekiel na imposibleng mahiling niya pa an banwaan ni Jehova na nakabalik na sa sadiri nindang daga asin lalo na an mahiling an templo na naitugdok na giraray. (Jer. 25:11) Namundo daw si Ezekiel dahil diyan?

² Mabuuton talaga si Jehova ta pinili niya an panahon na ini para tawan an maimbod na si Ezekiel nin sarong detalyadong marhay na bisyon na makakatao nanggad nin karangahan saka paglaom sa saiya! Paagi sa bisyon na iyan, dinara an propeta pabalik sa saiyang sadiring daga asin ibinaba sa sarong halangkawon na bukid. May nahiling siya diyan na “sarong lalaki na an itsura arog sa tanso.” Ilinibot siya kan anghel na ini sa bilog na templo na kahanga-hangang marhay. (Basahon an Ezekiel 40:1-4.) Garo totoong-totoo an bisyon! Siyertong napakusog an pagtubod ni Ezekiel saka napahanga siya, asin posibleng napaisip man siya. Dawa ngani dakul nin pagkakaagid  an templong ini sa templong aram niya na nasa Jerusalem, magkaibang marhay an duwang templong ini.

³ Mababasa sa huring siyam na kapitulo kan libro nin Ezekiel an manungod sa interesanteng bisyon na ini. Pag-ulayan ta ngunyan kun ano an dapat na magin sabuot ta mantang sinisiyasat asin sinasabot ta an bisyon na ini. Aramon ta man kun an templong nahiling ni Ezekiel iyo an dakulang espirituwal na templo na tinukar ni apostol Pablo pakalihis nin pirang siglo. Dangan siyasaton ta kun ano an kahulugan kan bisyon para ki Ezekiel saka sa mga kapwa niya idinistiyero.

4. Paano ta ipinapaliwanag kaidto an bisyon manungod sa templo, pero anong pagbabago an kaipuhan tang gibuhon?

⁴ Kaidto, sinasabi sa mga publikasyon ta na nahiling ni Ezekiel an dakulang espirituwal na templo ni Jehova, an templo na ipinasabong ki apostol Pablo na sambiton sa surat niya sa mga Hebreo. * Base sa pakasabot na iyan, garo baga makatanusan sanang isipon na puwede niyatong tawan nin simboliko, o antitipiko, na kahulugan an dakul sa mga detalye kan templo sa bisyon ni Ezekiel, na ginagamit an paliwanag ni Pablo manungod sa tabernakulo. Pero pagkatapos nin urog pang pagpamibi, pag-adal, saka paghurop-hurop, minalataw na kaipuhan nin mas simpleng paagi nin pagpaliwanag sa bisyon ni Ezekiel manungod sa templo.

5, 6. (a) Paano nagpahiling nin kapakumbabaan si apostol Pablo sa pagtukar niya manungod sa tabernakulo? (b) Ano an sinabi ni Pablo manungod sa nagkapirang detalye kan tabernakulo, asin paano niyato maaarog an kaisipan niya sa pagsabot ta kan bisyon ni Ezekiel manungod sa templo?

⁵ Garo mas marahay kun dai niyato hahanapan nin propetiko o simbolikong kahulugan an lambang detalye kan templo sa bisyon ni Ezekiel. Taano man? Pag-isipan an sarong halimbawa. Kan tukaron ni Pablo an manungod sa tabernakulo saka sa espirituwal na templo, nagsambit siya nin mga detalye kan tabernakulo, arog kan bulawan na insensaryo, takop kan kaban, saka kan bulawan na dulay na may laog na manna. Tinawan niya daw nin propetikong kahulugan an mga detalyeng iyan? Minalataw na dai siya pinahiro kan banal na espiritu na gibuhon iyan. Imbes, isinurat ni Pablo: “Bako ini an panahon para magtaram nin detalyado manungod sa mga bagay na ini.” (Heb. 9:4, 5) Andam si Pablo na magpagiya sa banal na espiritu asin mapakumbabang maghalat ki Jehova.—Heb. 9:8.

⁶ Arog man kaiyan kun mapadapit sa bisyon ni Ezekiel manungod sa templo. Detalyado man ining marhay. Asin mas marahay kun hahalaton ta si Jehova kun kaipuhan pa nin dugang na paglilinaw. (Basahon an Mikas 7:7.) Pero dapat ta daw isipon na mayo nin paglilinaw an espiritu ni Jehova manungod sa bisyon na ini? Dai!

7, 8. (a) Anong pakasabot an binago ta na ngunyan? (b) Ano an pagkakalain kan templo sa bisyon saka kan espirituwal na templo na ilinadawan ni Pablo?

⁷ Arog kan sinambit kasubago, sa laog nin dakul na taon, ipinapaliwanag kan satong mga publikasyon na nahiling ni Ezekiel an dakulang espirituwal na templo ni Jehova, an templo na ipinasabong ki Pablo na sambiton sa surat niya sa mga Hebreo. Pero pagkatapos nin urog pang pag-adal, minalataw na dai nahiling ni Ezekiel an dakulang espirituwal na templo. Taano ta dai?

 ⁸ Inot, an templo na nahiling ni Ezekiel bakong kauyon kan ipinasabong ki Pablo na paliwanag. Pag-isipan: Piglinaw ni apostol Pablo na an tabernakulo kan panahon ni Moises sarong anino asin arugan nin sarong bagay na mas dakula. An tabernakulo, arog kan templo ni Solomon saka ni Zerubabel na pareho an pagkadisenyo, igwa nin kuwartong “Kabanal-banali.” Inapod ni Pablo an kuwartong iyan na “sarong banal na lugar na gibo nin mga kamot,” asin sinabi niya na iyan “sarong kopya kan tunay na banal na lugar,” bako an mismong banal na lugar. Arin an pinapanungdan ni Pablo na tunay na banal na lugar? Sinabi niya na iyan iyo an “langit mismo.” (Heb. 9:3, 24) Langit daw an nahiling ni Ezekiel? Bako. Sa saiyang bisyon, mayong ipinaparisa na mga bagay sa langit an nahiling niya.—Ikumparar an Daniel 7:9, 10, 13, 14.

9, 10. Kun manungod sa mga atang, ano an pagkakalain kan templo sa bisyon ni Ezekiel saka kan dakulang espirituwal na templo na ilinadawan ni Pablo?

⁹ An saro pang malinaw na pagkakalain sa bisyon ni Ezekiel saka sa paglaladawan ni Pablo iyo an may koneksiyon sa mga atang. Nadangog ni Ezekiel kan tawan nin detalyadong mga instruksiyon an banwaan, mga pamayo, saka mga saserdote manungod sa pag-atang. Madulot sinda nin mga atang para sa sadiri nindang mga kasalan. Madulot man sinda nin mga atang sa pakikikabtang, na puwede nindang iribang kakanon sa mga kuwartong kakanan kan templo. (Ezek. 43:18, 19; 44:11, 15, 27; 45:15-20, 22-25) Igwa daw nin arog kaiyan na pauruutrong pagdulot nin mga atang sa dakulang espirituwal na templo?

¹⁰ Malinaw saka simple an simbag. Ipinaliwanag ni Pablo: “Kan si Cristo mag-abot bilang sarong halangkaw na saserdote kan marahay na mga bagay na nangyayari na, naglaog siya sa sarong mas importante asin mas perpektong tolda na bakong gibo nin mga kamot, an buot sabihon, bakong kabilang sa mga piglalang digdi sa daga. Luminaog siya sa banal na lugar na an dara bako an dugo nin mga kanding asin nin mga torilyong baka, kundi an sadiri niyang dugo, asin ginibo niya iyan nin saro sanang beses para sa gabos na panahon, na paagi kaiyan nagibo niyang magkamit kita nin daing katapusan na kaligtasan.” (Heb. 9:11, 12) Kaya sa dakulang espirituwal na templo, saro sana an iinatang—dai na iyan nasundan. Iyan an atang na pantubos, na iinatang kan mismong Urog na Dakulang Halangkaw na Saserdote, si Jesu-Cristo. Malinaw na an templo sa bisyon ni Ezekiel, na diyan iinaatang an dakul na kanding saka torong baka, bako an dakulang espirituwal na templo.

11. Kan panahon ni Ezekiel, taano ta bako pang panahon para ihayag nin Diyos an mga katotoohan manungod sa dakulang espirituwal na templo?

¹¹ Ini an ikaduwang rason kun taano ta bako an dakulang espirituwal na templo an nahiling ni Ezekiel: Bako pang panahon para ihayag nin Diyos an mga katotoohan na iyan. Tandaan na inot na itinao an bisyon ni Ezekiel sa mga Judiong idinistiyero sa Babilonya. Sakop sinda kan Katugunan ni Moises. Pag nakatalingkas na sinda, mabalik sinda sa Jerusalem asin susunudon ninda an Katugunan na iyan manungod sa dalisay na pagsamba paagi sa pagtugdok liwat kan templo  asin kan altar kaiyan. Dangan madulot giraray sinda duman nin mga atang, asin ginibo ninda iyan nin haros anom na siglo. Isipa na sana an epekto sa mga Judio kun an espirituwal na templo an ipinahiling sa bisyon ni Ezekiel—sarong templo na diyan iinatang kan halangkaw na saserdote an sadiri niyang buhay tapos ipinundo na an gabos na iba pang mga pag-atang! Ano daw an maiisip ninda sa bisyon na iyan? Posible daw na mapaluya kaiyan an saindang determinasyon na sunudon an Katugunan ni Moises? Arog kan pirming ginigibo ni Jehova, ihinahayag niya sana an mga katotoohan sa tamang panahon asin pag handa na an saiyang mga lingkod.

12-14. Ano an koneksiyon kan templong nahiling ni Ezekiel saka kan paliwanag ni Pablo manungod sa espirituwal na templo? (Hilingon an kahon na “Magkalain na Templo, Magkalain na Leksiyon.”)

¹² Kun siring, ano ngunyan an koneksiyon kan bisyon ni Ezekiel manungod sa templo saka kan paliwanag ni Pablo manungod sa espirituwal na templo? Tandaan na dai ni Pablo ibinasar an saiyang paliwanag sa bisyon ni Ezekiel manungod sa templo; imbes, ibinasar niya iyan sa tabernakulo kan panahon ni Moises. Totoo, nagsambit si Pablo nin nagkapirang detalye na mahihiling man sa templo ni Solomon saka ni Zerubabel asin na mahihiling man sa bisyon ni Ezekiel manungod sa templo. Pero sa pangkagabsan, magkalain an pokus kan mga isinurat ni Ezekiel saka ni Pablo. * Bakong magkapareho an mga isinurat ninda, pero sinusuportaran kaiyan an kada saro. Sa paanong paagi?

 ¹³ Puwede tang isipon na magkakonektar an duwang pagkasaysay na iyan sa Bibliya sa arog kaining paagi: Ki Pablo, nanudan ta an areglo ni Jehova sa pagsamba, asin ki Ezekiel, an mga pamantayan ni Jehova sa pagsamba. Para tukduan kita manungod sa areglo ni Jehova para sa dalisay na pagsamba, ihinayag ni Pablo an kahulugan kan pirang detalye na konektado sa espirituwal na templo, arog kan halangkaw na saserdote, mga atang, altar, asin Kabanal-banali. Pero para iduon an manungod sa halangkaw na mga pamantayan ni Jehova para sa dalisay na pagsamba, an bisyon ni Ezekiel manungod sa templo nagtatao nin detalyadong paglaladawan na talagang matabang sa sato na maitadom sa satong isip saka puso an dakul na leksiyon manungod sa mga pamantayan ni Jehova.

¹⁴ Ano ngunyan an epekto sa sato kan pagbago sa pakasabot na ini? Siguradong dai iyan nangangahulugan na nabawasan na an halaga kan bisyon ni Ezekiel para sa sato ngunyan. Para mahiling an mga pakinabang kan bisyon, pag-ulayan ta kun paano posibleng nakinabang digdi an maimbod na mga Judio kaidto.

15. (a) Ano an kabilugan na mensahe kan bisyon ni Ezekiel? (b) Anong pagkakalain an mahihiling sa Ezekiel kapitulo 8 saka Ezekiel kapitulo 40 sagkod 48?

¹⁵ Para maaraman an simbag kan Bibliya sa hapot na iyan, pag-ulayan ta an serye nin koronektadong mga hapot na matabang sa  sato para masabutan nin lubos an bisyon. Inot, ano an kabilugan na mensahe kan bisyon? Ibabalik an dalisay na pagsamba! Malinaw iyan ki Ezekiel. Naisurat na niya an inaapod ngunyan na kapitulo 8 nin Ezekiel, na diyan ilinadawan ni Jehova an manungod sa marauton na kamugtakan kan templo sa Jerusalem. Pero sa inaapod ngunyan na kapitulo 40 sagkod 48 nin Ezekiel, siguradong ugmahon niyang isinurat nin detalyado an sarong lain na marhay na paglaladawan. Mahihiling ta diyan bako an naramugan na dalisay na pagsamba, kundi kun paano dapat na isagibo an dalisay na pagsamba—sarong perpektong halimbawa nin pagsamba ki Jehova sigun sa Katugunan ni Moises.

16. Paano kinumpirmar kan bisyon ni Ezekiel manungod sa templo an ihinula ni Isaias sarong siglo bago kaiyan?

¹⁶ Para maibalik an dalisay na pagsamba ki Jehova, dapat iyan na ilangkaw. Labing sarong siglo pa bago kaiyan, giniyahan si propeta Isaias na isurat: “Sa huring kabtang kan mga aldaw, an bukid kan harong ni Jehova marigon na maeestablisar na halangkaw pa sa alituktok kan mga bukid, asin ilalangkaw iyan nin mas halangkaw pa sa mga bulod.” (Isa. 2:2) Malinaw na patiinot na nahiling ni Isaias na ibabalik asin ilalangkaw an dalisay na pagsamba ki Jehova, na garo baga ibinugtak sa pinakahalangkaw na bukid. Asin hain ngunyan si Ezekiel sa bisyon na ini hali sa Diyos? Yaon siya “sa sarong halangkawon na bukid,” asin nakahiling siya sa harong ni Jehova! (Ezek. 40:2) Kaya kinukumpirmar kan bisyon ni Ezekiel na ibabalik an dalisay na pagsamba.

17. Sumaryuhon an Ezekiel kapitulo 40 sagkod 48.

¹⁷ Pag-isipan an halipot na sumaryo kan nahiling saka nadangog ni Ezekiel, na mababasa sa Ezekiel kapitulo 40 sagkod 48. Naghihiling siya mantang pigsusukol kan anghel an mga trangkahan, an mga pader, an mga lanob, an mga patyo, asin an santuwaryo kan templo. (Ezek. 40-42) Dangan suminunod an sarong nakakapukaw na marhay sa buot na eksena: An mamurawayon na pag-abot ni Jehova sa templo! Tinawan Niya nin sadol an saiyang masinuway na banwaan, an mga saserdote, saka an mga pamayo. (Ezek. 43:1-12; 44:10-31; 45:9-12) Nakahiling si Ezekiel nin sarong salog na nagbubulos hali sa santuwaryo pasiring sa Gadan na Dagat, asin nagtatao iyan nin buhay saka mga bendisyon sa dagat na iyan. (Ezek. 47:1-12) Asin nahiling niya na eksakto an pagkakabanga-banga kan kadagaan asin isinasagibo an dalisay na pagsamba harani sa sentro kaini. (Ezek. 45:1-8; 47:13–48:35) Ano an kabilugan na mensahe kan bisyon? Malinaw na sinisiyerto ni Jehova sa saiyang banwaan na ibabalik asin ilalangkaw an dalisay na pagsamba. Bebendisyunan niya an saiyang harong nin pagsamba paagi kan saiyang presensiya, asin papangyarihon niyang magbulos an mga bendisyon hali sa templong iyan, na magtatao nin pagpaumay, buhay, saka katiwasayan sa ibinalik na daga.

18. Dapat daw na literal an magin pakasabot ta sa bisyon? Ipaliwanag.

¹⁸ Ikaduwa, dapat daw na literal an magin pakasabot ta sa bisyon? Dai. Posibleng naisip tulos ni Ezekiel saka kan mga kapwa niya idinistiyero na dai ninda dapat sabuton ini sa literal na paagi. Taano  ta dai? Girumdumon na nahiling ni Ezekiel an templong iyan sa “sa sarong halangkawon na bukid.” Nakakaagid iyan sa propesiya ni Isaias, pero bako iyan kauyon kan lokasyon kan literal na templo. An templo ni Solomon yaon sa Bukid nin Moria sa Jerusalem, asin diyan iyan itutugdok giraray pag-abot nin panahon. Pero iyan daw “sarong halangkawon na bukid”? Bako. Sa katunayan, napapalibutan an Bukid nin Moria nin iba pang mga bukid na kasinglangkaw kaiyan o mas haralangkaw pa ngani diyan. Saro pa, dakulaon an sakop kan bilog na templo na nahiling ni Ezekiel. An mahiwas na lugar na ini na napapalibutan nin mga pader dai magkakaigo sa alituktok kan Bukid nin Moria. Dai man iyan magkakaigo maski sa siyudad nin Jerusalem kan panahon ni Solomon! Asin siguradong dai man inisip kan mga idinistiyero na igwa nin mabulos na sarong literal na salog hali sa santuwaryo kan templo pasiring sa Gadan na Dagat, na diyan mauulian an daing buhay na tubig kaiyan. Panghuri, huling mabukid an Dagang Panuga, dai puwedeng magkaigwa nin diretso asin magkakaraya na mga linderos sa pag-ultanan kan mga tribo, arog kan ilinadawan sa bisyon. Kaya dai dapat sabuton sa literal na paagi an bisyon.

19-21. Ano an gusto ni Jehova na magin epekto kan bisyon ni Ezekiel sa banwaan, asin taano ta arog kaiyan an posibleng mamatian ninda?

¹⁹ Ikatulo, ano an dapat na magin epekto kan bisyon sa mga kahimanwa ni Ezekiel? Mantang iniisip-isip an halangkaw na mga pamantayan ni Jehova para sa dalisay na pagsamba, dapat na makamati nin supog an banwaan. Sinabi ni Jehova ki Ezekiel: “Iladawan mo an templo sa banwaan nin Israel.” An paglaladawan ni Ezekiel sa templong  ini dapat na magin detalyadong marhay tanganing mapahiro an mga Israelita na “pag-adalan an plano kaiyan.” Taano ta dapat na pag-isipan kan banwaan an manungod sa templo? Arog kan naaraman ta, bako man para itugdok iyan. Imbes, arog kan sinabi ni Jehova, ipinahiling niya iyan “tanganing masupog sinda dahil sa saindang mga pagkakasala.”—Basahon an Ezekiel 43:10-12.

²⁰ Taano ta an bisyon na ini makakapamati sa mga tawong tama an kamugtakan nin puso na makonsiyensiya asin masupog? Mangnuhon an sinabi ki Ezekiel: “Aki nin tawo, magtao kang atensiyon, maghiling ka, asin magdangog kang marhay sa gabos na sasabihon ko sa saimo manungod sa mga reglamento saka katugunan kan templo ni Jehova.” (Ezek. 44:5) Pauruutrong nadangog ni Ezekiel an manungod sa mga reglamento saka katugunan. (Ezek. 43:11, 12; 44:24; 46:14) Parati man na ipinapagirumdom ki Ezekiel an manungod sa mga pamantayan ni Jehova—dawa an tamang laba nin sarong maniko saka an tamang mga pantimbang. (Ezek. 40:5; 45:10-12; ikumparar an Talinhaga 16:11.) An totoo, sa bisyon sanang ini, labing 50 beses na ginamit ni Ezekiel an mga tataramon sa orihinal na lengguwahe para sa “sukol” saka iba pang porma kan mga tataramon na ini.

²¹ Mga sukol, timbang, katugunan, reglamento—ano an gustong sabihon kaini ni Jehova sa saiyang banwaan? Garo baga ipinapagirumdom niya sa sainda, paagi sa mapuwersang mga pananaram, an mahalagang katotoohan na ini: Si Jehova sana an naggigibo nin mga pamantayan para sa dalisay na pagsamba. Idtong mga dai nagsusunod sa mga pamantayan na iyan dapat na masupog! Pero sa anong mga paagi an bisyon na ini nagtukdo nin leksiyon sa mga Judio? Sa masunod na kapitulo, pag-uulayan ta an nagkapirang espesipikong halimbawa. Matabang iyan sa sato na mas malinaw na mahiling an kahulugan para sa sato ngunyan kan kahanga-hangang bisyon na ini.