1, 2. Taano ta masasabing madunong na giya si Jesus?

 IMAHINARA na namamasyar ka sa sarong kahanga-hanga asin magayon na siyudad kaiba an sarong eksperyensiyadong tour guide. Ngunyan ka pa sana nakaabot sa siyudad na iyan pati an kairiba mo, kaya nagdadangog kang marhay sa gabos na sinasabi niya. Mantang namamasyar, gustong-gusto mo nang maaraman saka kan mga kapwa turista an dapit sa mga atraksiyon sa siyudad na dai mo pa nahihiling. Minsan siring, pag hinahapot mo an tour guide dapit diyan, minasimbag sana siya sa tamang oras, na sa parati pag natatanaw mo na an sarong atraksiyon. Kaya, mas minahanga ka sa kadunungan niya, huling sinasabi niya sa saimo an kaipuhan mong maaraman sa oras na kaipuhan mo nang maaraman iyan.

² Magkaagid an sitwasyon kan tunay na mga Kristiyano asin kan mga turista. Gustong-gusto tang maaraman an dapit sa pinakakahanga-hanga sa gabos na siyudad, ‘an siyudad na igwa nin [tunay na] mga pundasyon,’ an Kahadian nin Diyos. (Heb. 11:10, An Marahay na Bareta Biblia) Kan nasa daga pa si Jesus, personal niyang giniyahan an mga parasunod niya, kaya nagkaigwa sinda nin mas hararom na kaaraman dapit sa Kahadian. Sinimbag daw niya an gabos na hapot ninda asin sinabi sa sainda nin sararuan sana an gabos na bagay dapit sa Kahadian? Dai. Sabi niya: ‘Igwa pa ako nin dakul na sasabihon saindo, alagad dai [nindo iyan makakaya] ngunyan.’ (Juan 16:12) Bilang an pinakamadunong sa gabos na naggigiya o guide, nungka niyang pinagabatan an mga disipulo nin kaaraman na dai pa ninda kayang sabuton.

3, 4. (a) Paano padagos na tinutukduan ni Jesus an mga maimbod dapit sa Kahadian nin Diyos? (b) Ano an pag-uulayan ta sa kapitulong ini?

³ Sinabi ni Jesus an nasa Juan 16:12 kan ultimong banggi kan buhay niya digdi sa daga. Pagkagadan niya, paano niya padagos na tutukduan an mga maimbod dapit sa Kahadian nin Diyos? Ginarantiyahan niya an mga apostol: ‘An espiritu nin katotoohan an [mataong giya sa] saindo sa gabos na katotoohan.’ a (Juan 16:13) Puwede tang iagid an banal na espiritu sa sarong mapasensiyang giya. Iyan an ginagamit ni Jesus sa pagtutukdo sa mga parasunod niya kun ano man an kaipuhan nindang maaraman dapit sa Kahadian nin Diyos—sa mismong oras na kaipuhan nindang maaraman iyan.

⁴ Pag-ulayan ta kun paano ginigiyahan kan banal na espiritu ni Jehova an sinserong mga Kristiyano para magkaigwa nin urog pang  kaaraman dapit sa Kahadian. Inot, pag-uulayan ta an pakasabot niyato sa kun nuarin nagpuon na mamahala an Kahadian nin Diyos. Dangan, sisiyasaton ta kun siisay an mga tagapamahala kaiyan saka kun siisay an mga sakop kaiyan asin kun ano an paglaom ninda. Ultimo, aaramon ta kun paano nagkaigwa nin mas malinaw na pakasabot an mga parasunod ni Cristo sa kun ano an kalabot sa kahagadan na magin maimbod sa Kahadian.

5, 6. (a) Ano an napasalang mga paniniwala kan Mga Estudyante sa Bibliya dapit sa pag-establisar kan Kahadian asin pag-ani? (b) Taano ta dai iyan maninigong magin dahilan na magduda kun baga ginigiyahan ni Jesus an mga parasunod niya?

⁵ Arog kan naaraman ta sa Kapitulo 2 kan librong ini, nagkapirang dekadang itinukdo kan Mga Estudyante sa Bibliya na mahalagang marhay an taon 1914 sa kautuban kan hula sa Bibliya. Minsan siring, naniniwala sinda kaidto na nagpuon na an presensiya ni Cristo kan 1874, na nagpuon na siyang mamahala sa langit kan 1878, asin na lubos na eestablisaron an Kahadian pag-abot nin Oktubre 1914. An pag-ani mapuon 1874 sagkod 1914 asin matatapos pag natipon na sa langit an mga linahidan. Huli sa napasalang mga ideyang ini, dapat daw na magduda kun baga ginigiyahan ni Jesus an mga maimbod na idto paagi sa banal na espiritu?

⁶ Dai nanggad! Isip-isipa giraray an ilustrasyon ta sa inot na parapo. Huling napasala an mga turista sa mga espekulasyon ninda asin gustong-gustong maghapot, dapat daw na pagdudahan an pagigin masasarigan kan guide ninda? Dai nanggad! Kaagid kaiyan, minsan ngani pinagmamaigutan kun minsan kan mga lingkod nin Diyos na sabuton an mga detalye kan katuyuhan ni Jehova bago pa sinda giyahan kan banal na espiritu na masabutan an mga katotoohan, malinaw na ginigiyahan sinda ni Jesus. Huli kaini, andam na itanos an mga maimbod asin may kapakumbabaan na liniliwat an saindang pagmansay.—Sant. 4:6.

7. Binendisyunan an mga lingkod nin Diyos nin anong mga silyab nin espirituwal na liwanag?

⁷ Kan mga taon pakalihis kan 1919, binendisyunan an mga lingkod nin Diyos nin nagdadakul na silyab nin espirituwal na liwanag. (Basahon an Salmo 97:11.) Kan 1925, ilinuwas sa The Watch Tower an importanteng marhay na artikulo na may titulong “Pagkamundag kan Nasyon.” Nagtao iyan nin nakakakumbinsir na suno sa Kasuratan na ebidensiya na namundag an Mesiyanikong Kahadian kan 1914, bilang kautuban kan makahulang paglaladawan sa pangangaki kan langitnon na babayi, na nakasurat sa Kapahayagan kapitulo 12. b Ipinahiling pa kaiyan na an inagihan na persekusyon asin kasakitan kan mga lingkod ni Jehova kan mga taon na may giyera malinaw na mga tanda na ihinulog na si Satanas hali sa langit, ‘na igwa nin dakulang kaanggutan, sa pakaaram na siya igwa nin kadikit na sanang panahon.’—Kap. 12:12.

8, 9. (a) Paano idinuon an kahalagahan kan Kahadian nin Diyos? (b) Anong mga hapot an pag-uulayan ta?

⁸ Gurano kahalaga an Kahadian? Kan 1928, pinunan nang iduon kan The Watch Tower na mas mahalaga an Kahadian kisa sa personal na kaligtasan paagi sa pantubos. Iyo, paagi sa Mesiyanikong Kahadian papakangbanalon ni Jehova an pangaran niya, ibibindikar an saiyang soberaniya, asin uutubon an gabos na katuyuhan niya para sa katawuhan.

 ⁹ Sairisay an mamamahala kaiba ni Cristo sa Kahadian? Sairisay an magigin sakop kaiyan sa daga? Asin sa anong gibuhon maninigong magin sibot an mga parasunod ni Cristo?

10. Ano an haloy nang pakasabot kan mga lingkod nin Diyos dapit sa 144,000?

¹⁰ Pirang dekada bago 1914, nasabutan na kan tunay na mga Kristiyano na 144,000 na maimbod na parasunod ni Cristo an mamamahala sa langit kaiba niya. c Nasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya na literal an bilang na iyan asin pinunan na sindang tipunon kan inot na siglo C.E.

11. Paano nag-uswag an kaaraman kan mga may paglaom na magin miyembro kan nobya ni Cristo kun dapit sa asignasyon ninda sa daga?

¹¹ Pero, ano an gigibuhon kan mga may paglaom na magin miyembro kan nobya ni Cristo mantang nasa daga pa sinda? Nasabutan ninda na idinuon ni Jesus an gibuhon na paghuhulit asin ikinonektar iyan sa sarong panahon nin pag-ani. (Mat. 9:37; Juan 4:35) Siring kan naaraman ta sa Kapitulo 2, may panahon kaidto na an paniniwala ninda malawig nin 40 taon an panahon nin pag-ani, na matatapos pag tinipon na sa langit an mga linahidan. Minsan siring, kaipuhan an urog na paglilinaw huling nagpadagos an gibuhon dawa pakalihis nin 40 taon. Ngunyan aram na niyato na nagpuon kan 1914 an panahon nin pag-ani—an panahon para pagsuwayon an trigo asin mga duot, an maimbod na linahidan na mga Kristiyano asin an bako totoong mga Kristiyano. Panahon na nanggad para magkonsentrar sa pagtipon sa natatadang bilang kan langitnon na grupo!

12, 13. Paano nauutob sa huring mga aldaw an mga ilustrasyon ni Jesus dapit sa sampulong daraga asin mga talento?

¹² Puon 1919, padagos na ginigiyahan ni Cristo an maimbod asin mapagmansay na uripon para iduon an paghuhulit. Itinao niya an asignasyon na iyan kan inot na siglo. (Mat. 28:19, 20) Ipinarisa man niya kun anong mga kuwalidad an kaipuhan kan linahidan na mga parasunod para mautob an sugo na maghulit. Paano niya iyan ginibo? Sa saiyang ilustrasyon dapit sa sampulong daraga, ipinahiling niya na an mga linahidan dapat magdanay na mapagbantay, o alisto sa espirituwal, tanganing maabot ninda an pinakapasuhan na makaiba sa dakulang punsiyon sa kasal sa langit, sa panahon na makakaibanan na ni Cristo an saiyang “nobya” na 144,000. (Kap. 21:2) Dangan, sa saiyang ilustrasyon dapit sa mga talento, itinukdo niya na an linahidan na mga lingkod magigin maigot sa paghuhulit na ipinagkatiwala niya sa sainda.—Mat. 25:1-30.

 ¹³ An mga linahidan nagin mapagbantay asin maigot kan nakaaging siglo. Siyertong babalusan an pagigin mapagbantay ninda! Minsan siring, an natatada sana daw kan 144,000 na kairibang tagapamahala ni Cristo an titipunon sa dakulang gibuhon na pag-ani?

14, 15. Anong apat na magkakalain na grupo an tinukar sa The Finished Mystery?

¹⁴ Haloy nang gustong-gustong maaraman kan mga maimbod an dapit sa “dakulang kadaklan” (“dakulang kaburunyugan,” King James Version) na sinambit sa Kapahayagan 7:9-14. Bakong makangangalas na bago ihayag ni Cristo kun siisay an dakulang grupong ini, an kadaklan na sinabi kaidto dapit sa temang iyan bako nanggad kauyon kan malinaw asin simpleng mga katotoohan na aram saka pinapahalagahan ta ngunyan.

¹⁵ Kan 1917, sinabi kan librong The Finished Mystery na may “duwang grado o klase nin Langitnon na kaligtasan, asin duwang grado o klase nin daganon na kaligtasan.” Siisay an minakompuwesto sa apat na grupong iyan nin mga tawo na may magkakalain na paglaom para sa kaligtasan? Inot, an 144,000 na mamamahalang kaiba ni Cristo. Ikaduwa, an dakulang kaburunyugan. Kaidto, an paniniwala iyo na sinda an mga nagsasabing Kristiyano na kabilang pa sa mga relihiyon nin Kakristiyanuhan. May pagtubod sinda pero bakong igo para makapanindugan na may integridad. Kun siring, tatawan sinda nin mas hababang posisyon sa langit. Kun dapit sa daga, an paniniwala kaidto iyo na may ikatulong grupo, an “suanoy na mga maninigo”—arog kan maimbod na si Abraham, Moises, asin iba pa—na magkakaigwa nin katungdan na may awtoridad sa ikaapat na grupo, an kinaban nin katawuhan.

16. Ano an mga silyab nin espirituwal na liwanag kan 1923 asin 1932?

¹⁶ Paano giniyahan kan banal na espiritu an mga parasunod ni Cristo na masabutan an mga bagay na pinapahalagahan ta ngunyan? Nangyari iyan nin progresibo, paagi sa sunod-sunod na mga silyab nin espirituwal na liwanag. Kaidto pang 1923, tinawan na nin atensiyon kan The Watch Tower an sarong grupo na daing langitnon na paglaom pero maistar sa daga sakop kan paghadi ni Cristo. Kan 1932, tinukar kan The Watchtower an dapit ki Jonadab (Jehonadab), na uminiba sa linahidan nin Diyos na si Hading Jehu kan Israel, para magsuportar sa paglaban kaini sa palsong pagsamba. (2 Ha. 10:15-17) Nagsabi iyan na may sarong grupo nin mga tawo sa presenteng mga panahon na arog ki Jonadab, asin na ililigtas ni Jehova an grupong ini “sa Armagedon” para mag-istar digdi sa daga.

17. (a) Kan 1935, nagkaigwa nin anong maliwanagon na silyab nin espirituwal na liwanag? (b) Ano an epekto sa maimbod na mga Kristiyano kan bagong pakasabot dapit sa dakulang kaburunyugan? (Hilingon an kahon na “ Nakaginhawang Marhay.”)

¹⁷ Kan 1935, nagkaigwa nin maliwanagon na silyab nin espirituwal na liwanag. Sa kumbensiyon sa Washington, D.C., ipinamidbid an dakulang kaburunyugan bilang daganon na grupo, na iyo man sana an mga karnero sa parabula ni Jesus dapit sa mga karnero asin mga kanding. (Mat. 25:33-40) An dakulang kaburunyugan magigin kabtang kan ‘ibang mga karnero,’ na dapit sa sainda sinabi ni Jesus: “Sinda man kaipuhan na darahon ko.” (Juan 10:16) Kan magsabi an ispiker na si J. F. Rutherford: “Puwede daw tabing tumindog an gabos na may paglaom na mabuhay sagkod lamang  sa daga?” labi sa kabanga kan mga nagdadangog an nagtirindog! “Uya!” an sabi niya. “An dakulang kaburunyugan!” Dakul an napahirong marhay huling sa katapos-tapusi nasabutan ninda an saindang paglaom sa maabot na panahon.

18. Sa ano nagkonsentrar an mga lingkod ni Cristo sa saindang ministeryo, asin ano an resulta?

¹⁸ Puon kaidto, ginigiyahan ni Cristo an mga lingkod niya na magkonsentrar sa pagtipon kan mga may paglaom na magin miyembro kan dakulang kadaklan na makakabalyong buhay asin ligtas sa dakulang kahurasaan. Kan primero, garo baga bakong kahanga-hanga an pagtipon. Sarong beses nagsabi pa ngani si Brother Rutherford: “Garo baga dai talaga magigin dakulaon an ‘dakulang kaburunyugan.’ ” Pero siyempre, aram na niyato ngunyan na binebendisyunan nanggad ni Jehova an pag-ani puon kaidto! Paagi sa paggiya ni Jesus asin kan banal na espiritu, an mga linahidan saka an kairiba ninda na ‘ibang mga karnero’ nagin siring nanggad sa ihinula ni Jesus—‘sarong aripumpon’ na iribang naglilingkod sa pangangataman nin “sarong pastor.”

19. Paano kita puwedeng makikabtang para magdakul an dakulang kadaklan?

¹⁹ An kadaklan sa maimbod na mga tawo mabubuhay sagkod lamang sa paraisong daga, na pinamamahalaan ni Cristo asin kan 144,000 na kairibang tagapamahala. Bako daw na nakakaugmang isip-isipon kun paano giniyahan ni Cristo an mga lingkod nin Diyos sa siring kalinaw na pakasabot dapit sa suno sa Kasuratan na paglaom sa maabot na panahon? Pribilehiyo nanggad na sabihon ta sa mga nakakaulay niyato sa ministeryo an paglaom na iyan! Magin aktibo nanggad kita sagkod na itinutugot kan satong mga kamugtakan tanganing padagos na magdakul an dakulang kadaklan, na nagtatao nin mas makusog pang kurahaw nin pag-umaw sa pangaran ni Jehova!—Basahon an Lucas 10:2.

20. Anong mga elemento an minakompuwesto sa organisasyon ni Satanas, asin paano napapalabot an Kristiyanong kaimbudan?

²⁰ Mantang padagos na nakakanuod dapit sa Kahadian an mga lingkod nin Diyos, kaipuhan man nindang lubos na masabutan kun ano an buot sabihon kan pagigin maimbod sa langitnon na gobyerno. Mapadapit digdi, kan 1922, sinabi kan The Watch Tower na may nagpupunsiyonar na duwang organisasyon, ki Jehova asin ki Satanas, na an ki Satanas kompuwesto nin komersiyal, relihiyoso, asin pulitikal na mga elemento. An mga maimbod sa Kahadian nin Diyos na pinamamahalaan ni Cristo dai dapat na ikompromiso an kaimbudan ninda paagi sa bakong maninigo na pakikikabtang sa arin man na aspekto kan organisasyon ni Satanas. (2 Cor. 6:17) Ano an buot sabihon kaiyan?

21. (a) Paano pinapatanidan kan maimbod na uripon an mga lingkod nin Diyos dapit sa darakulang negosyo? (b) Kan 1963, ano an ihinayag kan The Watchtower dapit sa ‘Dakulang Babilonya’?

²¹ Paagi sa espirituwal na kakanon na itinatao kan maimbod na uripon, padagos na nabubuyagyag an korapsiyon sa darakulang negosyo asin napapatanidan an mga lingkod nin Diyos na dai magpadara sa lakop na materyalismo diyan. (Mat. 6:24) Siring man, padagos na tinawan nin atensiyon kan mga publikasyon ta an relihiyosong kabtang kan organisasyon ni Satanas. Kan 1963, malinaw na ipinahiling kan The Watchtower na an ‘Dakulang Babilonya’  nagrerepresentar bako sana sa Kakristiyanuhan kundi pati man sa pambilog na kinaban na imperyo nin palsong relihiyon. Kaya, arog kan maaaraman ta nin mas detalyado sa Kapitulo 10 kan librong ini, tinatabangan an mga lingkod nin Diyos sa kada nasyon asin kultura na ‘maghali sa saiya,’ na talikdan an gabos na kaugalian kan palsong relihiyon.—Kap. 18:2, 4.

22. Kan Giyera Mundiyal I, ano an pakasabot nin dakul na lingkod nin Diyos sa sadol na nasa Roma 13:1?

²² Pero, kumusta man an pulitikal na kabtang kan organisasyon ni Satanas? Puwede daw makikabtang an tunay na mga Kristiyano sa mga giyera asin iriwal nin mga nasyon? Kan Giyera Mundiyal I, nasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya sa pangkagabsan na dai dapat gumadan an mga parasunod ni Cristo. (Mat. 26:52) Minsan siring, para sa dakul, an sadol sa Roma 13:1 na magin makinuyog ‘sa haralangkaw na kapangyarihan’ o awtoridad nangangahulugan na maninigo sindang lumaog sa armi, magsulot nin unipormeng pansuldados, asin magdara pa ngani nin armas; pero, kun pagbutan sindang gadanon an mga kalaban, dapat na sa aire sana sinda magpaputok.

23, 24. Ano an pakasabot ta sa Roma 13:1 kaidtong Giyera Mundiyal II, asin sa anong mas tamang pakasabot giniyahan an mga parasunod ni Cristo?

²³ Pagkapuon pa sana kan Giyera Mundiyal II kan 1939, itinampok na kan The Watchtower an sarong hararom na pagtukar dapit sa neutralidad. Malinaw na ipinahiling kan artikulo na an mga Kristiyano dai nanggad makikikabtang sa mga giyera asin iriwal kan mga nasyon sa kinaban ni Satanas. Napapanahon nanggad na paggiya! Sa siring, nakalikay an mga parasunod ni Cristo sa grabeng kasalan sa dugo kan mga nasyon na nakilabot sa giyera. Minsan siring puon 1929, ipinaliwanag man kan mga publikasyon ta na bako an sekular na mga namamahala an pinapanungdan kan haralangkaw  na awtoridad sa Roma 13:1, kundi si Jehova asin si Jesus. Kaipuhan pa an mas tamang pakasabot.

²⁴ Giniyahan kan banal na espiritu an mga parasunod ni Cristo sa siring na pakasabot kan 1962, kan ipublikar an importanteng mga artikulo dapit sa Roma 13:1-7 sa The Watchtower na Nobyembre 15 asin Disyembre 1. Sa katapos-tapusi, nasabutan kan mga lingkod nin Diyos an prinsipyo dapit sa may limitasyon na pagpasakop na sinambit ni Jesus sa bantog niyang mga tataramon: ‘Itao nindo ki Cesar an ki Cesar, asin sa Diyos an sa Diyos.’ (Luc. 20:25) Nasasabutan kan tunay na mga Kristiyano ngunyan na an haralangkaw na awtoridad iyo an sekular na mga kapangyarihan sa kinaban asin na dapat magpasakop sa sainda. Minsan siring, may limitasyon an siring na pagpasakop. Kun pinagbubutan kita kan sekular na mga awtoridad na suwayon si Jehova Diyos, masimbag kita siring kan mga apostol kaidto: ‘Kami kaipuhan na magkuyog nin urog sa Diyos kisa mga tawo.’ (Gui. 5:29) Sa Kapitulo 13 asin 14 kan librong ini, dakul pa an manunudan ta sa kun paano inaaplikar kan mga lingkod nin Diyos an prinsipyo nin Kristiyanong neutralidad.

25. Taano ta pinapahalagahan mo an paggiya kan banal na espiritu na masabutan an Kahadian nin Diyos?

²⁵ Isip-isipa an gabos na itinukdo sa mga parasunod ni Cristo kan nakaaging siglo dapit sa Kahadian. Nanudan ta kun kasuarin inestablisar sa langit an Kahadian nin Diyos asin kun gurano kahalaga iyan. May malinaw kitang pakasabot sa duwang paglaom na itatao sa mga maimbod, an langitnon na paglaom asin daganon na paglaom. Asin aram ta kun paano ipapahiling an satong kaimbudan sa Kahadian nin Diyos mantang may limitasyon na nagpapasakop sa mga awtoridad sa kinaban. Haputon an sadiri, ‘Maaaraman ko daw an arin man sa mahahalagang marhay na katotoohan na iyan kun dai giniyahan ni Jesu-Cristo an maimbod na uripon sa daga na masabutan iyan dangan itukdo iyan?’ Bendisyon nanggad na ginigiyahan kita ni Cristo asin kan banal na espiritu!