1, 2. (a) Kan inot na siglo, ano an nakatabang sa pagpalakop kan maugmang bareta sa bilog na Imperyo nin Roma? (b) Ano an pruweba na suportado kita ni Jehova ngunyan? (Hilingon an kahon na “ Maugmang Bareta sa Labing 670 Lengguwahe.”)

 DAI makapaniwala an mga bisita sa Jerusalem sa nadadangog ninda. Matibay magtaram nin ibang lengguwahe an mga taga Galilea, kaya nagustuhan kan mga nagdadangog an ipinapaabot nindang mensahe. Pentecostes 33 C.E. kaidto, asin milagrosong tinawan an mga disipulo nin balaog na makataram nin lain-lain na lengguwahe—katunayan na suportado sinda nin Diyos. (Basahon an Guibo 2:1-8, 12, 15-17.) An maugmang bareta na ihinulit ninda kan aldaw na iyan nakaabot sa mga tawo na lain-lain an pinaghalian dangan nakalakop sa bilog na Imperyo nin Roma.—Col. 1:23.

² Ngunyan, an mga lingkod nin Diyos dai nagtataram nin lain-lain na lengguwahe sa milagrosong paagi. Dawa siring, mas dakul na lengguwahe kisa kan inot na siglo an napapaabutan ninda kan mensahe kan Kahadian huling tinatradusir ninda iyan sa labing 670 lengguwahe. (Gui. 2:9-11) Naggigibo an mga lingkod nin Diyos nin kadakul na literatura sa dakulon na lengguwahe kaya nakakaabot sa gabos na parte kan daga an mensahe kan Kahadian. a Malinaw man na pruweba ini na ginagamit ni Jehova an Hading si Jesu-Cristo para giyahan an paghuhulit ta. (Mat. 28:19, 20) Mantang pinag-uulayan ta an pira sanang kasangkapan para sa gibuhon na ini sa nakalihis na 100 na taon, mangnuhon kun paano kita progresibong sinasanay kan Hadi na magin interesado sa mga indibidwal asin dinadagka na magin mga paratukdo kan Tataramon nin Diyos.—2 Tim. 2:2.

3. Taano ta naggagamit kita nin lain-lain na kasangkapan sa paghuhulit?

³ Iinagid ni Jesus sa mga banhi an ‘tataramon kan Kahadian’ asin sa daga an puso nin tawo. (Mat. 13:18, 19) Kun paanong lain-lain an kasangkapan nin sarong hardinero tanganing palumuyon asin andamon an daga para sa pagtanom nin banhi, lain-lain man an kasangkapan nin mga lingkod ni Jehova na nakakatabang sa sainda para andamon an puso nin minilyon na mag-ako kan mensahe kan Kahadian. An nagkapira diyan nagin kapaki-pakinabang sa sarong peryodo nin panahon. An iba, arog kan mga libro asin  magasin, padagos na napapakinabangan na marhay. Bakong arog kan kadaklan sa mga pamamaagi nin komunikasyon na nasambitan sa sinundan na kapitulo, an gabos na kasangkapan na pag-uulayan digdi nakakatabang sa mga parahayag kan Kahadian na personal na makaulay an mga tawo.—Gui. 5:42; 17:2, 3.

4, 5. Paano ginamit an mga pahayag na nasa plaka, pero ano an kulang diyan?

⁴ Pahayag na nasa plaka. Kan mga dekada nin 1930 sagkod 1940, naggamit an mga parahayag nin portable na ponograpo para ikapadangog sa mga tawo an mga pahayag sa Bibliya na nasa plaka. Dai pang singko minutos an lawig kan kada pahayag. Kun minsan haralipot an titulo kaiyan, arog kan “Trinidad,” “Purgatoryo,” asin “Kahadian.” Paano iyan ginamit? Nagsabi si Brother Clayton Woodworth, Jr., na nabawtismuhan kan 1930 sa Estados Unidos: “Nagdadara ako nin sadit na arog-maletang ponograpo na de-liyabe (spring wound) para mapaitok an plaka; igwa iyan nin turutangkas na kamot na may dagom, na kaipuhan kong ilaag sa gilid kan plaka para mapatanog iyan nin tama. Matuktok ako sa sarong harong, bubuksan an ponograpo, ilalaag an kamot kaiyan, dangan ma-doorbell. Pag bukas kan kagharong, masabi ako, ‘May mahalaga akong mensahe na gusto kong madangog nindo.’” Ano an reaksiyon? “Sa dakul na pagkakataon,” sabi ni Brother Woodworth, “nagdadangog an kagharong. Sa ibang pagkakataon, basta na sana ninda isinesera an pinto. Kun minsan, paghuna ninda nagtitinda ako nin ponograpo.”

⁵ Kan 1940, nakarekord na nin labing 90 lain-lain na pahayag asin nakagibo na nin labing sarong milyon na plaka kaiyan. Nagsabi si John E. Barr, na payunir kaidto sa Britania asin pag-abot nin panahon nagin miyembro kan Namamahalang Grupo: “Kan mga taon 1936 sagkod 1945, ponograpo an pirmi kong kaiba-iba.  An totoo, pagmati ko may kulang sako pag mayo ako kaiyan. Pirmi nanggad na nakakaparigon na madangog sa may pinto kan harong an boses ni Brother Rutherford; pagmati ko garo man sana siya yaon duman. Siyempre, an paghuhulit gamit an ponograpo kulang pa man giraray kan aspekto sa ministeryo na pagtutukdo, an kakayahan na maabot an puso nin mga tawo.”

6, 7. (a) Ano an mga pakinabang sa paggamit nin kard sa pagpatotoo, pero taano ta limitado sana an nagigibo kaiyan? (b) Sa anong paagi ‘ibinubugtak ni Jehova sa satong nguso an mga tataramon’?

⁶ Kard sa pagpatotoo. Puon 1933, dinagka an mga parahayag na maggamit nin mga kard sa pagpatotoo kun nasa ministeryo sa harong-harong. Mga tres por singko pulgada iyan. Igwa iyan nin halipot na mensahe sa Bibliya asin deskripsiyon nin babasahon na basado sa Bibliya na makukua kan kagharong. Itatao sana nin parahayag an kard sa kagharong asin ipapabasa niya iyan. “Nagustuhan ko an paggamit nin kard sa pagpatotoo,” an sabi ni Lilian Kammerud, na pag-abot nin panahon nagin misyonera sa Puerto Rico asin Argentina. Taano man? “Bako kita gabos matibay magtao nin presentasyon,” an sabi niya. “Kaya nakatabang iyan sako na masanay sa pagdulok sa mga tawo.”

⁷ Nagsabi si Brother David Reusch, na nabawtismuhan kan 1918, “Nakatabang sa mga tugang an mga kard sa pagpatotoo, huling sa pagmati nin kadaklan dai ninda kayang magtaram nin tama.” Pero, limitado sana an nagigibo kaini. “Kun minsan,” sabi ni Brother Reusch, “paghuna nin mga tawo dai kami nakakataram. Huli kaiyan, dakul sa samo an garo na man sana dai nakakataram. Pero iinaandam na palan kami ni Jehova bilang saiyang mga ministro para makipag-ulay sa mga tawo. Dai mahahaloy ibubugtak na niya sa samong nguso an mga tataramon paagi sa pagtukdo samo na gamiton an Kasuratan sa pagharong-harong. Nautob ini paagi sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro na nagpuon kan dekada nin 1940.”—Basahon an Jeremias 1:6-9.

8. Paano ka magpapasanay ki Cristo?

⁸ Libro. Puon 1914, nakagibo an mga lingkod ni Jehova nin labing 100 na lain-lain na libro na nagtutukar nin mga topiko sa Bibliya. An nagkapira kaiyan espesipikong dinisenyo para sanayon an mga parahayag na magin epektibong mga ministro. Sabi ni Anna Larsen, na nasa Denmark asin mga 70 taon nang parahayag: “Tinatabangan kita ni Jehova na magin mas epektibong parahayag paagi sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro asin mga librong itinatao sato na ginagamit diyan. Natatandaan ko na an inot kaiyan iyo an Theocratic Aid to Kingdom Publishers, na ilinuwas kan 1945. Sinundan iyan kan “Equipped for Every Good Work,” na ipinublikar kan 1946. Ngunyan, an ginagamit ta iyo an Makinabang sa Edukasyon sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro, na ipinublikar kan 2002.” May importante nanggad na papel an Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro asin an mga librong ginagamit diyan mantang kita ‘biyong pinapagin kuwalipikado ni Jehova na magin mga ministro.’ (2 Cor. 3:5, 6, NW) Nakaenrol ka na daw diyan? Dinadara mo daw sa pagtiripon kada semana an librong Paadalan sa Pagmiministro asin sinusubaybayan diyan an sinasabi kan paraataman  kan paadalan? Kun iyo, nagpapasanay ka ki Cristo para magin mas marahay na paratukdo.—2 Cor. 9:6; 2 Tim. 2:15.

9, 10. Sa pagtanom saka pagbaribi sa mga banhi kan katotoohan, ano an nagin papel nin mga libro?

⁹ Paagi sa organisasyon ni Jehova, tinatawan man niya kita nin mga libro na nakakatabang sa mga parahayag na ipaliwanag an pundamental na mga katukduan sa Bibliya. Partikularmenteng nagin epektibo an librong An Katotoohan na Minagiya Pasiring sa Buhay na Daing Sagkod. Ipinublikar iyan sa Ingles kan 1968 asin nagkaigwa tulos nin epekto. “Dakulaon an pangangaipo para sa librong Katotoohan,” an sabi kan Ministeryo sa Kahadian na Nobyembre 1968, “kaya kan Setyembre nagdagdag nin espesyal na relyebo sa banggi an imprentahan kan Sosyedad sa Brooklyn.” Sinabi pa kan artikulo: “Kan Agosto, an kaipuhan na librong Katotoohan mas dakul nin labi sa saro may kabangang milyon na kopya kisa sa suplay!” Kan 1982, labi nang 100 milyones na kopya an ipinublikar sa 116 na lengguwahe. Sa 14 taon puon 1968 sagkod 1982, nakatabang iyan na madagdagan kita nin labing sarong milyon na parahayag kan Kahadian. b

¹⁰ Kan 2005, ilinuwas an saro pang ekselenteng pantabang sa pag-adal sa Bibliya, an Ano Man Nanggad an Itinotokdo kan Biblia? Mga 200 milyones nang kopya an ipinublikar sa 256 na lengguwahe! Ano an resulta? Pitong taon sana, puon 2005 sagkod 2012, mga 1.2 milyones an nagin parahayag kan maugmang bareta. Kan mga taon man na iyan, duminakul an tinutukduan ta sa Bibliya, puon mga 6 milyones sagkod labing 8.7 milyones. Daing duda na binebendisyunan ni Jehova an paghihinguwa ta na itanom asin baribion an mga banhi kan katotoohan kan Kahadian.—Basahon an 1 Corinto 3:6, 7.

11, 12. Kauyon kan sinambit na mga teksto, para kiisay dinisenyo an mga magasin ta?

¹¹ Magasin. Sa kapuon-puuni, an The Watch Tower sa panginot para sana sa ‘sadit na aripumpon,’ sa mga may ‘langitnon na pag-apod.’ (Luc. 12:32; Heb. 3:1) Kan Oktubre 1, 1919, ipinublikar kan organisasyon ni Jehova an saro pang magasin, na dinisenyo para sa ibang mga nagbabasa, an publiko. Nagin popular na marhay iyan sa Mga Estudyante sa Bibliya asin sa publiko kaya sa dakul na taon mas dakula nanggad an sirkulasyon kaiyan kisa sa The Watch Tower. Kan primero, The Golden Age an pangaran kaiyan. Kan 1937, nagin Consolation iyan. Dangan, kan 1946, inapod iyan na Awake!

¹² Sa paglihis nin mga dekada, binago an istilo saka format kan An Torrengbantayan asin Awake!, pero dai nagbago an katuyuhan kaiyan—an pagpaisi kan Kahadian nin Diyos saka pagpatalubo kan pagtubod sa Bibliya. Ngunyan, An Torrengbantayan igwa na nin pag-aadalan na edisyon asin pampublikong edisyon. Dinisenyo an pag-aadalan na edisyon para sa “mga lingkod sa harong”—an buot sabihon, sa “sadit na aripumpon” asin sa ‘ibang mga karnero.’ c (Mat. 24:45, NW; Juan 10:16) Dinisenyo an pampublikong edisyon nangurugna para sa mga dai pa nakakaaram kan katotoohan pero may paggalang sa Bibliya asin sa Diyos. (Gui. 13:16) Nakapokus an  Awake! sa mga dikit an aram sa Bibliya asin sa tunay na Diyos, si Jehova.—Gui. 17:22, 23.

13. Ano an nahiling mong pambihira sa mga magasin ta? (Gamiton an tsart na “ World Record Para sa mga Publikasyon.”)

¹³ Kan magpuon an 2014, nagpupublikar na kada bulan nin labing 44 milyones na kopya kan Awake! asin mga 46 milyones na kopya kan An Torrengbantayan. Itinatradusir an Awake! sa mga 100 na lengguwahe, asin an Torrengbantayan sa labing 200 na lengguwahe, kaya an mga magasin na iyan an may pinakadakul na lengguwahe saka pinakamahiwas na sirkulasyon! Baga man pambihira ini, dai kita maninigong magngalas. Yaon digdi an mensahe na sinabi ni Jesus na ihuhulit sa bilog na iniirukan na daga.—Mat. 24:14.

14. Ano an maigot tang sinusuportaran, asin taano?

¹⁴ Bibliya. Kan 1896, binago ni Brother Russell asin kan kairiba niya an pangaran kan korporasyon na ginagamit ninda sa pagpublikar nin literatura kaya kaiba na diyan an terminong “Bible”; inapod iyan na Watch Tower Bible and Tract Society. Angay iyan huling haloy nang ginagamit an Bibliya bilang panginot na kasangkapan sa pagpalakop kan maugmang bareta dapit sa Kahadian. (Luc. 24:27) Kauyon kan pangaran kan legal na korporasyon, maigot na sinusuportaran kan mga lingkod nin Diyos an pagdistribwir asin pagbasa kan Bibliya. Halimbawa, kan 1926, inimprenta sa sadiri tang imprentahan an The Emphatic Diaglott, sarong bersiyon kan Kristiyanong Griegong Kasuratan na trinadusir ni Benjamin Wilson. Puon 1942, nag-imprenta asin nagdistribwir kita nin mga 700,000 na kopya kan bilog na King James Version. Pakalihis nin duwang taon sana, nag-iimprenta na kita kan American Standard Version, na 6,823 na beses na ginamit an pangaran ni Jehova. Kan 1950, nakadistribwir na kita nin labing 250,000 na kopya kaiyan.

15, 16. (a) Ano an inaapresyar mo sa New World Translation? (Gamiton an kahon na “ Pagparikas sa Pagtradusir kan Bibliya.”) (b) Paano puwedeng pahiruon ni Jehova an puso mo?

¹⁵ Ilinuwas kan 1950 an New World Translation of the Christian Greek Scriptures. Dangan, ilinuwas kan 1961 an bilog na New World Translation of the Holy Scriptures. Nagtatao nin onra ki Jehova an bersiyon na ini paagi sa pagbalik kan pangaran niya kun sain iyan naglataw sa orihinal na manuskritong Hebreo. Ginamit man an pangaran nin Diyos nin 237 beses sa mismong mga teksto sa Kristiyanong Griegong Kasuratan. Para siyertuhon na tama asin pasil nanggad basahon an New World Translation, nagkapirang beses nang rinebisar iyan, na an pinakabago ilinuwas kan 2013. Kan 2013, labi nang 201 milyones na kopya kan New World Translation an ipinublikar nin bilog o kabtang sana sa 121 lengguwahe.

¹⁶ Ano an reaksiyon nin nagkapira kan mabasa ninda an New World Translation sa sadiring lengguwahe? Nagsabi an sarong lalaking taga Nepal: “Para sa dakul, dipisil sabuton an lumang bersiyon sa lengguwaheng Nepalese huling klasikong lengguwahe an ginamit diyan. Pero ngunyan mas nasasabutan mi nanggad an Bibliya huling pang-aroaldaw na lengguwahe an ginamit diyan.” Kan punan nang basahon nin sarong babayi sa Republika nin Aprika Sentral an traduksiyon sa Sango, napahibi siya asin nagsabi, “Ini an lengguwahe kan puso ko.” Arog niya, puwedeng pahiruon ni  Jehova an puso kan kada saro sa sato kun binabasa ta an Tataramon niya aroaldaw.—Sal. 1:2; Mat. 22:36, 37.

17. Paano mo maipapahiling na inaapresyar mo an mga kasangkapan saka pagsasanay na itinatao sa saimo, asin ano an magigin resulta pag ginigibo mo iyan?

¹⁷ Inaapresyar mo daw an mga kasangkapan asin progresibong pagsasanay na itinatao sa sato kan Hading si Jesu-Cristo? Nagtatagama ka daw nin panahon para basahon an mga literaturang ipinupublikar kan organisasyon nin Diyos, asin ginagamit mo daw iyan tanganing tabangan an iba? Kun iyo, masasabutan mo an sinabi ni Sister Opal Betler, na nabawtismuhan kan Oktubre 4, 1914: “Sa dakul na taon, ginamit mi kan agom ko [si Edward] an ponograpo asin mga kard sa pagpatotoo. Nagpatotoo kami sa harong-harong gamit an mga libro, buklet, asin magasin. Nag-iba kami sa mga kampanya saka pagmartsa asin nagdistribwir nin imprentadong mga proklamasyon. Pag-abot nin panahon, sinanay kami na magbalik liwat [inaapod ngunyan na pagdalaw liwat] asin magkondukta nin pag-adal sa Bibliya sa harong nin mga interesado. Sibot pero maugma kami.” Nanuga si Jesus na an mga sakop niya magigin sibot asin iribang masabwag, mag-aani, saka maggagaya-gaya. Minilyon na arog ni Opal an makakapagpatunay na totoo an panugang iyan.—Basahon an Juan 4:35, 36.

18. Ano an pribilehiyo ta?

¹⁸ Tibaad para sa dakul na bako pang lingkod kan Hadi, an mga lingkod nin Diyos mga ‘ordinaryong tawo sana asin mayo nin inadalan.’ (Gui. 4:13, An Marahay na Bareta Biblia) Pero isip-isipa na sana! Pinangyari kan Hadi na magin maimpluwensiyang kagpublikar an ordinaryong mga lingkod niya, na nag-iimprenta nin nagkapirang publikasyon na may pinakadakul na lengguwahe saka pinakamahiwas na sirkulasyon sa kasaysayan! An mas mahalaga pa, sinasanay asin minomotibar niya kita na gamiton an mga kasangkapan na ini para palakupon an maugmang bareta sa gabos na nasyon. Pribilehiyo ta nanggad na makipagtabangan ki Cristo sa pagtanom nin mga banhi kan katotoohan asin pag-ani nin mga disipulo!