Kan nakaagi pa sanang mga taon, masasabi na an mga sientista asin inhenyero talagang nagpatokdo sa mga tinanom asin hayop. (Job 12:7, 8) Sa paghihingoa na makagibo nin bagong mga produkto asin lalong mapakarhay an pagpunsionar kan mga dati na, inaadalan asin inaarog ninda an pagkadisenyo nin laen-laen na linalang—pag-adal na inaapod na biomimetika. Mantang pinag-aadalan mo an minasunod na mga halimbawa, ihapot sa saimong sadiri, ‘Siisay talaga an maninigong omawon huli sa mga disenyong ini?’

Ano an manonodan kan mga paradisenyo nin eroplano sa balyenang humpback? Minalataw na dakol. An adultong humpback may gabat na mga 30 toneladas—kapareho nin kargadong trak—asin igwa nin medyo tuog na hawak na may haralabang parikpik na garo pakpak. An hayop na ini na may labang 12 metros pambihira kaliksi sa tubig.

An partikularmenteng ipinagngalas nin mga parasiyasat iyo an kun paano an linalang na ini na may tuog na hawak nakakabirik nin pakurbadang marhay. Nadiskobre ninda na an sekreto yaon sa korte kan mga parikpik kan balyena. An enotan na gilid kan mga parikpik kaiyan bakong makinis na arog kan pakpak nin eroplano kundi may gurot-gurot, na may raya nin mga burubuntok na inaapod na mga tubercle.

Mantang an balyena marikas na naglalangoy, nadadagdagan an puersang nagtutulod paitaas asin naiinaan an pasabat na puersa nin tubig huli sa mga tubercle na ini. Paano? Ipinaliwanag kan magasin na Natural History na huli sa mga tubercle, marikas asin suabeng minadaplis nin paitok an tubig sa ibabaw kan parikpik, dawa kun an balyena minalangoy nin haros deretso paitaas.¹⁰

Sa anong praktikal na mga paagi magagamit an nadiskobreng ini? An mga pakpak nin eroplano na inarog dian an disenyo malinaw na mangangaipo nin mas dikit na flap o iba pang mekanikal na aparato tanganing makontrol an pagtama dian kan aire. An siring na mga pakpak mas ligtas asin mas madaling manteneron. An eksperto sa biomechanics na si John Long naniniwala na dai mahahaloy “posibleng marhay na maheheling niato na an lambang pampasaherong eroplano may mga burubuntok na arog kan nasa parikpik kan balyenang humpback.”¹¹

Siempre, an mga pakpak nin eroplano dati nang inarog sa korte kan pakpak nin mga gamgam. Minsan siring, mas pinakarhay nin mga inhenyero an pag-arog na ini kasuarin pa sana. Ibinareta kan New Scientist na “an mga parasiyasat sa Unibersidad nin Florida nakagibo nin kaenot-enoteng de remote control na saditon na modelong eroplano, na garo seagull na nakakalayoglayog, marikas na minabugsok asin minaitaas.”¹²

An mga seagull pambihirang nakakabarobalintong sa aire paagi sa pagtiklop asin pagbuka kan mga pakpak kaiyan sa pagsokmolan kan  siko asin abaga. Tanganing maarog an disenyong ini nin pakpak na natitiklop asin nabubuka, “an kaenot-enoteng modelong eroplano na 24 pulgadas naggagamit nin sadit na motor tanganing kontrolon an raya nin mga metal rod na nagpapahiro sa mga pakpak,” an sabi kan magasin. Huli sa mga pakpak na ini na madonong an pagkadisenyo, an sadit na eroplano nakakalayoglayog asin marikas na minabugsok sa pag-oltanan nin haralangkaw na edipisyo. Gustong-gusto nin nagkapirang militar na makagibo nin siring na eroplano na madalion maniobrahon tanganing magamit sa paghanap nin kemikal o biolohikong mga armas sa darakulang siudad.

An seagull dai minatagas sa lipot dawa nakatindog sa yelo. Paano napagdadanay kan linalang na ini na mainit an saiyang hawak? An sarong sekreto iyo an makangangalas na disenyo na yaon sa dakol na hayop sa malipot na mga lugar. Iyan inaapod na countercurrent heat exchanger.

Ano iyan? Tanganing masabotan iyan, imahinara an duwang tubo nin tubig na magkataed na binogkos. Mainit na tubig an nagbobolos sa sarong tubo, asin malipot sa ibong. Kun sarong direksion an bolos kan mainit asin malipot na tubig, an haros kabanga kan init kan mainit na tubig mabalyo sa malipot. Minsan siring, kun magkasabat an bolos kan mainit asin malipot na tubig, an haros gabos na init kan mainit na tubig mabalyo sa malipot na tubig.

Kun an seagull nakatindog sa yelo, pinapainit kan mga heat exchanger sa bitis kaiyan an dugo na minabalik gikan sa malipot na bitis kan gamgam. An mga heat exchanger pinapagdadanay na mainit an hawak kan gamgam asin inoolang an pagkawara kan init sa bitis kaiyan. Si Arthur P. Fraas, na mechanical asin aeronautical na inhenyero, ilinadawan an disenyong ini na “saro sa pinakaepektibong regenerative heat exchangers sa kinaban.”¹³ Madonong na marhay an disenyong ini kaya inarog iyan nin mga inhenyero.

Mientras tanto, an National Aeronautics and Space Administration naggigibo nin robot na dakol an bitis na garo scorpion maglakaw, asin an mga inhenyero sa Finland nakagibo na nin traktorang anom an bitis na, siring sa higanteng insekto, nakakasakat sa mga olang sa inaagihan kaiyan. An ibang mga parasiyasat nakagibo nin telang may saradit na flap na minasera asin minabuka siring sa mga bunga nin pine tree. An siring na tela nag-aadaptar sa temperatura kan hawak kan nakasulot kaiyan. An sarong gibohan nin auto may ginigibong lunadan na inaarog an pagkadisenyo nin boxfish na makangangalas na daing gayo naoolang kan pasabat na puersa kan tubig. Asin inaadalan nin ibang parasiyasat an mga buskay na abalone na dai basta napapasa, tanganing makagibo nin mas magian asin mas matibay na proteksion sa hawak.

Dakolon na marahay na ideya an gikan sa naturalesa kaya an mga parasiyasat naggibo nin database na may lista na nin rinibong laen-laen na biolohikong sistema. An mga sientista puedeng magsiyasat sa database na ini tanganing makakua nin “natural na mga solusyon sa mga problema sa saindang disenyo,” an sabi kan The Economist. An natural na mga sistema na nasa database na ini inaapod na mga biological patent. Sa parate, an kagsadiri nin patent sarong tawo o kompanya na legal na irinehistro an sarong bagong ideya o makina. Sa pagtokar sa biological patent database na ini, an The Economist nagsabi: “Sa pag-apod kan mga parasiyasat na mga ‘biological patent’ an mga disenyong inarog sa naturalesa, idinodoon sana ninda na an naturalesa garo man sana iyo an kagsadiri kan patent.”¹⁴

Paano an naturalesa nagkaigwa kan gabos na pambihirang ideyang ini? Dakol na parasiyasat an masabi na an garo baga madonong na mga disenyo na naheheling sa naturalesa nangyari paagi sa minilyon na taon nin pagpatsurotsamba sa ebolusyon. Pero, laen an kongklusyon kan ibang mga parasiyasat. An mikrobiologong si Michael J. Behe nagsurat sa The New York Times na Pebrero 7, 2005: “An matibay na prueba na may nagdisenyo [sa naturalesa] nagtatao nin nakakakombensir na simpleng argumento: kun an itsura, paglakaw asin pagkwak-kwak kaiyan siring sa pato, may dahelan kitang magkongklusyon na iyan pato  kun mayo man nin makosog na ebidensia na iyan bakong pato.” An saiyang opinyon? “Dai maninigong baliwalaon na may nagdisenyo huli ta risang-risa nanggad iyan.”¹⁵

Sierto nanggad, an inhenyero na nagdisenyo nin mas ligtas asin mas episienteng pakpak nin eroplano maninigong omawon huli sa saiyang disenyo. Kaagid kaiyan, an imbentor nin mas komportableng tela o mas episienteng auto maninigong omawon huli sa saiyang disenyo. Sa katunayan, puedeng ibilang na kriminal an paragibo nin produkto na nag-arog sa disenyo nin iba alagad dai rinekonoser o tinawan nin onra an nagdisenyo.

Pag-isipan mo ngonyan an mga katunayan na ini: An sinanay na marhay na mga parasiyasat inaarog sa maluyang paagi an mga sistema sa naturalesa tanganing resolberan an depisil na mga problema sa inhenyeriya. Pero, masabi an iba na an daing intelihensiang ebolusyon an nasa likod kan madonong na pagkadisenyo kan orihinal na ideya. Rasonable daw iyan para sa saimo? Kun an bagay na inarog nangaipo nin intelihenteng kagdisenyo, kumusta an orihinal? An totoo, siisay an mas maninigong omawon, an pangenot na inhenyero o an nagsasanay pa sana na inaarog an saiyang mga disenyo?

Pagkatapos na repasohon an ebidensia na may nagdisenyo sa naturalesa, ipinapahayag man nin dakol na tawo an saboot kan kagsurat sa Biblia na si Pablo, na nagsabi: ‘An dai naheheling na mga kualidad nin Dios malinaw nang naheheling poon pa sa paglalang kan kinaban padagos, huli ta an mga iyan namamansayan paagi sa mga bagay na ginibo, minsan an saiyang daing sagkod na kapangyarihan asin pagka-Dios.’—Roma 1:19, 20.