Dakol an nagsasabi na pinapahimutikan kan siensia an sinasabi kan Biblia dapit sa paglalang. Minsan siring, an talagang nagkakasarongatan bako an siensia asin an Biblia kundi an siensia asin an mga opinyon nin mga Pundamentalistang Kristiano. Salang ipinipirit nin nagkapira sa mga grupong ini na segun sa Biblia, an gabos na pisikal na linalang ginibo sa laog nin anom na aldaw na tigbebeinte-kuatro oras mga 10,000 na taon na an nakaagi.

Minsan siring, dai sinusuportaran kan Biblia an kongklusyon na iyan. Ta kun iyo, mamumugtak nanggad sa pagduda an Biblia huli sa dakol na nadiskobre sa siensia sa nakaaging sanggatos na taon. An maingat na pag-adal sa mga teksto sa Biblia naghahayag na bako iyan kontra sa probadong mga katunayan sa siensia. Huli kaiyan, an Mga Saksi ni Jehova dai minaoyon sa mga Pundamentalistang Kristiano asin sa dakol na naniniwala na an paglalang nangyari sa laog nin anom na aldaw na literal na tigbebeinte-kuatro oras. Ipinapaheling kan minasunod kun ano man nanggad an itinotokdo kan Biblia.

An sinasabi sa Genesis nagpopoon paagi sa simple asin mapuersang mga tataramon: “Sa kapinonan linalang nin Dios an kalangitan asin an daga.” (Genesis 1:1) Dakol na nag-espesyalisar sa Biblia an minaoyon na an mga tataramon na ini nanonongod sa paglalang na dai kaiba sa mga aldaw nin paglalang na isinaysay poon sa bersikulo 3 padagos. Hararom an kahulogan kaiyan. Segun sa enot na mga tataramon kan Biblia, an uniberso, kaiba an satong planetang Daga, yaon na sa laog nin daing talaan na lawig nin panahon bago magpoon an mga aldaw nin paglalang.

Tinatantsar nin mga geologo na 4 bilyones nang taon an daga, asin kinakarkulo nin mga astronomo na tibaad mga 15 bilyones nang taon an uniberso. Kontra daw sa Genesis 1:1 an mga pagtantsar na ini—o an posibleng mga pagliwat kaiyan sa maabot? Dai man. Dai espesipikong sinasabi kan Biblia an aktuwal na edad kan ‘kalangitan asin kan daga.’ An siensia bakong kontra sa mga teksto sa Biblia.

Kumusta man an lawig kan mga aldaw nin paglalang? Iyan daw literal na tigbebeinte-kuatro oras? May mga nagsasabi na huling an kagsurat kan Genesis na si Moises nagsabi kan huri na an semanal na Sabbath inarog sa aldaw na kasunod kan anom na aldaw nin paglalang, an lambang saro kaiyan siertong literal na 24 oras. (Exodo 20:11) Sinusuportaran daw kan mga tataramon na ginamit sa Genesis an kongklusyon na ini?

Dai nanggad. An totoo iyo na an termino sa Hebreo na trinadusir na “aldaw” puedeng mangahulogan nin laen-laen na lawig nin panahon, bako sanang 24 oras. Halimbawa, kan sumaryohon ni Moises an paglalang  nin Dios, sinabi nia na sarong aldaw an bilog na anom na aldaw nin paglalang. (Genesis 2:4) Apuera kaini, kan enot na aldaw nin paglalang, “pinonan nin Dios na apodon na Aldaw an liwanag, alagad an kadikloman inapod niang Banggi.” (Genesis 1:5) Digdi, kabtang sana nin 24 oras an pinanonongdan kan terminong “aldaw.” Tunay nanggad, mayo nin basehan sa Kasuratan an basta sanang pagsabi na 24 oras an lambang aldaw nin paglalang.

Kun siring, gurano kalawig an mga aldaw nin paglalang? Dai sinasabi kan Biblia; minsan siring, an mga tataramon na ginamit sa Genesis kapitulo 1 asin 2 nagpaparisa na harohalawig na mga panahon an kalabot dian.

Isinurat ni Moises sa Hebreo an saiyang pagkasaysay, asin isinurat nia iyan base sa pagmansay nin saro na nakatindog sa ibabaw kan daga. An duwang katunayan na ini kaiba an pakaaram na an uniberso yaon na bago magpoon an mga peryodo o aldaw nin paglalang, nakakatabang na resolberan an kadaklan sa kontrobersia may koneksion sa pagkasaysay dapit sa paglalang. Paano man?

An maingat na pagsiyasat sa sinasabi sa Genesis naghahayag na an mga pangyayari na nagpoon durante nin sarong “aldaw” nagpadagos sagkod sa saro o labi pang kasunod na mga “aldaw.” Halimbawa, bago magpoon an enot na “aldaw” nin paglalang, an liwanag gikan sa dati nang yaon na saldang medyo naoolang na makaabot sa ibabaw kan daga, na posibleng huli sa mahibog na mga panganoron. (Job 38:9) Durante kan enot na “aldaw,” nagpoon nang mahale an olang na ini, kaya an lakop na liwanag nakakalagbas na sa atmospera. a

Kan ikaduwang “aldaw,” minalataw na padagos na naglinaw an atmospera, kaya nagkaigwa nin espasyo sa pag-oltanan kan mahibog na mga panganoron sa itaas asin kan kadagatan sa ibaba. Kan ikaapat na “aldaw,” an atmospera luway-luway na naglinaw sagkod na an saldang asin an bulan naglataw “sa kahiwasan kan kalangitan.” (Genesis 1:14-16) Sa ibang pagtaram, sa pagmansay nin saro na nasa daga, an saldang asin bulan nagpoon nang maheling. An mga ini luway-luway na nangyari.

Sinasabi man sa Genesis na mantang an atmospera padagos na naglilinaw, nagpoon  na maglataw kan ikalimang “aldaw” an naglalayog na mga linalang—kaiba an mga insekto asin mga linalang na may makunit na pakpak.

An mga sinasabi sa Biblia nagpapaheling na posibleng an nagkapirang pangenot na pangyayari durante nin lambang aldaw, o peryodo nin paglalang, luway-luway na nangyari imbes na bigla, na tibaad an nagkapira kaiyan nagpadagos pa ngani sagkod sa suminunod na mga aldaw nin paglalang. b

An luway-luway daw na paglataw na ini nin mga tinanom asin hayop nagpaparisa na ginamit nin Dios an ebolusyon sa paggibo kan kadakol na laen-laen na bagay na may buhay? Dai. Malinaw na sinasabi kan rekord na linalang nin Dios an gabos na pundamental na “klase” nin tinanom asin hayop. (Genesis 1:11, 12, 20-25) An orihinal daw na ‘mga klaseng’ ini nin tinanom asin hayop binugtakan nin kakayahan na mag-adaptar sa nagbabagong mga kamugtakan sa palibot? Ano an nagdedeterminar sa kun sagkod saen an limite nin sarong “klase”? Mayong  sinasabi an Biblia. Minsan siring, sinasabi nanggad kaiyan na an mga linalang na may buhay ‘nagturunga segun sa mga klase kaiyan.’ (Genesis 1:21) An mga tataramon na ini nagpaparisa na may limite sa kun pirang pagkakalaenlaen an puedeng maggikan sa sarong “klase.” An fossil record asin pagsiyasat sa presenteng panahon parehong nagsusuportar sa ideya na an pundamental na mga kategoriya nin tinanom asin hayop daing gayo nagbago sa pag-agi nin haralawig na peryodo nin panahon.

Kabaliktaran sa sinasabi nin nagkapirang relihion na literal an interpretasyon sa Biblia, dai itinotokdo kan Genesis na an uniberso, kaiba an daga asin gabos na bagay na may buhay na yaon dian, linalang sa halipot na peryodo nin panahon na dai pang gayo nahahaloy. Imbes, an mga aspekto kan paglaladawan sa Genesis dapit sa paglalang sa uniberso asin an paglataw nin buhay sa daga kaoyon kan dai pa sana nahahaloy na mga nadiskobre sa siensia.

Huli sa pilosopikong mga paniniwala ninda, dakol na sientista an habong magtubod sa sinasabi kan Biblia na linalang nin Dios an gabos na bagay. Minsan siring, interesante nanggad na sa suanoy na libro sa Biblia na Genesis, sinurat ni Moises na an uniberso may kapinonan asin na an buhay naglataw sa magkakasunod na pangyayari, o luway-luway, sa pag-agi nin mga peryodo nin panahon. Paano nakua ni Moises an siring na tama sa siensiang impormasyon mga 3,500 na taon na an nakaagi? May sarong lohikong paliwanag. An Saro na may kapangyarihan asin kadonongan na lalangon an kalangitan asin daga siertong makakatao ki Moises kan siring na halangkaw na klase nin kaaraman. Sinusuportaran kaini an sinasabi kan Biblia na iyan “ipinasabong nin Dios.” c—2 Timoteo 3:16.

Pero tibaad isip-isipon mo, talaga daw na mahalaga kun baga naniniwala ka sa sinasabi kan Biblia dapit sa paglalang? Pag-adalan mo an nagkapirang mapuersang dahelan kun taano ta talagang mahalaga an simbag.