KAPITULO 11
“Napano nin Kaugmahan Asin Banal na Espiritu”
An halimbawa ni Pablo sa pagtratar niya sa nagkokontra asin dai naghihimating mga tawo
Basado sa Gibo 13:1-52
1, 2. Taano ta naiiba an pagbiyahe na gigibuhon ni Bernabe asin Saulo, asin paano makakatabang an saindang gibuhon sa kautuban kan Gibo 1:8?
SARO ining nakakaugmang aldaw para sa kongregasyon sa Antioquia. Sa gabos na propeta saka paratukdo sa kongregasyon na iyan, si Bernabe asin Saulo an pinili kan banal na espiritu na magdara kan maugmang bareta sa hararayong lugar. a (Gibo 13:1, 2) Totoo na may isinugo na man na kuwalipikadong mga lalaki kan nakaagi. Pero an mga misyonerong idto isinugo sa mga lugar na inaako na an Kristiyanismo. (Gibo 8:14; 11:22) Sa pagkakataon na ini, si Bernabe asin Saulo—kaiba si Juan Marcos, na magigin katabang ninda—isusugo sa mga kadagaan na an kadaklan sa mga tawo dai pa nadangog an maugmang bareta.
2 Mga 14 taon bago kaini, sinabi ni Jesus sa saiyang mga parasunod: “Magigin mga saksi ko kamo sa Jerusalem, sa bilog na Judea saka Samaria, asin sagkod sa pinakaharayong parte kan daga.” (Gibo 1:8) An pagnombra ki Bernabe asin Saulo na magin mga misyonero makakatabang nanggad sa kautuban kan propetikong mga tataramon na iyan ni Jesus! b
‘Pinili Para sa Gibuhon’ (Gibo 13:1-12)
3. Taano ta masakit an halawig na pagbiyahe kan inot na siglo?
3 Sa ngunyan, huli sa mga imbensiyon na arog kan awto asin eroplano, nakakabiyahe na an mga tawo nin harayo sa laog sana nin saro o duwang oras. Bakong arog kaiyan kan inot na siglo C.E. An panginot na paagi nin pagbiyahe sa dalan kaidto iyo an pagbaklay o paglakaw, na sa parati sa masakit na mga dalan. An maghapon na paglakaw, na tibaad nakakaabot sana nin mga 30 kilometros, talagang mapagalon! c Kaya, minsan ngani siguradong hinahalat-halat na ni Bernabe asin Saulo an asignasyon sa sainda, siyertong aram man ninda na dakulang paghihinguwa saka pagsasakripisyo sa sadiri an kakaipuhanon digdi.—Mat. 16:24.
4. (a) Ano an naggiya sa pagpili ki Bernabe asin Saulo, asin ano an nagin reaksiyon kan mga kapagtubod ninda sa pagkanombra sa sainda? (b) Paano ta masusuportaran idtong mga natatawan nin teokratikong mga asignasyon?
4 Pero taano ta espesipikong ipinagbuot kan banal na espiritu na si Bernabe asin Saulo an ‘pilion para sa gibuhon’? (Gibo 13:2) Mayong sinasabi an Bibliya. An aram ta iyo na giniyahan kan banal na espiritu an pagpili sa mga lalaking ini. Mayong indikasyon na kinuwestiyon kan mga propeta saka mga paratukdo sa Antioquia an desisyon. Imbes, lubos nindang sinuportaran an pagkanombra sa sainda. Isipa kun ano an namatian ni Bernabe asin Saulo kan an saindang mga tugang sa espirituwal daing pagkauring nag-ayuno, namibi, asin ‘ipinatong sa sainda an saindang mga kamot tapos pinaduman na sinda.’ (Gibo 13:3) Dapat man niyatong suportaran idtong mga natatawan nin teokratikong mga asignasyon, kaiba na an mga brother na ninombrahan na magin mga paraataman sa kongregasyon. Imbes na mauri sa mga natatawan nin siring na mga pribilehiyo, dapat tang “tawan sinda nin mas urog na pagpapahalaga na may pagkamuot huli kan saindang trabaho.”—1 Tes. 5:13.
5. Iladawan kun ano an kaipuhan gibuhon para makapagpatotoo sa isla nin Ciprus.
5 Pagkatapos na maglakaw pa-Seleucia, sarong duungan na harani sa Antioquia, naglayag si Bernabe asin Saulo pasiring sa isla nin Ciprus, na mga 200 kilometros na pagbiyahe. d Huling taga Ciprus si Bernabe, daing dudang gustong-gusto niyang darahon an maugmang bareta sa mga yaon duman sa sadiri niyang lugar. Pag-abot ninda sa Salamis, sarong siyudad na nasa sirangan na baybayon kan isla, mayong sinayang na oras an mga lalaking ini. Tulos-tulos na “nagpuon sindang magbalangibog kan tataramon nin Diyos sa mga sinagoga kan mga Judio.” e (Gibo 13:5) Binaklay ni Bernabe asin Saulo an bilog na isla, na posibleng marhay na nagpapatotoo sa panginot na mga siyudad na naaagihan ninda. Depende sa rutang inagihan ninda, an mga misyonerong ini posibleng naglakaw nin mga 160 kilometros!
6, 7. (a) Siisay si Sergio Paulo, asin taano ta hininguwa ni Bar-Jesus na ulangon siya na magdangog sa maugmang bareta? (b) Ano an ginibo ni Saulo para papunduhon si Bar-Jesus?
6 Kan inot na siglo, lakop sa Ciprus an palsong pagsamba. Nagin risang-risa ini lalo na kan makaabot si Bernabe asin Saulo sa Pafos, na nasa sulnupan na baybayon kan isla. Nanuparan ninda duman si “Bar-Jesus, na sarong parakulam asin nagsasagin na propeta.” Asin “kurukaiba siya kan prokonsul na si Sergio Paulo, na sarong intelihenteng tawo.” f Kan inot na siglo, dakul na prominenteng Romano—dawa “sarong intelihenteng tawo,” arog ni Sergio Paulo—an sa parati nagkokonsulta sa sarong parakulam o astrologo pag minagibo sinda nin importanteng mga desisyon. Pero nagkainteres si Sergio Paulo sa mensahe kan Kahadian asin “interesado ining marhay na magdangog sa tataramon nin Diyos.” Dai ini nagustuhan ni Bar-Jesus, na midbid man sa propesyonal niyang titulo na Elimas, na nangangahulugan na “Parakulam.”—Gibo 13:6-8.
7 Kontra si Bar-Jesus sa mensahe kan Kahadian. Sa katunayan, an solamenteng paagi para mapagdanay niya an maimpluwensiya niyang posisyon bilang parakonseho ni Sergio Paulo iyo na “ulangon an prokonsul tanganing dai ini magtubod.” (Gibo 13:8) Pero dai matugot si Saulo na basta na lang niya pabayaan na ilihis nin sarong paramahika an interes ni Sergio Paulo. Kaya, ano an ginibo ni Saulo? Ini an sabi kan pagkasaysay: “Napano nin banal na espiritu si Saulo, na inaapod man na Pablo, kaya hiniling niya nin diretso sa mata an parakulam saka sinabi: ‘Ika na puro na sana pandadaya asin karatan an nasa isip, ika na aki kan Diyablo, ika na kaiwal kan gabos na katanusan, ano dai ka talaga mapundo sa pagbiribid kan matanos na mga dalan ni Jehova? Papadusahan ka ni Jehova ngunyan; mabubuta ka asin sa laog nin sarong panahon dai mo mahihiling an liwanag kan saldang.’ Tulos-tulos na nagin maalupuop saka nagdiklom an saiyang paghiling, asin sige siyang kapkap sa palibot para humanap nin makabit sa saiya.” g Ano an nagin resulta kan milagrosong pangyayaring ini? “Kan mahiling kan prokonsul an nangyari, nagpuon siyang magtubod, huli ta napangalas siyang marhay sa mga nanudan niya manungod ki Jehova.”—Gibo 13:9-12.
8. Paano ta maaarog sa ngunyan an pagigin daing takot ni Pablo?
8 Dai natakot si Pablo ki Bar-Jesus. Arog niya, dai man kita dapat matakot sa mga nagkokontra na hinihinguwang paluyahon an pagtubod kan mga nagpapahiling nin interes sa mensahe kan Kahadian. Pero siyempre, an satong pagtaram dapat na ‘pirming magin mabuot, na tinimplahan nin asin.’ (Col. 4:6) Kasabay kaiyan, dai man niyato papabayaan na mamugtak sa peligro an espirituwal na kapakanan nin sarong interesado huli sa takot na mapaanggot an mga nagkokontra sa sato. Ni matatakot man kitang ilantad an palsong relihiyon na padagos na ‘binibiribid an matanos na mga dalan ni Jehova’ arog kan ginibo ni Bar-Jesus. (Gibo 13:10) Arog ni Pablo, lugod na daing takot niyatong ibalangibog an katotoohan asin tabangan an mga sadiyosan an puso. Dai man kita tatawan nin Diyos nin kapangyarihan na gumibo nin milagro arog kan ginibo niya ki Pablo, pero makakasigurado kita na gagamiton ni Jehova an saiyang banal na espiritu para irani sa katotoohan an mga maninigo.—Juan 6:44.
Gibo 13:13-43)
“Ano Man na . . . Makakapakusog” (9. Paano nagtao si Pablo asin Bernabe nin marahay na halimbawa para sa mga nanginginot sa kongregasyon ngunyan?
9 Minalataw na nagkaigwa nin pagbabago kan maghali sinda sa Pafos asin naglayag pasiring sa Perga, sa may baybayon nin Asia Minor, mga 250 kilometros an rayo. Sa Gibo 13:13, sinambit an grupo bilang “si Pablo saka an mga kairiba niya.” Ipinaparisa kan mga tataramon na ini na si Pablo na an nanginginot sa gibuhon kan grupo. Minsan siring, mayong indikasyon na nauri si Bernabe ki Pablo. Sa kabaliktaran, an duwang lalaking ini padagos na nagtinabangan para maisagibo an kabutan nin Diyos. Nagtao si Pablo asin Bernabe nin marahay na halimbawa para sa mga nanginginot sa kongregasyon ngunyan. Imbes na makipagkumpetensiya na magin pinakaprominente, tinatandaan kan mga Kristiyano an mga sinabi ni Jesus: “Gabos kamo magturugang.” An sabi pa niya: “An siisay man na naglalangkaw kan saiyang sadiri ibababa, asin an siisay man na nagpapakumbaba ilalangkaw.”—Mat. 23:8, 12.
10. Iladawan an pagbaklay puon sa Perga sagkod sa Antioquia sa Pisidia.
10 Pag-abot sa Perga, suminuway si Juan Marcos ki Pablo saka Bernabe, asin nagbalik siya sa Jerusalem. Dai ipinaliwanag kan Bibliya an rason kan biglaan na paghali niya. Nagpadagos sa pagbaklay si Pablo asin Bernabe, puon sa Perga sagkod sa Antioquia sa Pisidia, sarong siyudad sa probinsiya nin Galacia. Bako ining pasil na pagbaklay, huling an Antioquia sa Pisidia mga 1,100 metros an langkaw sa kapantayan kan dagat. Tanganing makaabot diyan, kinaipuhan nindang magtukad sa kabukidan na an mga agihan bantog sa pagkaigwa nin mga tulisan. Apuwera kaiyan, posibleng marhay na sa puntong ini may pigmamati nang problema sa salud si Pablo. h
11, 12. Sa diskurso ni Pablo sa Antioquia sa Pisidia, paano niya kinua an interes kan mga nagdadangog sa saiya?
11 Sa Antioquia sa Pisidia, naglaog si Pablo asin Bernabe sa sinagoga sa aldaw nin Sabbath. An sabi kan pagkasaysay: “Pagkatapos kan pampublikong pagbasa kan Katugunan asin kan Mga Propeta, pinasabihan sinda kan mga namamayo sa sinagoga: ‘Mga tugang, kun igwa kamong ano man na sasabihon na makakapakusog sa mga tawo, sabihon nindo.’” (Gibo 13:15) Tuminindog si Pablo para magtaram.
12 Nagpuon si Pablo paagi sa pagsambit sa mga nagdadangog sa saiya: “Mga Israelita asin kamong iba pa na may takot sa Diyos.” (Gibo 13:16) Mga Judio asin mga proselito an mga nagdadangog ki Pablo. Paano makukua ni Pablo an interes kan mga nagdadangog na ini, na dai minimidbid an papel ni Jesus sa katuyuhan nin Diyos? Inot, sinumaryo ni Pablo an kasaysayan kan Judiong nasyon. Ipinaliwanag niya kun paano “pinangyari [ni Jehova na] magin bantog an banwaan mantang namumuhay sinda bilang mga dayuhan sa daga nin Ehipto” asin kun paano nin Diyos “pinagpasensiyahan . . . sinda sa kaawagan” sa laog nin 40 taon pagkatalingkas ninda. Isinaysay man ni Pablo kun paano nagin pagsadiri kan mga Israelita an Dagang Panuga asin kun paano ni Jehova “itinao . . . an dagang iyan bilang mana ninda.” (Gibo 13:17-19) May mga nagsasabi na posibleng may mga sinambit si Pablo sa diskurso niya na mga porsiyon sa Kasuratan na kakabasa pa sana kaidto nin makusog bilang parte kan pagselebrar kan Sabbath. Kun totoo ini, saro pa ining halimbawa na nagpapahiling na aram ni Pablo kun paano magin “gabos na bagay sa gabos na klase nin tawo.”—1 Cor. 9:22.
13. Paano ta maaabot an puso kan mga nagdadangog sa sato?
13 Dapat man niyatong pagmaigutan na makua an interes kan mga hinuhulitan ta. Halimbawa, kun aram ta kun ano an relihiyosong paniniwala nin sarong tawo, makakatabang ini sa sato na makapili nin mga tema na partikular nang magigin interesado siya. Siring man, puwede man kitang magkotar nin mga porsiyon sa Bibliya na pamilyar sa saiya. Posibleng mas epektibo kun ipapabasa ta mismo an mga ini sa sadiri niyang Bibliya. Humanap nin mga paagi na maabot an puso kan mga nagdadangog sa saimo.
14. (a) Paano inintrodusir ni Pablo an maugmang bareta manungod ki Jesus, asin anong patanid an itinao niya? (b) Ano an nagin reaksiyon kan mga tawo sa diskurso ni Pablo?
14 Dangan, sunod na ipinakipag-ulay ni Pablo kun paano an linya kan mga hading Israelita suminagkod sa “sarong paraligtas . . . , si Jesus,” na an nag-andam kan dalan sa inutan niya iyo si Juan na Parabawtismo. Dangan ilinadawan ni Pablo kun paano ginadan si Jesus asin ibinangon hali sa mga gadan. (Gibo 13:20-37) “Kaya ipinapaisi ko ini sa saindo,” an sabi ni Pablo, “na paagi sa saiya mapapatawad an saindong mga kasalan . . . Paagi sa saiya an lambang saro na nagtutubod ipinapahayag na daing sála.” Dangan, ini an patanid na itinao kan apostol sa mga nagdadangog sa saiya: “Mag-ingat kamo na dai mangyari sa saindo an nakasurat sa Mga Propeta: ‘Hilingon nindo ini, kamong mga paratuya-tuya, asin magngalas kamo, saka magadan, huli ta igwa akong ginigibo sa panahon nindo, sarong gibo na dai nindo nuarin man papaniwalaan dawa pa may magsaysay kaiyan sa saindo nin detalyado.’” Dai inaasahan an nagin reaksiyon kan mga tawo sa diskurso ni Pablo. An sabi kan Bibliya: “Pinakiulayan sinda kan mga tawo na ipaliwanag ninda an mga bagay na ini sa sunod na Sabbath.” Apuwera kaiyan, pagkatapos kan pagtiripon sa sinagoga, “dakul sa mga Judio asin mga proselito na nagsasamba sa Diyos an nagsurunod ki Pablo saka Bernabe.”—Gibo 13:38-43.
“Sa mga Nasyon Na Kami Mahulit” (Gibo 13:44-52)
15. Ano an nangyari kan sunod na Sabbath pagkatapos kaidtong diskurso ni Pablo?
15 Kan sunod na Sabbath, “haros bilog na siyudad” an nagtiripon tanganing magdangog ki Pablo. Pero dai ini nagustuhan kan nagkapirang Judio asin “pinunan nindang kontrahon na may paglanghad an mga sinasabi ni Pablo.” Daing takot na sinabi sa sainda ni Pablo asin Bernabe: “Kaipuhan na sa saindo nguna inot na ipahayag an tataramon nin Diyos. Ngunyan na hinahabuan nindo iyan asin ipinapahiling nindo na dai kamo maninigo sa buhay na daing katapusan, sa mga nasyon na kami mahulit. Huli ta pinagbutan kami ni Jehova paagi sa mga tataramon na ini: ‘Pinili taka na magin liwanag nin mga nasyon, tanganing magdara nin kaligtasan sagkod sa kapuro-puruhi kan daga.’”—Gibo 13:44-47; Isa. 49:6.
16. Ano an nagin reaksiyon kan mga Judio sa magabat na mga sinabi kan mga misyonero, asin ano an nagin reaksiyon ni Pablo asin Bernabe sa pagkontra?
16 Naugma an mga Hentil na nagdadangog, asin “nagturubod an gabos na igwang pusong nasa tamang kamugtakan para sa buhay na daing katapusan.” (Gibo 13:48) Dai nahaloy, an tataramon ni Jehova luminakop sa bilog na teritoryong iyan. Pero ibang marhay an nagin reaksiyon kan mga Judio. Garo man sana sinabi sa sainda kan mga misyonero na minsan ngani sa sainda inot na ipinahayag an tataramon nin Diyos, pinili nindang isikwal an Mesiyas kun kaya huhukuman sinda nin Diyos. Sinutsutan kan mga Judio an mga debotong babayi na midbid sa lugar na iyan saka an mga panginot na lalaki kan siyudad, “dangan pinersegir ninda si Pablo asin Bernabe saka puwersahan na pinahali duman.” Ano an nagin reaksiyon ni Pablo asin Bernabe? Ipinagpag ninda “an alpog sa saindang mga bitis bilang patotoo laban sa mga taga duman, tapos nagpasiring sinda sa Iconio.” Diyan na daw natatapos an Kristiyanismo sa Antioquia sa Pisidia? Dai nanggad! An nawalat diyan na mga disipulo “padagos na napano nin kaugmahan asin banal na espiritu.”—Gibo 13:50-52.
17-19. Sa anong mga paagi ta maaarog an marahay na halimbawa ni Pablo asin Bernabe, asin paano makakapaugma sa sato an paggibo kaiyan?
17 An nagin reaksiyon kan maimbod na mga lalaking ini sa pagkontra nagtatao sa sato nin mahalagang leksiyon. Dai kita minapundo sa paghuhulit, dawa pa hinguwahon kan mga prominenteng tawo sa kinaban na papunduhon kita sa pagbalangibog kan satong mensahe. Mangnuhon man na kan habuan kan mga tawo sa Antioquia an mensahe ni Pablo asin Bernabe, ipinagpag ninda “an alpog sa saindang mga bitis”—sarong aksiyon na nagpapahiling bako nin kaanggutan kundi na mayo sinda nin paninimbagan sa ano man na mangyayari sa mga tawo diyan. Narealisar kan mga misyonerong ini na dai ninda makokontrol kun ano an magigin reaksiyon kan iba. An kaya nindang kontrulon iyo na kun baga mapadagos sinda sa paghuhulit o dai. Asin nagpadagos man nanggad sinda sa paghuhulit pag-abot ninda sa Iconio!
18 Kumusta man an nawalat na mga disipulo sa Antioquia? Totoo, yaon sinda sa teritoryo na nagkokontra an mga tawo. Pero an kaugmahan ninda dai nakadepende sa kun gurano kadakul an naghihimati sa saindang mensahe. An sabi ni Jesus: “Maugma an mga nagdadangog kan tataramon nin Diyos asin nag-uutob kaiyan!” (Luc. 11:28) Asin iyan mismo an determinadong gibuhon kan mga disipulo sa Antioquia sa Pisidia.
19 Arog ni Pablo asin Bernabe, lugod na pirmi tang tandaan na an paninimbagan ta iyo na ihulit an maugmang bareta. Depende na sa mga nagdadangog sa sato kun baga aakuon ninda o dai an mensahe. Kun garo bakong interesado an hinuhulitan ta, makakakua kita nin leksiyon hali sa inot na siglong mga disipulo. Kun papahalagahan niyato an katotoohan asin mapagiya kita sa banal na espiritu, magigin man kitang maugma, dawa napapaatubang sa pagkontra.—Gal. 5:18, 22.
a Hilingon an kahon na “ Si Bernabe—‘Aki nin Karangahan.’”
b Sa panahon na iyan, may mga kongregasyon na sagkod sa Antioquia sa Siria—mga 550 kilometros sa norte kan Jerusalem.
c Hilingon an kahon na “ An Pagbaklay kan Suanoy.”
d Kan inot na siglo, an sarong barko nakakabiyahe nin mga 160 kilometros sa sarong aldaw kun paborable an duros. Pero kun bako, lalo na pag maraot an panahon, mas halawig an pagbiyahe.
e Hilingon an kahon na “ Sa mga Sinagoga kan mga Judio.”
f An Ciprus kaidto nasa pamamahala kan Senado kan Roma. An panginot na administrador kan isla sarong gobernador nin probinsiya na may ranggong prokonsul.
g Puon sa puntong ini, inapod na si Saulo na Pablo. Sinasabi nin nagkapira na ginamit niya an Romanong pangaran na ini bilang pagtaong onra ki Sergio Paulo. Pero huling ginamit pa man giraray niya an pangaran na Pablo dawa kan mayo na siya sa Ciprus, ipinaparisa kaini na desisyon mismo ni Pablo na gamiton na an saiyang Romanong pangaran huling isinugo siya bilang “sarong apostol sa mga nasyon.” Posible man na ginamit niya an pangaran na Pablo huling an pagpronunsiyar kan mga Griego sa saiyang Hebreong pangaran na Saulo, kaagid na marhay nin sarong Griegong termino na bakong magayon an kahulugan.—Roma 11:13.