KAPITULO 5
“An Diyos an Dapat Ming Sunudon Bilang Tagapamahala”
An paninindugan kan mga apostol na nagin arugan kan gabos na tunay na Kristiyano
Basado sa Gibo 5:12–6:7
1-3. (a) Taano ta dinara an mga apostol sa atubangan kan Sanhedrin, asin ano talaga an isyu? (b) Taano ta interesado kitang marhay sa nagin paninindugan kan mga apostol?
GRABE an kaanggutan kan mga hukom kan Sanhedrin! Nakatindog an mga apostol ni Jesus sa atubangan kan korte supremang ini para bistahon. Taano? Angguton na sinabi sa sainda ni Jose Caifas, an halangkaw na saserdote asin pamayo kan Sanhedrin: “Istrikto mi kamong pinagbutan na dai na magparatukdo manungod sa pangaran na ini.” Dai ngani kayang sambiton kan anggot na pamayong ini an pangaran ni Jesus. Pero, nagpadagos si Caifas, “pinano nindo an Jerusalem kan saindong mga pigtutukdo, asin gusto talaga nindo na kami an basulon sa pagkagadan kan tawong ini.” (Gibo 5:28) Malinaw an mensahe: Magpundo na kamo sa paghulit, ta kun dai, makakanamit kamo nin padusa!
2 Ano an reaksiyon kan mga apostol? An saindang asignasyon na maghulit hali ki Jesus, na an awtoridad hali sa Diyos. (Mat. 28:18-20) Mapadaog daw an mga apostol sa pagkatakot sa tawo asin masilensiyo na lang? O magkakaigwa daw sinda kan kusog nin buot na marigon na manindugan asin padagos na maghulit? Ini talaga an isyu: Susunudon daw ninda an Diyos o an tawo? Mayong pag-alangan na nagtaram si Pedro para sa gabos na apostol. Klaro asin daing takot an nagin simbag niya.
3 Bilang tunay na mga Kristiyano, interesado kitang marhay sa kun ano an nagin reaksiyon kan mga apostol sa mga huma kan Sanhedrin huling an pagbuot na maghulit aplikado man sa sato. Sa pagsagibo niyato kan asignasyon na ini na itinao nin Diyos, puwede man kitang mapaatubang sa mga pagkontra. (Mat. 10:22) Tibaad purbaran kan mga parakontra na restriksiyunan o ipagbawal an satong gibuhon. Ano an gigibuhon ta? Makikinabang kita kun pag-iisipan ta an nagin paninindugan kan mga apostol asin an mga sitwasyon na nagin dahilan na sinda bistahon kan Sanhedrin. a
Gibo 5:12-21a)
“Binuksan kan Anghel ni Jehova an mga Pinto” (4, 5. Taano ta “grabe an . . . pagkauri” ni Caifas asin kan mga Saduceo?
4 Girumdumon na kan inot na beses na pagbutan si Pedro asin Juan na magpundo na sa paghuhulit, nagsimbag sinda: “Dai mi magigibong magpundo sa pagtaram manungod sa mga bagay na samuyang nahiling asin nadangog.” (Gibo 4:20) Pagkatapos kan pag-atubang nindang iyan sa Sanhedrin, si Pedro asin Juan, kaiba an iba pang mga apostol, padagos na naghulit sa templo. Naggibo an mga apostol nin makangangalas na mga tanda, arog kan pagpaumay sa mga may hilang asin pagpalayas nin mga demonyo. Ginibo ninda iyan sa may “Portiko ni Solomon,” sarong pasilyong may atop sa sirangan na parte kan templo, na diyan dakul na Judio an nagkakatiripon. Minalataw na anino pa sana ni Pedro nakakapaumay na! Dakul sa mga naumayan sa pisikal an naghimati sa mensahe na nakakapaumay sa espirituwal. Bilang resulta, “padakul . . . nin padakul an bilang nin mga lalaki saka babayi na nadadagdag sa mga nagtutubod sa Kagurangnan.”—Gibo 5:12-15.
5 Si Caifas saka an mga Saduceo, an sekta nin relihiyon na kinabibilangan niya, “grabe an . . . pagkauri” asin ipinapreso an mga apostol. (Gibo 5:17, 18) Taano ta anggot na marhay an mga Saduceo? Itinutukdo kan mga apostol na binuhay liwat si Jesus, pero an mga Saduceo dai nagtutubod sa pagkabuhay liwat. Sinasabi kan mga apostol na maliligtas sana an saro kun magkakaigwa ini nin pagtubod ki Jesus, pero natatakot an mga Saduceo na mapadusahan kan Roma kun si Jesus an mimidbidon kan mga tawo na saindang Lider. (Juan 11:48) Kaya bako nanggad makangangalas na determinado an mga Saduceo na pasilensiyuhon an mga apostol!
6. Sairisay ngunyan an panginot na parasutsut tanganing persegiron an mga lingkod ni Jehova, asin taano ta dai niyato ini dapat ipagngalas?
6 Siring man sa ngunyan, an panginot na parasutsut tanganing persegiron an mga lingkod ni Jehova iyo an parakontrang mga lider nin relihiyon. Parati nindang ginagamit an impluwensiya ninda sa mga awtoridad nin gobyerno asin sa media tanganing pasilensiyuhon kita. Dapat daw niyato ining ipagngalas? Dai. Ilinalantad kaya kan satong mensahe an mga kaputikan kan palsong relihiyon. Kun aakuon kan mga tawong sadiyosan an puso an mga katotoohan sa Bibliya, mapapatalingkas sinda sa bakong maka-Kasuratan na mga paniniwala asin kaugalian. (Juan 8:32) Kaya dapat daw niyatong ipagngalas kun taano ta grabe an pagkauri asin kaanggutan sa sato kan mga lider nin relihiyon huli kan satong mensahe?
7, 8. Ano an daing dudang nagin epekto sa mga apostol kan pagbuot kan anghel, asin ano an marahay na ihapot niyato sa satong sadiri?
7 Mantang nasa presuhan asin naghahalat kan pagbista sa sainda, tibaad iniisip kan mga apostol na madali na sindang magadan bilang martir sa kamot kan saindang mga kaiwal. (Mat. 24:9) Alagad kan pagkabanggi, may nangyaring dai nanggad ninda inaasahan—“binuksan kan anghel ni Jehova an mga pinto kan presuhan.” b (Gibo 5:19) Dangan tinawan sinda kan anghel nin espesipikong instruksiyon: “Magduman kamo sa templo,” asin ‘padagos kamong magpahayag.’ (Gibo 5:20) Daing duda na an pagbuot na iyan nakaasigurar sa mga apostol na tama an saindang ginigibo. An sinabi kan anghel posible man na nakapakusog sa sainda na magdanay na marigon ano man an mangyari. May makusog na pagtubod asin kusog nin buot, an mga apostol “naglaog . . . sa templo kan mag-aagahon asin nagpuon na magtukdo.”—Gibo 5:21.
8 Marahay na ihapot niyato sa satong sadiri, ‘Igwa daw ako kan pagtubod asin kusog nin buot na kaipuhan tanganing padagos na maghulit pag nasa kaagid kaiyan na mga sitwasyon?’ Mapapakusog kita sa pakaaram na an mahalagang marhay na gibuhon na ‘lubos na magpatotoo mapadapit sa Kahadian nin Diyos’ sinusuportaran asin ginigiyahan kan mga anghel.—Gibo 28:23; Kap. 14:6, 7.
“An Diyos an Dapat Ming Sunudon Bilang Tagapamahala Imbes na an mga Tawo” (Gibo 5:21b-33)
9-11. Ano an simbag kan mga apostol sa ipinagbuot kan Sanhedrin na magpundo na sinda sa paghuhulit, asin paano ini nagin arugan para sa tunay na mga Kristiyano?
9 Handa na ngunyan si Caifas saka an iba pang mga hukom kan Sanhedrin na sentensiyahan an mga apostol. Huling dai aram kan korte an nangyari sa presuhan, nagsugo sinda nin mga guwardiya tanganing darahon sa sainda an nakapresong mga apostol. Imahinara an pagkabigla kan mga guwardiya kan mahiling nindang nawawara an mga preso, dawa ngani nakabarat na marhay an presuhan asin “nakatindog sa mga pinto an mga guwardiya.” (Gibo 5:23) Dai nahaloy, naaraman kan pamayo kan mga guwardiya sa templo na nagbaralik sa templo an mga apostol, na nagpapatotoo manungod ki Jesu-Cristo—an mismong gibuhon na nagin dahilan kan saindang pagkapreso! Dali-daling nagpasiring sa templo an pamayo kan mga guwardiya kaiba an saiyang mga tawuhan tanganing kuanon an mga preso asin darahon sa Sanhedrin.
10 Arog kan sinambit sa kapinunan kan kapitulong ini, an angguton na mga lider nin relihiyon istriktong pinagbutan an mga apostol na magpundo na sa paghuhulit. Ano an simbag kan mga apostol? Si Pedro, na nagserbing tagapagtaram kan mga apostol, daing takot na nagsimbag: “An Diyos an dapat ming sunudon bilang tagapamahala imbes na an mga tawo.” (Gibo 5:29) Kaya nagtao an mga apostol nin arugan para sa tunay na mga Kristiyano puon kaidto sagkod ngunyan. Naiwawara kan mga tagapamahalang tawo an saindang deretso na sunudon sinda pag ipinagbabawal ninda an mga ipinagbubuot nin Diyos o pag ipinagbubuot ninda an mga ipinagbabawal nin Diyos. Kaya sa panahon ta, kun ipagbawal kan “haralangkaw na awtoridad” an satong gibuhon na pagpapatotoo, dai kita mapundo sa pagsagibo kan itinao sa sato nin Diyos na asignasyon na maghulit kan maugmang bareta. (Roma 13:1) Imbes, mahanap kita nin mga paagi para maingat na padagos na makapagpatotoo nin lubos mapadapit sa Kahadian nin Diyos.
11 Bakong makangangalas na huli kan daing takot na simbag kan mga apostol naanggot nin grabe an nawaran na nin pasensiyang mga hukom. Determinado sindang “gadanon an mga apostol.” (Gibo 5:33) Garo mayo nang ligtas an makusog an buot asin maigot na mga saksing idto—magagadan sinda bilang martir. Pero halat ka, may maabot na tabang sa sarong pambihirang marhay na paagi!
“Dai Nindo Iyan Maibabagsak” (Gibo 5:34-42)
12, 13. (a) Anong sadol an itinao ni Gamaliel sa mga kapwa niya hukom, asin ano an ginibo ninda? (b) Paano puwedeng mag-interbenir si Jehova alang-alang sa mga lingkod niya ngunyan, asin sa ano kita makakasigurado kun itugot man niyang “magsakit [kita] alang-alang sa katanusan”?
12 Nagtaram si Gamaliel, na sarong “paratukdo kan Katugunan asin irinerespeto kan gabos na tawo.” c Siguradong dakula an respeto kan iba pang mga hukom sa lalaking ini na eksperto sa ley huling sinunod ninda siya kan ipinagbuot niya na “iluwas nguna nin madali an mga apostol.” (Gibo 5:34) Paagi sa pagsambit nin mga halimbawa nin nakaaging rebelyon na marikas na nawara kan magadan an mga lider kaiyan, dinagka ni Gamaliel an korte na magin mapasensiya asin mapagpahunod sa mga apostol, na an saindang Lider, si Jesus, kagagadan pa sana. Nakakakumbinsir an pangangatanusan ni Gamaliel: “Dai nindo pagpakiaraman an mga tawong ini, kundi pabayaan nindo sinda. Ta kun an planong ini o an gibong ini hali sa mga tawo, mabagsak iyan; pero kun hali ini sa Diyos, dai nindo iyan maibabagsak. Imbes, tibaad an kaluwasan lugod kaini, kinakalaban na nindo an Diyos.” (Gibo 5:38, 39) Sinunod kan mga hukom an saiyang sadol. Pero ipinahampak pa man giraray ninda an mga apostol asin pinagbutan sinda na “pumundo na sa pagtaram manungod sa pangaran ni Jesus.”—Gibo 5:40.
13 Arog kaidto, puwede man pahiruon ngunyan ni Jehova an mga may awtoridad na tawong arog ni Gamaliel tanganing mag-interbenir alang-alang sa Saiyang mga lingkod. (Tal. 21:1) Puwedeng gamiton ni Jehova an saiyang espiritu tanganing pahiruon an makapangyarihan na mga tagapamahala, mga hukom, o mga lehislador na mag-interbenir para maisagibo an saiyang kabutan. (Neh. 2:4-8) Pero kun itugot man niyang “magsakit [kita] alang-alang sa katanusan,” makakasigurado kita sa duwang bagay. (1 Ped. 3:14) Inot, an Diyos tatawan kita kan kusog tanganing makatagal. (1 Cor. 10:13) Ikaduwa, “dai . . . maibabagsak” kan mga parakontra an gibuhon nin Diyos.—Isa. 54:17.
14, 15. (a) Ano an nagin reaksiyon kan mga apostol sa paghampak sa sainda, asin taano? (b) Magsambit nin eksperyensiya na nagpapahiling na an mga lingkod ni Jehova nagtatagal nin may kaugmahan.
14 Nangluya daw an buot asin determinasyon kan mga apostol huli kan paghampak sa sainda? Dai nanggad! “Naghali sinda sa atubangan kan Sanhedrin na nag-uugma.” (Gibo 5:41) “Nag-uugma”—taano? Siguradong bako iyan dahil sa kulog na resulta kan paghampak sa sainda. Nag-ugma sinda huling aram ninda na pinersegir sinda dahil sa pinagdanay ninda an saindang integridad ki Jehova asin sinundan ninda an mga lakad kan saindang Arugan, si Jesus.—Mat. 5:11, 12.
15 Arog kan mga tugang niyato kan inot na siglo, nagtatagal man kita nin may kaugmahan pag nagsasakit kita alang-alang sa maugmang bareta. (1 Ped. 4:12-14) Bako man sa ikinakaugma niyato pag hinuhuma kita, pinepersegir, o ipinepreso kundi ikinakaugma tang marhay pag napagdadanay ta an satong integridad. Pag-isipan an halimbawa ni Henryk Dornik na nagtagal nin mga taon nin maringis na persekusyon sa irarom kan totalitaryong mga rehimen. Nagigirumduman niya na kan Agosto 1944, nagdesisyon an mga awtoridad na darahon siya saka an tugang niya sa sarong kampo de-konsentrasyon. An sabi kan mga parakontra: “Mayo na kitang magigibo sa sainda. Maugma sinda sa pagigin martir ninda.” Sinabi ni Brother Dornik: “Habo kong magin martir, pero an pagsakit na may kusog nin buot asin dignidad tanganing magdanay na maimbod ki Jehova talagang nagtao sa sako nin kagaya-gayahan.”—Sant. 1:2-4.
16. Paano ipinahiling kan mga apostol na determinado sindang lubos na magpatotoo, asin paano ta inaarog an pamamaagi ninda nin paghuhulit?
16 Mayong sinayang na panahon an mga apostol; ipinagpadagos tulos ninda an saindang gibuhon na pagpapatotoo. Daing takot nindang ipinagpadagos “aroaldaw sa templo saka sa harong-harong” an gibuhon na “pagpahayag kan maugmang bareta manungod sa Cristo.” d (Gibo 5:42) Determinado an maigot na mga parahulit na ini na lubos na magpatotoo. Mangnuhon na dinara ninda sa mga harong an saindang mensahe, arog kan instruksiyon sa sainda ni Jesu-Cristo. (Mat. 10:7, 11-14) Daing duda na sa paaging iyan ninda pinano an Jerusalem kan saindang mga pigtutukdo. Sa ngunyan, midbid an mga Saksi ni Jehova sa pag-arog sa pamamaagi nin paghuhulit kan mga apostol. Pag dinudumanan ta an lambang harong sa satong teritoryo, malinaw tang ipinapahiling na gusto man niyatong lubos na magpatotoo, na tinatawan nin oportunidad an lambang tawo na madangog an maugmang bareta. Binebendisyunan daw ni Jehova an satuyang pagpapatotoo sa harong-harong? Iyo nanggad! Minilyon an naghihimati sa mensahe kan Kahadian sa panahon na ini kan katapusan, asin dakul an inot na nadangog an maugmang bareta kan may Saksing nagtuktok sa pinto ninda.
Kuwalipikadong mga Lalaki na Maasikaso sa Sarong “Importanteng Gibuhon” (Gibo 6:1-6)
17-19. Anong nakakapabarangang problema an naglataw, asin anong instruksiyon an itinao kan mga apostol tanganing maresolberan iyan?
17 Napapaatubang ngunyan an bagong kongregasyon sa sarong peligro na hali mismo sa laog. Ano iyan? An dakul sa nababawtismuhan na mga disipulo mga bisita sa Jerusalem asin gusto nindang makanuod nin urog pa bago sinda magpuli. An mga disipulo na nag-iistar sa Jerusalem gikan sa buot na nagdodonar nin kuwarta tanganing ibakal nin kakanon asin iba pang mga suplay. (Gibo 2:44-46; 4:34-37) Sa pagkakataon na ini, nagkaigwa nin sarong seryosong problema. Sa “areglong pagdistribwir sa aroaldaw” nin kakanon, an mga babaying balo na nagtataram nin Griego “dai natatawan kan para sa sainda.” (Gibo 6:1) Pero an mga babaying balo na nagtataram nin Hebreo, natatawan kan para sa sainda. Kaya minalataw na an problema may koneksiyon sa diskriminasyon. Saro ining problema na madali sanang pagpunan nin pagkabaranga.
18 Aram kan mga apostol, na nagseserbing namamahalang grupo kan nagdadakulang kongregasyon, na bakong madunong na “pabayaan . . . an tataramon nin Diyos para magdistribwir nin kakanon.” (Gibo 6:2) Tanganing maresolberan an problema, ininstruksiyunan ninda an mga disipulo na maghanap nin pitong lalaki na “pano nin espiritu asin kadunungan” na puwedeng nombrahan kan mga apostol para mag-asikaso kan “importanteng gibuhon” na ini. (Gibo 6:3) Kaipuhan an kuwalipikadong mga lalaki huling posibleng marhay na bako lang pagtao nin kakanon an kalabot digdi kundi pati man an pagkapot nin kuwarta, pagbakal nin mga suplay, asin pag-iingat nin mga rekord. An napiling mga lalaki gabos may Griegong pangaran, tibaad tanganing mas madali nindang makua an tiwala kan mga babaying balo na nakulgan an buot. Pagkatapos na may pagpamibing kinonsiderar an mga rekomendasyon, ninombrahan kan mga apostol an pitong lalaki tanganing iyo an mag-asikaso sa “importanteng gibuhon” na ini. e
19 Nangangahulugan daw na libredo na sa responsabilidad na maghulit kan maugmang bareta an pitong lalaki na ninombrahan na mag-asikaso kan pagdistribwir nin kakanon? Dai nanggad! Kaiba sa mga lalaking napili iyo si Esteban, na nagin daing takot asin mapuwersang parahulit. (Gibo 6:8-10) Saro man sa pitong napili si Felipe, na inaapod na “ebanghelisador.” (Gibo 21:8) Kaya malinaw na an pitong lalaking ini padagos na nagin maigot na mga parahulit kan Kahadian.
20. Paano inaarog kan mga lingkod nin Diyos ngunyan an ginibo kan mga apostol?
20 Inaarog kan mga lingkod ni Jehova ngunyan an ginibo kan mga apostol. An mga lalaking irinerekomendar para magsaabaga nin paninimbagan sa kongregasyon dapat na mahilingan nin diyosnon na kadunungan asin nin ebidensiya na naghihiro sa buhay ninda an banal na espiritu. Sa irarom kan paggiya kan Namamahalang Grupo, an mga lalaking nakakaabot sa suno sa Kasuratan na mga kahagadan ninonombrahan na maglingkod bilang mga elder o mga ministeryal na lingkod sa mga kongregasyon. f (1 Tim. 3:1-9, 12, 13) An mga nakakaabot sa mga kuwalipikasyon masasabing ninombrahan kan banal na espiritu. An mahigos na mga lalaking ini iyo an nag-aasikaso sa dakul na importanteng gibuhon. Halimbawa, an mga elder puwedeng maggibo nin areglo tanganing matawan nin praktikal na tabang an maimbod na mga may edad nang nangangaipo kaiyan. (Sant. 1:27) May mga elder na aktibong nagtatabang sa pagtugdok nin mga Kingdom Hall, sa pag-organisar nin mga kumbensiyon, o sa Hospital Liaison Committee sa lugar ninda. An mga ministeryal na lingkod man an nag-aasikaso sa mga gibuhon na bakong direktang konektado sa pagpastor o pagtutukdo. An gabos na kuwalipikadong lalaking ini dapat na magin timbang kun manungod sa mga paninimbagan ninda sa kongregasyon saka organisasyon asin sa obligasyon na itinao nin Diyos sa sainda na maghulit kan maugmang bareta kan Kahadian.—1 Cor. 9:16.
“An Tataramon nin Diyos Nagpadagos sa Paglakop” (Gibo 6:7)
21, 22. Ano an nagpapahiling na binendisyunan ni Jehova an bagong kongregasyon?
21 Sa tabang ni Jehova, napangganahan kan bagong kongregasyon an persekusyon hali sa luwas asin an nakakapabarangang problema hali sa laog. Hiling-hiling an bendisyon ni Jehova, huling mababasa ta: “An tataramon nin Diyos nagpadagos sa paglakop, asin an bilang kan mga disipulo padagos na nagdadakul nin marikas sa Jerusalem; asin dakulang bilang nin mga saserdote an nagturubod.” (Gibo 6:7) Saro lang ini sa dakul na report nin pag-uswag na mababasa sa libro nin Mga Gibo. (Gibo 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31) Sa ngunyan, bako daw na napapakusog man kita pag nakakadangog kita nin mga report manungod sa pag-uswag kan gibuhon na paghuhulit kan Kahadian sa ibang parte kan kinaban?
22 Kan inot na siglo C.E., dai nagpundo sa pagpersegir an angguton na mga lider nin relihiyon. Dakul na persekusyon pa an papaabot. Dai nahaloy, nagin puntirya si Esteban nin maringis na pagkontra, arog kan mahihiling ta sa sunod na kapitulo.
a Hilingon an kahon na “ An Sanhedrin—Korte Suprema kan mga Judio.”
b Ini an inot sa mga 20 direktang pagsambit sa mga anghel sa libro nin Mga Gibo. Bago ini, sa Gibo 1:10, an mga anghel dai sinambit nin direkta kundi sinambit lang sinda bilang mga “lalaking nakaputi.”
c Hilingon an kahon na “ Si Gamaliel—Iginagalang na Rabbi.”
d Hilingon an kahon na “ Paghuhulit ‘sa Harong-harong.’”
e Posibleng naabot kan mga lalaking ini an pangkagabsan na mga kuwalipikasyon para sa mga magurang sa kongregasyon, huling an pag-asikaso sa “importanteng gibuhon” na ini sarong magabat na responsabilidad. Pero dai sinambit kan Kasuratan kun kasuarin talaga nagpuon na magnombra nin mga lalaki na magigin mga magurang o mga paraataman sa Kristiyanong kongregasyon.
f Kan inot na siglo, may kuwalipikadong mga lalaki na inawtorisaran na magnombra nin mga magurang sa kongregasyon. (Gibo 14:23; 1 Tim. 5:22; Tito 1:5) Sa ngunyan, an Namamahalang Grupo an nagnonombra nin mga paraataman nin sirkito, asin an mga paraataman man na ini an may paninimbagan na magnombra nin mga elder asin mga ministeryal na lingkod.