1-3. (a) Siisay an bagong kaiba-iba ni Pablo sa pagbiyahe, asin ano an masasabi manungod saiya? (b) Ano an manunudan ta sa kapitulong ini?

 MANTANG linalakaw an dipisil na mga dalan pasiring sa mga banwaan, pigmamasdan ni apostol Pablo an kaiba niyang hoben. Timoteo an pangaran niya. Hoben pa si Timoteo asin nasa kakusugan, na tibaad mga 20 anyos pa sana. An lambang lakad niya sa bagong pagbaklay na ini, dinadara siya parayo sa dinakulaan niyang lugar. Mantang pasulnop an aldaw, an rehiyon nin Listra asin Iconio parayo nin parayo sa sainda. Ano daw an mangyayari? Maski paano, may ideya na si Pablo dahil ini an ikaduwang pagbiyahe niya bilang misyonero. Aram niyang magkakaigwa nin dakul na peligro asin problema. Makakatagal daw an hoben na kaiba niya?

² May tiwala si Pablo ki Timoteo, tibaad labi pa ngani sa tiwala kan hoben na ini sa saiyang sadiri. Huli sa mga nangyari dai pa sana nahahaloy, lalong nakumbinsir si Pablo na talagang kaipuhan niya nin tamang kaibanan sa pagbiyahe. Aram ni Pablo na sa pagdalaw sa mga kongregasyon tanganing pakusugon an mga ini, kaipuhan na igwa sinda kan kaibanan niya nin dai nagluluyang determinasyon asin nin nagkakasararong kaisipan bilang mga nagbibiyaheng ministro. Taano ta tibaad arog kaiyan an iniisip ni Pablo? Posibleng an sarong dahilan iyo an dai ninda pagkakauyon kasuarin pa sana ni Bernabe na nagresulta sa pagsuwayan ninda.

³ Sa kapitulong ini, dakul kitang manunudan manungod sa kun ano an pinakamarahay na gibuhon pag may mga dai pagkakauyon. Maaaraman ta man kun taano ta si Timoteo an pinili ni Pablo para magin saiyang kaiba-iba sa pagbiyahe, asin urog man niyatong masasabutan an mahalagang papel kan mga nagbibiyaheng paraataman sa ngunyan.

4. Ano an katuyuhan ni Pablo sa ikaduwa niyang pagbiyahe bilang misyonero?

⁴ Sa sinundan na kapitulo, nahiling niyato kun paano napakusog kan delegasyon nin apat na tugang—si Pablo, Bernabe, Judas, asin Silas—an  kongregasyon sa Antioquia paagi sa desisyon kan namamahalang grupo manungod sa pagturi. Ano an sunod na ginibo ni Pablo? Kinaulay niya si Bernabe manungod sa plano niya para sa sunod nindang pagbiyahe, na sinasabi: “Balikan ta na asin bisitahon an mga tugang sa gabos na siyudad kun sain ta ibinalangibog an tataramon ni Jehova, tanganing makumusta niyato sinda.” (Gibo 15:36) An sinasabi digdi ni Pablo bako sanang basta pagbisita sa bagong makumbertir na mga Kristiyano. Ihinahayag kan libro nin Mga Gibo kun ano talaga an katuyuhan kan ikaduwang pagbiyahe ni Pablo bilang misyonero. Inot, tanganing padagos na ipaabot an mga napagdesisyunan kan namamahalang grupo. (Gibo 16:4) Ikaduwa, bilang nagbibiyaheng paraataman, determinado si Pablo na pakusugon sa espirituwal an mga kongregasyon, na tinatabangan sindang magin mas marigon sa pagtubod. (Roma 1:11, 12) Paano sinusunod kan organisasyon sa presenteng panahon kan Mga Saksi ni Jehova an arugan na itinao kan mga apostol?

5. Paano an Namamahalang Grupo sa presenteng panahon nagtatao nin paggiya asin pampakusog sa mga kongregasyon?

⁵ Sa ngunyan, ginagamit ni Cristo an Namamahalang Grupo kan Mga Saksi ni Jehova tanganing giyahan an saiyang kongregasyon. Tinatawan nin paggiya asin pampakusog kan maimbod na linahidan na mga lalaking ini an gabos na kongregasyon sa bilog na kinaban paagi sa mga surat, digital asin imprentadong mga publikasyon, mga pagtiripon, asin iba pang paagi nin komunikasyon. Hinihinguwa man kan Namamahalang Grupo na regular na makakomunikar an lambang kongregasyon. Iyan an dahilan kun kaya nagsusugo sinda nin mga nagbibiyaheng paraataman. Rinibong kuwalipikadong elder sa bilog na kinaban an ninombrahan mismo kan Namamahalang Grupo tanganing maglingkod bilang mga paraataman nin sirkito.

6, 7. Ano an nagkapira sa mga responsabilidad kan mga paraataman nin sirkito?

⁶ An mga nagbibiyaheng paraataman sa presenteng panahon nagpopokus sa pagtao nin personal na atensiyon asin espirituwal na pampakusog sa gabos na nasa kongregasyon na dinadalaw ninda. Paano? Paagi sa pagsunod sa arugan na itinao kan mga Kristiyano kan inot na siglo arog ni Pablo. Sinadol niya an sarong kapwa niya paraataman: “Ihulit mo an tataramon; gibuhon mo iyan na may pagkaapurado, trangkilo man o masakit an mga panahon; magsaway ka, magsagwi, magsadol, na ginigibo iyan na may dakulang pagpapasensiya asin mahusay na paagi nin pagtutukdo. . . . Gibuhon mo an trabaho nin sarong ebanghelisador.”—2 Tim. 4:2, 5.

⁷ Kauyon kan mga tataramon na iyan, an paraataman nin sirkito—kaiba an saiyang agom, kun igwa—iniibanan an mga parahayag sa kongregasyon sa manlain-lain na aspekto kan ministeryo sa langtad. An mga nagbibiyaheng paraataman na ini maiigot sa ministeryo asin mahuhusay na paratukdo—mga kuwalidad na may positibong epekto sa aripumpon. (Roma 12:11; 2 Tim. 2:15) An mga nasa pansirkitong gibuhon midbid sa  saindang mapagsakripisyong pagkamuot. Gikan sa buot nindang itinatao an saindang panahon asin kusog tanganing paglingkudan an iba, na andam na magbiyahe maski pa bakong magayon an kamugtakan nin panahon o dawa sa peligrosong mga lugar. (Fil. 2:3, 4) An mga paraataman nin sirkito nagtatao man nin pampakusog, nagtutukdo, asin nagsasadol sa lambang kongregasyon paagi sa mga pahayag na basado sa Bibliya. Makikinabang an gabos sa kongregasyon kun huhurop-hurupon ninda an paggawi kan mga nagbibiyaheng paraataman na ini asin aarugon an saindang pagtubod.—Heb. 13:7.

8. Ano an reaksiyon ni Bernabe sa plano ni Pablo?

⁸ Nag-uyon si Bernabe sa plano ni Pablo na “bisitahon an mga tugang.” (Gibo 15:36) Dati na sindang magkaibanan sa pagbiyahe asin nagin mapanggana iyan, saka pareho na sindang pamilyar sa mga lugar asin mga tawong bibisitahon ninda. (Gibo 13:2–14:28) Kaya mas marahay saka praktikal kun sinda giraray an magin magkaibanan sa asignasyon na ini. Pero nagkaigwa nin problema. Ini an sabi kan Gibo 15:37: “Desidido si Bernabe na iiba si Juan, na inaapod na Marcos.” Dai digdi nagtataong suhestiyon si Bernabe. Kundi, “desidido” siya na iiba an pinsan niyang si Marcos sa pagbiyahe nindang ini bilang misyonero.

9. Taano ta dai nag-uyon si Pablo ki Bernabe?

⁹ Dai nag-uyon si Pablo. Taano? An sabi kan pagkasaysay: “Alagad dai uyon si Pablo na iiba [si Marcos], huli ta binayaan sinda kaini kan nasa Pamfilia sinda asin dai ini nag-iba sa sainda sa gibuhon.” (Gibo 15:38) Kaibanan kaidto ni Pablo asin Bernabe si Marcos sa inot nindang pagbiyahe bilang misyonero pero dai ini danay na nag-iba sa sainda sagkod na matapos iyan. (Gibo 12:25; 13:13) Dai pa nahahaloy kan punan ninda an pagbiyahe, sa Pamfilia pa lang, binayaan na ni Marcos an saiyang asignasyon asin nagpuli sa Jerusalem. Mayong sinasabi an Bibliya kun taano ta nagpuli siya, pero minalataw na ibinilang ni Pablo an ginibo ni Marcos na pagigin iresponsable. Posibleng nagduduwa-duwa na si Pablo kun baga talagang maaasahan si Marcos.

10. Ano an nagin resulta kan dai pagkakauyon ni Pablo asin Bernabe?

¹⁰ Desidido pa man giraray si Bernabe na iiba si Marcos. Pero si Pablo, desidido man na dai ini iiba. “Dahil diyan, nagkainitan an duwa kaya nagsuwayan sinda,” an sabi kan Gibo 15:39. Naglayag si Bernabe pasiring sa sadiri niyang lugar, sa isla nin Ciprus, kaiba si Marcos. Idinagos man ni Pablo an saiyang plano. Arog kaini an mababasa sa pagkasaysay: “Pinili ni Pablo si Silas asin naghali na pagkatapos siyang ipagkatiwala kan mga tugang sa daing kapantay na kabuutan ni Jehova.” (Gibo 15:40) Magkaibanan sindang nagpasiring “sa Siria asin Cilicia, asin pinakusog niya duman an mga kongregasyon.”—Gibo 15:41.

11. Anong mga kuwalidad an kaipuhan para malikayan an danay na pagkaraot kan pagigin mag-amigo ta saka kan saro na nakakulog kan satong buot?

 ¹¹ Ipinapagirumdom sa sato kan pagkasaysay na ini na bako kitang perpekto. Ninombrahan si Pablo asin Bernabe na magin mga representante kan namamahalang grupo. Posibleng marhay na si Pablo mismo nagin miyembro pa ngani kan namamahalang grupo. Pero sa pagkakataon na ini, nadaog si Pablo asin Bernabe kan saindang pagkabakong perpekto. Tinugutan daw ninda an pangyayaring ini na danay na makaraot sa saindang pagigin mag-amigo? Minsan ngani mga bakong perpekto, mapakumbaba si Pablo asin Bernabe, asin igwa sinda kan kaisipan ni Cristo. Daing duda na pag-abot nin panahon, naipahiling ninda an espiritu nin Kristiyanong pagkasararo bilang magturugang asin an pagpapatawad. (Efe. 4:1-3) Kan huri, nagkaibanan giraray si Pablo asin Marcos sa iba pang teokratikong mga asignasyon. a—Col. 4:10.

12. Bilang pag-arog ki Pablo asin Bernabe, anong mga kuwalidad an dapat na ipahiling kan mga paraataman sa ngunyan?

¹² Bakong ugali ni Bernabe o ni Pablo an pagigin arangguton. Midbid si Bernabe bilang saro na madinamayon asin bukas-palad—mala ngani ta, imbes na apudon sa tunay niyang pangaran na Jose, inapod siya kan mga apostol na Bernabe, na nangangahulugan na “Aki nin Karangahan.” (Gibo 4:36) Midbid man si Pablo sa pagigin mapagpadangat asin pagigin mabuot. (1 Tes. 2:7, 8) Bilang pag-arog ki Pablo asin Bernabe, an gabos na Kristiyanong paraataman sa ngunyan, kaiba na an mga paraataman nin sirkito, dapat na pirming maghinguwang magpahiling nin kapakumbabaan asin na trataron na may kabuutan saka kapadangatan an kapwa ninda mga elder asin siring man an bilog na aripumpon.—1 Ped. 5:2, 3.

13, 14. (a) Siisay si Timoteo, asin paano siya namidbid ni Pablo? (b) Taano ta tinawan ni Pablo nin urog na atensiyon si Timoteo? (c) Anong asignasyon an itinao ki Timoteo?

¹³ Sa ikaduwang pagbiyahe ni Pablo bilang misyonero, nagpasiring siya sa Romanong probinsiya nin Galacia, kun sain igwa nang pirang kongregasyon an naestablisar. Dangan, “nag-abot siya sa Derbe asin nagpasiring man siya sa Listra.” An sabi pa kan pagkasaysay: “Yaon duman an sarong disipulo na an pangaran Timoteo, na aki nin sarong nagtutubod na babaying Judio alagad an ama Griego.”—Gibo 16:1. b

¹⁴ Minalataw na namidbid ni Pablo an pamilya ni Timoteo kan inot niyang pagdalaw sa lugar ninda kan mga taon 47 C.E. Ngunyan, sa ikaduwang pagdalaw ni Pablo pakalihis nin duwa o tulong taon, tinawan ni Pablo nin urog na atensiyon si Timoteo. Taano? Huling “magayunon an sinasabi  kan mga tugang sa Listra asin Iconio” manungod ki Timoteo. Bako lang sa kongregasyon niya igwa nin marahay na reputasyon si Timoteo kundi pati man sa kaharaning mga kongregasyon. Ipinapaliwanag sa pagkasaysay na an mga tugang sa Listra asin sa Iconio, na mga 30 kilometros an rayo, may magayon na mga bagay na masasabi manungod sa saiya. (Gibo 16:2) Sa paggiya kan banal na espiritu, ipinagkatiwala kan kamagurangan sa hoben na si Timoteo an sarong magabat na responsabilidad—an magin sarong nagbibiyaheng ministro tanganing tabangan si Pablo asin Silas.—Gibo 16:3.

15, 16. Paano nagkaigwa si Timoteo nin arog kaiyan karahay na reputasyon?

¹⁵ Paano nagkaigwa si Timoteo nin arog kaiyan karahay na reputasyon dawa hoben pa siya? Dahil daw iyan sa pagigin matali niya, itsura, o natural na mga abilidad? Sa arog kaining mga kuwalidad parating napapahanga an mga tawo. Dawa an propetang si Samuel, may pagkakataon kaidto na naimpluwensiyahan nin pangluwas na itsura an saiyang paghusgar. Pero ipinagirumdom sa saiya ni Jehova: “An tawo naghihiling sa kun ano an nahihiling kan mga mata, alagad si Jehova naghihiling sa kun ano an nasa puso.” (1 Sam. 16:7) Kaya nagkaigwa si Timoteo nin marahay na reputasyon sa mga kapwa niya Kristiyano bakong huli sa saiyang natural na mga abilidad kundi sa saiyang marahay na mga kuwalidad.

¹⁶ Pakalihis nin pirang taon, may sinambit si Pablo manungod sa nagkapira sa espirituwal na mga kuwalidad ni Timoteo. Ilinadawan ni Pablo an marahay na sabuot ni Timoteo, an saiyang mapagsakripisyong pagkamuot, asin an saiyang kahigusan sa pagsaabaga nin teokratikong mga asignasyon. (Fil. 2:20-22) Midbid man si Timoteo sa pagkaigwa nin “pagtubod na mayong pagsagin-sagin.”—2 Tim. 1:5.

17. Paano maaarog kan mga hoben sa ngunyan si Timoteo?

¹⁷ Sa ngunyan, dakul na hoben an inaarog si Timoteo paagi sa pagpauswag nin diyosnon na mga kuwalidad. Paagi kaiyan, minagibo sinda nin marahay na pangaran sa atubangan ni Jehova asin sa mga lingkod niya, dawa hoben pa sinda. (Tal. 22:1; 1 Tim. 4:15) Nagpapahiling sinda nin daing pagsagin-sagin na pagtubod, asin habo nindang magkaigwa nin dobleng pamumuhay. (Sal. 26:4) Bilang resulta, arog ni Timoteo, dakul na hoben an igwa nin mahalagang papel sa kongregasyon. Napapakusog nanggad ninda an gabos na kapwa ninda namumuot ki Jehova pag nakukuwalipikar sindang magin parahayag kan maugmang bareta asin, sa tamang panahon, magdusay ki Jehova asin magpabawtismo!

18. (a) Ano an nagin mga pribilehiyo ni Pablo asin Timoteo bilang mga nagbibiyaheng ministro? (b) Paano binendisyunan an mga kongregasyon?

¹⁸ Nagkapirang taon man na nagkaibanan sa gibuhon si Pablo asin Timoteo. Bilang mga nagbibiyaheng ministro, manlain-lain na misyon an  naisagibo ninda para sa namamahalang grupo. An Bibliya nagsasabi: “Sa saindang pagbiyahe saka pag-agi sa mga siyudad, ipinapaabot ninda sa mga tugang duman an mga napagdesisyunan kan mga apostol asin kan kamagurangan na yaon sa Jerusalem, tanganing masunod iyan kan mga tugang.” (Gibo 16:4) Malinaw, sinunod kan mga kongregasyon an instruksiyon kan mga apostol asin kamagurangan sa Jerusalem. Bilang resulta kan saindang pagigin masinunod, “padagos nanggad na napapakusog an pagtubod kan mga kongregasyon asin padagos na nagdadakul an bilang kan mga tugang aroaldaw.”—Gibo 16:5.

19, 20. Taano ta dapat na magin masinunod an mga Kristiyano “sa mga nanginginot”?

¹⁹ Sa kaagid na paagi, binebendisyunan man an mga Saksi ni Jehova sa ngunyan huli sa mapagpasakop nindang pagsunod sa instruksiyon hali “sa mga nanginginot” sa sainda. (Heb. 13:17) Huli ta an eksena sa kinaban pirming nagbabago, mahalagang marhay para sa mga Kristiyano na padagos na magtaong atensiyon asin iaplikar an mga instruksiyon hali sa “maimbod asin mapagmansay na uripon.” (Mat. 24:45; 1 Cor. 7:29-31) Kun gigibuhon niyato ini, malilikayan tang mapahamak sa espirituwal asin magdadanay kitang daing digta kan kinaban.—Sant. 1:27.

²⁰ Totoo, arog ni Pablo, Bernabe, Marcos, asin iba pang linahidan na mga magurang sa kongregasyon kan inot na siglo, bako man perpekto an Kristiyanong mga paraataman sa presenteng panahon, kaiba na an mga miyembro kan Namamahalang Grupo. (Roma 5:12; Sant. 3:2) Pero huling sinusunod na marhay kan Namamahalang Grupo an Tataramon nin Diyos asin pinangangaptan an arugan na itinao kan mga apostol, napapatunayan nindang mapagtitiwalaan sinda. (2 Tim. 1:13, 14) Bilang resulta, napapakusog an mga kongregasyon asin nagigin marigon sa pagtubod.