1, 2. Ano an planong gibuhon ni Saulo sa Damasco?

 HARANI na sa Damasco an angguton na grupo nin mga nagbabaklay, na diyan determinado nindang gibuhon an saindang maraot na plano. Guguyudon ninda paluwas sa mga harong an ikinakaungis nindang mga disipulo ni Jesus, igagapos sinda, ipapasupog, asin dadarahon sa Jerusalem tanganing atubangon an grabeng kaanggutan kan Sanhedrin.

² An lider kan grupo, na an pangaran Saulo, naimbuwelto na sa paggadan sa sarong tawo. a Dai pa sana nahahaloy, may pag-uyon niyang pinagmasdan an paggapo kan mga kapwa niya panatiko sa sarong maimbod na disipulo ni Jesus na si Esteban sagkod sa magadan ini. (Gibo 7:57–8:1) Dangan pinunan ni Saulo na persegiron an mga parasunod ni Jesus na nag-iistar sa Jerusalem. Pero pinanginutan man niya an paghanap asin pagpersegir sa mga disipulo ni Jesus sa iba pang mga siyudad. Gusto niyang puhuon an ikinakauyam nindang sekta na midbid bilang an “Dalan.”—Gibo 9:1, 2; hilingon an kahon na “ An Awtoridad ni Saulo sa Damasco.”

3, 4. (a) Ano an nangyari ki Saulo? (b) Anong mga hapot an pag-uulayan niyato?

³ Bigla na sanang nagkaigwa nin nakakasulang liwanag sa palibot ni Saulo. Nahiling kan mga kaibanan niya sa pagbaklay an liwanag, pero dahil sa pagkabigla dai sinda makataram. Nabuta si Saulo asin natumba. Dangan, nakadangog si Saulo nin boses hali sa langit na nagsasabi: “Saulo, Saulo, taano ta pinepersegir mo ako?” Namungnan si Saulo, dangan naghapot: “Siisay ka, Kagurangnan?” Siguradong nabiglang marhay si Saulo sa nadangog niyang simbag: “Ako si Jesus, na pinepersegir mo.”—Gibo 9:3-5; 22:9.

⁴ Ano an manunudan ta sa inot na sinabi ni Jesus ki Saulo? Paano kita makikinabang sa pagrepaso sa mga pangyayari kan makumbertir si Saulo? Asin ano an makukua tang leksiyon sa kun paano ginamit kan kongregasyon an pagkaigwa ninda nin panahon nin katuninungan pagkatapos na makumbertir si Saulo?

5, 6. Ano an manunudan ta sa sinabi ni Jesus ki Saulo?

⁵ Kan papunduhon ni Jesus si Saulo sa dalan pasiring sa Damasco, dai siya naghapot: “Taano ta pinepersegir mo an mga disipulo ko?” Imbes, an hapot niya: “Taano ta pinepersegir mo ako?” (Gibo 9:4) Iyo, namamatian mismo ni Jesus an pagsakit kan saiyang mga parasunod pag nag-aagi sinda nin mga pagbalo.—Mat. 25:34-40, 45.

⁶ Kun pinepersegir ka huli kan saimong pagtubod ki Cristo, makakasigurado ka na parehong aram ni Jehova asin ni Jesus an saimong sitwasyon. (Mat. 10:22, 28-31) Sa ngunyan, puwedeng dai halion saimo an pagbalo. Girumdumon na nahiling ni Jesus kun paano sinuportaran ni Saulo an paggadan ki Esteban asin an pagguyod ni Saulo sa maimbod na mga disipulo paluwas sa saindang mga harong sa Jerusalem. (Gibo 8:3) Pero, dai nag-interbenir si Jesus kan panahon na iyan. Dawa arog kaiyan, si Jehova, paagi ki Cristo, tinawan si Esteban asin an iba pang mga disipulo kan kusog na kaipuhan ninda para magdanay na maimbod.

7. Ano an dapat mong gibuhon para matagalan an persekusyon?

⁷ Kaya mo man na matagalan an persekusyon kun gigibuhon mo an minasunod: (1) Magin determinadong magdanay na maimbod, ano man an mangyari. (2) Maghagad nin tabang ki Jehova. (Fil. 4:6, 7) (3) Ipabaya ki Jehova an pagbalos. (Roma 12:17-21) (4) Magtiwala na tatawan ka ni Jehova nin kusog para makatagal sagkod sa halion niya an pagbalo.—Fil. 4:12, 13.

8, 9. Ano an posibleng namatian ni Ananias manungod sa saiyang asignasyon?

⁸ Pagkatapos na simbagon an hapot ni Saulo na “Siisay ka, Kagurangnan?” sinabi ni Jesus sa saiya: “Tumindog ka saka maglaog sa siyudad. May masabi duman saimo kun ano an dapat mong gibuhon.” (Gibo 9:6) An nabutang si Saulo, pigkabit kan mga lalaking kaibanan niya pasiring sa Damasco, kun sain siya nag-ayuno asin namibi sa laog nin tulong aldaw. Kan panahon man na iyan, sinambit ni Jesus an manungod ki Saulo sa sarong disipulo na nakaistar sa siyudad na iyan, sarong lalaki na an pangaran Ananias. “Magayunon an sinasabi manungod sa saiya kan gabos na Judiong” nakaistar sa Damasco.—Gibo 22:12.

⁹ Isipa na sana an lain-lain na emosyon na posibleng namatian ni Ananias! An Payo kan kongregasyon, an binuhay liwat na si Jesu-Cristo, iyo mismo an nakikipag-ulay sa saiya asin pinili siya para sa sarong espesyal na asignasyon. Dakulang pribilehiyo nanggad, pero magabaton na asignasyon! Kan sabihan siya na dapat niyang kaulayon si Saulo, nagsimbag si Ananias: “Kagurangnan, nadangog ko an sinasabi kan dakul  na tawo manungod sa lalaking ini—an gabos na maraot na bagay na ginibo niya sa saimong mga banal na lingkod sa Jerusalem. Asin nagdigdi siya na may awtoridad hali sa mga panginot na saserdote tanganing arestaron an gabos na nag-aapod sa pangaran mo.”—Gibo 9:13, 14.

10. Ano an manunudan ta manungod ki Jesus sa paagi niya nin pagtratar ki Ananias?

¹⁰ Dai sinaway ni Jesus si Ananias sa pagsabi niya kan ikinakahadit niya. Pero tinawan siya ni Jesus nin malinaw na instruksiyon. Asin nagin makonsiderasyon sa saiya si Jesus paagi sa pagsabi saiya kan dahilan kun taano ta gusto niyang ipagibo sa saiya an pambihirang asignasyon na ini. Sinabi ni Jesus manungod ki Saulo: “An tawong ini sarong lalagan na pinili ko tanganing darahon an sakuyang pangaran sa mga nasyon pati man sa mga hadi saka sa mga aki ni Israel. Huli ta ipapahiling ko sa saiya nin malinaw kun gurano kadakul na kasakitan an kaipuhan niyang agihan para sa sakuyang pangaran.” (Gibo 9:15, 16) Tulos-tulos na sinunod ni Ananias si Jesus. Kan masumpungan niya an parapersegir na si Saulo, sinabi niya sa saiya: “Tugang kong Saulo, an Kagurangnan na Jesus, na nagpahiling sa saimo sa tinampo kan pasiring ka digdi, siya an nagsugo sa sako tanganing makabalik an saimong paghiling asin tanganing mapano ka nin banal na espiritu.”—Gibo 9:17.

11, 12. Ano an manunudan ta sa mga pangyayari manungod ki Jesus, Ananias, asin Saulo?

¹¹ Sa mga pangyayaring ini manungod ki Jesus, Ananias, asin Saulo, malinaw na mahihiling an nagkapirang katotoohan. Halimbawa, naaraman niyato na si Jesus an talagang naggigiya sa gibuhon na paghuhulit, arog mismo kan ipinanuga niya. (Mat. 28:20) Dawa ngani dai man siya direktang nakikipag-ulay sa mga indibidwal sa ngunyan, ginigiyahan ni Jesus an gibuhon na paghuhulit paagi sa maimbod na uripon na ninombrahan niyang mamahala ngunyan sa mga lingkod niya sa harong. (Mat. 24:45-47) Sa irarom kan pagdirehir kan Namamahalang Grupo, isinusugo an mga parahayag asin mga payunir  tanganing hanapon an mga gustong makanuod pa nin urog manungod ki Cristo. Arog kan sinambit sa sinundan na kapitulo, dakul sa siring na indibidwal an namibi na lugod tabangan sinda nin Diyos, dangan nanumpungan sinda kan mga Saksi ni Jehova.—Gibo 9:11.

¹² Masinunod na inako ni Ananias an asignasyon asin binendisyunan siya. Sinusunod mo daw an pagbuot na lubos na magpatotoo dawa kun may mga ikinakahadit ka sa paggibo kaiyan? May nagkapira na nahahadit na magharong-harong asin makipag-ulay sa mga dai ninda bisto. An iba man, nasasakitan na maghulit sa mga lugar nin negosyo, sa tinampo, o paagi sa telepono o surat. Napangganahan ni Ananias an saiyang takot, asin nagkapribilehiyo siya na tabangan si Saulo na mag-ako nin banal  na espiritu. b Nagin mapanggana si Ananias huling nagtiwala siya ki Jesus asin ibinilang niyang tugang si Saulo. Arog ni Ananias, mapapangganahan ta an satong takot kun magtitiwala kita na ginigiyahan ni Jesus an gibuhon na paghuhulit, kun igwa kita nin empatiya sa mga tawo, asin kun ibinibilang tang potensiyal na mga tugang dawa an mga indibidwal na nakakatakot dulukon.—Mat. 9:36.

13, 14. Kun nag-aadal ka nin Bibliya pero dai pa bawtisado, ano an manunudan mo sa halimbawa ni Saulo?

¹³ Huminiro tulos si Saulo kauyon kan saiyang nanudan. Pagkatapos siyang maumayan, nagpabawtismo siya asin nagpuon na makiiba sa mga disipulo sa Damasco. Pero bako sana iyan an ginibo niya. “Tulos-tulos siyang naghulit sa mga sinagoga manungod ki Jesus, na iyo ini an Aki nin Diyos.”—Gibo 9:20.

¹⁴ Kun nag-aadal ka nin Bibliya pero dai pa bawtisado, maaarog mo daw si Saulo asin mahiro tulos kauyon kan saimong nanunudan? Totoo, nahiling mismo ni Saulo an sarong milagro na ginibo ni Cristo, asin daing duda na nakamotibar ini sa saiya na humiro. Pero may mga tawo na nakahiling man kan mga milagro na ginibo ni Jesus pero dai sinda kaiyan napahiro. Halimbawa, nahiling nin sarong grupo nin mga Fariseo an pagpaumay niya sa sarong lalaking paralisado an kamot, asin kadakul na Judio an nakakaaram na binuhay liwat ni Jesus si Lazaro. Alagad, dakul sa sainda an nagdanay na mayong interes asin kinontra pa ngani siya. (Mar. 3:1-6; Juan 12:9, 10) Sa kabaliktaran, si Saulo nagbago. Taano ta si Saulo naghimati mantang an iba dai? Huling mas igwa siya nin pagkatakot sa Diyos kisa sa tawo asin pinahalagahan niyang marhay an pagkahirak na ipinahiling sa saiya ni Cristo. (Fil. 3:8) Kun mahimati ka man arog ni Saulo, dai mo tutugutan an ano man na papunduhon ka na makikabtang sa gibuhon na paghuhulit asin na makuwalipikar sa bawtismo.

15, 16. Ano an ginibo ni Saulo sa mga sinagoga, asin ano an nagin reaksiyon kan mga Judio sa Damasco?

¹⁵ Naiimahinar mo daw an pagkangalas, pagkabigla, asin pagkaanggot na namatian kan mga tawo kan si Saulo magpuon na maghulit manungod ki Jesus sa mga sinagoga? Nagsarabi sinda: “Bakong iyo ini su  tawong nagpasakit nin grabe sa mga yaon duman sa Jerusalem na nag-aapod sa pangaran na ini?” (Gibo 9:21) Kan ipinapaliwanag ni Saulo kun taano ta nagbago an sabuot niya manungod ki Jesus, “pinatunayan niya paagi sa nakakakumbinsir na mga argumento na si Jesus an Cristo.” (Gibo 9:22) Pero bako gabos nakukumbinsir sa malinaw na argumento o lohikal na paliwanag. Dai kaiyan mababago an isip kan mga tawong nakagapos sa mga tradisyon o kan mga tawong mapalangkaw. Minsan siring, dai nagsuko si Saulo.

¹⁶ Pakalihis nin tulong taon, padagos pa man giraray na kinokontra kan mga Judio sa Damasco si Saulo. Kan huri, pigplanuhan nindang gadanon siya. (Gibo 9:23; 2 Cor. 11:32, 33; Gal. 1:13-18) Kan maaraman ni Saulo an saindang plano, pasekreto siyang nagdulag sa siyudad paagi sa paglaog sa saiya sa sarong basket tapos itinunton siya sa sarong bintana sa pader kan siyudad. Sinambit ni Lucas na “mga disipulo [ni Saulo]” idtong mga nagtabang ki Saulo na makadulag kan bangging idto. (Gibo 9:25) Ipinaparisa kaini na maski paano igwa nin nagkapirang naghimati sa paghuhulit ni Saulo sa Damasco asin nagin mga parasunod ni Cristo.

17. (a) Ano an nagigin reaksiyon kan mga tawo sa katotoohan sa Bibliya? (b) Ano an dapat niyatong padagos na gibuhon, asin taano?

¹⁷ Kan inot mong sabihon sa saimong mga kapamilya, amigo, asin iba pa an manungod sa marahay na mga bagay na nanunudan mo, tibaad inasahan mong aakuon ninda an malinaw na argumento o lohikal na paliwanag nin katotoohan sa Bibliya. Puwedeng inako iyan kan iba, pero an dakul dai. Sa katunayan, tibaad ibinilang ka pa nganing kaiwal kan sadiri mo mismong pamilya. (Mat. 10:32-38) Pero kun padagos mong papauswagon an saimong kakayahan na mangatanusan basado sa Kasuratan asin papagdanayon mo an saimong Kristiyanong paggawi, maski idtong mga nagkokontra saimo posibleng magbago nin sabuot.—Gibo 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Ano an nagin resulta kan kumpirmaron ni Bernabe na saro nang disipulo si Saulo? (b) Paano ta maaarog si Bernabe asin Saulo?

¹⁸ Kan maglaog si Saulo sa Jerusalem, natural sanang magduda an mga disipulo kan sabihon niya na saro na siyang disipulo. Pero kan kumpirmaron ni Bernabe na saro nang disipulo si Saulo, inako siya kan mga apostol, asin nagdanay siya na kaiba ninda nin dikit na panahon. (Gibo 9:26-28) Nagin maingat si Saulo, pero dai niya ikinasupog an maugmang bareta. (Roma 1:16) Daing takot siyang naghulit sa Jerusalem, an mismong lugar kun sain niya pinunan an maringis na pagpersegir sa mga disipulo ni Jesu-Cristo. Grabe an kaanggutan kan mga Judio sa Jerusalem kan mahiling ninda na an tawong pighuhuna nindang iyo an manginginot sa pagpuho sa mga Kristiyano kuminampi na sa mga ini, asin ngunyan gusto na siyang gadanon kan mga Judio. “Kan maisihan  kan mga tugang an manungod digdi,” an sabi kan pagkasaysay, “dinara ninda [si Saulo] sa Cesarea dangan pinaduman sa Tarso.” (Gibo 9:30) Nagpasakop si Saulo sa instruksiyon na itinao ni Jesus paagi sa kongregasyon. Parehong nakinabang si Saulo asin an kongregasyon.

¹⁹ Mangnuhon na nagsadiring buot si Bernabe na tabangan si Saulo. Daing duda na an kabuutan na ini ni Bernabe nakatabang na magin dayupot na mag-amigo an duwang maigot na lingkod na ini ni Jehova. Arog ni Bernabe, andam ka man daw na tabangan an mga baguhan sa kongregasyon paagi sa pagpartner sa sainda sa paglilingkod sa langtad asin pagtabang sa sainda na umuswag sa espirituwal? Mag-aako ka nin dakul na bendisyon kun gigibuhon mo iyan. Kun ika sarong baguhan na parahayag kan maugmang bareta, arog ni Saulo, aakuon mo man daw an tabang na itinatao sa saimo? Kun makikipartner ka sa mas eksperyensiyadong mga parahayag, mauswag an saimong kakayahan sa ministeryo, magigin kang mas maugma, asin magkakaigwa ka nin dayupot na mga amigo.

20, 21. Paano inaprobetsaran kan mga lingkod nin Diyos kaidto asin sa ngunyan an mga “panahon nin katuninungan”?

²⁰ Pagkatapos na makumbertir si Saulo asin ligtas na makadulag, “nagkaigwa nin panahon nin katuninungan an kongregasyon sa bilog na Judea asin Galilea saka Samaria.” (Gibo 9:31) Paano ginamit kan mga disipulo an matuninong na panahon na ini? (2 Tim. 4:2) Sinasabi kan pagkasaysay na “padagos sindang napapakusog.” Pinakusog kan mga apostol asin kan iba pang nanginginot na mga lalaki an pagtubod kan mga disipulo, asin nanginot sinda sa sainda mantang an kongregasyon “namumuhay . . . na may pagkatakot ki Jehova saka may pagranga kan banal na espiritu.” Halimbawa, ginamit ni Pedro an panahon na iyan para pakusugon an mga disipulo sa siyudad nin Lida sa Kapatagan nin Saron. Huli sa saiyang paghihinguwa, dakul sa mga nakaistar sa lugar na iyan an “nagturubod . . . sa Kagurangnan.” (Gibo 9:32-35) Dai tinugutan kan mga disipulo na malingling sinda nin sekular na mga pasuhan kundi nagmaigot sinda na asikasuhon an lambang saro asin ihulit an maugmang bareta. Huli kaiyan, an mga miyembro kan kongregasyon ‘padagos na nagdadakul.’

²¹ Sa pagtatapos kan ika-20 siglo, an mga Saksi ni Jehova sa dakul na nasyon nakaeksperyensiya man nin arog kaiyan na “panahon nin katuninungan.” An mga rehimen na penersiger an mga lingkod nin Diyos sa laog nin dakul na dekada bigla na sanang buminagsak, asin may nagkapirang pagbabawal sa gibuhon na paghuhulit an pinagian o biyo nang hinali. Manampulong ribong Saksi an ginamit an oportunidad na ini na hayagan na maghulit, asin pambihirang marhay an nagin resulta kaiyan.

22. Paano mo magagamit sa pinakamarahay na paagi an katalingkasan na igwa ka sa ngunyan?

 ²² Ginagamit mo daw sa pinakamarahay na paagi an katalingkasan na igwa ka sa ngunyan? Kun nakaistar ka sa nasyon na igwa nin katalingkasan sa relihiyon, gusto ni Satanas na tentaran kang gamiton an saimong panahon sa pagkamit nin materyal na kayamanan, bako sa intereses kan Kahadian. (Mat. 13:22) Dai mo pagtugutan na malingling ka. Gamiton sa pinakamarahay na paagi an ano man na panahon nin katuninungan na igwa ka sa ngunyan. Ibilang iyan na oportunidad para lubos na makapagpatotoo asin para pakusugon an kongregasyon. Tandaan, puwedeng bigla na sanang magbago an mga kamugtakan.

23, 24. (a) Anong mga punto an manunudan ta sa pagkasaysay manungod ki Tabita? (b) Ano an dapat na determinado niyatong gibuhon?

²³ Pag-isipan an nangyari sa sarong disipulo na an pangaran Tabita, o Dorcas. Nakaistar siya sa Jope, sarong siyudad na harani lang sa Lida. Madunong na ginamit kan maimbod na Kristiyanang ini an saiyang panahon asin pagsadiri; “kadakul siyang ginibong karahayan asin itinaong tabang sa mga pobre.” Pero bigla siyang nagkahilang asin nagadan. c Huli kan pagkagadan niya, grabe an kamunduan kan mga disipulo sa Jope, lalo na an mga babaying balo na pinahilingan niya nin kabuutan. Kan mag-abot si Pedro sa harong kun sain inaandam an hawak ni Tabita para sa paglubong, naggibo siya nin sarong milagro na dai pa nagibo kan ibang mga apostol ni Jesu-Cristo. Namibi si Pedro dangan binuhay liwat si Tabita! Naiimahinar mo daw an kaugmahan kan mga babaying balo asin kan iba pang mga disipulo kan pabalikon sinda ni Pedro sa kuwarto asin iinatubang niya sainda si Tabita na buhay na? Siguradong napakusog sinda kan mga pangyayaring ini na maatubang an naghahalat pa sa saindang mga pagbalo! Siyempre, an milagrong ini “nabareta . . . sa bilog na Jope, asin dakul an nagturubod sa Kagurangnan.”—Gibo 9:36-42.

²⁴ Duwang mahalagang punto an manunudan ta sa nakakaugmang pagkasaysay na ini manungod ki Tabita. (1) Haliputon sana an buhay. Kaya mahalaga nanggad na gumibo kita nin marahay na pangaran sa atubangan nin Diyos mantang magigibo ta pa iyan! (Ecl. 7:1) (2) Talagang igwa nin pagkabuhay liwat. Nahiling ni Jehova an dakul na ginibong kabuutan ni Tabita, asin tinawan niya siya nin balos. Gigirumdumon man niya an satong mga paghihinguwa asin bubuhayon niya kita liwat kun magadan man  kita bago an Armagedon. (Heb. 6:10) Kaya, kun nakakaeksperyensiya man kita ngunyan nin “masakit [na] mga panahon” o kun yaon kita ngunyan sa “panahon nin katuninungan,” lugod na maghinguwa kita na lubos na magpatotoo manungod ki Cristo.—2 Tim. 4:2.