1. Ano an ikinakahadit ni Jesus kan banggi bago siya magadan?

KAN banggi bago magadan si Jesus, aram niya na madali na niyang bayaan an saiyang mga disipulo kaya nahahadit siya sa mangyayari sa sainda. Sinabi niya sainda: “Kamo bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 15:19) Pagkatapos, ipinamibi niya sinda sa saiyang Ama, na sinasabi: “Bako sindang kabtang kan kinaban, kun paanong ako bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 17:15, 16) Ano an buot sabihon ni Jesus?

2. Sa ano nanunungod an “kinaban” na sinabi ni Jesus?

² An “kinaban” digdi nanunungod sa mga tawo na dai nakakamidbid sa Diyos asin nasa irarom kan pamamahala ni Satanas. (Juan 14:30; Efeso 2:2; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19) Paano kita magigin “bakong kabtang [o, parte] kan kinaban”? Pag-uulayan ta sa kapitulong ini an nagkapirang paagi: Nagdadanay kitang maimbod sa Kahadian nin Diyos asin neutral kita, buot sabihon, mayo kitang kinakampihan sa pulitika. Linalabanan niyato an espiritu kan kinaban. Mabini, o tultol, an satong pagbado asin pag-ayos sa sadiri, saka balanse kita pag-abot sa kuwarta. Isinusulot ta man an espirituwal na pangalasag na itinatao sa sato nin Diyos.—Hilingon an Dagdag na Impormasyon 16.

3. Ano an paghiling ni Jesus sa pulitika?

³ Kan nasa daga pa si Jesus, nahiling niya na kadakul nin problema an mga tawo asin bakong madali an buhay ninda. Talagang nagmamalasakit siya sa sainda asin gusto niya sindang tabangan. Naglaog daw siya sa pulitika para matabangan sinda? Dai. Aram niya na an talagang kaipuhan kan mga tawo iyo an Kahadian, o gobyerno, nin Diyos. Si Jesus an magigin Hadi kaiyan, asin an Kahadian an panginot na tema kan saiyang paghuhulit. (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21) Si Jesus dai nakilabot sa pulitika, asin nagdanay siyang neutral. Kan nasa atubangan kan Romanong gobernador na si Poncio Pilato, sinabi ni Jesus: “An sakuyang Kahadian bakong kabtang kan kinaban na ini.” (Juan 18:36) An saiyang mga disipulo neutral man. Sinabi kan librong On the Road to Civilization na an inot na mga Kristiyano “dai . . . nagkapot nin katungdan sa pulitika.” Arog man kaiyan an tunay na mga Kristiyano ngunyan. Maimbod niyatong sinusuportaran an Kahadian nin Diyos, asin neutral kita sa pulitika kan kinaban na ini.—Mateo 24:14.

4. Paano sinusuportaran kan tunay na mga Kristiyano an Kahadian nin Diyos?

⁴ An mga embahador mga representante kan saindang gobyerno sa ibang nasyon, kaya dai sinda nakikilabot sa pulitika kan nasyon kun sain sinda nakadestino. Arog man kaiyan an mga linahidan, na may paglaom na mamahala kaiba ni Cristo sa langit. Nagsurat si Pablo sa mga linahidan na Kristiyano: ‘Kita mga embahador na kasalihid ni Cristo.’ (2 Corinto 5:20) An mga linahidan mga representante kan gobyerno nin Diyos. Dai sinda nakikilabot sa mga isyu sa pulitika asin gobyerno kan kinaban na ini. (Filipos 3:20) Imbes, tinatabangan kan mga linahidan an milyon-milyon na tawo na makanuod  manungod sa gobyerno nin Diyos. Nakikipagtabangan sa sainda an “ibang mga karnero,” na may paglaom na mabuhay nin daing katapusan sa bagong kinaban nin Diyos. Nagdadanay man sindang neutral. (Juan 10:16; Mateo 25:31-40) Iyo, mayong tunay na Kristiyano na makikilabot sa pulitika kan kinaban na ini.—Basahon an Isaias 2:2-4.

5. Ano an sarong dahilan kaya dai nagbabali sa giyera an mga Kristiyano?

⁵ Para sa tunay na mga Kristiyano, pamilya ninda an gabos nindang kapagtubod asin nagkakasararo sinda ano man an nasyonalidad o kultura ninda. (1 Corinto 1:10) Kun mabali kita sa giyera, makikipaglaban kita sa sadiri tang pamilya—sa mga kapagtubod ta—na dapat tang kamutan, sabi ni Jesus. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12) Saka sinabi pa ngani ni Jesus sa saiyang mga disipulo na kamutan maski an mga kaiwal ninda.—Mateo 5:44; 26:52.

6. Ano an paghiling kan mga nagdusay na lingkod ni Jehova sa gobyerno?

 ⁶ Dawa ngani neutral kita bilang mga Kristiyano, hinihinguwa tang magin marahay na mga siyudadano. Halimbawa, dahil iginagalang ta an gobyerno, nagsusunod kita sa mga ley kaiyan asin nagbabayad kita nin buhis. Pero pirmi tang sinisigurado na itinatao ta “sa Diyos an mga bagay na sa Diyos.” (Marcos 12:17; Roma 13:1-7; 1 Corinto 6:19, 20) Kaiba sa “mga bagay na sa Diyos” an satong pagkamuot sa saiya, pagsunod, asin pagsamba. Mas pipilion ta pang magadan kisa suwayon si Jehova.—Lucas 4:8; 10:27; basahon an Gibo 5:29; Roma 14:8.

7, 8. Ano an “espiritu kan kinaban,” asin ano an epekto kaiyan sa mga tawo?

⁷ Tanganing dai magin parte kan kinaban ni Satanas, dai niyato tinutugutan na makontrol kita kan “espiritu kan kinaban.” An espiritung iyan iyo an paagi nin pag-iisip asin paggawi na hali ki Satanas, asin kinokontrol kaiyan an mga bakong lingkod ni Jehova. Pero linalabanan kan mga Kristiyano an kaisipan na iyan. Arog kan sinabi ni Pablo, “inako ta, bako an espiritu kan kinaban, kundi an espiritu na gikan sa Diyos.”—1 Corinto 2:12; Efeso 2:2, 3; hilingon an Dagdag na Impormasyon 17.

⁸ Huli sa espiritu kan kinaban, an mga tawo nagigin makasadiri, mahambog, asin rebelyoso. Pinapaniwala sinda kaiyan na dai ninda kaipuhan magsunod sa Diyos. Gusto ni Satanas na gibuhon kan mga tawo an ano man na gusto ninda na dai iniisip an magigin resulta kaiyan. Gusto niyang papaniwalaon an mga tawo na “an kamawutan kan laman asin an kamawutan kan mga mata” an pinakamahalaga sa buhay. (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Ginigibo kan Diyablo an gabos para dayaon lalo na kitang mga  lingkod ni Jehova tanganing maarog ta an saiyang kaisipan.—Juan 8:44; Gibo 13:10; 1 Juan 3:8.

9. Paano kita puwedeng maapektaran kan espiritu kan kinaban?

⁹ Arog kan duros, o paros, yaon sa palibot ta an espiritu kan kinaban. Kaipuhan tang marhay na labanan iyan ta kun dai, maaapektaran kita kaiyan. (Basahon an Talinhaga 4:23.) Puwede ining magpuon sa mga paaging dai ta gayong risa, halimbawa pag tinutugutan tang maimpluwensiyahan kan mga dai nagsasamba ki Jehova an satong isip asin paggawi. (Talinhaga 13:20; 1 Corinto 15:33) Puwede man kitang maapektaran kan mga bagay na arog kan pornograpiya, apostasya, o mga sports na grabe an kumpetisyon.—Hilingon an Dagdag na Impormasyon 18.

10. Paano niyato malalabanan an espiritu kan kinaban?

¹⁰ Kaya ano an puwede tang gibuhon tanganing dai kita makontrol kan espiritu kan kinaban? Kaipuhan tang pirming magin harani ki Jehova asin magpagiya sa kadunungan niya. Dapat na pirmi tang hagadon sa pamibi an saiyang banal na espiritu asin magin sibot kita sa paglilingkod sa saiya. Si Jehova an pinakamakapangyarihan na Persona sa bilog na uniberso. Nagtitiwala kita na matatabangan niya kitang malabanan an espiritu kan kinaban.—1 Juan 4:4.

11. Paano nahihiling sa pagbado nin mga tawo an impluwensiya kan espiritu kan kinaban?

¹¹ Paagi man sa satong pagbado asin pag-ayos sa sadiri, maipapahiling niyato na bako kitang parte kan kinaban. Gusto kan dakul na tawo sa kinaban an mga istilo nin pagbado na nakakakua nin atensiyon, nakakapukaw nin imoral na kaisipan, asin mga bado na nagpapahiling nin pagrebelde sa sosyedad o kun gurano sinda kayaman. An iba  man mayong pakiaram sa itsura ninda. Tibaad bagla o maati an itsura ninda. Dai niyato tutugutan an arog kaiyan na klase nin kaisipan na makaimpluwensiya sa satong pagbado asin pag-ayos sa sadiri.

12, 13. Anong mga prinsipyo an makakatabang sa sato sa pagpili nin satong isusulot?

¹² Bilang mga lingkod ni Jehova, gusto niyato na an satong pagbado pirming magin areglado, malinig, kagalang-galang, saka angay sa okasyon o kamugtakan. Gusto tang magbado nin “may kabinian asin tultol na isip,” para ipahiling an satong “debosyon sa Diyos.”—1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21.

 ¹³ An satong pagbado may epekto sa kun ano an iisipon kan iba manungod ki Jehova saka sa saiyang mga lingkod. Gusto niyatong ‘gibuhon an gabos na bagay sa ikakamuraway nin Diyos.’ (1 Corinto 10:31) Kaiba man digdi an pagrespeto sa namamatian asin opinyon kan iba. Kaya pag nagpipili kita nin bado o nag-aayos sa sadiri, tandaan ta na may epekto iyan sa iba.—1 Corinto 4:9; 2 Corinto 6:3, 4; 7:1.

14. Ano an dapat niyatong isaisip pag nagpipili nin susuluton para sa mga pagtiripon o ministeryo?

¹⁴ Paano kita magbado pag nasa mga pagtiripon o ministeryo? Sobrang nakakaagaw daw iyan nin atensiyon? Naaalangan daw an iba dahil sa sulot ta? Iniisip ta daw na dai dapat pakiaraman kan iba an pagbado ta? (Filipos 4:5; 1 Pedro 5:6) Siyempre, gusto ta na magin magayon sa paghiling kan iba, pero an talagang nagpapagayon sa sato iyo an satong mga kuwalidad bilang Kristiyano. Iyan an pighihiling sa sato ni Jehova. Ipinapahiling kaiyan kun ano an satong pagkatawo, an “personang nasa puso . . . na dakulaon an halaga sa paghiling nin Diyos.”—1 Pedro 3:3, 4.

15. Taano ta dai kita tinatawan ni Jehova nin espesipikong mga pagbuot manungod sa pagbado saka pag-ayos sa sadiri?

¹⁵ Dai kita tinatawan ni Jehova nin lista kan mga dapat o dai ta dapat isulot. Imbes, nagtao siya nin mga prinsipyo sa Bibliya, na makakatabang sa sato sa pagpili nin angay na bado. (Hebreo 5:14) Pag nagdedesisyon kita, dakula man o sadit, gusto ni Jehova na gibuhon ta iyan huli sa pagkamuot ta sa saiya asin sa iba. (Basahon an Marcos 12:30, 31.) Sa bilog na kinaban, iba-iba an paagi nin pagbado kan mga lingkod ni Jehova, depende sa kultura asin sa gusto ninda. Magayon saka nakakaugmang paghilingon an pagkakaiba-ibang iyan.

16. Taano ta masasabi tang kontra sa itinukdo ni Jesus an kaisipan kan kinaban pag-abot sa kuwarta? Ano an mga dapat niyatong ihapot sa satong sadiri?

¹⁶ Gusto ni Satanas na isipon kan mga tawo na kuwarta saka materyal na mga bagay an makakapaugma sa sainda, pero aram kan mga lingkod ni Jehova na bako iyan totoo. Tubod kita sa sinabi ni Jesus: “Maski dakul an pagsadiri nin sarong tawo, dai siya kaiyan matatawan nin buhay.” (Lucas 12:15) Dai makakatao nin tunay na kaugmahan an kuwarta. Dai kita kaiyan matatawan nin tunay na mga amigo, tunay na katuninungan nin isip, o nin buhay na daing katapusan. Totoo, kaipuhan ta nin materyal na  mga bagay, saka gusto tang magin maugma sa buhay. Pero itinukdo sa sato ni Jesus na magigin maugma kita kun igwa kita nin marahay na relasyon sa Diyos asin kun an pagsamba ta Saiya an pinakamahalaga sa buhay ta. (Mateo 5:3; 6:22, nota sa ibaba) Haputon an saimong sadiri: ‘Naiimpluwensiyahan na daw ako kan kaisipan kan kinaban pag-abot sa kuwarta? Kuwarta na sana daw an pirmi kong iniisip o ipinapakipag-ulay?’—Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6.

17. Ano an marahay na epekto sa satong buhay pag dai ta inaarog an kaisipan kan kinaban pag-abot sa kuwarta?

¹⁷ Kun nakapokus kita sa paglilingkod ki Jehova asin dai inaarog an kaisipan kan kinaban pag-abot sa kuwarta, magigin makahulugan an satong buhay. (Mateo 11:29, 30) Magigin kontento kita asin magkakaigwa kita nin matuninong na isip saka puso. (Mateo 6:31, 32; Roma 15:13) Dai kitang gayo magpaparahadit sa materyal na mga bagay. (Basahon an 1 Timoteo 6:9, 10.) Magigin maugma kita sa pagtao sa iba. (Gibo 20:35) Magkakaigwa man kita nin mas dakul na panahon para sa satong mga mahal sa buhay. Tibaad ngani mas magin masiram pa an turog ta.—Parahulit 5:12.

18. Ano an gustong gibuhon sato ni Satanas?

¹⁸ Gusto ni Satanas na rauton an satong relasyon ki Jehova, kaya dapat man niyatong gibuhon an satong pinakamakakaya para maprotektaran iyan. Igwa kita nin pakikipaglaban “tumang sa maraot na mga puwersang espiritu.” (Efeso 6:12) Habo ni Satanas asin kan saiyang mga demonyo na magin maugma kita o na mabuhay kita nin daing katapusan. (1 Pedro 5:8) Kinakalaban kita kan makapangyarihan na mga kaiwal na ini, pero sa tabang ni Jehova, manggagana kita!

19. Ano an sinasabi kan Efeso 6:14-18 manungod sa “pangalasag” nin sarong Kristiyano?

 ¹⁹ Kan suanoy na mga panahon, nagsusulot an mga suldados nin pangalasag tanganing maprotektaran sinda sa ralaban. Sa kaparehong paagi, dapat niyatong isulot an “pangalasag” na itinao sa sato ni Jehova. (Efeso 6:13) Proteksiyon iyan sa sato. Mababasa ta an manungod sa pangalasag na iyan sa Efeso 6:14-18: “Tumindog kamo nin marigon, na nahahagkusan kan [paha] nin katotoohan an habayan, na sulot an takop sa daghan na katanusan, asin na an mga bitis igwa kan sandalyas nin pagigin andam sa pagpahayag kan maugmang bareta nin katuninungan. Apuwera kan gabos na ini, kuanon nindo an dakulang kalasag nin pagtubod, na paagi kaiyan masisigbo nindo an gabos na nagkakalayong mga pana kan saro na maraot. Siring man, akuon nindo an helmet nin kaligtasan, asin an espada kan espiritu, na iyo an tataramon nin Diyos, mantang paagi sa gabos na klase nin pamibi asin pagngayo-ngayo, padagos kamong mamibi sa lambang kamugtakan na nagpapagiya sa espiritu.”

20. Ano an dapat niyatong gibuhon para maprotektaran kita kan “pangalasag”?

²⁰ Kun bakong kumpleto an pangalasag nin sarong suldados asin may parte kan saiyang hawak na mayong proteksiyon, diyan siya pupuntiryahon kan saiyang kalaban. Para maprotektaran kita kan satong “pangalasag,” dai ta dapat lingawan na isulot an gabos na parte kaiyan. Dapat na sulot ta iyan sa gabos na panahon, asin siguraduhon na pirming marahay iyan. Matatapos an satong pakikipaglaban pag mayo na an kinaban ni Satanas asin halion na si Satanas saka an saiyang mga demonyo digdi sa daga. (Kapahayagan 12:17; 20:1-3) Kaya dai kita dapat magsuko kun may pinaglalabanan kitang salang mga pagmawot o kaluyahan.—1 Corinto 9:27.

21. Paano kita manggagana sa satong laban?

 ²¹ Dai ta malalabanan an Diyablo kun kita sana. Pero sa tabang ni Jehova, manggagana kita! Tanganing makapagdanay na maimbod, kaipuhan niyatong mamibi ki Jehova, pag-adalan an saiyang Tataramon, asin makiiba-iba pirmi sa satong mga tugang. (Hebreo 10:24, 25) Matatabangan kita kaiyan na pirming magin maimbod sa Diyos asin magin handa na idepensa an satong pagtubod.

22, 23. (a) Paano kita magigin pirming handa na idepensa an satong pagtubod? (b) Ano an pag-uulayan niyato sa sunod na kapitulo?

²² Dapat na pirmi kitang handa na idepensa an satong pagtubod. (Juan 15:19) May mga isyu na ibang-iba an paninindugan kan mga Saksi ni Jehova kisa sa kadaklan na tawo. Haputon an saimong sadiri: ‘Nasasabutan ko daw talaga kun taano ta arog kaini an samong paninindugan? Kumbinsido daw ako na tama an sinasabi kan Bibliya saka kan maimbod asin mapagmansay na uripon? Proud daw ako na magin Saksi ni Jehova? (Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33) Kaya ko daw maipaliwanag sa iba an mga tinutubod ko?’—Mateo 24:45; Juan 17:17; basahon an 1 Pedro 3:15.

²³ Sa dakul na sitwasyon, malinaw na marhay sa sato kun ano an dapat tang gibuhon para magdanay na bakong parte kan kinaban. Pero may mga pagkakataon na bakong malinaw kun ano an dapat tang gibuhon. Iba-ibang paagi an ginagamit ni Satanas para dayaon kita. An saro diyan iyo an paglilibang. Paano kita magigin madunong sa pagpili kan satong libangan? Aramon ta sa sunod na kapitulo.