1, 2. Taano ta kaipuhan tang magin maingat sa pagpili nin libangan?

HALIMBAWA ngayang kakagaton mo na an sarong prutas tapos bigla mong nariparo na may lapang parte na palan iyan. Ano an gigibuhon mo? Kakakanon mo pa daw iyan? Iaapon na lang? O hahalion mo lang su lapang parte tapos kakakanon mo na an prutas?

² Arog man kaiyan sa mga libangan. An ibang libangan puwedeng nakakaugma, pero an kadaklan kaiyan lapa huling an mga iyan imoral, madahas, o may sa-demonyo. Kaya kun nagpipili nin libangan, sinasabi mo daw na,  “Ako an bahala kun ano an gusto kong libangan”? O sinasabi mo daw na, “Gabos na libangan puro maraot”? O maingat ka daw sa pagpili nin libangan, na linilikayan an maraot asin pinipili an marahay?

3. Ano an dapat tang pag-isipan kun nagpipili kita nin libangan?

³ Gabos kita kaipuhan man na maglibang kun minsan, pero gusto tang magin madunong sa pagpili. Kaya kaipuhan tang pag-isipan kun ano an puwedeng magin epekto kan pinipili tang libangan sa satong pagsamba ki Jehova.

4. Ano an sarong prinsipyo sa Bibliya na makakatabang sa sato sa pagpili nin libangan?

⁴ Kan idusay ta ki Jehova an satong sadiri, nanuga kita sa saiya na gagamiton niyato an buhay ta sa paglilingkod sa saiya. (Basahon an Parahulit 5:4.) Nangako kita na ‘gigibuhon ta an gabos na bagay sa ikakamuraway nin Diyos.’ (1 Corinto 10:31) Buot sabihon, dusay kita sa Diyos bako sanang pag kita nasa mga pagtiripon o ministeryo, kundi pati man pag nagrerelaks o naglilibang kita.

5. Anong klase nin pagsamba an dapat tang itao ki Jehova?

⁵ An gabos na ginigibo ta may epekto sa satong pagsamba ki Jehova. Ipinaliwanag ini ni Pablo kan sabihon niya: “Ipresentar nindo an saindong mga hawak bilang atang na buhay, banal asin akseptable sa Diyos.” (Roma 12:1) Sinabi ni Jesus: “Kamutan mo si Jehova na saimong Diyos sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag saka sa bilog mong isip pati sa bilog mong kusog.” (Marcos 12:30) Gusto ta pirming itao ki Jehova an pinakamarahay. Sa Israel kaidto, pag an mga tawo nag-aatang nin hayop para ki Jehova, marahay na klase nin hayop an inaasahan  na itatao ninda. Dai aakuon nin Diyos an hayop na pig-atang kun iyan may diperensiya. (Levitico 22:18-20) Arog man kaiyan sa satong pagsamba. Puwedeng dai man iyan akuon ni Jehova. Paano?

6, 7. Ano an puwedeng magin epekto sa satong pagsamba ki Jehova kan mga libangan na pinipili ta?

⁶ Sinasabi sa sato ni Jehova: “Magpakabanal kamo, huli ta ako banal.” (1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11) Aakuon sana ni Jehova an satong pagsamba kun iyan banal, o malinig. (Deuteronomio 15:21) Dai magigin malinig an satong pagsamba kun naggigibo kita nin mga bagay na ikinakaanggot ni Jehova, arog kan mga bagay na imoral, madahas, o may koneksiyon sa demonismo. (Roma 6:12-14; 8:13) Asin dai man mauugma si Jehova kun nalilibang kita sa siring na mga bagay. Paagi kaiyan, puwedeng magin maati an satong pagsamba asin dai iyan akuon ni Jehova, saka puwede kaiyan na rauton an satong relasyon sa saiya.

⁷ Kaya paano kita magigin madunong sa pagpili nin libangan? Anong mga prinsipyo an makakatabang sa sato para maaraman kun anong mga libangan an puwede asin kun arin an dai puwede?

8, 9. Anong klase nin libangan an linilikayan niyato? Taano?

⁸ Kadakul ngunyan nin iba-ibang klase nin libangan. An iba puwede sa mga Kristiyano, pero dakul an dai. Inot, aramon ta kun anong mga libangan an dapat niyatong likayan.

⁹ Dakul na pelikula, website, mga programa sa TV, video game, asin mga kanta an imoral, madahas, saka may sa-demonyo. Sa parati, an maraot na mga bagay ipinapahiling na garo baga mayo man nin maraot saka  makangisi pa ngani. Pero dapat na magin maingat an mga Kristiyano asin likayan an mga libangan na kontra sa malinig na mga pamantayan ni Jehova. (Gibo 15:28, 29; 1 Corinto 6:9, 10) Sa paggibo kaiyan, ipinapahiling ta ki Jehova na ikinakaungis ta an maraot.—Salmo 34:14; Roma 12:9.

10. Ano an puwedeng magin resulta kan salang pagpili nin libangan?

¹⁰ Pero para sa iba mayo man nin maraot sa mga libangan na madahas, imoral, o may sa-demonyo. Iniisip ninda: ‘Ano man an maraot diyan? Dai ko man ’yan gigibuhon.’ Kun arog kaiyan an iniisip ta, dinadaya ta an satong sadiri. An Bibliya nagsasabi: ‘Madaya an puso nin labi sa gabos na bagay asin maraot.’ (Jeremias 17:9) Kun nauugma kita sa mga libangan na habo ni Jehova, paano ta masasabing ikinakaungis niyato iyan? Mantang mas nalilibang kita sa mga bagay na iyan, mas nagigin normal na lang iyan sa sato. Sa huri, magigin maluya an satong konsiyensiya asin dai na kita kaiyan papatanidan pag sala an gigibuhon tang desisyon.—Salmo 119:70; 1 Timoteo 4:1, 2.

11. Sa pagpili nin libangan, paano makakatabang sa sato an Galacia 6:7?

¹¹ Sinasabi sa sato kan Tataramon nin Diyos: “Ano man an itinatanom nin sarong tawo, iyo man ini an saiyang aanihon.” (Galacia 6:7) An totoo, kun tutugutan ta an satong sadiri na malibang kan maraot na mga bagay, posibleng mag-abot an panahon na gibuhon ta man iyan. Halimbawa, may mga naimpluwensiyahan na marhay nin imoral na mga libangan kaya sinda mismo nakagibo nin imoralidad. Pero itinatao sa sato ni Jehova an tabang na kaipuhan ta para magin madunong kita sa pagpili nin libangan.

12. Ano an makakatabang sa sato na makagibo nin marahay na desisyon kun manungod sa libangan?

¹² May mga libangan na malinaw na habo ni Jehova, asin aram niyato na dapat tang likayan an mga iyan. Pero paano kun dai kita sigurado kun baga puwede o dai an sarong partikular na libangan? Dai kita tinawan ni Jehova nin lista kun ano an mga puwede asin dai puwedeng hilingon, dangugon, o basahon. Imbes, gusto niyang gamiton ta an satong konsiyensiyang sinanay sa Bibliya. (Basahon an Galacia 6:5.) Tinawan kita ni Jehova nin mga prinsipyo, o panginot na mga katotoohan, na nagsasabi sa sato kun ano an paghiling niya sa mga bagay-bagay. An mga prinsipyong ini nagtatabang sa sato na sanayon an satong konsiyensiya. Nakakatabang ini sa sato na maaraman “kun ano an kabutan ni Jehova” para makagibo kita nin mga desisyon na makakapaugma sa saiya.—Efeso 5:17.

13. Taano ta magkakaiba an mga Kristiyano sa pinipili nindang libangan? Pero ano an dapat tandaan kan gabos na Kristiyano?

¹³ Sa parati, an libangan na pinipili nin sarong Kristiyano iba man sa pinipili kan iba. Taano? Dahil may kanya-kanya kitang gusto. Saro pa, may mga bagay na okey sato pero dai okey sa iba. Dawa arog kaiyan, dapat na an gabos na Kristiyano magpagiya sa mga prinsipyo sa Bibliya para makagibo nin marahay na mga desisyon. (Filipos 1:9) Makakatabang iyan sa sato na makapili nin libangan na akseptable sa Diyos.—Salmo 119:11, 129; 1 Pedro 2:16.

14. (a) Ano an mahalagang pag-isipan niyato kun manungod sa paggamit kan satong panahon? (b) Anong sadol an itinao ni Pablo sa mga Kristiyano?

¹⁴ Dapat man niyatong isipon kun gurano kadakul na  panahon an ginagamit ta sa paglilibang. Mahihiling diyan kun gurano kaimportante sa sato an paglilibang. Bilang mga Kristiyano, an paglilingkod ta ki Jehova an pinakamahalaga sa satong buhay. (Basahon an Mateo 6:33.) Pero tibaad dai ta naririsa nauubos na palan sa paglilibang an satong panahon. Sinadol ni Pablo an mga Kristiyano: “Bantayan nindo nin maingat an saindong paglakaw, na iyan dai magin siring sa mga bakong madunong kundi siring sa mga tawong madunong, na ginagamit sa pinakamarahay an saindong panahon.” (Efeso 5:15, 16) Kaya dapat na magbugtak kita nin limitasyon sa kun gurano kadakul na panahon an gagamiton ta sa paglilibang asin pirmi niyatong siguraduhon na panginot sa satong buhay an paglilingkod sa Diyos.—Filipos 1:10.

15. Paano niyato mapoprotektaran an satong sadiri sa libangan na posibleng makaraot sa satong relasyon ki Jehova?

 ¹⁵ Iyo, dapat tang likayan an mga libangan na habo ni Jehova. Pero kumusta man sa mga libangan na dai kita sigurado? Kaipuhan ta pa man daw giraray na mag-ingat? Pag-isipan ini. Kun halimbawa ngayang naglalakaw ka sa sarong bulod, malakaw ka daw harani sa ampas? Kun mahalaga saimo an buhay mo, siguradong marayo ka sa peligro. Arog man kaiyan sa pagpili nin libangan. Sinasabi sa sato kan Tataramon nin Diyos: “An saimong mga bitis irayo mo sa karatan.” (Talinhaga 4:25-27, NW) Kaya linilikayan ta bako sana an mga libangan na aram tang maraot, kundi pati an ano man na libangan na pinagdududahan tang posibleng makaraot sa sato asin sa satong relasyon ki Jehova.

16. (a) Ano an nagkapira sa mga bagay na ikinakaungis ni Jehova? (b) Paano niyato maipapahiling na ikinakaungis ta an mga ikinakaungis ni Jehova?

¹⁶ Nagsurat an salmista: “Ikaungis nindo an maraot, O kamong mga namumuot ki Jehova.” (Salmo 97:10, NW) Itinutukdo sato kan Bibliya an kaisipan asin pagmati ni Jehova. Pag-isipan kun paano makakatabang saimo an mga nanunudan mo na maarog an paghiling ni Jehova sa mga bagay-bagay. Halimbawa, nanudan ta na ikinakaungis ni Jehova an “nagpuputik na dila, asin mga kamot na nagpapabulos nin dugo nin daing sála, pusong nagpaplano nin maraot na mga pakana, asin mga bitis na marikas na minadalagan pasiring sa karatan.” (Talinhaga 6:16-19, NW) Nanudan man niyato na dapat tang likayan an ‘seksuwal na imoralidad, idolatriya, espiritismo, pagsuspetsa, daing kontrol na pagkaanggot, pagkauri,  pagburat, mariribok na kaurugmahan, asin mga bagay na arog kaini.’ (Galacia 5:19-21) Nahihiling mo daw kun paano puwedeng makatabang saimo an mga prinsipyong iyan sa Bibliya sa pagpili mo nin libangan? Gusto niyatong sunudon an mga pamantayan ni Jehova sa gabos na aspekto kan satong buhay, may kaiba man kita o nagsosolo. (2 Corinto 3:18) An totoo, parating nahihiling sa mga pinipili tang gibuhon pag nagsosolo kita kun ano an pagkatawo ta.—Salmo 11:4; 16:8.

17. Bago magpili nin libangan, anong mga hapot an dapat tang ihapot sa satong sadiri?

¹⁷ Kaya pag nagpipili nin libangan, haputon an saimong sadiri: ‘Ano an puwedeng magin epekto kan pipilion kong libangan sa relasyon ko ki Jehova? Ano an puwedeng magin epekto kaiyan sa sakong konsiyensiya?’ Aramon niyato an iba pang mga prinsipyo na makakatabang sa sato pag nagpipili nin libangan.

18, 19. (a) Anong sadol an itinao ni Pablo sa mga Kristiyano? (b) Anong mga prinsipyo an makakatabang sa sato sa pagpili nin libangan?

¹⁸ Pag nagpipili kita nin libangan, nagpipili kita kan ilalaog ta sa satong isip. Nagsurat si Pablo: “Ano man na bagay na totoo, ano man na bagay na angay tawan nin seryosong atensiyon, ano man na bagay na matanos, ano man na bagay na malinig, ano man na bagay na kawili-wili, ano man na bagay na positibo, ano man na bagay na igwang karahayan, asin ano man na bagay na kaumaw-umaw, padagos nindong isip-isipon an mga ini.” (Filipos 4:8) Kun arog kaiyan na marahay na mga bagay an ilinalaog ta sa satong isip, masasabi ta: “Lugod na an mga sinasabi kan sakong nguso asin an hinuhurop-hurop kan sakong puso makapaugma sa saimo, O Jehova.”—Salmo 19:14, NW.

 ¹⁹ Haputon an saimong sadiri: ‘Ano an ilinalaog ko sa isip ko? Pagkatapos na maghiling nin pelikula o sarong programa, marahay daw na mga bagay an naiisip ko? Relaks daw asin tuninong an isip ko dahil malinig an sakong konsiyensiya? (Efeso 5:5; 1 Timoteo 1:5, 19) Makakapamibi pa daw ako ki Jehova nin daing pag-alangan, o masusupog ako? Mga madahas o imoral na mga bagay daw an naiisip ko dahil sa libangan na pinili ko? (Mateo 12:33; Marcos 7:20-23) Dahil daw sa pinipili kong libangan, “namomolde na ako sa sistemang ini nin mga bagay”?’ (Roma 12:2) An satong onestong simbag makakatabang sa sato na mahiling kun ano an kaipuhan tang gibuhon tanganing magdanay na makusog an satong relasyon ki Jehova. Gusto niyatong mamibi arog kan salmista: “Irayo mo an mga mata ko sa paghiling sa ano man na daing kamanungdanan.” *—Salmo 119:37, NW.

20, 21. Taano ta dapat tang isipon an mamamati kan iba pag nagpipili kita nin libangan?

²⁰ Ini an saro pang importanteng prinsipyo na dapat tang tandaan: “An gabos na bagay libreng gibuhon, pero bako gabos na bagay nakakapakusog. Padagos na hanapon kan lambang saro, bako an para sa sadiri niyang kapakinabangan, kundi an para sa ibang tawo.” (1 Corinto 10:23, 24) Kaya dai buot sabihon na miling libre kitang gibuhon an sarong bagay, gigibuhon ta na iyan. Dapat tang pag-isipan na marhay kun ano an puwedeng magin epekto sa mga tugang ta kan satong mga desisyon.

²¹ Bakong parareho an konsiyensiya ta. Halimbawa, tibaad  okey lang para saimo na hilingon an sarong programa sa TV. Pero naaraman mo na dai kaya kan konsiyensiya kan sarong tugang na maghiling kan programang iyan. Ano an gigibuhon mo? Dawa ngani may deretso ka na maghiling kaiyan, tibaad magdesisyon ka na dai na lugod iyan hilingon. Taano? Huling habo mo na ‘magkasala ka sa saimong mga tugang’ o na ‘magkasala pa ngani ki Cristo.’ (1 Corinto 8:12) Habo niyatong makagibo nin ano man na makakapasingkog sa satong mga tugang.—Roma 14:1; 15:1; 1 Corinto 10:32.

22. Paano niyato maipapahiling an satong pagigin rasonable may koneksiyon sa mga desisyon kan ibang mga Kristiyano?

²² Pero paano man kun dai kaya kan saimong konsiyensiya na hilingon, basahon, o gibuhon an sarong bagay na para sa iba okey man? Dahil namumutan mo asin iginagalang mo an saimong tugang, dai mo siya pipiriton na arugon an desisyon mo. Aram nin sarong drayber na may mga drayber na mas maluway o mas marikas magpadalagan kisa saiya, pero dai niya iisipon na bako na sindang marahay na drayber. Arog ka man kaiyan saka an saimong mga tugang. Puwedeng pareho nindong sinusunod an mga prinsipyo sa Bibliya pero posibleng daing gayo magkapareho an opinyon nindo sa kun anong libangan an puwede.—Parahulit 7:16; Filipos 4:5.

23. Ano an makakatabang sa sato para makapili kita nin marahay na libangan?

²³ Kaya ano an makakatabang sa sato para makapili nin marahay na libangan? Kun gagamiton ta an satong konsiyensiyang sinanay sa mga prinsipyo sa Bibliya asin iisipon na marhay an kapakanan kan satong mga tugang, makakapili kita nin marahay na libangan. Saka mauugma kita dahil ginigibo ta “an gabos na bagay sa ikakamuraway nin Diyos.”