1, 2. Ano an ihinahapot nin dakul na tawo?

 SARONG tsunami an tuminama sa sarong baryo. Sarong lalaki an nambadil sa laog nin simbahan, na ikinairido asin ikinagadan nin dakul na tawo. Sarong ina an nagadan sa kanser asin nabayaan an saiyang limang aki.

² Pag nangyayari an arog kaiyan na mga kalamidad o trahedya, dakul an naghahapot, “Taano?” Dakul an naghahapot kun taano ta pano nin kaanggutan asin pagsakit an kinaban. Naihapot mo na man daw iyan?

3, 4. (a) Ano an mga ihinapot ni Habacuc? (b) Ano an simbag sa saiya ni Jehova?

³ Sa Bibliya, may mga lalaking makusog an pagtubod sa Diyos na naghapot man nin arog kaiyan. Halimbawa, an propetang si Habacuc naghapot ki Jehova: “Taano ta ipinapahiling mo sa sako an maraot na mga gibo? Asin taano ta tinutugutan mo an pang-aapi? Taano ta may panglalaglag asin kadahasan sa atubangan ko? Taano ta dakulon nin iriwal asin labanan?”—Habacuc 1:3, NW.

⁴ Mababasa ta sa Habacuc 2:2, 3 an simbag nin Diyos sa hapot ni Habacuc asin an Saiyang panuga na itatama niya an mga bagay-bagay. Namumutan na marhay ni Jehova an mga tawo. Sinasabi kan Bibliya: “Nagmamakulog siya sa saindo.” (1 Pedro 5:7) Kun habo ta ngani na mahiling na nagsasakit an mga tawo, mas lalo na an Diyos. (Isaias 55:8, 9) Kaya pag-ulayan ta an hapot na, Taano ta grabe an mga pagsakit sa kinaban?

5. Ano an itinutukdo kan dakul na lider nin relihiyon manungod sa pagsakit? Ano an itinutukdo kan Bibliya?

⁵ Sa parati, sinasabi kan mga pastor, padi, asin mga paratukdo kan iba-ibang relihiyon na kabutan nin Diyos an pagsakit kan mga tawo. Tibaad sabihon nin iba na an gabos na nangyayari sa sarong tawo, kaiba na an mga trahedya, itinalaga na kan Diyos saka dai ta talaga masasabutan an dahilan kun taano. Sinasabi pa ngani kan iba na an mga tawo, pati an sadit pang mga aki, nagagadan para makaibanan sinda nin Diyos sa langit. Pero bako iyan totoo. Dai nuarin man magibo nin maraot si Jehova. Sinasabi kan Bibliya: “Harayong mangyari na gumibo nin maraot an tunay na Diyos, na gumibo nin sala an Makakamhan sa Gabos!”—Job 34:10, NW.

6. Taano ta ibinabasol sa Diyos kan dakul na tawo an gabos na pagsakit sa kinaban?

⁶ Ibinabasol sa Diyos kan dakul na tawo an gabos na pagsakit sa kinaban huling iniisip ninda na an Diyos an namamahala sa kinaban. Pero arog kan nanudan ta sa Kapitulo 3, an talagang namamahala sa kinaban iyo si Satanas na Diyablo.

7, 8. Taano ta grabe an mga pagsakit sa kinaban?

⁷ Sinasabi sa sato kan Bibliya na “an bilog na kinaban nasa kapangyarihan kan saro na maraot.” (1 Juan 5:19) An tagapamahala kan kinaban na ini, si Satanas, maisog saka daing hirak. ‘Dinadaya niya an bilog na kinaban.’ (Kapahayagan 12:9) Inaarog siya nin dakul na tawo. Saro sana iyan sa mga dahilan kun taano ta pano nin kaputikan, kaanggutan, asin kadahasan an kinaban.

⁸ May iba pang dahilan kun taano ta grabe an mga pagsakit sa kinaban. Kan magrebelde si Adan asin Eva, naipasa ninda an kasalan sa mga aki ninda. Asin dahil sa kasalan, may mga tawong nagsasakit dahil sa kagigibuhan kan kapwa ninda. Sa parati gusto kan mga tawo na magin mas  importante kisa sa iba. Nakikipaglaban sinda, nakikigiyera, saka inaapi an iba. (Parahulit 4:1; 8:9) Minsan, nagsasakit an mga tawo huli sa “panahon asin dai inaasahan na mga pangyayari.” (Parahulit 9:11, NW) Puwedeng maaksidente o may mangyaring maraot sa mga tawo dahil nagkataon na yaon sinda sa salang lugar.

9. Taano ta makakasigurado kita na may marahayon na dahilan si Jehova sa pagtugot na magpadagos an mga kasakitan?

⁹ Bako si Jehova an dahilan kan mga kasakitan. Bako siya an dapat basulon sa mga pang-aapi, giyera, asin krimen. Bako siya an dahilan kan mga kalamidad arog nin linog, bagyo, saka baha. Pero tibaad maihapot mo, ‘Kun si Jehova an pinakamakapangyarihan sa bilog na uniberso, taano ta dai niya pinupugulan an mga nangyayaring maraot?’ Aram tang nagmamalasakit siyang marhay sa sato, kaya siguradong igwa siya nin marahayon na dahilan kaya tinutugutan niyang magpadagos an mga kasakitan.—1 Juan 4:8.

10. Ano an akusasyon ni Satanas ki Jehova?

¹⁰ Sa hardin nin Eden, dinaya kan Diyablo si Adan asin Eva. Inakusaran ni Satanas an Diyos na sarong maraot na Tagapamahala. Gusto niyang paluwason na may marahay na bagay na pig-iimot an Diyos ki Adan asin Eva. Gusto ni Satanas na papaniwalaon sinda na magigin mas marahay siyang tagapamahala kisa ki Jehova asin na dai ninda kaipuhan an Diyos.—Genesis 3:2-5; hilingon an Dagdag na Impormasyon 27.

11. Anong hapot an kaipuhan tang simbagon?

¹¹ Dai nagsunod si Adan asin Eva ki Jehova, asin nagrebelde sinda sa saiya. Inisip ninda na may deretso sindang magdesisyon para sa saindang sadiri kun ano an tama asin kun ano an sala. Paano mapapatunayan ni Jehova na sala an mga rebelde asin na siya an nakakaaram kun ano an pinakamarahay para sa sato?

12, 13. (a) Taano ta dai tulos ginadan ni Jehova an mga rebelde? (b) Taano ta tinugutan ni Jehova si Satanas na magin tagapamahala kan kinaban na ini? Taano ta tinugutan ni Jehova an mga tawo na mamahala sa sadiri ninda?

 ¹² Dai tulos ginadan ni Jehova si Adan asin Eva. Tinugutan niyang magkaaki sinda. Tapos tinawan ni Jehova nin oportunidad an mga aki ni Adan asin Eva na magdesisyon kun siisay an gusto nindang magin tagapamahala ninda. Katuyuhan ni Jehova na mapano an daga nin perpektong mga tawo, asin mangyayari iyan dawa ano pang gibuhon kan Diyablo.—Genesis 1:28; Isaias 55:10, 11.

¹³ Pigkuwestiyon ni Satanas si Jehova sa atubangan nin milyon-milyon na mga anghel. (Job 38:7; Daniel 7:10) Kaya tinawan ni Jehova nin panahon si Satanas para patunayan kun baga totoo an akusasyon kaini. Tinawan niya man nin panahon an mga tawo na maggibo nin sadiri nindang mga gobyerno sa irarom kan impluwensiya ni Satanas para mahiling kun baga magigin marahay an pamamahala ninda na mayo kan tabang nin Diyos.

14. Ano an napatunayan sa paglihis nin mga panahon?

¹⁴ Sa laog nin dakul na ribong taon, pinurbaran kan mga tawo na pamahalaan an sadiri ninda, pero bakong magayon an nagin resulta. Kaya napatunayan na putikon si Satanas. Kaipuhan talaga kan mga tawo an tabang nin Diyos. Tama si propeta Jeremias kan sabihon niya: “Aram kong marhay, O Jehova, na bakong kapot kan tawo an saiyang dalan. Bakong kapot nin tawong naglalakaw dawa an paggiya sa saiyang lakad.”—Jeremias 10:23, NW.

15, 16. (a) Taano ta tinugutan ni Jehova na magpadagos an pagsakit nin haluyon na panahon? (b) Taano ta dai inaayos ni Jehova an mga problema na kagigibuhan ni Satanas?

¹⁵ Taano ta tinugutan ni Jehova na magpadagos an pagsakit nin haluyon na panahon? Taano ta dai niya pinupugulan  an mga nangyayaring maraot? Nangaipo nin panahon para mapatunayan na dai maaser an pamamahala ni Satanas. Pinurbaran na kan mga tawo an manlain-lain na klase nin gobyerno, pero mayo man giraray. Dawa ngani may mga pag-uswag sa siyensiya asin teknolohiya, mas lalo man na gruminabe an kawaran nin hustisya, pagtios, krimen, asin giyera. Dai ta talaga makakayang pamahalaan an satong sadiri na mayo kan tabang nin Diyos.

¹⁶ Pero dai inayos ni Jehova an mga problemang kagigibuhan ni Satanas. Pag ginibo niya iyan, garo man sana niya sinusuportaran an pamamahala ni Satanas, asin dai lamang iyan gigibuhon ni Jehova. Saka iisipon man kan mga tawo na kaya talaga nindang pamahalaan an sadiri ninda. Pero bako iyan totoo, asin dai man susuportaran ni Jehova an kaputikan na iyan. Dai siya nuarin man maputik.—Hebreo 6:18.

17, 18. Ano an gigibuhon ni Jehova sa gabos na danyos na ginibo ni Satanas?

¹⁷ Kaya daw ni Jehova na pakarhayon an gabos na danyos na dara kan pagrebelde ni Satanas asin kan mga tawo? Iyo. Mayong imposible sa Diyos. Mahiro si Jehova sa tamang panahon, pag lubos nang nasimbag an gabos na akusasyon ni Satanas. Saka niya gigibuhon na paraiso an bilog na daga, arog kan talagang katuyuhan niya. An gabos na yaon sa mga “lulubngan na girumduman” bubuhayon. (Juan 5:28, 29) An mga tawo dai na magkakahilang o magagadan. Hahalion ni Jesus an gabos na danyos na ginibo ni Satanas. Siya an gagamiton ni Jehova “tanganing rauton an mga gibo kan Diyablo.” (1 Juan 3:8) Nagpapasalamat kita na huli sa padagos na pagpapasensiya ni Jehova, may oportunidad kitang mamidbid siya asin pilion siya bilang satong Tagapamahala. (Basahon an 2 Pedro 3:9, 10.) Saka dawa nagsasakit kita ngunyan, tinatabangan niya kita na makatagal.—Juan 4:23; basahon an 1 Corinto 10:13.

 ¹⁸ Dai kita pinipirit ni Jehova na pilion siya bilang satong Tagapamahala. Tinawan niya kita nin sarong regalo, an satong deretso na magpili. Pag-ulayan ta kun gurano kaimportante sa sato an espesyal na regalong ini.

19. Anong marahayon na regalo an itinao sa sato ni Jehova? Taano ta dapat niyatong ipagpasalamat an regalong ini?

¹⁹ Ibang-iba kita sa mga hayop huli sa marahayon na regalo sa sato ni Jehova—an satong deretso na magpili. Naghihiro an mga hayop dahil sa saindang instinct, o naturalesa, pero kita, puwede tang pilion kun anong buhay an gusto ta asin puwede kitang magdesisyon kun baga gusto tang paugmahon si Jehova. (Talinhaga 30:24) Saka bako man kitang mga robot na nakaprogram na an gigibuhon. Kita an bahala na magpili kun ano an gusto tang magin, kun siisay an gusto tang magin amigo, saka kun ano an gusto tang gibuhon sa buhay ta. Gusto ni Jehova na magin maugma kita.

20, 21. Ano an pinakamarahay na desisyon na magigibo mo ngunyan?

²⁰ Gusto ni Jehova na mamutan ta siya. (Mateo 22:37, 38) Arog siya nin sarong ama na nauugma pag nadadangog an saiyang aki na hali sa puso saka dai napipiritan na nagsasabing, “Padaba taka Papa.” Tinawan kita ni Jehova nin deretso na magpili kun baga malingkod kita sa saiya o dai. Pinili ni Satanas, Adan, asin Eva na suwayon si Jehova. Ika, paano mo gagamiton an deretso mong magpili?

²¹ Gamiton mo an saimong deretso na magpili para paglingkudan si Jehova. Milyon-milyon na an nagdesisyon na paugmahon an Diyos asin isikwal si Satanas. (Talinhaga 27:11) Ano an magigibo mo ngunyan para makaistar sa bagong kinaban nin Diyos na mayo na an gabos na pagsakit? Aramon ta iyan sa masunod na kapitulo.