1-3. (a) May anong daing kaagid na pribilehio an mga disipulong nagbabaklay kaiba ni Jesus, asin paano nia ginibong mas madali nindang magirumdoman an itinotokdo nia? (b) Taano ta madaling magirumdoman an epektibong mga ilustrasyon?

 MAY daing kaagid na pribilehio an mga disipulong nagbabaklay kaiba ni Jesus. Sinda direktang nakakanood sa Dakulang Paratokdo. Nadadangog ninda an saiyang tingog mantang ipinapaliwanag nia an Tataramon nin Dios asin itinotokdo sa sainda an makangangalas na mga katotoohan. Mientras tanto, dapat nindang rimposon sa saindang isip asin puso an mahalagang marhay na mga sinabi nia; bako pa idto an panahon na preserbaron na nakasurat an saiyang mga tataramon. * Minsan siring, ginibo ni Jesus na mas madali nindang magirumdoman an itinotokdo nia. Paano? Ginibo nia iyan sa saiyang paagi nin pagtotokdo, nangorogna paagi sa eksperto niang paggamit nin mga ilustrasyon.

² Tunay nanggad, an epektibong mga ilustrasyon dai tolos nalilingawan. An sarong autor nagsabi na paagi sa mga ilustrasyon “nagigin mata an talinga” asin “pinangyayari kaiyan an mga naghihinanyog na mag-imahinar nin mga ladawan.” Huling sa parate nakakatabang an mga ladawan tanganing kita makapag-isip na marhay, an mga ilustrasyon nakakatabang na mas madaling masabotan dawa an teoretikong mga ideya. An mga ilustrasyon puedeng magtaong buhay sa mga tataramon, na nagtotokdo sa sato nin mga leksion na nakakatadom sa satong memorya.

³ Daing paratokdo digdi sa daga kasuarin man na nagin mas matibay pa ki Jesu-Cristo sa paggamit nin mga ilustrasyon. Sagkod sa panahon na ini, an saiyang mga ilustrasyon madaling magirumdoman. Taano ta nagsarig na marhay si Jesus sa paaging ini nin  pagtotokdo? Paano nagin epektibong marhay an saiyang mga ilustrasyon? Paano kita makakanood na gumamit kan paaging ini nin pagtotokdo?

4, 5. Taano ta naggamit si Jesus nin mga ilustrasyon?

⁴ An Biblia nagtatao nin duwang importanteng dahelan kun taano ta naggamit si Jesus nin mga ilustrasyon. Enot, an paggamit nia kaiyan nakaotob sa hula. Sa Mateo 13:34, 35, mababasa niato: ‘Si Jesus nagtaram sa mga kadaklan paagi sa mga ilustrasyon. Sa katotoohan, kun mayo nin ilustrasyon dai sia nagtataram sa sainda; tanganing maotob an itinaram paagi sa propeta na nagsabi: “Bubukahon ko an sakong ngoso na may mga ilustrasyon.”’ An propeta na nasambitan ni Mateo iyo an kagsurat kan Salmo 78:2. An salmistang iyan nagsurat paagi sa pasabong kan espiritu nin Dios kaidtong dakol na siglo bago namundag si Jesus. Isipon nindo kun ano an kahulogan kaini. Ginatos na taon antes pa kaiyan, dineterminaran na ni Jehova na an Mesiyas magtotokdo paagi sa mga ilustrasyon. Kun siring, sierto na pinapahalagahan ni Jehova an paaging ini nin pagtotokdo.

⁵ Ikaduwa, ipinaliwanag ni Jesus na naggamit sia nin mga ilustrasyon tanganing isuway an mga tawong an puso “dai nag-aako.” (Mateo 13:10-15; Isaias 6:9, 10) Paano ibinubuyagyag kan saiyang mga ilustrasyon an motibo kan mga tawo? Sa nagkapirang pangyayari, gusto nia na an mga naghihinanyog sa saiya maghagad nin paliwanag tanganing lubos na masabotan an kahulogan kan saiyang mga tataramon. An mapakumbabang mga indibiduwal gustong maghapot, mantang an mga maabhaw o indiperente dai naghahapot. (Mateo 13:36; Marcos 4:34) Kun siring, ihinayag kan mga ilustrasyon ni Jesus an katotoohan sa mga tawong an puso nagugutom sa katotoohan; kadungan kaiyan, itinago kan saiyang mga ilustrasyon an katotoohan sa mga tawong mapalangkaw an puso.

6. Sa anong kapakipakinabang na mga katuyohan nakatabang an mga ilustrasyon ni Jesus?

⁶ An mga ilustrasyon ni Jesus nakatabang sa dakol na iba pang kapakipakinabang na katuyohan. Nakakapukaw iyan nin interes, na nagpapahiro sa mga tawo na maghinanyog. Nagpapasabong iyan  nin mga ladawan sa isip na madaling masabotan. Siring kan nasambitan sa kapinonan, an mga ilustrasyon ni Jesus nakatabang sa mga naghihinanyog sa saiya na magirumdoman an saiyang mga tataramon. An Sermon sa Bukid, na nakasurat sa Mateo 5:3–7:27, sarong marahayon na halimbawa kan dakol na beses na paggamit ni Jesus nin mga ilustrasyon. Oyon sa sarong pagbilang, an sermon na ini igwa nin labing 50 pananaram na may piguratibong kahulogan. Tanganing masabotan an boot sabihon kaiyan, tandaan na an sermon na ini puedeng basahon nin makosog sa laog nin mga 20 minutos. Sa rikas na iyan, igwa nin promedyo na sarong pananaram na may piguratibong kahulogan an nasasambitan sa haros kada 20 segundos! Malinaw nanggad, naheling ni Jesus an halaga nin pagpasabong nin ladawan sa isip paagi sa mga tataramon!

7. Taano ta dapat niatong arogon an paggamit ni Jesus nin mga ilustrasyon?

⁷ Bilang mga parasunod ni Cristo, gusto niatong arogon an saiyang paagi nin pagtotokdo, pati an saiyang paggamit nin mga ilustrasyon. Arog nin rikado na lalong nagpapasiram sa pagkakan, an satong pagtotokdo magigin lalong nakakaakit sa iba paagi sa epektibong mga ilustrasyon. Mas madali man na masabotan an importanteng mga katotoohan paagi sa mga ilustrasyon na pinag-isipan na marhay. Siyasaton niato an nagkapira sa mga bagay na nakatabang na magin epektibong marhay an mga ilustrasyon ni Jesus. Dangan maheheling niato kun paano niato magagamit nin epektibo an mahalagang paaging ini nin pagtotokdo.

8, 9. Paano ginamit ni Jesus an simpleng mga pagkokomparar, asin taano ta nagin epektibong marhay an ginamit niang mga pagkokomparar?

⁸ Sa saiyang pagtotokdo, si Jesus parateng naggagamit nin mga pagkokomparar na bakong komplikado, na pira sanang tataramon an kaipuhan. Pero, an simpleng mga tataramon nagpapasabong nin klarong mga ladawan sa isip asin malinaw na nagtotokdo nin importanteng espirituwal na mga katotoohan. Halimbawa, kan sinasadol an saiyang mga disipulo na dai maghadit sa pangaroaldaw na mga pangangaipo, itinokdo nia an “mga gamgam sa langit” asin an “mga liryo sa oma.” Dai nagsasabwag asin nag-aani an mga gamgam, ni naghahabol man an mga liryo. Pero, inaataman sinda nin Dios. Madaling masabotan an punto​—arin na baga, na kun inaataman  nin Dios an mga gamgam asin burak, seguradong aasikasohon nia an mga tawong ‘padagos na naghahanap nguna kan kahadean.’​—Mateo 6:26, 28-33.

⁹ Dakol na beses man na naggamit si Jesus nin mga metapora, mga pagkokomparar na mas mapuersa pa ngani. An metapora nagtataram dapit sa sarong bagay na garo baga iyo mismo iyan an bagay na ikinokomparar. Sa giraray, pinagdanay nia digdi na simple an mga pagkokomparar. Sa sarong pangyayari, sinabi nia sa saiyang mga disipulo: “Kamo iyo an liwanag kan kinaban.” Malinaw na nasabotan kan mga disipulo an metapora, arin na baga, na paagi sa saindang pagtaram asin mga gibo, mapapasirang ninda an liwanag kan espirituwal na katotoohan asin matatabangan an iba na pamurawayon an Dios. (Mateo 5:14-16) Mangnoha an nagkapirang iba pang metapora na ginamit ni Jesus: “Kamo iyo an asin kan daga” saka “ako an poon nin ubas, kamo an mga sanga.” (Mateo 5:13; Juan 15:5) An siring na pananaram na may piguratibong kahulogan simple pero mapuersa.

10. Ano an nagkapirang halimbawa na nagpapaheling kun paano kamo makakagamit nin mga ilustrasyon sa pagtotokdo nindo?

¹⁰ Paano kamo makakagamit nin mga ilustrasyon sa pagtotokdo nindo? Dai nindo kaipuhan na mag-isip nin halaba asin komplikadong mga estorya. Hingoahon sana nindo na mag-isip nin simpleng mga pagkokomparar. Imahinara na ipinapaliwanag nindo an manongod sa pagkabuhay liwat asin na gusto nindong iilustrar na bakong problema para ki Jehova an pagbuhay sa mga gadan. Anong pagkokomparar an naiisip nindo? Ginagamit kan Biblia an pagtorog bilang metapora para sa kagadanan. Puede nindong sabihon, “Kaya nin Dios na buhayon liwat an mga gadan nin siring kadali kan pagpukaw niato sa sarong nagtotorog.” (Juan 11:11-14) Halimbawang gusto nindong iilustrar na an mga aki nangangaipo nin pagkamoot asin kapadangatan tanganing mapakarhay sinda. Anong halimbawa an puede nindong gamiton? Ginagamit kan Biblia an pagkokomparar na ini: An mga aki “siring sa [bagong] mga supang nin mga poon nin olibo.” (Salmo 128:3) Puede nindong sabihon, “Kaipuhan nin aki an pagkamoot asin kapadangatan kun paanong kaipuhan nin poon nin kahoy an liwanag kan saldang asin tubig.” Kun mas simple an pagkokomparar, mas madali iyan na masabotan kan mga naghihinanyog sa saindo.

11. Magtao nin mga halimbawa kun paanong an mga ilustrasyon ni Jesus nagparisa nin mga bagay na daing duwa-duwa na naobserbaran nia mantang nagdadakula sia sa Galilea.

¹¹ Matibay si Jesus sa paggamit nin mga ilustrasyon na konektado sa buhay nin mga tawo. An dakol sa mga ilustrasyon nia nagpaparisa nin pangaroaldaw na mga kamugtakan na posibleng marhay na naobserbaran nia mantang nagdadakula sia sa Galilea. Isipa nguna an manongod sa enot na mga taon kan saiyang buhay. Gurano daw kaparate niang naheling an saiyang ina na naggigiling nin trigo tangani na magin harina, nagbubugtak nin lebadura sa masa, nagsosolo nin ilawan, o nagsisigid sa harong? (Mateo 13:33; 24:41; Lucas 15:8) Pirang beses daw niang pinagmasdan an mga parasira mantang itinataktak ninda an saindang hikot sa Dagat nin Galilea? (Mateo 13:47) Gurano daw kaparate niang pinagmasdan an mga aki na nagkakarawat sa sadan? (Mateo 11:16) Daing duwa-duwa na naheling ni Jesus an iba pang ordinaryong mga bagay na nasambitan sa dakol niang ilustrasyon​—mga banhi na isinasabwag, magayagayang mga punsion sa kasal, asin mga tipasi sa oma na nahihinog na sa saldang.​—Mateo 13:3-8; 25:1-12; Marcos 4:26-29.

12, 13. Taano ta makahulogan an paggamit ni Jesus kan tinampo “hale sa Jerusalem pasiring sa Jerico” tanganing idoon an gusto niang sabihon sa parabola dapit sa tataong makipagkapwa-tawong Samaritano?

¹² Sa saiyang mga ilustrasyon, nagsambit si Jesus nin mga detalye na aram na marhay kan mga naghihinanyog sa saiya. Halimbawa, pinonan nia an parabola dapit sa tataong makipagkapwa-tawong Samaritano sa pagsabing: “May sarong tawo na naghihilig hale sa Jerusalem pasiring sa Jerico asin nahulog sa kamot nin mga parahabon, na hinubaan sia sagkod hinampak, . . . na binayaan siang haros gadan na.” (Lucas 10:30) Makahulogan nanggad, nasambitan ni Jesus an tinampo “hale sa Jerusalem pasiring sa Jerico” tanganing idoon an gusto niang sabihon. Kan isinasaysay an parabolang ini, sia nasa Judea, harani sa Jerusalem; kaya daing duda na aram kan mga naghihinanyog sa saiya an naunabihan na tinampo. An tinampong iyan aram na marhay na peligroso, nangorogna para sa nagbabaklay nin solo. Pasikosiko iyan sa daing katawotawong lugar, kaya dakol na matatagoan an mga parahabon.

¹³ Iiniba ni Jesus an iba pang pamilyar na detalye manongod sa tinampo na “hale sa Jerusalem pasiring sa Jerico.” Segun sa parabola,  enot may sarong saserdote dangan sarong Levita na nag-aagi man sa tinampong iyan​—pero mayo ni saro na nagpondo tanganing tabangan an biktima. (Lucas 10:31, 32) An mga saserdote naglilingkod sa templo sa Jerusalem, asin an mga Levita nagtatabang sa sainda. Dakol na saserdote asin Levita an nag-eerok sa Jerico kun dai sinda nagtatrabaho sa templo; an Jerico 23 kilometros sana hale sa Jerusalem. Huli kaini, maheheling sinda na nag-aagi sa tinampong iyan. Mangnohon man na sinabi ni Jesus na an saro “naghihilig”​—bakong nagtutukad—​sa tinampo “hale sa Jerusalem.” Nasasabotan ini kan mga naghihinanyog sa saiya. An Jerusalem mas halangkaw na lugar kisa Jerico. Kun siring, kun ‘pahale sa Jerusalem,’ an saro talagang “naghihilig.” * Malinaw na inisip ni Jesus an mga naghihinanyog sa saiya.

14. Kun naggagamit nin mga ilustrasyon, paano niato iisipon an mga nagdadangog sa sato?

¹⁴ Kun naggagamit kita nin mga ilustrasyon, kaipuhan man niatong isipon an mga nagdadangog sa sato. Ano an nagkapirang bagay manongod sa mga naghihinanyog sa sato na tibaad  makaapektar sa pipilion niatong mga ilustrasyon? Tibaad kaipuhan niatong konsideraron an mga bagay na arog kan edad, kultura o kamugtakan sa pamilya, asin trabaho. Halimbawa, an sarong ilustrasyon na igwang mga detalye manongod sa pag-oma tibaad mas madaling masabotan sa sarong agrikultural na lugar kisa sa dakulang siudad. An pangaroaldaw na buhay asin mga aktibidad kan mga nagdadangog sa sato​—an saindang mga aki, an saindang harong, an saindang aling-alingan, an saindang kakanon—​puede man na gamiton na basehan nin angay na mga ilustrasyon.

15. Taano ta bakong makangangalas na pamilyar na marhay si Jesus sa mga bagay na linalang?

¹⁵ An dakol sa mga ilustrasyon ni Jesus naghahayag kan kaaraman nia dapit sa mga bagay sa naturalesa, kabale an mga tinanom, hayop, asin kamugtakan kan panahon. (Mateo 16:2, 3; Lucas 12:24, 27) Saen nia kinua an kaaraman na iyan? Mantang nagdadakula sa Galilea, daing duda na nagkaigwa sia nin bastanteng oportunidad na masdan an mga bagay na linalang. Mas makahulogan nanggad, si Jesus “an panganay sa gabos na linalang,” asin sa paglalang kan gabos na bagay, ginamit sia ni Jehova bilang “pangenot na trabahador.” (Colosas 1:15, 16; Talinhaga 8:30, 31) Makangangalas daw na pamilyar na marhay si Jesus sa mga bagay na linalang? Helingon ta kun paano nia ginamit nin eksperto an kaaraman na ini.

16, 17. (a) Ano an nagpaparisa na pamilyar na marhay si Jesus sa mga karakteristiko kan mga karnero? (b) Anong halimbawa an nagpapaheling na talagang naghihinanyog an mga karnero sa tingog kan saindang pastor?

¹⁶ Girumdomon na nagpamidbid si Jesus na sia an “marahay na pastor” asin an saiyang mga parasunod iyo an “mga karnero.” Ipinaparisa kan mga tataramon ni Jesus na sia pamilyar na marhay sa mga karakteristiko nin magarong mga karnero. Aram nia na igwa nin daing kaagid na pagkakadayupot an mga pastor asin an mga karnero ninda. Naobserbaran nia na an mapagtiwalang mga linalang na ini listong magpagiya asin na maimbod sindang nagsusunod sa saindang pastor. Taano ta nagsusunod an mga karnero sa saindang pastor? “Huli ta midbid ninda an saiyang tingog,” an sabi ni Jesus. (Juan 10:2-4, 11) Talaga daw na midbid kan mga karnero an tingog kan saindang pastor?

¹⁷ Base sa personal na obserbasyon, si George A. Smith nagsurat sa  saiyang librong The Historical Geography of the Holy Land: “Kun beses nagpapahingalo kami pag-udto sa kataed kan saro sa mga bubon na idto sa Judea, kun saen tolo o apat na pastor an minaabot dara an saindang mga aripompon. Nagsasaralak an mga karnero, asin iniisip-isip mi kun paano giraray kukuanon kan lambang pastor an sadiri niang mga karnero. Alagad pagkatapos kan pagrara asin pagkawatkawat kan mga karnero, an mga pastor pasarosaro nang minahale pasiring sa laen-laen na parte kan kababan, asin ikinukurahaw kan lambang saro an saiyang sadiring pag-apod sa mga karnero; asin an kanya-kanyang mga karnero minasuhay sa grupo pasiring sa saindang sadiring pastor, asin an mga aripompon minahale nin siring kaareglado kan pag-abot ninda.” Ini nanggad an pinakamarahay na paagi ni Jesus tanganing iilustrar an gusto niang idoon, arin na baga, na kun inaako asin kinukuyog niato an saiyang mga katokdoan saka kun sinusunod niato an saiyang paggiya, kun siring pangangatamanan kita kan “marahay na pastor.”

18. Saen kita makakakua nin mga impormasyon manongod sa mga linalang ni Jehova?

¹⁸ Paano kita makakanood na gumamit nin mga ilustrasyon na kinua sa mga bagay na linalang? An pambihirang mga karakteristiko  nin mga hayop puedeng gamiton na basehan nin simple alagad epektibong mga pagkokomparar. Saen kita makakakua nin mga impormasyon manongod sa mga linalang ni Jehova? Sa Biblia igwa nin kadakol na makukuang kaaraman manongod sa laen-laen na hayop, asin kun beses, ginagamit kaiyan an mga karakteristiko nin mga hayop bilang ilustrasyon. Nasasambitan sa Biblia an pagigin siring karikas nin gacela (gazelle) o leopardo, siring kaingat nin halas, asin siring kainosente nin salampati. * (1 Cronica 12:8; Habacuc 1:8; Mateo 10:16) An iba pang mahalagang mapagkukuanan nin mga impormasyon iyo An Torrengbantayan, Awake!, asin iba pang babasahon na inimprenta kan Mga Saksi ni Jehova. Dakol kamong manonodan paagi sa pag-obserbar kun paano naggagamit an mga publikasyon na ini nin simpleng mga pagkokomparar na kinua sa dakol na makangangalas na linalang ni Jehova.

19, 20. (a) Tanganing ibuyagyag an sarong paniniwala na bakong totoo, paano ginamit ni Jesus nin epektibo an sarong bago pa sanang pangyayari? (b) Paano niato magagamit sa satong pagtotokdo an mga halimbawa asin eksperyensia na totoong nangyari sa buhay?

¹⁹ An epektibong mga ilustrasyon puedeng aktuwal na mga halimbawa. Sarong beses, ginamit ni Jesus an sarong bago pa sanang pangyayari tanganing ibuyagyag na bakong totoo an paniniwala na nangyayari an trahedya sa mga maninigong magsapar kaiyan. Sia nagsabi: “An desiotso na narumpagan kan torre sa Siloam, kaya sinda nagadan, pinaghohona daw nindo na sinda napatunayan na may mas dakulang utang [mga parakasala] kisa sa gabos na ibang tawo na nag-eerok sa Jerusalem?” (Lucas 13:4) Sa katunayan, an 18 kalag na idto dai nagadan huli sa kasalan na ikinaanggot nin Dios. Imbes, an makaturotristeng pagkagadan ninda resulta nin “panahon asin pagkanorongod.” (Eclesiastes 9:11) Sa siring, pinahimutikan ni Jesus an sarong falsong katokdoan paagi sa pagsambit sa sarong pangyayari na aram na marhay kan mga nagdadangog sa saiya.

²⁰ Paano niato magagamit sa satong pagtotokdo an mga halimbawa asin eksperyensia na totoong nangyari sa buhay? Halimbawang  ipinapakipag-olay nindo an manongod sa kaotoban kan hula ni Jesus dapit sa tanda kan saiyang presensia. (Mateo 24:3-14) Puede nindong sambiton an bago pa sanang mga bareta manongod sa mga guerra, tiggutom, o linog tanganing ipaheling na naootob na an espesipikong mga kabtang kan tanda. O imahinara na gusto nindong gamiton an sarong eksperyensia tanganing iilustrar an mga pagbabago na kaiba sa pagsulog kan bagong personalidad. (Efeso 4:20-24) Saen kamo makakakua nin siring na eksperyensia? Puede nindong isipon an laen-laen na kamugtakan nin mga kapagtubod, o puede nindong gamiton an sarong eksperyensia na inimprenta sa saro sa mga publikasyon kan Mga Saksi ni Jehova.

21. Anong mga balos an ibinubunga kan pagigin epektibong paratokdo kan Tataramon nin Dios?

²¹ Totoo nanggad, si Jesus an Pangenot na Paratokdo! Siring kan nasabotan niato sa kabtang na ini, an ‘pagtotokdo asin paghuhulit kan maogmang bareta’ an gibohon nia sa bilog niang buhay. (Mateo 4:23) Iyan man an satong gibohon sa bilog na buhay niato. Dakula an mga balos sa pagigin epektibong paratokdo. Kun nagtotokdo kita, nagtatao kita sa iba, asin an siring na pagtatao nagbubunga nin kaogmahan. (Gibo 20:35) An kaogmahan na iyan iyo an kagayagayahan sa pakaaram na nagtatao kita nin sarong bagay na may tunay asin nagdadanay na halaga​—an katotoohan manongod ki Jehova. Mamamatean man niato an satispaksion na bunga kan pakaaram na kita nagsusunod sa halimbawa ni Jesus, an pinakadakulang Paratokdo na nabuhay sa daga kasuarin man.