1-3. (a) Ano an reaksion ni Jesus kan an duwang butang parapakilimos makimaherak sa saiya para sa tabang? (b) Ano an boot sabihon kan pananaram na “napahiro nin pagkaherak”? (Helingon an nota sa ibaba.)

 DUWANG butang lalaki an nakatukaw sa gilid kan dalan, harani sana sa Jerico. Nagduduman sinda kada aldaw, naghahanap nin lugar na posibleng marhay na aagihan nin mga kadaklan, asin hayag na naghahagad nin limos. Minsan siring, sa aldaw na ini, may maeeksperyensiahan sinda na bigla asin risang marhay na mapabago sa saindang buhay.

² Bigla na sana, may nadangog na pagkariribok an mga parapakilimos. Huling dai ninda maheling kun ano an nangyayari, an saro sa sainda naghapot kun ano an pinagkakariribokan, asin may nagsabi sa saiya: “Si Jesus na Nazareno nag-aagi!” Ini na an ultimong pagpasiring ni Jesus sa Jerusalem. Alagad dai sia nagsosolo; nagsusurunod sa saiya an darakulang kadaklan. Kan maaraman kun siisay an nag-aagi, may ginibo man na ribok an mga parapakilimos paagi sa pagkurahaw: “Kagurangnan, kaheraki kami, Aki ni David!” Sa pagkauyam, sinabihan kan mga kadaklan an mga parapakilimos na mag-alo, alagad desidido an mga lalaking idto. Dai sinda mapapaalo.

³ Nadangog ni Jesus an saindang pagkurahaw apisar kan ribok kan kadaklan. Ano daw an gigibohon nia? Dakol na bagay an nakakapagabat sa saiyang isip asin puso. Palaog na sia sa ultimong semana kan saiyang buhay digdi sa daga. Aram nia na an pagsakit asin maringis na kagadanan naghahalat sa saiya duman sa Jerusalem. Pero, dai nia ipinasipara an daing ontok na mga kurahaw. Sia puminondo asin nagsabi na darahon sa saiya an mga nagkukurahaw. “Kagurangnan, buklata an samong mga mata,” an pakimaherak ninda. “Napahiro nin pagkaherak,” dinuotan  ni Jesus an saindang mga mata, asin sinda nakaheling. * Daing pag-atraso, nagpoon sindang sumunod ki Jesus.​—Lucas 18:35-43; Mateo 20:29-34.

4. Paano inotob ni Jesus an hula na sia ‘maheherak sa hamak’?

⁴ Bako sana ini an pangyayari na ginibo iyan ni Jesus. Sa dakol na okasyon asin sa dakol na laen-laen na kamugtakan, napahirong marhay an boot ni Jesus na magpaheling nin pagmalasakit. An hula sa Biblia nagsasabi na sia ‘maheherak sa hamak.’ (Salmo 72:13) Kaoyon kan mga tataramon na iyan, si Jesus mapagrisa sa saboot kan iba. Sia na an nagsadiring boot na tabangan an mga tawo. An pagmalasakit nia an puersang nagmomotibar sa saiyang paghuhulit. Helingon niato kun paano ihinahayag kan mga Ebanghelyo an mamomoton na pagmalasakit sa likod kan mga tataramon saka ginibo ni Jesus asin pag-adalan niato kun paano ta ikakapaheling an kaparehong pagmalasakit.

5, 6. Anong mga halimbawa an nagpapaheling na si Jesus tawong may empatiya?

⁵ Si Jesus tawong may hararom na empatiya. Sia nakakasabot asin nakikidamay sa saboot kan mga nagsasakit. Dawa ngani dai nia naeksperyensiahan an gabos na kamugtakan ninda, talagang namatean nia sa saiyang puso an saindang kakologan. (Hebreo 4:15) Kan pinapaomayan an sarong babae na 12 taon nang inaagasan nin dugo, sinabi nia na an kamatean kaini sarong “masakiton na helang,” na sa siring minimidbid nia na iyan nagtao sa babae nin grabeng kapurisawan asin pagsakit. (Marcos 5:25-34) Kan maheling nia si Maria asin an kairiba kaini na nagtatangis sa pagkagadan ni Lazaro, natudok na marhay an saiyang boot kan kamondoan ninda kaya sia napurisaw na gayo. Minsan ngani aram nia na bubuhayon nia liwat si Lazaro, napahirong marhay an boot ni Jesus kaya nagruluha an saiyang mga mata.​—Juan 11:33, 35.

 ⁶ Sa saro pang pangyayari, duminolok ki Jesus an sarong daoton asin nakimaherak ini: “Kun boot mo sana, mapapalinig mo ako.” Ano an reaksion ni Jesus, na sarong sangkap na tawo na dai kasuarin man nagkahelang? Naherak sia sa daoton. Sa katunayan, “sia napahiro nin pagkaherak.” (Marcos 1:40-42) Dangan may ginibo siang sarong bagay na pambihira. Aram nanggad nia na an mga daoton maati segun sa Ley asin dai sinda dapat makisalak sa iba. (Levitico 13:45, 46) Si Jesus talagang may kakayahan na paomayan an tawong ini maski dai nia ini duotan. (Mateo 8:5-13) Pero, pinili niang iabot an saiyang kamot asin duotan an daoton, na nagsasabi: “Boot ko. Luminig ka.” An daot tolos-tolos na nawara. Mamomoton nanggad na empatiya an ipinahayag ni Jesus!

7. Ano an makakatabang sa sato na mapatalubo an empatiya, asin paano puedeng ipahayag an kualidad na ini?

⁷ Bilang mga Kristiano, hinahagad sa sato na arogon si Jesus sa pagpaheling nin empatiya. Sinasadol kita kan Biblia na magpaheling nin “pakikipagkapwa.” * (1 Pedro 3:8) Tibaad bakong madaling masabotan an mga saboot kan mga igwa nin pabalikbalik na helang o depresyon​—nangorogna kun dai pa niato mismo naeksperyensiahan an siring na kolog. Pero, girumdomon na an empatiya dai nakadepende sa pagkakapareho nin mga kamugtakan. Si Jesus nagkaigwa nin empatiya sa mga may helang minsan ngani sia mismo dai pa nagkahelang kasuarin man. Kun siring, paano niato mapapatalubo an empatiya? Paagi sa mapasensiang paghinanyog kun an mga nagsasakit nagsasabi sa sato kan namamatean asin saboot ninda. Puede niatong ihapot sa satong sadiri, ‘Kun ako an nasa situwasyon ninda, ano daw an mamamatean ko?’ (1 Corinto 12:26) Kun dadagdagan niato an satong pagigin mapagrisa sa mga saboot kan iba, mas ‘makakapagtaram kita na may pagranga sa mga kalag na nagmomondo nin makuri.’ (1 Tesalonica 5:14) Kun beses, an empatiya puedeng ipahayag bako sanang paagi sa mga tataramon kundi paagi man sa mga luha. “Makitangis sa mga tawong nagtatangis,” an sabi kan Roma 12:15.

8, 9. Paano si Jesus nagpaheling nin konsiderasyon sa mga saboot kan iba?

 ⁸ Si Jesus makonsiderasyon sa iba, asin naghiro sia sa mga paagi na tinatawan nia nin konsiderasyon an mga saboot ninda. Girumdoma kaidto kan darahon ki Jesus an sarong lalaking bungog asin haros dai makataram. Huling minalataw na narisa nia an pagkasupog kan lalaking ini, may ginibo si Jesus na dai nia ordinaryong ginigibo kun nagpapaomay sa iba: “Isinuhay nia [an lalaki] sa kadaklan.” Sa pribado asin dai naheheling kan kadaklan, pinaomayan nia an lalaki.​—Marcos 7:31-35.

⁹ Si Jesus naghiro man na may konsiderasyon kan darahon sa saiya kan mga tawo an sarong buta asin pakiolayan sia na paomayan ini. “Kinapotan [ni Jesus] an tawong buta” asin “dinara sia sa luwas kan baryo.” Dangan pinaomayan nia an tawong iyan sa gradwal na paagi. Tibaad paagi ini tangani na an isip asin mga mata kan tawong iyan dai mabigla sa nakakasulang mga tanawon asin komplikadong mga bagay sa naliliwanagan nin saldang na palibot nia. (Marcos 8:22-26) Kanigoan na konsiderasyon an ipinaheling ni Jesus!

10. Sa anong mga paagi ikakapaheling niato an konsiderasyon sa mga saboot kan iba?

¹⁰ An pagigin mga parasunod ni Jesus naghahagad sa sato na magpaheling nin konsiderasyon sa mga saboot kan iba. Sa siring, minamangno niato an satong pagtaram, na ginigirumdom na an dai inisip na paggamit kan dila puedeng makakolog sa boot kan iba. (Talinhaga 12:18; 18:21) An nakakakolog na mga tataramon, mapagmenos na mga komento, asin malanit na panunuya mayo nin lugar sa tahaw kan mga Kristiano, na mapagrisa sa mga saboot kan ibang tawo. (Efeso 4:31) Mga magurang sa kongregasyon, paano kamo makakapaheling nin konsiderasyon sa mga saboot kan iba? Kun nagtatao nin konseho, timplahan nindo nin kabootan an saindong mga tataramon, na pinapagdadanay  an dignidad kan naghihinanyog. (Galacia 6:1) Mga magurang, paano kamo magigin makonsiderasyon sa mga saboot kan saindong mga aki? Kun nagtatao nin disiplina, maghingoang gibohon iyan sa mga paagi na dai man mapasupog sa mga aki nindo.​—Colosas 3:21.

11, 12. Anong mga pagkasaysay sa Biblia an nagpapaheling na dai na kinaipuhan pang pakiolayan si Jesus bago sia magpaheling nin pagmalasakit sa iba?

¹¹ Si Jesus dai pirmeng kaipuhan na pakiolayan bago sia magpaheling nin pagmalasakit sa iba. Total, an pagmalasakit bakong kualidad na inaktibo, kundi aktibo, positibo. Kun siring, bakong makangangalas na mamomoton na pagmalasakit an nagpahiro ki Jesus na magsadiring boot sa pagtabang sa iba. Halimbawa, kan an sarong dakulang kadaklan tolong aldaw nang nagdadanay na kaibanan nia, na mayo nin pagkakan, mayo nin kinaipuhan pang magsabi ki Jesus na gutom na an mga tawo o magsuherir na gibohan nia iyan nin paagi. An pagkasaysay nagsasabi: “Inapod ni Jesus an saiyang mga disipulo sa saiya asin sinabi: ‘Naheherak ako sa kadaklan, huli ta tolong aldaw na sindang nagdadanay na kaibanan ko asin mayo sindang pagkakan; asin habo kong pahaleon sinda na dai pa nagkakakan. Tibaad sinda manluya sa dalan.’” Dangan, sa sadiri nanggad niang boot, pinakakan nia an kadaklan sa milagrosong paagi.​—Mateo 15:32-38.

¹² Isipon nindo an saro pang pagkasaysay. Kan 31 C.E., kan harani na si Jesus sa siudad nin Nain, naheling nia an sarong mamondong eksena. Paluwas sa siudad an mga makikilobong sa ‘bugtong na aki nin sarong balo,’ tibaad pasiring sinda sa kaharaning mga lolobngan sa may bakilid nin bulod. Naiimahinar daw nindo an kolog sa puso kan inang iyan? Ilolobong na an solong aki nia, asin mayo sia nin agom na kadamay nia sa saiyang kamondoan. Sa gabos na makikilobong, ‘naheling’ ni Jesus an babaeng balo na mayo na nin aki ngonyan. Napahiro sia kan naheling nia​—iyo, “sia napahiro nin pagkaherak sa saiya.” Mayo nin kaipuhan pang makimaherak sa saiya. An pagmalasakit na nasa saiyang puso an nagtulod sa saiya na magsadiring boot. Kaya “sia nagdolok asin dinuotan an andas,” dangan ibinalik nia an buhay kan hoben na lalaki. Ano an sunod na nangyari? Dai pinaiba ni Jesus an hoben  na lalaki sa dakulang kadaklan na nagbabaklay kaiba Nia. Imbes, ‘itinao sia ni Jesus sa saiyang ina,’ tangani na sinda magin sarong pamilya giraray asin masegurado na may mag-aataman sa babaeng balo.​—Lucas 7:11-15.

13. Paano niato maaarog si Jesus sa paggibo nin angay na pagsadiring boot na tabangan an mga nangangaipo?

¹³ Paano niato masusunod an halimbawa ni Jesus? Siempre, dai niato kayang magtao nin kakanon sa milagrosong paagi o ibalik an buhay kan mga gadan. Minsan siring, puede niatong arogon si Jesus sa pagsadiring boot na tabangan an mga nangangaipo. An sarong kapagtubod tibaad mag-agi nin grabeng pagkalugi sa pinansial o mawaran nin trabaho. (1 Juan 3:17) An harong nin sarong babaeng balo tibaad kaipuhan nang marhay na hirahayon. (Santiago 1:27) Tibaad may midbid kitang pamilya na nagadanan asin nangangaipo nin karangahan o praktikal na tabang. (1 Tesalonica 5:11) Kun igwang totoong pangangaipo, dai na kita kaipuhan na maghalat pa na pakiolayan bago magtao nin tabang. (Talinhaga 3:27) An pagmalasakit mapahiro sa sato na gumibo nin angay na pagsadiring boot na tumabang, oyon sa itinotogot kan mga kamugtakan niato. Dai noarin man paglingawan na an sarong simpleng akto nin kabootan o pira sanang tataramon nin pagranga na hale sa puso puedeng magin mapuersang kapahayagan nin pagmalasakit.​—Colosas 3:12.

14. Taano ta tinawan ni Jesus nin prioridad an paghuhulit kan maogmang bareta?

¹⁴ Arog kan nasabotan niato sa Kabtang 2 kan librong ini, si Jesus nagtao nin marahayon na halimbawa sa paghuhulit kan maogmang bareta. Sia nagsabi: ‘Kaipuhan na ipahayag ko an maogmang bareta kan kahadean nin Dios, huli ta dahelan kaini na ako isinugo.’ (Lucas 4:43) Taano ta tinawan nia nin prioridad an gibohon na ini? Sa pangenot, huli sa pagkamoot nia sa Dios. Alagad si Jesus igwa nin saro pang motibo: An odok sa pusong pagmalasakit nagpahiro sa saiya na asikasohon an espirituwal na mga pangangaipo kan iba. Sa gabos na paagi na ipinaheling nia an pagmalasakit, an pinakaimportante iyo an pagpanigo sa espirituwal na pagkagutom kan iba. Siyasaton niato an duwang  pangyayari na naghahayag kun paano minansay ni Jesus an mga tawong hinulitan nia. An pag-adal kaiyan puedeng makatabang sa sato na analisaron an sato mismong motibo sa pakikikabtang sa pampublikong ministeryo.

15, 16. Isaysay an duwang pangyayari na naghahayag kun paano minansay ni Jesus an mga tawong hinulitan nia.

¹⁵ Kan 31 C.E., pakalihis nin mga duwang taon nin maigot na paghihingoa nia sa ministeryo, dinagdagan ni Jesus an saiyang paghihingoa paagi sa pagpoon na ‘maglibot sa gabos na siudad asin baryo’ sa Galilea. Natudok an puso nia sa saiyang naheling. Si apostol Mateo nagbareta: “Kan maheling nia an mga kadaklan naherak sia sa sainda, huli ta sinda naanitan asin nagkaralagalag siring sa mga karnero na mayong pastor.” (Mateo 9:35, 36) May empatiya si Jesus sa ordinaryong mga tawo. Aram niang gayo an saindang miserableng kamugtakan sa espirituwal. Aram nia na sinda minamaltrato asin biyong pinabayaan kan mismong mga tawo na maninigo kutanang nagpapastor sa sainda​—an mga namomoon sa relihion. Huling motibado nin hararom na pagmalasakit, nagmaigot si Jesus na paabotan nin mensahe nin paglaom an mga tawo. An pinakakaipuhan ninda iyo an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios.

¹⁶ May kaagid na nangyari pakalihis nin nagkapirang bulan,  kan harani na an panahon nin Paskua kan 32 C.E. Sa pangyayaring ini, si Jesus asin an saiyang mga apostol nagsakay sa sarong baroto asin naglayag paibong sa Dagat nin Galilea sa paghanap nin sarong trangkilong lugar tanganing magpahingalo. Alagad an kadaklan nin mga tawo nagdaralagan sa may baybayon asin nakaabot sa balyo na naenotan pa an baroto. Ano an nagin reaksion ni Jesus? “Kan maglugsad, naheling nia an sarong dakulang kadaklan, alagad sia napahiro nin pagkaherak sa sainda, ta garo sinda mga karnero na mayo nin pastor. Asin sia nagpoon na magtokdo sa sainda nin dakol na bagay.” (Marcos 6:31-34) Sa giraray, si Jesus “napahiro nin pagkaherak” huli sa maluyang kamugtakan sa espirituwal kan mga tawo. Garo “mga karnero na mayo nin pastor,” sinda nagugutom sa espirituwal asin kaipuhan na sinda an mag-asikaso kan saindang sadiri. Pagmalasakit imbes na pakamate sana nin obligasyon an nagmotibar ki Jesus na maghulit.

17, 18. (a) Ano an nagmomotibar sa sato na makikabtang sa ministeryo? (b) Paano niato mapapatalubo an pagmalasakit sa iba?

¹⁷ Ano an nagmomotibar sa sato bilang mga parasunod ni Jesus na makikabtang sa ministeryo? Siring kan nasabotan niato sa Kapitulo 9 kan librong ini, isinugo kita, may paninimbagan kita, na maghulit asin gumibo nin mga disipulo. (Mateo 28:19, 20; 1 Corinto 9:16) Alagad an satong motibo sa pakikikabtang sa gibohon na ini dapat na bako sanang pakamate nin obligasyon. Orog sa gabos, an pagkamoot ki Jehova an nagpapahiro sa sato na maghulit kan maogmang bareta manongod sa saiyang Kahadean. An satong paghuhulit motibado man kan pagmalasakit sa mga bako niatong kapareho an mga paniniwala. (Marcos 12:28-31) Kun siring, paano niato mapapatalubo an pagmalasakit sa iba?

¹⁸ Kaipuhan na mansayon niato an mga tawo arog kan pagmansay sa sainda ni Jesus​—“naanitan asin nagkaralagalag siring sa mga karnero na mayong pastor.” Imahinara na nakakua kamo nin sarong kordero na mayo nang paglaom na makabalik hale sa pagkalagalag. Huling mayo nin pastor na magiya dian pasiring sa berdeng mga sabsaban asin tubig, an kaherakherak na linalang na iyan nagugutom asin napapaha. Bako daw na maheherak kamo sa korderong iyan? Bako daw na gigibohon nindo an  pinakamakakaya nindo na tawan iyan nin kakanon asin tubig? An korderong iyan kapareho kan dakol na tawo na dai pa nakakaaram kan maogmang bareta. Huling pinabayaan kan falsong mga pastor sa relihion, sinda nagugutom saka napapaha sa espirituwal asin mayo nin tunay na paglaom sa ngapit. Nasa sato an kaipuhan ninda: an masustansiang espirituwal na kakanon asin nakakaginhawang tubig nin katotoohan na yaon sa Tataramon nin Dios. (Isaias 55:1, 2) Kun hinohorophorop niato an espirituwal na mga pangangaipo kan mga nasa palibot niato, naheherak kita sa sainda. Kun, arog ni Jesus, may pagmalasakit kita sa mga tawo, gigibohon niato an gabos na magigibo niato na ipaabot sa sainda an paglaom sa Kahadean.

19. Ano an puede niatong gibohon tanganing tabangan na mamotibar an sarong inaadalan sa Biblia na kualipikado nang makikabtang sa pampublikong ministeryo?

¹⁹ Paano niato matatabangan an iba na sunodon an halimbawa ni Jesus? Halimbawang gusto niatong dagkahon an sarong inaadalan sa Biblia na kualipikado nang magpoon na makikabtang sa pampublikong paghuhulit. O tibaad gusto niatong tabangan an sarong inaktibo na makikabtang giraray nin lubos sa ministeryo. Paano niato sinda matatabangan? Kaipuhan niatong motibaron an saindang puso. Girumdomon na sa primero si Jesus “napahiro nin pagkaherak” sa mga tawo, dangan tinokdoan nia sinda. (Marcos 6:34) Kaya kun matatabangan niato sinda na mapatalubo an pagmalasakit, an saindang puso tibaad magpahiro nanggad sa sainda na magin arog ni Jesus asin ipaabot sa iba an maogmang bareta. Puede niatong ihapot sa sainda: “Paano naparahay an saimong buhay kan akoon mo an mensahe kan Kahadean? Kumusta an mga tawo na dai pa nakakaaram kan mensaheng  ini​—bako daw na kaipuhan man ninda an maogmang bareta? Ano daw an magigibo mo tanganing tabangan sinda?” Siempre, an pinakamakosog na motibasyon na makikabtang sa ministeryo iyo an pagkamoot sa Dios asin an pagmawot na maglingkod sa saiya.

20. (a) Ano an kalabot sa pagigin parasunod ni Jesus? (b) Ano an pag-oolayan sa sunod na kapitulo?

²⁰ Bako sanang pag-otro sa saiyang mga tataramon asin pag-arog sa saiyang mga ginibo an kalabot sa pagigin parasunod ni Jesus. Kaipuhan niatong magkaigwa kan kaparehong “kaisipan” na yaon sa saiya. (Filipos 2:5) Kun siring, makakapagpasalamat nanggad kita na ihinahayag sa sato kan Biblia an mga kaisipan asin saboot sa likod kan mga tataramon asin ginibo ni Jesus! Paagi sa pagigin pamilyar sa “isip ni Cristo,” mas magigibo niato na magin mapagrisa sa iba saka mapagmalasakit nin odok sa puso asin sa siring matatratar niato an iba na arog kan pagtratar ni Jesus sa mga tawo sa pangkagabsan. (1 Corinto 2:16) Sa sunod na kapitulo, pag-oolayan niato an manlaenlaen na paagi na ipinaheling ni Jesus an pagkamoot partikularmente sa saiyang mga parasunod.