1-3. Ano an nagkapirang dahilan kaya an kagadanan ni Jesus daing kapareho sa kasaysayan?

 SARONG aldaw nin tigsuli (spring) haros 2,000 na taon na an nakaagi, sarong tawong inosente an binista asin sinentensiyahan sa mga krimen na dai niya nuarin man ginibo, dangan pinadusahan sagkod na magadan. Bako idto an inot na daing hirak asin daing hustisyang paggadan na nangyari sa kasaysayan; ni idto man an huri. Pero, an kagadanan na idto daing kapareho.

² Mantang nagsasakit an tawong iyan kan huring mga oras niya bago magadan, pambihirang marhay an nangyari sa langit na nagpaparisa sana kun gurano kahalaga kan pangyayari. Dawa ngani kaudtuhan idto, biglang nagdiklom an daga. Arog kan pagkasabi nin sarong kagsurat kan Bibliya, “nawara an liwanag kan saldang.” (Lucas 23:44, 45) Dangan, bago nautsan an tawong iyan, sinabi kaini an dai malilingawan na mga tataramon na ini: “Nautob na!” Tunay nanggad, sa pagtao kan saiyang buhay, may marahayon siyang nagibo. An sakripisyo niya iyo an pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot na ginibo nin siisay man na tawo kasuarin man.—Juan 15:13; 19:30.

³ Arog kan aram mo, an tawong iyan iyo si Jesu-Cristo. Aram na marhay kan dakul na tawo an saiyang pagsakit asin kagadanan kan mamundong aldaw na idto kan Nisan 14, 33 C.E. Minsan siring, sarong importanteng katotoohan an parating nababaliwala. Dawa ngani nagsakit na marhay si Jesus, may saro pang nagsakit nin urog pa. Sa katunayan, may saro na guminibo nin mas dakula pang sakripisyo kan aldaw na idto—an pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot na ginibo nin  siisay man sa uniberso kasuarin man. Ano iyan? An simbag nagtatao nin angay na introduksiyon sa pinakaimportanteng tema: an pagkamuot ni Jehova.

4. Paano nahiling nin sarong Romanong suldados na si Jesus bakong ordinaryong tawo, asin ano an nagin kongklusyon kan suldados na iyan?

⁴ An Romanong senturyon na namahala sa paggadan ki Jesus napangalas sa kadikluman bago nagadan si Jesus saka sa makusog na linog kasunod kaiyan. “Siguradong ini an Aki nin Diyos,” an sabi niya. (Mateo 27:54) Malinaw nanggad, si Jesus bakong ordinaryong tawo. An suldados na idto nagtabang sa paggadan sa bugtong na Aki kan Kahuruhalangkawing Diyos! Gurano man nanggad kanamumutan kan saiyang Ama an Aking ini?

5. Paano ikakailustrar an halawigon na panahon na pag-ibanan sa langit ni Jehova asin kan saiyang Aki?

⁵ Si Jesus inaapod kan Bibliya na “an panganay sa gabos na linalang.” (Colosas 1:15) Isip-isipa na sana—buhay na an Aki ni Jehova bago pa malalang an pisikal na uniberso. Kun siring, gurano na kahaloy na magkaibanan an Ama asin an Aki? Kinakarkulo nin nagkapirang siyentista na an uniberso 13 bilyones nang taon na nag-eeksister. Maiimahinar mo daw an siring kalawig na panahon? Tanganing matabangan an mga tawo na masabutan an lawig na nin pag-eksister kan uniberso sigun sa karkulo nin mga siyentista, sarong planetaryum an nagbugtak nin linyang nagrerepresentar kan pag-agi nin panahon na an laba 110 metros. Mantang naglalakaw an mga bisita sa kahalabaan kan linyang iyan, an kada lakad ninda nagrerepresentar sa mga 75 milyones na taon sa buhay kan uniberso. Sa puro kan linya, an bilog na kasaysayan nin tawo irinerepresentar nin sarong marka na arog kasadit nin sarong buhok nin tawo! Pero, dawa kun tama an karkulong ini, an enterong linyang iyan kulang an laba tanganing magrepresentar sa lawig nin buhay kan Aki ni Jehova!  Ano an ginigibo niya durante kan halawigon na panahon na idto?

6. (a) Ano an ginigibo kan Aki ni Jehova durante kan saiyang buhay bago nagin tawo? (b) Anong klaseng bugkos an yaon sa pag-ultanan ni Jehova asin kan saiyang Aki?

⁶ An Aki maugmang naglingkod bilang “ekspertong trabahador” kan saiyang Ama. (Talinhaga 8:30) Sinasabi kan Bibliya: “Mayo ni sarong bagay na nag-eksister na bakong paagi sa [Aki].” (Juan 1:3) Kaya si Jehova asin an saiyang Aki magkaibanan na nagtrabaho para gibuhon an gabos na iba pang bagay. Siguradong maugmahon sinda sa pagtrabaho na magkaibanan! Aram niyato gabos na an pagkamuot sa pag-ultanan nin magurang asin aki makusugon nanggad. Asin an pagkamuot “perpektong bugkos nin pagkasararo.” (Colosas 3:14, nota sa ibaba) Kun siring, siisay sa sato an makakasabot sa kusog nin bugkos na nag-eksister sa arog kaiyan kahalawig na panahon nin pag-ibanan? Malinaw nanggad, an Diyos na Jehova asin an saiyang Aki pinagsaro kan pinakamakusog na bugkos nin pagkamuot kasuarin man.

7. Kan mabawtismuhan si Jesus, paano ipinahayag ni Jehova an saiyang sabuot manungod sa saiyang Aki?

⁷ Minsan siring, isinugo kan Ama an saiyang Aki sa daga tanganing mamundag bilang umboy na tawo. An paggibo kaiyan nangahulugan na sa laog nin nagkapirang dekada, dai nguna makakaibanan ni Jehova sa langit an saiyang namumutan na marhay na Aki. Interesadong marhay na nagmasid Siya duman sa langit mantang si Jesus nagdadakula para magin tawong perpekto. Kan mga 30 anyos na si Jesus, nagpabawtismo siya. Siguradong aram ta kun ano an nagin sabuot ni Jehova manungod sa saiya. An Ama nagtaram mismo hali sa langit: “Ini an sakuyang Aki, an namumutan, na sakong inuuyunan.” (Mateo 3:17) Kan mahiling na maimbod na ginibo ni Jesus an gabos na iprinopesiya manungod sa saiya asin an gabos na ipinapagibo sa saiya, siguradong ugmahon an saiyang Ama!—Juan 5:36; 17:4.

8, 9. (a) Anong pagsakit an inagihan ni Jesus kan Nisan 14, 33 C.E., asin huli kaini ano an namati kan saiyang Ama sa langit? (b) Taano ta itinugot ni Jehova na an saiyang Aki magsakit asin magadan?

 ⁸ Pero, ano sa hiling mo an namati ni Jehova kan Nisan 14, 33 C.E.? Ano daw an namati niya kan si Jesus trayduron dangan pagkabanggi arestaron nin sarong grupo nin mga tawo? Kan si Jesus binayaan kan mga amigo niya asin ilegal na binista? Kan siya tinuya-tuya, linutaban, asin sinuntok? Kan siya linatigo, asin an saiyang likod nagkarulugad saka nagdurugo? Kan siya ipinako, an saiyang kamot asin bitis, sa sarong hariging kahoy asin binayaan duman mantang tinuturuya-tuya nin mga tawo? Ano an namati kan Ama mantang nagkukurahaw sa saiya an namumutan niyang Aki huli sa inaagihan na labi-labing kasakitan? Ano an namati ni Jehova kan mautsan si Jesus, asin sa kainot-inuti puon kan kapinunan kan gabos na paglalang, an namumutan Niyang Aki dai na nin buhay?—Mateo 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Juan 19:1.

⁹ Kulang an mga tataramon para lubos na masimbag iyan. Huling si Jehova may pagmati, an kulog na tinios niya huli sa pagkagadan kan saiyang Aki dai kayang iladawan kan satong mga tataramon. An kaya tang iladawan iyo an motibo ni Jehova sa pagtugot na mangyari iyan. Taano ta nagin andam an Ama na mag-agi nin siring kagrabeng kakulugan? May marahayon na bagay na ihinahayag sa sato si Jehova sa Juan 3:16—sarong bersikulo sa Bibliya na importanteng marhay kaya inaapod iyan na sadit na Ebanghelyo. Sinasabi kaiyan: “An Diyos namuot na gayo sa kinaban kaya itinao niya an saiyang bugtong na Aki, tanganing an siisay man na nagtutubod sa saiya dai malaglag kundi magkaigwa nin buhay na daing katapusan.” Kaya an motibo ni Jehova iyo ini: pagkamuot. An regalo ni Jehova—an pagsugo niya kan saiyang Aki para magsakit asin magadan para sa sato—iyo an pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot kasuarin man.

10. Ano an kaipuhan nin mga tawo, asin ano an nangyari sa kahulugan kan tataramon na “pagkamuot”?

¹⁰ Ano an kahulugan kan tataramon na “pagkamuot”? An pagkamuot sinasabing iyo an pinakamahalagang pangangaipo nin mga tawo. Puon na mamundag sagkod na magadan, an mga tawo nagmamaigot na kamtan an pagkamuot, nakakamati nin kaugmahan huli kaiyan, asin puwedeng pangluyahan nin buot asin magadan pa ngani kun mayo iyan. Minsan siring, makangangalas ta masakiton ipaliwanag an kahulugan kaiyan. Iyo, kadakul kan sinasabi nin mga tawo manungod sa pagkamuot. Kadakul nin isinurat na mga libro, kanta, asin tula manungod diyan. Pero an mga iyan dai pirming nakakatabang para masabutan an talagang kahulugan nin pagkamuot. Sa katunayan, sobra nang marhay an paggamit sa tataramon na iyan kaya garo baga lalong dai ikapaliwanag an tunay na kahulugan kaiyan.

11, 12. (a) Sain kita makakanuod nin dakul manungod sa pagkamuot, asin taano ta diyan? (b) Anong mga porma nin pagkamuot an detalyadong sinabi sa suanoy na lengguwaheng Griego, asin anong tataramon para sa “pagkamuot” an parating marhay na ginagamit sa Kristiyanong Griegong Kasuratan? (Hilingon man an nota sa ibaba.) (c) Ano sa parati an itinataong ideya kan Kasuratan sa tataramon na a·gaʹpe?

¹¹ Minsan siring, an Bibliya malinaw na nagtutukdo manungod sa pagkamuot. An Expository Dictionary of New Testament Words ni Vine nagsabi: “An pagkamuot maaaraman sana paagi sa mga gibo na motibado kaiyan.” An rekord kan Bibliya manungod sa mga ginibo ni Jehova nagtutukdo sa sato nin dakul manungod sa saiyang pagkamuot—an may kabuutan na kapadangatan niya para sa saiyang mga linalang. Halimbawa, igwa pa daw nin mas makakapaghayag manungod sa kuwalidad na ini kisa sa mismong pinakadakulang kapahayagan nin pagkamuot ni Jehova na ilinadawan sa inutan? Sa masunod na mga kapitulo, maaaraman ta an dakul pang ibang halimbawa kan pagkamuot ni Jehova  na ipinahiling paagi sa gibo. Dugang pa, may manunudan man kita sa orihinal na mga tataramon para sa “pagkamuot” na ginamit sa Bibliya. Sa suanoy na lengguwaheng Griego, may apat na tataramon para sa “pagkamuot.” a Sa mga ini, an parating marhay na ginagamit sa Kristiyanong Griegong Kasuratan iyo an a·gaʹpe. Inaapod ini nin sarong diksiyonaryo sa Bibliya na “an pinakamapuwersang tataramon na maiisip para sa pagkamuot.” Taano?

¹² Arog kan pagkagamit sa Bibliya, an a·gaʹpe sa parati nagtatao kan ideya manungod sa pagkamuot na ginigiyahan nin prinsipyo. Kaya bako sana iyan sarong pagmati para sa ibang tawo. Mas mahiwas an sakop kaiyan, mas pinag-iisipan asin hinurop-hurop an basehan kaiyan. Urog sa gabos, an Kristiyanong pagkamuot bako nanggad makasadiri. Halimbawa, hilinga giraray an Juan 3:16. Ano an “kinaban” na namutan na gayo nin Diyos kaya itinao niya an saiyang Aking bugtong? Nanunungod iyan sa gabos na tawo na puwedeng makinabang sa atang na pantubos ni Jesus. Kaiba diyan an dakul na tawo na an paagi nin pamumuhay dai inuuyunan nin Diyos. Namumutan daw ni Jehova an kada saro bilang personal na amigo, arog kan pagkamuot niya sa maimbod na si Abraham? (Santiago 2:23) Dai, pero mamumuton na pinapahilingan ni Jehova nin karahayan an gabos, dawa pa dakula an pagsasakripisyo niya. Gusto niya na an gabos magsulsol asin magbago. (2 Pedro 3:9) Dakul an naggigibo kaiyan. Maugma niyang inaako an mga ini bilang mga amigo niya.

13, 14. Ano an nagpapahiling na an Kristiyanong pagkamuot parating may kaibang mamumuton na kapadangatan?

 ¹³ Alagad, an nagkapira may salang ideya manungod sa paggamit kan Bibliya sa a·gaʹpe. An paghuna ninda isip sana an kalabot sa klaseng iyan nin pagkamuot. Pero an totoo, an Kristiyanong pagkamuot parating may kaibang mamumuton na kapadangatan. Halimbawa, kan isurat ni Juan, “Namumutan kan Ama an Aki,” ginamit niya an sarong porma kan tataramon na a·gaʹpe. An pagkamuot daw na iyan mayo nin mamumuton na kapadangatan? Mangnuha na sinabi ni Jesus, “Namumutan kan Ama an Aki,” na ginagamit an sarong porma kan tataramon na phi·leʹo. (Juan 3:35; 5:20) An pagkamuot ni Jehova parating may kaibang mamumuton na kapadangatan. Minsan siring, an pagkamuot niya nungkang ginigiyahan nin sentimyento sana. Iyan pirming ginigiyahan kan saiyang madunong asin makatanusan na mga prinsipyo.

¹⁴ Arog kan naaraman ta, an gabos na kuwalidad ni Jehova marahayon, perpekto, asin nakakaakit. Alagad an pagkamuot iyo an pinakanakakaakit sa gabos. Iyan an pinakamakusog na dahilan niyato kun kaya nadadagka kitang rumani ki Jehova. Marahay sana ta an pagkamuot man an nangingibabaw na kuwalidad niya. Paano niyato iyan naaraman?

15. Ano an sinasabi kan Bibliya manungod sa kuwalidad ni Jehova na pagkamuot, asin sa anong paagi naiiba an sinabing iyan? (Hilingon man an nota sa ibaba.)

¹⁵ An Bibliya may sinasabi manungod sa pagkamuot na nungkang sinasabi kaiyan kun mapadapit sa ibang panginot na mga kuwalidad ni Jehova. Dai sinasabi kan Kasuratan na an Diyos kapangyarihan o na an Diyos hustisya o na an Diyos kadunungan. Siya igwa kan mga kuwalidad na iyan saka siya an Gikanan kan mga iyan, asin dai siya nin kaagid kun mapadapit sa gabos na tulong iyan. Pero, kun manungod sa ikaapat na kuwalidad, may sinasabi an Bibliya na mas makahulugan:  “An Diyos pagkamuot.” b (1 Juan 4:8) Ano an buot sabihon kaiyan?

16-18. (a) Taano ta sinasabi kan Bibliya na “an Diyos pagkamuot”? (b) Sa gabos na linalang digdi sa daga, taano ta an tawo angay na simbolo kan kuwalidad ni Jehova na pagkamuot?

¹⁶ An mga tataramon na “an Diyos pagkamuot” dai nangangahulugan na an Diyos saka an pagkamuot pareho sana, na garo baga sinasabi, “An Diyos kapareho nin pagkamuot.” Bakong tama kun babaliktadon ta iyan asin sabihon na “an pagkamuot Diyos.” Si Jehova nakakalabing marhay kisa sa ano man na kuwalidad. Siya sarong Persona na kadakul-dakul kan pagmati asin karakteristiko apuwera sa pagkamuot. Pero, an pagkamuot iyo an panginot na kuwalidad ni Jehova. Kaya, manungod sa bersikulong ini sinasabi nin sarong reperensiya: “An pinakaubod o naturalesa nin Diyos iyo an pagkamuot.” Sa pangkagabsan, puwedeng sabuton ta iyan nin arog kaini: An nagpapangyari ki Jehova na humiro iyo an saiyang kapangyarihan. An naggigiya sa saiyang paghiro iyo an saiyang hustisya asin kadunungan. Alagad an nagmomotibar sa saiya na humiro iyo an pagkamuot. Asin pirmi siyang nagpapahiling nin pagkamuot pag ginagamit niya an iba niyang mga kuwalidad.

¹⁷ Parating sinasabi na si Jehova iyo an mismong personipikasyon nin pagkamuot. Huli kaini, kun gusto tang makanuod manungod sa pagkamuot na basado sa prinsipyo, dapat na makanuod kita manungod ki Jehova. Siyempre, puwede ta man mahiling sa mga tawo an magayon na kuwalidad na ini. Taano ta igwa sinda kaiyan? Kan panahon nin paglalang, sinabi ni Jehova sa saiyang Aki an mga tataramon na ini: “Gibuhon ta an tawo uyon sa satuyang ladawan asin na kabaing  niyato.” (Genesis 1:26) Sa gabos na linalang sa dagang ini, mga tawo sana an puwedeng mamuot asin sa siring arugon an saindang Ama sa langit. Girumduma na ginamit ni Jehova an manlain-lain na linalang para magsimbolisar sa saiyang panginot na mga kuwalidad. Pero, pinili ni Jehova an pinakahalangkaw na klase nin linalang niya sa daga, an tawo, bilang simbolo kan nangingibabaw na kuwalidad Niya, an pagkamuot.—Ezekiel 1:10.

¹⁸ Pag kita namumuot sa paaging bakong makasadiri asin nakabasar sa prinsipyo, ipinapabanaag ta an nangingibabaw na kuwalidad ni Jehova. Arog iyan kan isinurat ni apostol Juan: “Kita namumuot, huli ta inot niya kitang namutan.” (1 Juan 4:19) Alagad sa anong mga paagi na si Jehova inot na namuot sa sato?

19. Taano ta masasabi na an pagkamuot may mahalagang papel sa paglalang ni Jehova?

¹⁹ An pagkamuot bakong bago. Tutal, ano an nagpahiro ki Jehova para punan an paglalang? Dai niya iyan ginibo huli sana ta mamundo siya asin nangangaipo nin kaibanan. Mayo nin ano man na bagay na kulang ki Jehova; mayo siya nin ano man na pangangaipo na iba an makakatao. Pero an saiyang pagkamuot, na sarong aktibong kuwalidad, natural sanang nagpahiro sa saiya para tawan nin buhay an intelihenteng mga linalang na makakaapresyar kan siring na regalo. “An kapinunan kan paglalang nin Diyos” iyo an saiyang bugtong na Aki. (Kapahayagan 3:14) Dangan ginamit ni Jehova an Ekspertong Trabahador na ini sa paglalang kan gabos na iba pang bagay, puon sa mga anghel. (Job 38:4, 7; Colosas 1:16) Huling binendisyunan nin katalingkasan, intelihensiya, asin mga pagmati, an makapangyarihan na mga espiritung linalang na ini igwa nin kakayahan na magpahiling nin pagkamuot sa lambang saro asin, urog sa gabos, sa Diyos na Jehova. (2 Corinto 3:17) Sa siring, sinda namuot huling sinda inot na namutan.

20, 21. Nahiling ni Adan asin Eva an anong pruweba na namumutan sinda ni Jehova, pero ano an ginibo ninda?

 ²⁰ Kaya kapareho man iyan sa katawuhan. Puon sa kapinunan, si Adan asin Eva pinahilingan ni Jehova nin pagkamuot sa dakul na paagi. Sain man sinda maghiling sa istaran nindang Paraiso sa Eden, mahihiling ninda an pruweba kan pagkamuot sa sainda kan Ama. Mangnuha an sinasabi kan Bibliya: “Naggibo . . . an Diyos na Jehova nin sarong hardin sa Eden, sa may sirangan; asin duman niya ibinugtak an tawo na pinorma niya.” (Genesis 2:8) Nakapasyar ka na daw sa sarong magayunon na hardin o parke? Ano an pinakanagustuhan mo? An liwanag daw kan aldaw na minalagbas sa mga dahon nin mga kahoy sa sarong malimpoy na lugar? An kahanga-hanga daw na mga burak na may manlain-lain na kulor? An garo musikang tanog daw nin nagbubulos na sapa, nag-aawit na mga gamgam, asin naghuhugong na mga layog-layog? O an hamot daw nin mga kahoy, prutas, asin burak? Sa paano man, mayo nin parke ngunyan na maikukumparar sa hardin na yaon duman sa Eden. Taano?

²¹ An hardin na idto ginibo mismo ni Jehova! Siguradong dai mailadawan an kagayunan kaiyan. Yaon duman an lambang klase nin kahoy na nakakaugmang marhay paghilingon huli sa kagayunan o huli sa masisiram na bunga kan mga iyan. An hardin bastante sa tubig, mahiwas, asin pano nin kawili-wiling manlain-lain na hayop. Yaon ki Adan asin Eva an gabos tanganing magin tunay na maugma, kaiba an nakakakontentong trabaho asin an perpektong pag-ibanan. Si Jehova an inot na namuot sa sainda, asin igwa sinda kan gabos na dahilan para mamutan siya. Pero, dai ninda iyan nagibo. Imbes na mamumuton na magsunod sa saindang Ama sa langit, nagin makasadiri sinda asin nagrebelde sa saiya.—Genesis, kapitulo 2.

22. Paano pinatunayan kan ginibo ni Jehova huli kan pagrebelde sa Eden na maimbod an saiyang pagkamuot?

²² Siguradong makulugon idto para ki Jehova! Alagad nagin  dahilan daw iyan para dai na kamutan ni Jehova an mga tawo? Dai! “Nagdadanay sagkod lamang an maimbod na pagkamuot niya.” (Salmo 136:1) Huli kaiyan, tulos-tulos siyang naggibo nin mamumuton na mga probisyon para balukaton an siisay man na gikan ni Adan asin Eva na may tamang kamugtakan nin puso. Arog kan naaraman ta, kaiba sa mga probisyon na iyan an atang na pantubos kan saiyang namumutan na marhay na Aki, na dakulaon na sakripisyo para sa Ama.—1 Juan 4:10.

23. Ano an saro sa mga dahilan na si Jehova “maugmang Diyos,” asin anong mahalagang marhay na hapot an sisimbagon sa sunod na kapitulo?

²³ Iyo, puon sa kapinunan si Jehova an inot na nagpahiling nin pagkamuot sa katawuhan. Sa dai mabilang na paagi, “inot niya kitang namutan.” An pagkamuot nagreresulta sa pagkauruyon asin kagaya-gayahan, kaya bakong makangangalas na si Jehova inaapod na “maugmang Diyos.” (1 Timoteo 1:11) Minsan siring, minalataw an sarong importanteng hapot. Talaga daw na namumutan kita ni Jehova bilang mga indibidwal? Sisimbagon an hapot na iyan sa sunod na kapitulo.