Dangan dapat sindang gumibo nin desisyon sa paagi na magdadanay na malinig an saindang konsiyensiya sa atubangan nin Diyos.

Kaidtong an tawo duwa pa sana (asin pakatapos kan Baha, walo), ipinagbuot sa sainda ni Jehova: ‘Pangagbunga asin pangagdakul kamo.’ (Gen. 1:28; 9:1) Mayong sinasabi an Bibliya na aplikado sa mga Kristiyano an pagbuot na iyan. Kaya, nasa mag-agom an desisyon kun baga magamit sinda nin sarong klase nin pagkontrol sa pangangaki tanganing malimitaran an bilang kan saindang magigin aki o kun nuarin ninda gustong magkaaki. Ano an mga dapat nindang pag-isipan?

Dapat na turutimbangon kan mga Kristiyano kun baga kauyon kan mga prinsipyo sa Bibliya an sarong paagi nin pagkontrol sa pangangaki. Kaya nungkang pipilion kan mga Kristiyano an aborsiyon bilang sarong paagi nin pagkontrol sa pangangaki. An tuyong pagpalaglag nin aki kontra sa sinasabi kan Bibliya dapit sa paggalang sa buhay. Dai pipilion kan mga Kristiyano na tapuson an sarong buhay na, sa normal na kondisyon, ipapangaki bilang sarong tawo pag-abot nin panahon. (Ex. 20:13; 21:22, 23; Sal. 139:16; Jer. 1:5) Kumusta an paggamit nin IUD?

Tinukar an dapit digdi sa isyu kan The Watchtower na Mayo 15, 1979, pahina 30-31. An kadaklan sa mga IUD kaidto gibo sa plastic na ilinalaog sa matris (uterus) para malikayan an pagbados. Sinabi sa artikulo na dai pa kaidto lubos na nasasabutan kun paano nagpupunsiyonar an mga IUD na iyan. Dakul na espesyalista an nagsabi na nagkakawsa iyan nin pagbabago sa matris na nakakaulang sa semilya nin lalaki na maabot asin mapertilisar an semilya nin babayi. Kun dai magkaigwa nin pertilisasyon, mayong mapuon na bagong buhay.

 Pero, may mga patunay na igwa kun minsan nin napepertilisar na semilya kan babayi. Puwede iyan na magdakula sa Fallopian tube (pagbados na ectopic) o magbaba sa matris. Kun makababa iyan sa matris, puwedeng maulang kan reaksiyon na nagigibo kan IUD an napertilisar na semilya na makadukot sa pinakasapin (lining) kan matris asin dai na mapadagos an pagbados. An pagtapos sa nagpupuon pa sanang buhay garo man sana aborsiyon. Bilang kongklusyon, sinabi kan artikulo: “An sarong sinserong Kristiyano na gustong madeterminaran kun baga tama an paggamit nin IUD dapat na turutimbangon na marhay an nasambit na mga impormasyon sigun sa mga prinsipyo sa Bibliya may koneksiyon sa paggalang sa kabanalan nin buhay.”—Sal. 36:9.

Pero puon kan 1979, pagkatapos na iluwas an artikulong iyan, nagkaigwa nin dakul na pag-uswag sa siyensiya asin medisina.

Duwang klase nin IUD an ilinuwas sa publiko. Kan 1988, makukua na kan dakul sa Estados Unidos an sarong klase nin IUD na may bronse. Apuwera kaiyan, pinunan na ipabakal kan 2001 an saro pang klase nin IUD na nagluluwas nin hormone. Paano nagpupunsiyonar an duwang ini?

Bronse: Arog kan nasambit na, dahil sa IUD, nagigin dipisil para sa semilya kan lalaki na makalampas sa matris tanganing maabot kaini an semilya kan babayi. Apuwera kaiyan, sa mga IUD na nagluluwas nin bronse, minalataw na nakakahilo sa semilya kan lalaki an bronse kaya nagseserbi iyan na panggadan nin semilya nin lalaki. * Saro pa, sinasabing an mga IUD na may bronse nagkakawsa nin pagbabago sa pinakasapin kan matris.

Hormone: May manlain-lain na klase nin IUD na may hormone na kaagid kan ilinalaag sa mga tinutumar na pangontrol sa pangangaki. Nagluluwas nin hormone sa matris an mga IUD na ini. Sa ibang mga babayi, napupundo kan hormone na ini an saindang ovulation, o an pagprodusir nin semilya. Siyempre, kun mayong maluwas na semilya nin babayi, dai man magkakaigwa nin pertilisasyon. Pigtutubudan man na pinapahimpis kan hormone sa mga IUD na ini an pinakasapin kan matris. * Pinapadakul man kaiyan an mapulot na likido (mucus) sa cervix, o kuwelyo kan matris, na nagigin ulang sa semilya kan lalaki na makalangoy hali sa puwerta pasiring sa matris kan babayi. Ini an iba pang mga epekto apuwera duman sa panginot na mga nagigibo kan mga IUD.

Arog kan nasambit, minalataw na nagkakawsa nin pagbabago sa pinakasapin kan matris an duwang klaseng ini nin IUD. Kaya paano kun magkaigwa pa man giraray nin ovulation tapos may mapertilisar na semilya nin babayi? Puwede iyan na magbaba sa matris pero dai iyan makakadukot huling mahimpis an pinakasapin kaiyan. Mapupundo an pagbados sa pagpupuon pa sana kaiyan. Pero sinasabi kan mga siyentista na bihira man an mga kasong arog kaini, kapareho kan puwede man na mangyari sa saro na nagtutumar nin mga contraceptive pill.

Kaya, mayong makakapagsabi na siguradong dai magkakaigwa nin pertilisasyon kun magamit nin IUD na may bronse o hormone. Pero, ipinapahiling kan siyentipikong ebidensiya na huli sa sinambit na mga nagigibo kan mga IUD, dikiton sana an tsansa na magbados an sarong babayi na naggagamit kaiyan.

Kun nagpaplano an sarong mag-agom na Kristiyano na maggamit nin IUD, puwede nindang ipakipag-ulay sa saindang doktor an dapit sa mga IUD na igwa sa lugar ninda saka an posibleng mga pakinabang asin peligro kaiyan sa agom na babayi. Dai dapat lauman o tugutan kan mag-agom an siisay man, dawa doktor, na magdesisyon para sa sainda. (Roma 14:12; Gal. 6:4, 5) Sarong bagay ini na sindang duwa an dapat na magdesisyon. Dapat na gibuhon ninda iyan bilang mag-agom na gustong paugmahon an Diyos asin mapagdanay an malinig na konsiyensiya.—Ikumparar an 1 Timoteo 1:18, 19; 2 Timoteo 1:3.