1. Taano ta gabos kita nangangaipo nin kadunungan na hali sa Diyos? (Talinhaga 4:7)

 KUN kinaipuhan mo na kaidtong gumibo nin mahalagang desisyon, siguradong namibi ka para sa kadunungan dahil aram mong kaipuhan mo nanggad iyan. (Sant. 1:5) Si Hading Solomon nagsurat: “An kadunungan iyo an pinakaimportanteng bagay.” (Basahon an Talinhaga 4:7.) Siyempre, an sinasabi digdi ni Solomon bako basta kun ano sanang klaseng kadunungan. An sinasabi niya iyo an kadunungan na hali sa Diyos na Jehova. (Tal. 2:6) Pero makakatabang daw sato an kadunungan na hali sa Diyos na makayanan an mga problemang napapaatubang sato ngunyan? Iyo, arog kan maaaraman niyato sa artikulong ini.

2. Ano an sarong paagi na magigin kitang tunay na madunong?

² An sarong paagi na magigin kitang tunay na madunong iyo an pag-adal saka pag-aplikar kan mga tukdo kan duwang lalaki na respetado kan dakul dahil sa saindang dakulang kadunungan. Inot, pag-ulayan ta si Solomon. Sinasabi kan Bibliya na “tinawan nin Diyos si Solomon nin dakulaon na kadunungan saka pakasabot.” (1 Ha. 4:29) Ikaduwa, pag-uulayan ta si Jesus, an pinakamadunong na tawong nabuhay kasuarin man. (Mat. 12:42) Manungod ki Jesus, ini an iprinopesiya: “An espiritu ni Jehova mapapasaiya, an espiritu nin kadunungan asin nin pakasabot.”—Isa. 11:2.

3. Ano an pag-uulayan ta sa artikulong ini?

³ Gamit an saindang kadunungan na itinao nin Diyos, si Solomon saka si Jesus parehong nagtao nin praktikal na mga sadol manungod sa mga bagay na mahalaga sato gabos. Sa artikulong ini, pag-uulayan ta an tulo kaiyan: An pangangaipo na magkaigwa nin  balanseng pagmansay sa kuwarta, sa sekular na trabaho, saka sa satong sadiri.

4. Ano an pagkakaiba kan estado sa buhay ni Solomon saka ni Jesus?

⁴ Si Solomon talagang mayamanon, asin an harong niya magayunon saka komportableng marhay. (1 Ha. 10:7, 14, 15) Sa kabaliktaran, si Jesus dikiton lang an pagsadiri saka mayong permanenteng harong. (Mat. 8:20) Dawa arog kaiyan, pareho sindang igwa nin balanseng pagmansay sa materyal na mga bagay huling an saindang kadunungan hali sa saro sanang Gikanan—an Diyos na Jehova.

5. Anong balanseng pagmansay sa kuwarta an igwa si Solomon?

⁵ Sinabi ni Solomon na an kuwarta “sarong proteksiyon.” (Ecl. 7:12) Huli sa kuwarta, nagkakaigwa kita kan mga pangangaipo ta sa buhay saka tibaad kan pirang gusto ta. Pero dawa ngani mayamanon si Solomon, nasabutan niya na may mga bagay na mas mahalaga kisa sa kuwarta. Halimbawa, isinurat niya: “An marahay na pangaran [o, “an marahay na reputasyon,” nota sa ibaba] iyo an dapat pilion kisa sa dakulang kayamanan.” (Tal. 22:1) Nahiling man ni Solomon na an mga tawong mamumuton sa kuwarta bihirang makontento sa kun ano an igwa sinda. (Ecl. 5:10, 12) Saka nagpatanid man siya na dai ta ibugtak sa kuwarta an satong bilog na pagtitiwala dahil gurano man kadakul na kuwarta an igwa kita, puwedeng madali sana iyan mawara.—Tal. 23:4, 5.

6. Anong balanseng pagmansay sa materyal na mga bagay an igwa si Jesus? (Mateo 6:31-33)

⁶ Si Jesus balanse an pagmansay sa materyal na mga bagay. Nauugma siyang magkakan saka nag-iinom man siya nin arak. (Luc. 19:2, 6, 7) Sa sarong pangyayari, naggibo siya kan pinakamarahay na klaseng arak—an inot sa mga ginibo niyang milagro. (Juan 2:10, 11) Asin kan aldaw na nagadan siya, nakasulot siya nin mamahalon na bado. (Juan 19:23, 24) Pero dai tinugutan ni Jesus na an materyal na mga bagay an magin pinakamahalaga sa buhay niya. Sinabi niya sa saiyang mga parasunod: “Mayong uripon na makakapaglingkod sa duwang kagurangnan . . . Dai kamo makakapaglingkod bilang uripon nin Diyos asin nin Kayamanan.” (Mat. 6:24) Itinukdo ni Jesus na kun hahanapon ta nguna an Kahadian,  sisiguraduhon ni Jehova na igwa kita kan satong mga pangangaipo.—Basahon an Mateo 6:31-33.

7. Paano nakinabang an sarong brother sa pagkaigwa nin balanseng pagmansay sa kuwarta?

⁷ Manungod sa kuwarta, dakul sa mga tugang ta an nakinabang sa pag-aplikar kan kadunungan na hali sa Diyos. Pag-isipan an halimbawa kan solterong brother na si Daniel. Sinabi niya: “Kan tin-edyer ako, nagdesisyon ako na gigibuhon kong panginot sa buhay ko an espirituwal na mga aktibidad.” Huling pinagdanay ni Daniel na simple an saiyang buhay, nagamit niya an saiyang panahon saka mga kasanayan sa dakul na teokratikong proyekto. Sinabi pa niya: “Masasabi ko talaga na nungka kong pinagbasulan an dalan na pinili ko. Siyempre, puwede kutang nagkaigwa ako nin dakul na kuwarta kun iyan an ginibo kong pinakamahalaga sa buhay ko. Pero mariribayan daw nin kuwarta an marahayon na mga amigong igwa ako ngunyan? Mariribayan daw kaiyan an pagkakontentong namamatian ko dahil sa pakaaram na iniinot ko an Kahadian? Mayong kantidad nin kuwarta an makakatumbas sa mga bendisyon na itinao sako ni Jehova.” Malinaw na nakikinabang kita pag nakapokus kita, bako sa kuwarta, kundi sa espirituwal na mga bagay.

8. Paano ta naaraman na balanse an pagmansay ni Solomon sa trabaho? (Eclesiastes 5:18, 19)

⁸ Inapod ni Solomon na “regalo . . . nin Diyos” an kaugmahan na puwede tang makua sa satong pagpapagal. (Basahon an Eclesiastes 5:18, 19.) Isinurat niya: “May pakinabang sa gabos na klase nin pagpapagal.” (Tal. 14:23) Aram ni Solomon na totoo an mga tataramon na iyan. Mahigos siya pag-abot sa trabaho! Nagtugdok siya nin mga harong, nagtanom nin mga ubasan, asin naggibo nin mga hardin saka mga tipunan nin tubig. Nagtugdok man siya nin mga siyudad. (1 Ha. 9:19; Ecl. 2:4-6) Dakulang trabaho iyan, asin siguradong nakapaugma iyan saiya. Pero bako lang sa mga trabahong iyan nagsarig si Solomon tanganing magin maugma. Naggibo man siya nin dakul na bagay para ki Jehova. Halimbawa, pinanginutan niya an pagtugdok nin sarong magayunon na templo para sa pagsamba ki Jehova—pitong taon na proyekto iyan nin pagtugdok! (1 Ha. 6:38; 9:1) Pagkatapos na makikabtang sa manlain-lain na aktibidad, sekular saka espirituwal, narealisar ni Solomon na mas mahalaga nanggad an espirituwal na mga aktibidad kisa sa iba pang mga bagay. Isinurat niya: “Pagkatapos na madangog an gabos, an kongklusyon iyo ini: Magkaigwa ka nin pagkatakot sa tunay na Diyos asin utubon mo an saiyang mga tugon.”—Ecl. 12:13.

9. Paano sinigurado ni Jesus na dai magin pinakamahalaga saiya an sekular na trabaho?

⁹ Si Jesus mahigos sa pagtrabaho. Kan siya hoben pa, nagtrabaho siya bilang karpintero. (Mar. 6:3) Siguradong naapresyar kan saiyang mga magurang an tabang niya mantang pinagmamaigutan nindang maitao an mga pangangaipo kan saindang dakulang pamilya. Perpekto si Jesus, kaya bilang karpintero, siguradong dakulon an gustong magpatrabaho saiya! Posibleng marhay nanggad na nag-enjoy si Jesus sa trabaho niya. Pero dawa mahigos siyang nagtatrabaho, nagtatagama siya nin panahon para sa espirituwal na mga aktibidad. (Juan 7:15) Pag-abot nin panahon, bilang bilog na panahon na parahulit, sinadol niya an mga nagdadangog saiya: “Magpagal kamo, bakong para sa kakanon na nararaot, kundi para sa dai nararaot na kakanon na nagtatao nin buhay na daing katapusan.” (Juan 6:27) Asin sa Sermon sa Bukid, sinabi ni Jesus: “Magtipon kamo para sa saindong sadiri nin kayamanan sa langit.”—Mat. 6:20.

10. Anong kadipisilan an tibaad mapaatubang sato sa satong sekular na trabaho?

¹⁰ An kadunungan na hali sa Diyos nakakatabang sato na magkaigwa nin balanseng pagmansay sa satong sekular na trabaho. Bilang mga Kristiyano, tinukduan kita na “magpagal [asin  gumibo] nin marahay.” (Efe. 4:28) Sa parati naririsa kan mga employer an satong pagkaonesto saka kahigusan, asin tibaad sabihon ninda sato kun gurano ninda pinapahalagahan an satong marahay na kaugalian sa trabaho. Kaya tibaad magtrabaho na kita nin mas dakul na oras, sa paglaom na makakatao pa iyan sainda nin mas marahay na impresyon sa mga Saksi ni Jehova. Alagad, tibaad marealisar ta paghaloy-haloy na napapabayaan ta na an mga paninimbagan ta sa pamilya asin an teokratikong mga aktibidad. Kaipuhan tang gumibo nin pagbabago para makatao nin mas dakul na panahon sa pinakamahalagang mga bagay.

11. Ano an nanudan nin sarong brother manungod sa pagkaigwa nin balanseng pagmansay sa trabaho?

¹¹ Nahiling mismo kan hoben na brother na si William kun gurano kahalaga na dai magin pinakamahalaga saiya an sekular na trabaho. Manungod sa sarong elder na pinagtrabahuhan niya dati, sinabi ni William: “[An brother na ini] mahusay na halimbawa nin saro na igwa nin balanseng kaugalian sa trabaho. Mahigos siya, saka marahay an relasyon niya sa mga kliyente huli sa marahayon na serbisyo niya. Pero sa katapusan kan aldaw, pag tapos na an trabaho, bako na diyan an pokus niya kundi sa saiya nang pamilya saka pagsamba. Asin aram mo, saro siya sa pinakamaugmang tawong bisto ko!” *

12. Paano ipinahiling ni Solomon na igwa siyang balanseng pagmansay kaidto sa saiyang sadiri, pero paano iyan nawara?

¹² Kan si Solomon maimbod pang parasamba kaidto ni Jehova, balanse an pagmansay niya sa saiyang sadiri. Kan siya hoben, mapakumbaba niyang inako an saiyang mga limitasyon saka hinagad niya an paggiya ni Jehova. (1 Ha. 3:7-9) Sa inot na mga taon kan paghadi ni Solomon, aram man niya an peligro kan pagigin orgulyoso. Isinurat niya: “Pagigin orgulyoso nguna bago an pagbagsak, asin kapalangkawan nguna bago an pagkatumba.” (Tal. 16:18) Nakakamundo, pag-abot nin panahon dai inaplikar ni Solomon an mismong sadol na itinao niya. Pakalihis nin pirang taon kan saiyang paghadi, nagpuon siyang magin orgulyoso asin binaliwala an mga kahagadan  nin Diyos. Halimbawa, sinambit kan saro sa mga tugon na an sarong Hebreong hadi dai dapat “mag-agom nin dakul, tanganing dai maparayo sa tamang dalan an saiyang puso.” (Deu. 17:17) Binaliwala ni Solomon an tugon na iyan asin nagkua siya nin 700 na agom asin 300 na sekondaryong agom, na an dakul diyan pagano! (1 Ha. 11:1-3) Paghuna siguro ni Solomon kontrolado niya an gabos na bagay. Ano man an dahilan, kan huri, sinapar ni Solomon an konsekwensiya kan pagrayo niya ki Jehova.—1 Ha. 11:9-13.

13. Ano an manunudan ta sa paghurop-hurop sa kapakumbabaan ni Jesus?

¹³ Pinagdanay ni Jesus na balanse saka mapakumbaba an pagmansay niya sa saiyang sadiri. Bago siya nagin tawo, naggibo siya nin dakul na pambihirang bagay mantang naglilingkod ki Jehova. Paagi ki Jesus, “an gabos na iba pang bagay linalang sa langit asin sa daga.” (Col. 1:16) Kan binabawtismuhan siya, minalataw na nagirumduman ni Jesus an mga naisagibo niya kan kaibanan niya an saiyang Ama. (Mat. 3:16; Juan 17:5) Pero dai nagin dahilan iyan na magin orgulyoso si Jesus. Sa kabaliktaran, nungka niyang ilinangkaw an saiyang sadiri sa siisay man. Sinabi niya sa saiyang mga disipulo na nagdigdi siya sa daga, “bako tanganing paglingkudan, kundi tanganing maglingkod asin itao an saiyang buhay bilang pantubos na karibay nin dakul.” (Mat. 20:28) Mapakumbaba niya man na sinabi na dai siya makakagibo nin maski sarong bagay sa sadiri niyang kabutan. (Juan 5:19) Pambihirang kapakumbabaan nanggad iyan! Nagtao si Jesus nin ekselenteng halimbawa para arugon niyato.

14. Ano an manunudan niyato ki Jesus manungod sa pagkaigwa nin tamang pagmansay sa satong sadiri?

¹⁴ Tinukduan ni Jesus an mga parasunod niya na magkaigwa nin tamang pagmansay sa saindang sadiri. Sa sarong pagkakataon, inasigurar sainda ni Jesus: “An mga buhok sa saindong payo bilang gabos.” (Mat. 10:30) Nakakaranga nanggad sa sato an mga tataramon na iyan, lalo na kun may tendensiya kitang magin negatibo an pagmansay sa satong sadiri. Ipinapahiling kaiyan na an satong Ama sa langit interesadong marhay sato—na mahalaga kita saiya. Dai nanggad niyato gugustuhon na kuwestiyunon an paghusgar ni Jehova paagi sa pag-isip na bako kitang maninigo na magin parasamba niya asin na mag-ako nin buhay sa saiyang bagong kinaban.

15. (a) Anong balanseng pagmansay sa satong sadiri an irinekomendar sato kan An Torrengbantayan? (b) Arog kan ipinapahiling kan mga ritrato sa pahina 24, kun sobra kitang nakapokus sa satong sadiri, anong mga bendisyon an mapapalampas ta?

 ¹⁵ Mga 15 taon na an nakaagi, irinekomendar kan An Torrengbantayan na dapat na magkaigwa kita kan balanseng pagmansay na ini sa satong sadiri: “Tunay nanggad, habo niyatong magin halangkawon an paghiling niyato sa satong sadiri sagkod sa punto na kita nagigin nang mapalangkaw; ni gugustuhon man niyato na magin hababaon na an paghiling sa satong sadiri asin magsabuot na wara kitang halaga. Imbes, an satong obheto maninigo na magkaigwa nin rasonableng paghiling sa satong sadiri, na kinokonsiderar an satong mga kakusugan saka an satong mga limitasyon. Arog kaini an pagkasabi nin sarong Kristiyana: ‘Bako man akong demonyo; pero bako man akong anghel. Igwa ako nin marahay na mga kuwalidad sagkod bakong marahay na mga kuwalidad, arog man kan gabos na iba pa.’” * Nahiling mo kun gurano kahalaga na magkaigwa kita nin balanseng pagmansay sa satong sadiri?

16. Taano ta tinatawan kita ni Jehova nin madunong na paggiya?

¹⁶ Paagi kan saiyang Tataramon, tinatawan kita ni Jehova nin madunong na paggiya. Namumutan niya kita, asin gusto niya na magin maugma kita. (Isa. 48:17, 18) An madunong na desisyon—an desisyon na nagtatao nin pinakadakulang kaugmahan—iyo na inuton sa satong buhay an mga bagay na nakakapaugma ki Jehova. Pag ginigibo ta iyan, malilikayan ta an dakul sa mga problema na naeeksperyensiyahan kan mga sobrang nakapokus sa kuwarta, sekular na trabaho, o sa saindang sadiri. Lugod na an lambang saro sato magin determinado nanggad na magin madunong asin paugmahon an puso ni Jehova!—Tal. 23:15.