Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

1918—Sanggatos na Taon Na an Nakaagi

1918—Sanggatos na Taon Na an Nakaagi

An The Watch Tower na Enero 1, 1918 nagpuon paagi sa mga tataramon na: “Ano an mga mangyayari sa taon 1918?” Dai pa tapos an Dakulang Giyera sa Europa, pero ipinaparisa kan mga pangyayari sa kapinunan kan taon na garo magigin marahay an sitwasyon kan Mga Estudyante sa Bibliya asin sa kinaban sa pangkagabsan.

HININGUWA KAN KINABAN NA MAKAMTAN AN KATUNINUNGAN

Sa saiyang diskurso sa Kongreso kan Estados Unidos kan Enero 8, 1918, sinambit ni Presidente Woodrow Wilson an 14 bagay na ibinibilang niyang kaipuhan na marhay para makamtan an “makatanusan asin estableng katuninungan.” Iprinoponer niya na magkaigwa nin bukas asin diplomatikong komunikasyon an mga nasyon, bawasan an mga armas, asin mag-establisar nin “pangkagabsan na asosasyon nin mga nasyon” na magigin kapaki-pakinabang “pareho sa makukusog asin saradit na mga estado.” Pag-abot nin panahon, an saiyang “Fourteen Points” iyo an magigin basehan sa pagbilog kan Liga de Naciones asin sa paggibo kan Treaty of Versailles, na tuminapos sa Dakulang Giyera.

NADAOG AN MGA NAGKOKONTRA

Sa ibong kan mga kariribukan sa nakaaging taon, * garo magigin matuninong man an kamugtakan kan Mga Estudyante sa Bibliya, arog kan ipinapahiling kan mga pangyayari sa taunan na miting kan Watch Tower Bible and Tract Society.

Sa miting na ini na ginibo kan Enero 5, 1918, nagkapirang prominenteng lalaki na pinaluwas na sa Bethel an pinurbaran na kontrulon an organisasyon. Si Richard H. Barber, sarong maimbod na nagbibiyaheng paraataman, an nagbukas kan miting paagi sa pamibi. Pagkatapos kan report dapit sa mga naisagibo kan nakaaging taon, ginibo an taunan na eleksiyon nin magigin mga direktor. Pignominar ni Brother Barber si Joseph Rutherford asin an anom na iba pang brother. Dangan, pignominar man nin sarong abogado na kampi sa mga nagkokontra an pitong lalaki na diyan kaiba an mga pinaluwas na sa Bethel. Nadaog an mga pignominar kaini. Pinili kan haros gabos na shareholder si Brother Rutherford asin an anom na iba pang maimbod na brother na magin mga direktor.

Inapod kan dakul na brother na yaon kaidto an miting na ini na “pinakabinendisyunan na kumbensiyon na inatenderan ninda.” Pero dai naghaloy an kaugmahan na iyan.

AN REAKSIYON KAN MGA TAWO SA THE FINISHED MYSTERY

Sa laog nin nagkapirang bulan, nagdistribwir an Mga Estudyante sa Bibliya kan librong The Finished Mystery. Marahay an nagin reaksiyon kan mga parabasang may sadiyosan na puso sa mga katotoohan sa Bibliya na yaon diyan.

Inistorya ni E. F. Crist, sarong nagbibiyaheng paraataman sa Canada, na may sarong mag-agom na nagbasa kan The Finished Mystery asin sa laog sana nin limang semana inako na ninda an katotoohan! Sinabi niya: “An mag-agom parehong lubos na debotado saka marikas an pag-uswag.”

May sarong lalaki na kan makakua kan libro ipinabasa niya tulos iyan sa mga amigo niya. “Tinamaan” siya kan mensahe kaiyan. Inistorya niya: “Naglalakaw ako kaidto sa Third Avenue [dangan] tinamaan ako sa abaga kan paghuna ko ladrilyo, ay ta su ‘The Finished Mystery’ palan idto. Dinara ko ’yan sa harong tapos binasa ko nin bilog. . . . Naaraman kong pastor palan . . . su nagbaribad kan libro sa bintana niya sa grabeng kaanggutan . . . Paagi sa ginibo niyang idto talagang naniniwala ako na mas dakul siyang nakumbertir sa buhay na paglaom kisa sa ano pa man na ibang ginibo niya sa bilog niyang buhay. . . . Huli sa grabeng kaanggutan kan pastor na ini, inuumaw mi na ngunyan an Diyos.”

Bako sana an pastor na idto an may arog kaiyan na reaksiyon. Kan Pebrero 12, 1918, ipinagbawal kan gobyerno kan Canada an libro huling igwa subuot iyan nin mga pahayag na tumang sa gobyerno asin sa giyera. Dai nahaloy, iyo man iyan an ginibo kan gobyerno kan Estados Unidos. Rinekisa kan mga tawuhan kan gobyerno an Bethel Home asin an mga opisina sa New York, Pennsylvania, asin California, huling naghahanap sinda nin ebidensiya laban sa panginot na mga miyembro kan organisasyon. Kan Marso 14, 1918, ipinagbawal kan Department of Justice kan U.S. an The Finished Mystery, na hinihingakong an pagpublikar asin pagdistribwir kaiyan nakakaulang sa mga aktibidad may koneksiyon sa giyera, na sarong pagbayolar sa Espionage Act.

IPRINESO!

Kan Mayo 7, 1918, nakakua an Department of Justice nin awtorisasyon para arestaron si Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frederick Robison, Joseph Rutherford, William Van Amburgh, asin Clayton Woodworth. Inakusaran sinda na an ginibo ninda “bakong suno sa ley, sarong krimen, asin tuyong pang-iimpluwensiya sa iba na dai magpasakop, na dai magin maimbod asin magsayumang magserbi sa hukbong-militar asin hukbong-dagat kan Estados Unidos.” Nagpuon an pagbista sa sainda kan Hunyo 5, 1918, pero haros sigurado nang bakong apabor sa sainda an magigin sentensiya. Taano?

Inapod kan abogado heneral kan Estados Unidos an ley na subuot binalga ninda, an Espionage Act, na sarong “epektibong armas laban sa propaganda.” Kan Mayo 16, 1918, ibinasura kan Kongreso an sarong enmiyenda sa Espionage Act na makakatao kuta nin proteksiyon sa mga nagpupublikar “kun ano an totoo, na may marahay na mga motibo, asin para sa makatanusan na mga katuyuhan.” Nagin prominenteng kabtang kan saindang debate an The Finished Mytery. Mapadapit sa librong iyan, an opisyal na rekord sa Kongreso kan Estados Unidos nagsasabi: “An saro sa pinakapeligrosong halimbawa kan arog kaining propaganda iyo an librong inaapod na ‘The Finished Mystery’ . . . An solamenteng epekto kaiyan iyo na impluwensiyahan an mga suldados na talikdan an satong mga prinsipyo asin impluwensiyahan an iba . . . na magsayumang magpalista.”

Kan Hunyo 20, 1918, nagdesisyon an hurado na nagkasala an walong brother sa gabos na akusasyon sa sainda. Kan sunod na aldaw, itinao kan huwes an sentensiya. Sinabi niya: “An relihiyosong propaganda na maigot na sinusuportaran asin pinapalakop kan mga akusadong ini . . . mas peligroso kisa sa sarong dibisyon nin Hukbong Aleman. . . . Dapat na magabat an padusa sa sainda.” Pakalihis nin duwang semana, dinara an walong brother na ini sa Federal Penitentiary sa Atlanta, Georgia, na may mga sentensiyang mapreso nin 10 sagkod sa 20 taon.

NAGPADAGOS AN GIBUHON NA PAGHUHULIT

Durante kan panahon na ini, napaatubang an Mga Estudyante sa Bibliya sa grabeng pagkontra. Lubos na inimbestigaran kan Federal Bureau of Investigation (FBI) an saindang aktibidad, asin rinibong dokumento an naprodusir kan imbestigasyon na iyan. Mahihiling sa mga dokumentong ini na determinado an satong mga tugang na padagos na maghulit.

Sa sarong surat para sa FBI, sinabi kan namamahala sa koreo sa Orlando, Florida: “Dinudumanan [kan Mga Estudyante sa Bibliya] an kada harong sa banwaan asin ginigibo iyan haros pirmi [sa] banggi. . . . Determinado sinda na padagos na maghulit sa ibong kan pagkontra.”

Sarong koronel sa War Department an nagsurat sa FBI tanganing baretaan sinda dapit sa mga aktibidad ni Frederick W. Franz, na naglingkod bilang miyembro kan Namamahalang Grupo pag-abot nin panahon. Isinurat kan koronel: “Si F. W. Franz . . . aktibong nakikikabtang sa pagpabakal nin mga pirang ribong kopya kan ‘The Finished Mystery.’”

Napaatubang sa grabeng persekusyon si Charles Fekel na naglingkod man bilang miyembro kan Namamahalang Grupo pag-abot nin panahon. Inarestar siya kan gobyerno huli sa pagdistribwir kan The Finished Mystery asin sinubaybayan an mga surat na ipinapadara asin nareresibi niya. Napreso siya sa Baltimore, Maryland, sa laog nin sarong bulan, asin inapod na “kalaban na Austrianong dayuhan.” Mantang kusog-buot na nagpapatotoo sa mga paraimbestigar, nagirumduman niya an mga sinabi ni Pablo na nasa 1 Corinto 9:16: “Hirak man sa sako kun dai ko ipahayag an maugmang bareta!” *

Apuwera sa maigot na paghuhulit, maigot man na naghagad nin mga pirma an mga Estudyante sa Bibliya para sa petisyon na patalingkason an mga brother na nakapreso sa Atlanta. Inistorya ni Anna K. Gardner: “Pirmi kaming may ginigibo. Kan nakapreso an mga brother, an sunod ming ginibo iyo na magtipon nin mga pirma. Dinudumanan mi an kada harong. Nakatipon kami nin rinibong pirma! Sinasabi mi sa mga dinudulok mi na an mga lalaking ini tunay na mga Kristiyano asin bakong makatanusan an pagpreso sainda.”

MGA KUMBENSIYON

Sa dipisil na panahon na ini, parating may ginigibong kumbensiyon tanganing pakusugon an espirituwalidad kan mga tugang. An The Watch Tower nagsabi: “Labing kuwarentang kumbensiyon . . . an ginibo sa laog kan taon . . . Marahayon an mga report hali sa gabos na kumbensiyon na ini. Kaidto ginigibo an gabos na kumbensiyon sa katapusan kan tig-init o sa kapinunan kan tigrakdag; pero ngunyan na taon, igwang kumbensiyon kada bulan.”

Padagos na naghinanyog sa maugmang bareta an mga tawong sadiyosan an puso. Sa sarong kumbensiyon sa Cleveland, Ohio, mga 1,200 an nag-atender asin 42 an nabawtismuhan, kaiba diyan an sarong aking lalaki na “an pagpapahalaga sa Diyos asin sa pagdusay urog nanggad kisa sa dakul na adulto.”

ANO AN SUNOD?

Mantang patapos na an taon 1918, mayong kasiguruhan an Mga Estudyante sa Bibliya sa mga mangyayari sa sainda. Ipinabakal an pira sa mga pagsadiri sa Brooklyn asin an headquarters ibinalyo sa Pittsburgh, Pennsylvania. Mantang nakapreso an mga nanginginot, may nakaiskedyul na miting kan mga shareholder sa Enero 4, 1919. Ano an mangyayari?

Nagpadagos sa gibuhon an satong mga tugang. Makusog an pagtitiwala ninda na marahay an kaluluwasan kan mga bagay-bagay. Risang-risa iyan sa pinili nindang teksto kan taon 1919: “Mayong armas na gigibuhon laban sa saimo an magkakaepekto.” (Isa. 54:17NW) Andam na sinda sa biglang pagbaliktad kan kamugtakan na maparigon kan saindang pagtubod asin mapakusog sa sainda para sa dakulang gibuhon na naghahalat sa sainda.

^ par. 6 Hilingon an “100 Taon Na ang Nakalilipas—1917” sa 2017 Taunang Aklat ng mga Saksi ni Jehova, p. 172-176.

^ par. 22 Hilingon an istorya nin buhay ni Charles Fekel sa “Joys Through Perseverance in Good Work,” sa Marso 1, 1969 na isyu kan The Watchtower.