Aram Mo Daw?
Paano pinapatunayan kan arkeolohiya an nagin katungdan ni Belsasar kan Babilonya?
SA LAOG nin dakul na taon, an mga kritiko kan Bibliya nagsabi na si Hading Belsasar, na binanggit sa libro nin Daniel, dai man talaga nag-eksister. (Dan. 5:1) Iyan an paniniwala ninda huling an mga arkeologo mayo kaidtong mahanap na patunay na nabuhay talaga si Belsasar. Pero, nagbago iyan kan 1854. Taano?
Kan taon na iyan, an Britanong konsul na si J. G. Taylor nagsiyasat sa nagkapirang kagabaan sa suanoy na siyudad nin Ur, na mahihiling ngunyan sa timog na parte nin Iraq. Sa lugar na iyan, nadiskubre niya sa laog nin sarong dakulang tore an nagkapirang dalipay na cylinder. An kada saro sa mga cylinder may laba na mga sampulong sentimetro, asin may nakaukit diyan na cuneiform. Kaiba sa nakasurat sa saro sa mga cylinder an sarong pamibi na lugod maglawig an buhay kan hadi kan Babilonya na si Nabonidus asin kan saiyang matuang aking lalaki na si Belsasar. Dawa an mga kritiko nag-uyon na lang na an nadiskubreng ini nagpapatunay na talagang nag-eksister si Belsasar.
Minsan siring, sinasabi kan Bibliya na si Belsasar dai lang nag-eksister, kundi nagin hadi man siya. Sa giraray, pinagdudahan iyan kan mga kritiko. Halimbawa, si William Talbot, sarong siyentista na taga England na nabuhay kan ika-19 siglo, nagsurat na may mga nagsasabi na si “Bel-sar-ussur [Belsasar] nagin tagapamahala man kasabay ni Nabonidus na saiyang ama. Pero mayo lamang ni sarong ebidensiya na magpapatunay kaiyan.”
Pero natapos an kontrobersiyang iyan kan mabasa sa mga nakasurat sa iba pang dalipay na mga cylinder na may panahon kaidto na mayo sa kabiserang siyudad an ama ni Belsasar na si Hading Nabonidus. Ano an nangyari kan panahon na iyan na mayo siya? Sinabi kan Encyclopaedia Britannica: “Kan nagdulag pasiring sa ibang nasyon si Nabonidus, ipinagkatiwala niya ki Belsasar an trono asin an mayor na kabtang kan saiyang hukbo.” Kaya masasabing si Belsasar nagin kaibang tagapamahala sa Babilonya kan panahon na iyan. Huli kaini, sinabi kan arkeologo asin iskolar sa lengguwahe na si Alan Millard na tama sanang sa “Libro nin Daniel inapod si Belsasar na ‘hadi.’”
Siyempre, para sa mga lingkod nin Diyos, nasa Bibliya mismo an panginot na ebidensiya na an libro nin Daniel mapagtitiwalaan asin ipinasabong nin Diyos.—2 Tim. 3:16.