1-2. Sigun sa Mateo 5:11, ano an dapat na magin pagmansay ta sa mga pagbalo?

IPINANUGA ni Jesus sa mga parasunod niya na magigin tunay sindang maugma. Pinatanidan niya man sinda na mapapaatubang sinda sa mga pagbalo. (Mat. 10:22, 23; Luc. 6:20-23) Maugma kita huling disipulo kita ni Cristo. Pero paano kun kinokontra kita kan pamilya ta, pinepersegir kan gobyerno, o ginigipit kan mga katrabaho o kaeskuwela ta na gumibo nin sala? Normal sana na makapahadit iyan sato.

² Para sa kadaklan na tawo, dai nakakaugma na persegiron. Kabaliktaran iyan kan sinasabi sato kan Tataramon nin Diyos. Halimbawa, isinurat kan disipulong si Santiago na imbes na madisganar kitang marhay pag napapaatubang kita sa pagbalo, dapat na ikaugma ta iyan. (Sant. 1:2, 12) Asin sinabi ni Jesus na dapat na magin maugma kita dawa pag pinepersegir kita. (Basahon an Mateo 5:11.) Paano kita magdadanay na maugma dawa may pagbalo? Dakul kitang manunudan kun pag-uulayan ta an pirang punto sa surat ni Santiago sa inot na mga Kristiyano. Pag-ulayan ta nguna an mga kadipisilan na napaatubang sa mga Kristiyanong idto.

3. Ano an nangyari dai nahaloy pagkatapos na magin disipulo ni Jesus si Santiago?

³ Dai nahaloy pagkatapos na magin disipulo an tugang sa ina ni Jesus na si Santiago, pinersegir an mga Kristiyano sa Jerusalem. (Gibo 1:14; 5:17, 18) Asin kan gadanon an disipulong si Esteban, dakul na Kristiyano an naghali sa siyudad para dumulag saka “nagkasuruway-suway asin napaduman sa bilog na rehiyon nin Judea asin  nin Samaria,” asin kan huri sagkod sa Ciprus asin Antioquia. (Gibo 7:58–8:1; 11:19) Isipa kun gurano iyan kadipisil. Dawa arog kaiyan, maigot nindang ihinulit an maugmang bareta sain man sinda nagduman, asin nakatabang sinda na makaestablisar nin mga kongregasyon sa bilog na Imperyo kan Roma. (1 Ped. 1:1) Pero mapapaatubang pa an inot na mga Kristiyano sa mas dipisil pang mga kasakitan.

4. Ano pang mga pagbalo an tinagalan kan inot na mga Kristiyano?

⁴ Napaatubang sa manlain-lain na pagbalo an inot na mga Kristiyano. Halimbawa, kan mga 50 C.E., ipinagbuot kan Romanong Emperador na si Claudio sa gabos na Judio na humali sa Roma. Kaya napiritan an mga Judio na nagin Kristiyano na bayaan an harong ninda asin maglipat sa ibang lugar. (Gibo 18:1-3) Kan mga 61 C.E., isinurat ni apostol Pablo na an mga kapwa Kristiyano niya hayagan na tinuya-tuya, iprineso, asin kinurua an mga pagsadiri. (Heb. 10:32-34) Asin siyempre, may mga Kristiyanong tios asin may hilang.—Roma 15:26; Fil. 2:25-27.

5. Anong mga hapot an sisimbagon ta?

⁵ Kan gibuhon ni Santiago an saiyang surat bago kan 62 C.E., aram niyang marhay an inaagihan na mga pagbalo kan mga kapagtubod niya. Pinasabngan ni Jehova si Santiago na magsurat sa mga Kristiyanong idto para magtao nin praktikal na mga sadol na makakatabang sainda na magdanay na maugma dawa pag may mga pagbalo. Siyasaton ta an surat ni Santiago asin simbagon ta an minasunod na hapot. Ano an kaugmahan o kagaya-gayahan na sinambit ni Santiago? Ano an puwedeng magin dahilan na maiwara nin sarong Kristiyano an kagaya-gayahan na iyan? Asin paano makakatabang an kadunungan, pagtubod, saka kusog nin buot para mapagdanay ta an kagaya-gayahan ta ano man na pagbalo an napapaatubang sato?

6. Uyon sa Lucas 6:22, 23, taano ta puwedeng magin maugma an sarong Kristiyano pag may mga pagbalo?

⁶ Tibaad isipon nin mga tawo na magigin maugma sana sinda kun igwa sinda nin marahay na salud, dakul na kuwarta, asin maugmang pamilya. Pero an kaugmahan o kagaya-gayahan na isinurat na Santiago parte kan bunga kan espiritu nin Diyos asin dai nakadepende sa kamugtakan nin saro. (Gal. 5:22) An sarong Kristiyano nakakamati nin kagaya-gayahan, o nin tunay na kaugmahan, dahil aram niyang napapaugma niya si Jehova asin sinusunod an halimbawa ni Jesus. (Basahon an Lucas 6:22, 23; Col. 1:10, 11) Arog sa kalayo nin gasera, an kagaya-gayahan na iyan naglalaad sa puso nin sarong Kristiyano. Dai iyan nagpipiraw-pitaw pag nagkahilang kita o pag dikiton na sana an kuwarta ta. Dai man iyan napaparong kan pagtuya o pagkontra kan mga kapamilya o kan iba pa. Imbes na maparong, mas nagliliwanag iyan sa kada pagpurbar kan mga nagkokontra na mapalsok iyan. An mga pagbalo na napapaatubang sato huli sa pagtubod ta ebidensiya na tunay kitang disipulo ni Cristo. (Mat. 10:22; 24:9; Juan 15:20) Iyan an dahilan kaya isinurat ni Santiago: “Mga tugang, ibilang nanggad nindong kaugmahan pag napapaatubang kamo sa lain-lain na kasakitan.”—Sant. 1:2.

7-8. Paano nagkukusog an satong pagtubod dahil sa pagbalo?

⁷ Sinambit ni Santiago an saro pang dahilan kun taano ta andam na atubangon kan mga Kristiyano dawa an grabeng mga pagbalo. Sinabi niya: “An saindong pagtubod na nabalo sa arog kaining paagi nagbubunga nin pakatagal.” (Sant. 1:3) An mga pagbalo puwedeng iagid sa kalayo na ginagamit sa paglukas nin espada. Pag an espada pauruutrong pinapabaga dangan ibinubuntog sa tubig, nagigin mas matagas iyan. Kaagid kaiyan, pag nagtatagal kita nin mga pagbalo, nagkukusog man an satong pagtubod. Kaya isinurat ni Santiago: “Pabayaan nindo na mautob kan pakatagal an katuyuhan kaiyan, na sa siring kamo magin lubos asin makusog sa gabos na bagay, na dai nagkukulang nin ano man.” (Sant. 1:4) Pag nahihiling tang nagkukusog an pagtubod ta huli sa mga pagbalo, matatagalan ta iyan nin may kagaya-gayahan.

⁸ Sa surat ni Santiago, sinambit niya man an pira sa mga puwedeng makahali kan satong kagaya-gayahan. Ano an mga iyan, asin paano ta iyan mapapangganahan?

9. Taano ta kaipuhan ta nin kadunungan?

⁹ An puwedeng makahali nin kagaya-gayahan: Pag dai aram an gigibuhon. Pag may problema kita, nagdudulok kita ki Jehova para sa tabang tanganing makagibo nin mga desisyon na nakakapaugma sa saiya, nakakatabang sa mga tugang ta, asin nakakatabang sato na mapagdanay an integridad ta. (Jer. 10:23) Kaipuhan nin kadunungan para maaraman kun ano an gigibuhon saka sasabihon ta sa mga nagkokontra sato. Kun dai ta aram an gigibuhon, puwede kitang pangluyahan  nin buot, asin mawaran na nin kagaya-gayahan.

10. Para magkaigwa nin kadunungan, ano an sinasabi sa sato kan Santiago 1:5 na kaipuhan tang gibuhon?

¹⁰ Para mapagdanay an kagaya-gayahan: Maghagad nin kadunungan ki Jehova. Para magtagal nin may kagaya-gayahan dawa may mga pagbalo, kaipuhan ta ngunang hagadon ki Jehova sa pamibi an kadunungan na kaipuhan ta para makagibo nin marahay na mga desisyon. (Basahon an Santiago 1:5.) Ano an gigibuhon ta kun sa hiling ta dai tulos sinisimbag ni Jehova an mga pamibi ta? Sinabi ni Santiago na dapat na “padagos [kitang] maghagad” sa Diyos. Dai nasusuya si Jehova pag padagos kitang naghahagad saiya nin kadunungan. Dai siya maaanggot sato. An satong Ama sa langit “bukas-palad na nagtatao” pag hinahagad ta sa pamibi an kadunungan para matagalan an mga pagbalo. (Sal. 25:12, 13) Nahihiling niya an satong mga pagbalo, may empatiya siya sato, saka gustong-gusto niya kitang tabangan. Dahilan nanggad iyan para maggaya-gaya kita! Pero paano kita tinatawan ni Jehova nin kadunungan?

11. Ano pa an kaipuhan tang gibuhon para magkaigwa nin kadunungan?

¹¹ Tinatawan kita ni Jehova nin kadunungan paagi kan saiyang Tataramon. (Tal. 2:6) Para magkaigwa kan kadunungan na iyan, kaipuhan tang pag-adalan an Bibliya asin an mga publikasyon na basado diyan. Pero bako lang basta pagkua nin kaaraman an kaipuhan tang gibuhon. Kaipuhan tang gibuhon an ipinapagibo sato nin Diyos. Isinurat ni Santiago: “Magi kamong mga parautob kan tataramon asin bakong mga paradangog sana.” (Sant. 1:22) Pag inaaplikar ta an sadol nin Diyos, nagigin mas mapagpatuninong kita, rasonable, saka mahihirakon. (Sant. 3:17) Nakakatabang sato an mga kuwalidad na iyan na maatubang an ano man an pagbalo na dai nawawaran nin kagaya-gayahan.

12. Taano ta mahalaga na pamilyar kitang marhay sa Bibliya?

¹² An Tataramon nin Diyos garo salming. Tinatabangan kita kaiyan na mahiling kun ano an kaipuhan tang pauswagon asin kun paano ta iyan gigibuhon. (Sant. 1:23-25) Halimbawa, pagkatapos  pag-adalan an Tataramon nin Diyos, tibaad marealisar ta na kaipuhan ta palan kontrulon an kaanggutan ta. Sa tabang ni Jehova, manunudan tang magin kalmado pag may mga tawo o mga problema na puwedeng makapaanggot sato. Dahil mahuyo kita, mas mapanggana tang maaatubang an mga problema ta. Mas malinaw kitang makakapag-isip kaya makakagibo kita nin mas marahay na mga desisyon. (Sant. 3:13) Mahalaga nanggad na pamilyar kitang marhay sa Bibliya!

13. Taano ta dapat tang pag-adalan an halimbawa kan mga karakter sa Bibliya?

¹³ Kun minsan, nakakanuod sana kita pagkatapos na makagibo nin sala. Pero bako iyan an marahay na paagi para makanuod. An sarong marahay na paagi para magkaigwa nin kadunungan iyo na makanuod sa marahay na mga desisyon asin mga sala kan iba. Iyan an dahilan kaya dinadagka kita ni Santiago na hilingon an mga halimbawa kan mga karakter sa Bibliya arog ni Abraham, Rahab, Job, asin Elias. (Sant. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) An maimbod na mga lingkod na iyan ni Jehova natagalan an mga pagbalo na puwede kutang nakahali kan kagaya-gayahan ninda. Ipinapahiling kan halimbawa ninda nin pakatagal na sa tabang ni Jehova magigibo ta man an nagibo ninda.

14-15. Taano ta dai ta dapat pagbaliwalaon an satong mga pagduda?

¹⁴ An puwedeng makahali nin kagaya-gayahan: Pag may mga pagduda. Sa pana-panahon, tibaad madipisilan kitang masabutan an sarong bagay sa Tataramon nin Diyos. O tibaad iba sa inaasahan ta an simbag ni Jehova sa mga pamibi ta. Kaya tibaad magkaigwa kita nin mga pagduda. Kun babaliwalaon ta an mga pagduda ta, mapapaluya kaiyan an pagtubod ta asin mararaot kaiyan an relasyon ta ki Jehova. (Sant. 1:7, 8) Asin puwede pa nganing magin dahilan iyan na maiwara ta an satong paglaom sa puturo.

¹⁵ Iinagid ni apostol Pablo sa angkla an paglaom ta sa puturo. (Heb. 6:19) Dahil sa angkla, dai nahahali sa kinamumugtakan kaiyan an barko pag may bagyo asin dai naaanod pasiring sa mga gapo. Pero may serbi sana an angkla kun dai mapapatod an kadena kaiyan na nakakabit sa barko. Kun paanong napapatapo nin takla an kadena kan angkla, napapaluya man kan mga pagduda an satong pagtubod. Pag may mga pagkontra, puwedeng maiwara nin saro na may mga pagduda an pagtubod niya na uutubon ni Jehova an mga panuga niya. Kun maiwara ta an pagtubod ta, maiwawara ta man an paglaom ta. Arog kan sinabi ni Santiago, an saro na may mga pagduda “garo alon kan dagat na pigdadara-dara kan duros asin kun sain-sain napapaduman.” (Sant. 1:6) An tawong iyan posibleng marhay na dai magin magaya-gaya!

16. Ano an dapat tang gibuhon kun may mga pagduda kita?

¹⁶ Para mapagdanay an kagaya-gayahan: Solusyunan an mga pagduda; pakusugon an pagtubod. Humiro tulos. Kan panahon ni propeta Elias, nagduwa-duwa an banwaan ni Jehova. Sinabi ni Elias sainda: “Sagkod nuarin kamo magkakaigwa nin duwang pag-isip? Kun [si Jehova] an Diyos, siya an sambahon nindo; alagad kun si Baal an Diyos, siya an sambahon nindo!” (1 Ha. 18:21, NWT) Kaipuhan ta man na humiro tulos. Kaipuhan tang mag-research para patunayan sa sadiri ta na si Jehova an Diyos, na an Bibliya an Tataramon niya, asin na an mga Saksi ni Jehova an banwaan niya. (1 Tes. 5:21) Kun gigibuhon ta iyan gabos, mawawara an satong mga pagduda, asin mákusog an satong pagtubod. Kun kaipuhan ta nin tabang para mahali an mga pagduda ta, puwede kitang dumulok sa mga elder. Dapat nanggad kitang humiro tulos para mapagdanay an satong kagaya-gayahan sa paglilingkod ki Jehova!

17. Ano an mangyayari kun mawaran kita nin kusog nin buot?

¹⁷ An puwedeng makahali nin kagaya-gayahan: Pag pinangluluyahan nin buot. Sinasabi kan Tataramon nin Diyos: “Kun pangluyahan ka nin buot sa aldaw nin kasakitan, an saimong kusog magigin diit na lang.” (Tal. 24:10, NWT) An Hebreong tataramon na itrinadusir na “pangluyahan nin buot” puwedeng mangahulugan na “mawaran nin kusog nin buot.” Kun mawaran ka nin kusog nin buot,  madali ka sanang mawawaran nin kagaya-gayahan.

18. Ano an buot sabihon kan pakatagal?

¹⁸ Para mapagdanay an kagaya-gayahan: Manarig ki Jehova na tawan ka kan kusog nin buot na makatagal. Kaipuhan ta nin kusog nin buot para matagalan an mga pagbalo. (Sant. 5:11) Manungod sa tataramon na ginamit ni Santiago na itrinadusir na “nagtagal” o pakatagal, maiisip ta an saro na nagdadanay na nakatindog sa kinamumugtakan niya ano man an mangyari. Halimbawa kaiyan an suldados na kusog-buot na nagdadanay na nakatindog sa kinamumugtakan niya asin dai minadulag ano man na pag-atake an gibuhon kan kalaban.

19. Ano an manunudan ta sa halimbawa ni apostol Pablo?

¹⁹ Marahayon na halimbawa si apostol Pablo sa pagpahiling nin kusog nin buot asin pakatagal. May mga pagkakataon na nangluya man siya. Pero nakatagal siya dahil nanarig siya ki Jehova para sa kusog na kaipuhan niya. (2 Cor. 12:8-10; Fil. 4:13) Puwede kitang magkaigwa kan kusog na iyan kun mapakumbaba tang aakuon na kaipuhan ta an tabang ni Jehova.—Sant. 4:10.

20-21. Sa ano kita makakasigurado?

²⁰ Makakasigurado kita na bakong padusa ni Jehova an mga pagbalong napapaatubang sato. Inaasigurar sato ni Santiago: “Pag an siisay man nasa irarom nin pagbalo, dai niya pagsabihon: ‘Pigbabalo ako nin Diyos.’ Huli ta an Diyos dai puwedeng baluon na may maraot na intensiyon, asin siya mismo, dai niya binabalo na may maraot na intensiyon an siisay man.” (Sant. 1:13) Pag kumbinsido kita diyan, mas mapaparani kita sa satong mamumuton na Ama sa langit.—Sant. 4:8.

²¹ Si Jehova dai “nagliliwat-liwat o nagbuburubago.” (Sant. 1:17) Kun tinabangan niya ngani an mga Kristiyano kan inot na siglo sa mga inagihan nindang pagbalo, tatabangan niya man an lambang saro sato ngunyan. Udok na mamibi ki Jehova na tabangan ka na magkaigwa nin kadunungan, pagtubod, asin kusog nin buot. Sisimbagon niya an mga pamibi mo. Dangan makakasigurado ka na tatabangan ka niya na mapagdanay an saimong kagaya-gayahan mantang nagtatagal nin mga pagbalo!